Την Πέμπτη, αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής, το νομοσχέδιο υπουργείου Δικαιοσύνης με τις σαρωτικές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και αυστηροποίηση των ποινών σε ιδιαίτερα ειδεχθή εγκλήματα.
Το νομοσχέδιο, που συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια, φέρνει αλλαγές στις ποινές σε ειδεχθή εγκλήματα, γυναικοκτονίες αλλά και διασπορά ψευδών ειδήσεων. Το νομοσχέδιο, συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια, ενώ στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή υπέρ των προωθούμενων διατάξεων τοποθετήθηκαν οι βουλευτές της ΝΔ, επιφυλάχθηκαν ΣΥΡΙΖΑ, Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση ενώ καταψήφισαν ΚΚΕ και ΜεΡΑ25.
Ποινικός Κώδικας: Οι αλλαγές
Μόνο ισόβια για τον βιασμό ανηλίκων
Αναφορικά με τους ανηλίκους, η αυστηροποίηση συνίσταται τόσο στην αναδιαμόρφωση και διεύρυνση των ηλικιακών ορίων, όσο και στην τυποποίηση ως κακουργημάτων συγκεκριμένων αδικημάτων. Για την αποπλάνηση ανηλίκων, την αιμομιξία κ.α. η προβλεπόμενη ποινή θα είναι κάθειρξη έναντι της φυλάκισης, ενώ προβλέπεται ρητά για πρώτη φορά η περίπτωση βιασμού σε βάρος ανηλίκου με ποινή τα ισόβια.
Βάσει του νομοσχεδίου, για εγκλήματα όπως ανθρωποκτονία, βιασμός, θανατηφόρος ληστεία η προβλεπόμενη ποινή θα είναι πλέον μόνον η ισόβια κάθειρξη, χωρίς να υφίσταται η διαζευκτικότητα ισοβίου ή πρόσκαιρης κάθειρξης, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Παράλληλα, αυστηροποιούνται τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής που τελούνται είτε σε βάρος ενηλίκων είτε σε βάρος ανηλίκων.
Γυναικοκτονίες
Το υπ. Δικαιοσύνης τοποθετείται και στις αιτιάσεις για την εισαγωγή ειδικών προβλέψεων για τις γυναικοτονίες, τονίζοντας ότι «σε επίπεδο καταστολής πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει, ότι η ανθρωποκτονία εναντίον οποιουδήποτε στρέφεται θα τιμωρείται με την αυστηρότερη των ποινών. Στο ποινικό δικαιϊκό σύστημα αυτή είναι η ποινή της ισοβίου καθείρξεως, η οποία στον Ποινικού Κώδικα, θα αποτελεί την μία και μοναδική προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, διορθώνοντας καθ’ αυτόν τον τρόπο την απολύτως εσφαλμένη επιλογή της προηγούμενης κυβέρνησης να τιμωρεί την ανθρωποκτονία και με την διαζευκτική ποινή της πρόσκαιρης καθείρξεως. Συνεπώς, δεν τίθεται ζήτημα για ειδική ποινική μεταχείριση και διάκριση ποινών, αλλά επικέντρωση της χάραξης πολιτικών για την ανάπτυξη βασικών αξόνων που θα ενδυναμώσουν τις γυναίκες σε όλους τους χώρους κοινωνικής, εργασιακής και πολιτικής ζωής».
#metoo
Στην αλλαγή της έναρξης της παραγραφής των εγκλημάτων κατά της προσωπικής ελευθερίας, της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, όταν τελούνται σε βάρος ανηλίκων. Αυτό σημαίνει ότι η προθεσμία παραγραφής τους γίνεται από την ενηλικίωση του ανηλίκου με παρέκταση ενός επιπλέον έτους εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα ή τριών επιπλέον ετών εφόσον πρόκειται για κακούργημα.
Για τα αδικήματα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας στον εργασιακό χώρο και της προσβολής της γενετήσιας ευπρέπειας για τους ανήλικους θα διώκονται πλέον αυτεπάγγελτα.
Η αιμομιξία μετατρέπεται σε κακούργημα και το αδίκημα της τέλεσης γενετήσιων πράξεων με ανήλικους (αποπλάνηση) θα τιμωρείται ως κακούργημα σε όλες τις μορφές του. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, αλλάζει ο τρόπος εξέτασης των ενηλίκων θυμάτων τέτοιων αξιόποινων πράξεων, ώστε σε συνδυασμό με την δυνατότητα της κατά προτεραιότητα εκδίκασής τους να αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίησή τους.
Πρόωρες αποφυλακίσεις
Αλλαγές έρχονται και στις υπό όρους απολύσεις προκειμένου να αποτραπούν οι περιπτώσεις γρήγορων αποφυλακίσεων για σοβαρά αδικήματα. Όπως αναφέρει το protothema, προωθούνται αντικειμενικά κριτήρια σχετικά με τον υπολογισμό του κατώτατου ορίου έκτισης της ποινής είτε με ευεργετικό υπολογισμό στα 4/5 από τα 3/5 είτε με πραγματική έκτιση αυξάνοντας τα κατώτατα όρια τόσο για την ποινή της κάθειρξης στα 3/5 της ποινής, αντί 2/5 που ισχύει σήμερα όσο και για την ποινή της ισόβιας κάθειρξης από τα 16 στα 18 έτη.
Για μείζονος απαξίας αδικήματα δεν θα υπάρχει η δυνατότητα κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με βραχιολάκι. Συγχρόνως, ο φυσικός δικαστής τίθενται δικαστή ενδεικτικά κριτήρια, τα οποία οφείλει να λάβει υπόψη του ώστε αιτιολογημένα να καταλήξει στην απόφαση περί πραγματικού ή μη σωφρονισμού του καταδικασθέντος και κατ΄ επέκταση στην απόλυση αυτού υπό τον όρο της ανάκλησης.
Για αδικήματα, όπως της εμπορίας ναρκωτικών, κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, τα εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής κλπ, προκειμένου να θεμελιωθεί δικαίωμα αίτησης απόλυσης υπό όρο από τον καταδικασθέντα θα απαιτείται ελάχιστος χρόνος πραγματικής παραμονής του στο σωφρονιστικό κατάστημα που θα αντιστοιχεί στα 3/5 της επιβληθείσας ποινής, αντί των 2/5 που ισχύει σήμερα, ενώ σε περίπτωση εκτίσεως της ποινής με ευεργετικό υπολογισμό για τα ανωτέρω εγκλήματα θα απαιτείται ως ελάχιστος χρόνος που αντιστοιχεί στα 4/5 της επιβληθείσης ποινής, αντί των 3/5 που ισχύει σήμερα.
Κακούργημα ο εμπρησμός δασών
Πλέον, ο εμπρησμός δάσους θα τιμωρείται ως κακούργημα σε όλες του τις μορφές ενώ προστίθεται και επιβαρυντική περίσταση κολασμού του εν λόγω αδικήματος όταν εάν η συμπεριφορά του δράστη είχε ως επακόλουθο σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες.
Fake news
Με την αλλαγή του άρθρου 191 προβλέπεται η προστασία της δημόσιας υγείας σε καιρούς πανδημικής κρίσης και τη θωράκιση της δημοκρατίας έναντι της διοχέτευσης και άσκοπης αναπαραγωγής fake news, κύριως όταν αυτοί οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος αγγίζουν την προστασία της δημόσιας υγείας και την ανθρώπινη ζωή.
Απαντώντας ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας στις επικρίσεις που δέχθηκε τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από εκπροσώπους φορέων, με σημείο αιχμής το άρθρο 191, για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, απέρριψε τις αιτιάσεις τους ότι οι έννοιες φόβος και ανησυχία θα παρερμηνευτούν και θα οδηγήσουν σε φίμωση των Μέσων Ενημέρωσης και της ελεύθερης έκφρασης γνώμης. Ο κ. Τσιάρας αντέτεινε ότι η διάταξη του νέου ποινικού κώδικα συμβαδίζει με το άρθρο 10 της Διεθνούς Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την έκφραση γνώμης, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι ο νόμος που ίσχυε εδώ και 70 χρόνια είχε πιο σκληρή διατύπωση και μπορούσε να κατηγορηθεί κάποιος ακόμα και για φήμες.
Κακούργημα η κατασκευή και κατοχή μολότοφ
Σε κακούργημα μετατρέπεται το αδίκημα της κατασκευής και κατοχής εμπρηστικών υλών. Σύμφωνα με την υπουργική τροπολογία, η κατοχή και χρήση εμπρηστικών υλών, όπως οι μολότοφ σε συναθροίσεις, πορείες κλπ αποτελεί επιβαρυντική περίσταση και τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 χρόνια.
Στην αιτιολογική έκθεση της ρύθμισης αναφέρεται ότι «με την προτεινόμενη διάταξη στην παρ. 1 του άρθρου 272 του ΠΚ στα υλικά ή αντικείμενα ιδιαίτερης επικινδυνότητας προστίθενται οι εμπρηστικές ύλες και οι μηχανισμοί. Στην παρ.2 του άρθρου 272 ΠΚ διευρύνεται ο κακουργηματικός χαρακτήρας στις περιπτώσεις εκείνες που ο δράστης φέρει επικίνδυνες για τον άνθρωπο εκρηκτικές ή εμπρηστικές ύλες, βόμβες ή μηχανισμούς, κατά τη συμμετοχή του σε δημόσιες συναθροίσεις πλήθους ή αν τα ανωτέρω υλικά ή αντικείμενα αφορούν μεγάλη ποσότητα, ανεξαρτήτως αν συντρέχουν παράλληλα οι προϋποθέσεις του εγκλήματος της διατάραξης κοινής ειρήνης».
