Μια νέα σελίδα στην ιατρική ιστορία της Ελλάδας άνοιξε τη Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου με την εκδήλωση θεμελίωσης του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου (ΩΕΜΕΚ), που πραγματοποιήθηκε παρουσία πλήθους εκπροσώπων της πολιτικής, πολιτειακής και θρησκευτικής ηγεσίας, αλλά και της επιστημονικής κοινότητας. Το σπουδαίο σχέδιο που ανακοινώθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση πριν από περίπου έναν χρόνο, συνολικού προϋπολογισμού ύψους 100 εκατ. ευρώ, αρχίζει να λαμβάνει σάρκα και οστά, με χρονικό ορίζοντα περάτωσής του το 2023. Το νέο τετραώροφο κτίριο 7.000 τετραγωνικών μέτρων θα διαθέτει εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής αξίας άνω των 30 εκατ. ευρώ, 47 νέες κλίνες, εκ των οποίων οι 33 αποκλειστικά για παιδιά, και 12 κλίνες ΜΕΘ για παιδιά, εκ των οποίων οι 5 αποκλειστικά για βρέφη.
Η τελετή έναρξης των εργασιών για το μεγαλόπνοο έργο πραγματοποιήθηκε δίπλα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, στον χώρο όπου θα ανεγερθεί το νέο νοσοκομείο. Το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρωθυπουργός κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος Β', ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος Β', ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση κ. Αντώνης Παπαδημητρίου, ο πρόεδρος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου κ. Ιωάννης Ν. Μπολέτης, ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) κ. Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης και ο διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη κ. Χανς Κλουγκ. Στην αρχή πραγματοποιήθηκε αγιασμός από τον μακαριότατο Πατριάρχη Αλεξανδρείας, που δεν μπόρεσε να κρύψει τη συγκίνησή του, ενώ στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών, χαρακτηρίζοντας τη μέρα ως «μια κορυφαία στιγμή για τη ζωή της ελληνικής κοινωνίας» και επισημαίνοντας πως «οι κορυφώσεις προκύπτουν όταν τα εξαιρετικά τεχνικά και επιστημονικά επιτεύγματα συμβαδίζουν και διακονούν τον άνθρωπο και τις ανάγκες του».
Ένα νέο νοσοκομείο ανοιχτό για όλους
Τον συντονισμό της εκδήλωσης ανέλαβε η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση κ. Αφροδίτη Παναγιωτάκου, που σημείωσε πως «η περηφάνια, η χαρά και η συγκίνηση δεν συνδέονται μόνο με τη συμμετοχή μας στο έργο από την πλευρά των εργαζομένων αλλά και ως πολιτών μιας χώρας που αξίζει ένα τέτοιο έργο».
Από το βήμα των ομιλητών ο κ. Παπαδημητρίου έκανε μια σύντομη αναδρομή στο αποτύπωμα που έχει αφήσει εδώ και τρεις δεκαετίες στην ελληνική κοινωνία η λειτουργία του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, του πρώτου νοσοκομείου της χώρας μας που έκανε επεμβάσεις ανοιχτής καρδιάς, μεταμοσχεύσεις και άλλες πρωτοπόρες ιατρικές διαδικασίες και εγκαινιάστηκε το 1992 από τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. «Το Ωνάσειο υπηρέτησε και υπηρετεί τον σκοπό του, που είναι η παροχή υπηρεσιών υψηλού ιατρικού επιπέδου σε όλους. Ένα δημόσιο νοσοκομείο που εξακολουθεί να αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα, το οποίο ευτυχώς έπαψε να είναι το μοναδικό και δημιούργησε νέα υψηλά δεδομένα».
«Ο Αριστοτέλης Ωνάσης αφιέρωσε τη μισή του περιουσία σε κοινωφελείς σκοπούς, μια ασυνήθιστη και καινοτόμα πρωτοβουλία για την εποχή του [...] Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, στα 27 χρόνια της λειτουργίας του, έχει σώσει στην κυριολεξία χιλιάδες ζωές. Παρείχε, όμως, και υπηρεσίες πρόνοιας και πρόληψης σε αμέτρητους Έλληνες, ασχέτως εισοδηματικής κατάστασης, από το κέντρο μέχρι την περιφέρεια. Ανέκοψε μια χρόνια αιμορραγία ασθενών προς τα νοσοκομεία του εξωτερικού αλλά και Ελλήνων γιατρών και νοσηλευτών που δεν έβρισκαν εδώ πρόσφορο έδαφος για να παρέχουν τις υπηρεσίες τους. Αλλά υπήρξε και ένα φυτώριο για εκατοντάδες νέους και νέες που ανδρώθηκαν επιστημονικά στις κλινικές του» συμπλήρωσε με τη σειρά του ο κ. Μητσοτάκης.
Πιστό στη φιλοσοφία του Ιδρύματος Ωνάση, που περιλαμβάνει 4 πυλώνες (κοινωνική αλληλεγγύη, υγεία, παιδεία και πολιτισμός), το ΩΕΜΕΚ, που θα θεμελιωθεί και θα λειτουργήσει με τη νέα δωρεά εθνικής εμβέλειας του ιδρύματος, θα διαθέτει επίσης μια ολιστική προσέγγιση. Θα παρέχει τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων σε ενήλικες και παιδιά εντός συνόρων με οργάνωση και ασφάλεια, ενώ θα είναι ένα νοσοκομείο με ανοιχτή πρόσβαση σε όλους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, ένα εξειδικευμένο ίδρυμα που θα συνεργαστεί με άλλα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, πανεπιστημιακές κλινικές και άλλους φορείς για να καλυφθεί το σύνολο των αναγκών της χώρας μας σε αυτόν τον τομέα, καθώς «η πρόσβαση στην υγεία για όλους είναι ζήτημα δημοκρατίας για το Ίδρυμα Ωνάση». Παράλληλα, ο κ. Παπαδημητρίου στάθηκε ιδιαίτερα σε «μια καρδιά μέσα στην καρδιά», το Ωνάσειο Παίδων, μια αυτόνομη μονάδα για τα παιδοκαρδιολογικά και παιδοκαρδιοχειρουργικά περιστατικά, που θα περιλαμβάνει και μονάδα μεταμόσχευσης αποκλειστικά για τα παιδιά, και δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο πρόγραμμα για τη συνεχή και διά βίου εκπαίδευση και απόκτηση εξειδικευμένης τεχνογνωσίας γιατρών και νοσηλευτών, αλλά και στην ανανέωση και στον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού του υφιστάμενου νοσοκομείου. «Φιλοδοξία μας είναι το Ωνάσειο να γίνει ένα από τα πρώτα πλήρως ψηφιοποιημένα νοσοκομεία της Ελλάδας».
Μια θλιβερή τελευταία θέση
Η μεταμόσχευση αναδεικνύεται παγκοσμίως στην πλέον σύγχρονη θεραπευτική πρακτική του 21ου αιώνα, καθώς αποτελεί τη μόνη λύση για την τελικού σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνεύμονα και την αποτελεσματικότερη για τη νεφρική ανεπάρκεια.
Στο σημείο αυτό έχει σημασία να αναφέρουμε μερικά στατιστικά στοιχεία αναφορικά με την ιατρική πρακτική των μεταμοσχεύσεων που διόλου δεν τιμούν τη χώρα μας, στα οποία δεν παρέλειψαν να αναφερθούν και οι ομιλητές της εκδήλωσης, τονίζοντας πως μεγάλο στοίχημα, παράλληλα με τη λειτουργία του ΩΕΜΕΚ, είναι να αλλάξει καταρχάς η νοοτροπία των Ελλήνων σχετικά με τη δωρεά οργάνων. «Μεταμοσχεύσεις χωρίς μοσχεύματα δεν γίνονται. Η Ελλάδα παραμένει στην τελευταία θέση των μεταμοσχεύσεων στην Ευρώπη» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδημητρίου.
Πιο συγκεκριμένα, το 2018 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα 172 μεταμοσχεύσεις και 45 δωρεές οργάνων, έναντι 1.021 μεταμοσχεύσεων και 344 δωρεών στο Βέλγιο και 783 και 344 αντίστοιχα στην Πορτογαλία, δύο χώρες πληθυσμιακά αντίστοιχες της δικής μας. Παράλληλα, όλες οι μεταμοσχεύσεις σε παιδιά από τη χώρα μας πραγματοποιούνται μόνο στο εξωτερικό, ενώ το ίδιο ίσχυε μέχρι σήμερα και για τις μεταμοσχεύσεις πνεύμονα.
«Έχουμε να αντιμετωπίσουμε το κατακερματισμένο σύστημα μεταμοσχεύσεων, την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και υποδομών, τη μειωμένη εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα υγείας, αλλά και προκαταλήψεις και αντιλήψεις που μπορεί να έρχονται από μια άλλη εποχή» τόνισε με τη σειρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, χαιρετίζοντας για τον λόγο αυτόν ως ιδιαίτερα σημαντική την παρουσία των δύο ιεραρχών στην τελετή.
Το στοίχημα του Εθνικού Σχεδίου Μεταμοσχεύσεων
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Παπαδημητρίου ανακοίνωσε τη στήριξη από την πλευρά του Ιδρύματος Ωνάση και την ανάθεση της εκπόνησης Εθνικού Σχεδίου Μεταμοσχεύσεων σε ομάδα επιστημόνων του London School of Economics με επικεφαλής τους διακεκριμένους καθηγητές Ηλία Μόσιαλο και Βασίλη Παπαλόη. «Η ομάδα έχει ξεκινήσει ήδη έρευνα για τη χαρτογράφηση της κατάστασης, τα συμπεράσματα της οποίας αναμένεται να δημοσιευτούν τον Ιούνιο του 2020. Η Ελλάδα, μαζί με Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, θα αποκτήσει και Εθνικό Στρατηγικό Μεταμοσχευτικό Σχέδιο». Από την πλευρά του, ο κ. Μητσοτάκης δεσμεύτηκε, τόσο ο ίδιος όσο και το υπουργείο Υγείας, να στηρίξει και να εφαρμόσει τις προτάσεις των επιστημόνων που θα εκπονήσουν το Εθνικό Σχέδιο Μεταμοσχεύσεων, ζητώντας να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα του Ιουνίου 2020.
Το κλείσιμο της ομιλίας του κ. Μητσοτάκη ήταν αναπάντεχο, καθώς ο ίδιος χρησιμοποίησε τα λόγια ενός πολιτικού του αντιπάλου, του πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ και νυν στελέχους της Λαϊκής Ενότητας, κ. Δημήτρη Στρατούλη: «"Η μάνα μου με γέννησε πρώτη φορά το 1958 στο χωριό μου. Με ξαναγέννησε όμως το 1999 στην Αθήνα, όταν μου δώρισε για μεταμόσχευση το νεφρό της και μετά ξαναγεννήθηκα στο Νανσί της Γαλλίας, το 2011, όταν μια άλλη μάνα δώρισε τα όργανα της νεκρής κόρης της, σώζοντας εμένα και άλλους 7 ανθρώπους". Επικαλούμαι (αυτά τα λόγια) γιατί περιγράφουν ανάγλυφα ένα θέμα με τόσο μεγάλες διαστάσεις, που δεν χωρά αντιπαλότητες, διαφορές και εσωκομματικές αντιπαραθέσεις. Οι διαφορές μας μπορεί να είναι πολιτικές, αλλά δεν επιτρέπεται να είναι επιστημονικές».
Πνεύμα συνεργασίας
Τη σκυτάλη πήρε ο κ. Μπολέτης, ο οποίος στάθηκε στη δικτύωση και ενίσχυση των υπόλοιπων μεταμοσχευτικών μονάδων, που θα επιτευχθεί με τη δημιουργία του ΩΕΜΕΚ: «Το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο δεν δημιουργείται για να αντικαταστήσει τις άλλες μονάδες μεταμόσχευσης αλλά για να τις υποστηρίξει και να συνεργαστεί στενά μαζί τους. Γι' αυτό και η λειτουργία του βασίζεται σε κάτι ασυνήθιστο για την Ελλάδα, αλλά συχνό στις προηγμένες υγειονομικά χώρες, τη λειτουργία δικτύων για την υλοποίηση καθενός μεταμοσχευτικού προγράμματος».
Στη συνέχεια, την έναρξη των εργασιών του ΩΕΜΕΚ χαιρέτισε ο κ. Παπαθεοδωρίδης: «Μεταφέροντας τα συναισθήματα όλων των ανθρώπων του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι πολύ μεγάλη η ικανοποίηση και η προσμονή γι' αυτό που σηματοδοτεί η σημερινή εκδήλωση, η τελετή έναρξης των εργασιών για την ανέγερση του ΩΕΜΕΚ, αφού το κέντρο αυτό θα αποτελέσει μια νέα, σημαντικότατη δομή στο σύστημα υγείας και θα δώσει νέα πνοή και σημαντική ώθηση στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας».
Ο επίλογος δόθηκε με μια δέσμευση: ο κ. Μητσοτάκης, ο κ. Παπαδημητρίου, ο κ. Μπολέτης και ο κ. Παπαθεοδωρίδης, ξεφεύγοντας από το παραδοσιακό τελετουργικό έναρξης κατασκευαστικών εργασιών, ανέβηκαν ξανά στη σκηνή και υπέγραψαν από κοινού ψηφιακά τη δέσμευσή τους ότι θα στηρίξουν τον τομέα των μεταμοσχεύσεων, φέρνοντας τον εθνικό αυτόν στόχο εις πέρας.
Οι στόχοι του ΩΕΜΕΚ
Με τη χρηματοδότηση της κατασκευής και του εξοπλισμού και τη δωρεά του ΩΕΜΕΚ στην ελληνική πολιτεία, το Ίδρυμα Ωνάση κληροδοτεί στην κοινωνία το πρώτο εθνικό μεταμοσχευτικό κέντρο, που στοχεύει:
— Στην κάλυψη των αναγκών και στην ανάπτυξη του τομέα των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα.
— Στη βελτίωση του συστήματος εντοπισμού και διαχείρισης μοσχευμάτων υπό την εποπτεία του ΕΟΜ.
— Στην αναβάθμιση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών σε παιδιά, μέσω της δημιουργίας του Ωνασείου Παίδων, της πρώτης αυτόνομης μεταμοσχευτικής μονάδας αποκλειστικά για παιδιά.
— Στη δημιουργία ενός κέντρου ιατρικής καινοτομίας και αριστείας.
— Στην προσέλκυση διεθνώς καταξιωμένου στις μεταμοσχεύσεις ιατρικού προσωπικού.
— Στη μετεκπαίδευση του υπάρχοντος ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και στην εισαγωγή καινοτόμων μεταμοσχευτικών πρακτικών στην Ελλάδα.
— Στη διασύνδεση με τις υπόλοιπες μεταμοσχευτικές μονάδες της χώρας και στη συνολική αναβάθμιση των υγειονομικών υπηρεσιών στον τομέα των μεταμοσχεύσεων.
— Στην ανάπτυξη δράσεων με τη συνεργασία του ΕΟΜ, για την εμπέδωση και διάδοση της σημασίας και της ουσίας της δωρεάς οργάνων.
σχόλια