Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε χθες πως θα προτείνει να καταργηθεί η εποχική αλλαγή ώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έπειτα από μια δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε φέτος το καλοκαίρι με τη συμμετοχή αριθμού ρεκόρ εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών.
Ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής, ο Αλεξάντερ Βιντερστάιν διευκρίνισε στη συνέχεια πως η Επιτροπή δεν θα προτείνει να παραμείνει σε ισχύ η θερινή ώρα, αλλά μόνο να καταργηθούν οι δύο αλλαγές ώρας που γίνονται κάθε χρόνο.
Τα κράτη μέλη θα είναι ελεύθερα να παραμείνουν είτε στη θερινή ώρα είτε στη χειμερινή ώρα, αφού αυτό έγκειται στις αρμοδιότητές τους, συνέχισε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας πάντως ότι περιμένει πως οι συζητήσεις των πρωτευουσών για το ζήτημα αυτό θα οδηγήσουν σε ενιαία θέση.
Αυτή η ηλεκτρονική διαβούλευση, που διεξήχθη από τις 4 Ιουλίου έως τις 16 Αυγούστου 2018, έλαβε 4,6 εκατομμύρια απαντήσεις από τα 28 κράτη μέλη, τον μεγαλύτερο αριθμό απαντήσεων που έλαβε ποτέ σε οποιαδήποτε δημόσια διαβούλευση της η Επιτροπή.
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα το 84% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της λήξης της εξαμηνιαίας αλλαγής ώρας.
Η Επίτροπος Bulc δήλωσε: «Εκατομμύρια Ευρωπαίοι χρησιμοποίησαν τη δημόσια διαβούλευση για να ακουστούν οι φωνές τους. Το μήνυμα είναι πολύ σαφές: το 84% δεν θέλει να αλλάζουν τα ρολόγια».
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν επίσης ότι περισσότερα από τα τρία τέταρτα (76%) των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η αλλαγή του ρολογιού δύο φορές το χρόνο είναι μια «πολύ αρνητική» ή «αρνητική» εμπειρία.
Οι εκτιμήσεις σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, την αύξηση των οδικών ατυχημάτων ή την έλλειψη εξοικονόμησης ενέργειας υποβλήθηκαν από τους ερωτηθέντες ως κίνητρο για να τερματιστεί η αλλαγή.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιούνκερ έθεσε το θέμα της θερινής ώρας στην πολιτική ατζέντα και η δημόσια διαβούλευση σχετικά με τις ρυθμίσεις αλλαγής ρολογιού οργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της συνεχούς αξιολόγησης των τωρινών ρυθμίσεων για την αλλαγή ώρας στην Ευρώπη.
Τα τελικά αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης θα δημοσιευθούν τις προσεχείς εβδομάδες. Η Επιτροπή θα υποβάλει τώρα πρόταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο με σκοπό την αλλαγή των τρεχουσών ρυθμίσεων αλλαγής ρολογιού.
Ιστορικό και πώς ψήφισαν οι Ευρωπαίοι
Μεταξύ της 4ης Ιουλίου και της 16ης Αυγούστου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργάνωσε δημόσια διαβούλευση στο πλαίσιο της συνεχούς αξιολόγησης των τωρινών ρυθμίσεων για την αλλαγή ώρας στην Ευρώπη. Η ηλεκτρονική έρευνα ζητούσε τις απόψεις των Ευρωπαίων, κυρίως σχετικά με τη συνολική εμπειρία τους όσον αφορά την αλλαγή ή την προτίμησή τους έναντι των κύριων εναλλακτικών λύσεων (δηλαδή διατήρηση του σημερινού συστήματος αμετάβλητου ή κατάργηση του για ολόκληρη την ΕΕ).
Οι δημόσιες διαβουλεύσεις αποτελούν ένα από τα μέσα που χρησιμοποιεί η Επιτροπή για να αξιολογήσει την πολιτική της, παράλληλα με άλλα στοιχεία όπως οι επιστημονικές μελέτες.
Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν μια παλιά παράδοση ρυθμίσεων αλλαγής ρολογιού, πολλά από τα οποία χρονολογούνται από τον πρώτο και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ή από την πετρελαϊκή κρίση στη δεκαετία του '70. Από τη δεκαετία του 1980, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε σταδιακά νομοθεσία σύμφωνα με την οποία όλα τα κράτη μέλη θα συμφωνούσαν να συντονίσουν την αλλαγή ώρας και να τερματίσουν τα διαφορετικά εθνικά χρονοδιαγράμματα.
Από το 1996, όλοι οι Ευρωπαίοι αλλάζουν το ρολόι τους κατά μία ώρα μπροστά την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και μία ώρα πίσω την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου.
Σκοπός των κανόνων της ΕΕ δεν ήταν η εναρμόνιση του χρονοδιαγράμματος στην ΕΕ, αλλά η αντιμετώπιση των προβλημάτων, ιδίως για τους τομείς των μεταφορών που προκύπτουν από την ασυντόνιστη εφαρμογή των αλλαγών ρολογιού κατά τη διάρκεια του έτους.
Πώς ψήφισαν οι Έλληνες
Στη διαβούλευση συμμετείχαν όλα τα κράτη με τη Γερμανία να σημειώνει το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής: 3,79% του πληθυσμού.
Ψηλά βρέθηκε και η Αυστρία με 2,94% ενώ ακολουθεί το Λουξεμβούργο με 1,78%.
Σχετικά μικρή ήταν η συμμετοχή των Ελλήνων καθώς η χώρα μας σημείωσε ποσοστό συμμετοχής 0,34%.
Συντριπτικά οι Γερμανοί ψήφισαν να εγκαταλειφθεί το μοτίβο αλλαγής ώρας με ποσοστό που φτάνει στο 84%. Το ρεκόρ αρνητικών ψήφων έδωσαν οι βορειότερες χώρες όπως η Φινλανδία και η Εσθονία.
Όμως οι Έλληνες ψήφισαν να διατηρηθεί, αν και η διαφορά είναι μικρή. Το 56% δήλωσε πως επιθυμεί να συνεχιστεί η αλλαγή ώρας και το 44% να καταργηθεί.
Πότε εφαρμόστηκε στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου όπου τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά.
Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε αυτό επειδή από τις 15 Ιουλίου (π.ημερ.)/28 Ιουλίου (ν.ημερ.) στις 04:00 ώρα, του 1916, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά στην εισδοχή της ώρας ζώνης. Έτσι η διαφορά σε σχέση με το φως του Ήλιου που καθορίζει και τον πραγματικό χρόνο γινόταν πολύ μεγάλη κυρίως στα δυτικά τμήματα της χώρας και περισσότερο στη Κέρκυρα. Τούτο είχε ως συνέπεια να εγκαταλειφθεί.
Στα επόμενα χρόνια είχε υιοθετηθεί η μετατόπιση της ώρας έναρξης λειτουργίας πολλών δημόσιων υπηρεσιών και καταστημάτων κατά μισή ώρα, στη χειμερινή περίοδο.
Στη δεκαετία όμως του 1970, μόλις δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1973 αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης τότε και της Ελλάδας με έναρξη το 1975.
Η αλλαγή της ώρας, σύμφωνα με την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να τηρήσουν με νόμο[1], γίνεται, πλέον, την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου στη 1 π.μ. ώρα Γκρίνουϊτς (GMT) και τελειώνει την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου του ίδιου έτους πάλι στη 1 π.μ. ώρα Γκρίνουϊτς. Επομένως η αλλαγή είναι ταυτόχρονη για όλα τα κράτη μέλη τα οποία έχουν υιοθετήσει το μέτρο.
Η Ισλανδία δεν έχει υιοθετήσει το μέτρο. Λόγω του υψηλού γεωγραφικού πλάτους η ανατολή και η δύση του ήλιου αλλάζουν κατά πολλές ώρες στη διάρκεια του έτους και η επίδραση της αλλαγής του ρολογιού κατά μία ώρα θα ήταν, σε σύγκριση, μικρή.
Η Ρωσία, όπως όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη ακολουθούσε τις ίδιες ημερομηνίες αλλαγής με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλαζε στις 2 π.μ. ώρα Μόσχας (3 π.μ. θερινή ώρα τον Οκτώβρη). Από τις 27 Απριλίου 2011 και με διάταγμα του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ καθιερώθηκε η θερινή ώρα Μόσχας (+4 UTC) καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αποφάσισε την χρήση μόνιμης χειμερινής ώρας αρχίζοντας από τις 26 Οκτωβρίου 2014. Ακόμη, την περίοδο Μάρτιο-Απρίλιο 2016 ορισμένες περιοχές άλλαξαν ώρα, κάτι σαν επαναχρησιμοποίηση μόνιμης θερινής ώρας. Αργότερα, η περιφέρεια Νοβοσιμπίρσκ άλλαξε από την ζώνη ώρας +6 στην +7 στις 24 Ιουλίου 2016, και τον Δεκέμβριο του 2016 η περιφέρεια Σαράτοφ μετακινήθηκε από την ζώνη ώρας +3 στην +4.
Η Τουρκία ακολουθεί τις αλλαγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ημερομηνία και στην ώρα αλλαγής, ωστόσο τον Σεπτέμβριο 2016 αποφασίστηκε η μόνιμη χρήση της θερινής ώρας όλο τον χρόνο, ενώ το 2015 είχε παραταθεί μέχρι τις 8 Νοεμβρίου 2015, λόγω εκλογών.
