Η λέξη του 2015 είναι το όνειρο κάθε ανθρώπου που παλεύει με την ορθογραφία γιατί πολύ απλά δεν γράφεται. Το λεξικό της Οξφόρδης επέλεξε για φέτος έναν κίτρινο κύκλο με απολύτως συμμετρικά φρύδια, δάκρυα καταρράκτες κι ένα πλατύ χαμόγελο. Ιδού η λέξη της χρονιάς:
Τι εννοείτε δεν είναι καν λέξη; Ο διευθυντής της Oxford Dictionaries Caspar Grathwohl μπορεί να μην «κλαίει» στην επισήμανση αυτή αλλά σίγουρα χαμογελά. Σε μια χρονιά όπου η Hillary Clinton ζήτησε από τους φοιτητές να της περιγράψουν πως νιώθουν σκεπτόμενοι τα δάνεια τους σε tweets των τριών emoji το πολύ και κλασσικά έργα όπως ο Μόμπυ Ντικ και η Αλίκη στην Χώρα των Θαυμάτων μεταφράστηκαν στα emoji, είναι σαφές ότι αυτή η μορφή σημαίνοντος ανήκει πια στην καρδιά της γλώσσας μας.
«Το γεγονός ότι η Αγγλική γλώσσα δεν επαρκεί πια για να καλύψει τις επικοινωνιακές ανάγκες στον ψηφιακό 21ο αιώνα αποτελεί από μόνο του μεγάλη αλλαγή» Ο ίδιος, όντας 44, μέχρι πρόσφατα απέφευγε την χρήση τους γιατί ένιωθε σαν να μιμείται την κουλτούρα των εφήβων. Πλέον όμως τα emoji έχουν κατακλύσει τις επικοινωνίες όλων των ηλικιών κι ο Caspar χρησιμοποιεί το αγαπημένο του που είναι το φαντασματάκι, για να αντικαταστήσει το «εγώ», κλείνοντας έτσι το μάτι στον συνονόματο του Κάσπαρ το Φαντασματάκι.
Όπως κάθε γλωσσικό σύστημα κι αυτά εξελίσσονται όχι μόνο στο πλήθος τους αλλά και στον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούν όσοι στέλνουν μηνύματα.
Πριν από τρία-τέσσερα χρόνια αυτή η επιλογή θα είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων αλλά σήμερα το 76% των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτουν smartphone και το 80% με 90% χρησιμοποιούν emoji. Καθημερινά υπολογίζεται ότι παγκοσμίως αποστέλλονται έξι δις. Το "πρόσωπο με δάκρυα χαράς" είναι εκείνο που χρησιμοποιείται πιο συχνά αντιπροσωπεύοντας το 20% των αποστολών στο Ηνωμένο Βασίλειο και 17% στις ΗΠΑ.
Εξάλλου τα emoji διαθέτουν το δικό τους λεξικό. Πρόκειται για την Unicode, μια κοινοπραξία με βάση την Καλιφόρνια που διασφαλίζει ότι οι διαφορετικές πλατφόρμες, πάροχοι και λειτουργικά συστήματα μπορούν να διαβάσουν σωστά όλα τα κείμενα. Πλέον υπάρχουν 1.282 καταχωρημένα emoji στο λεξικό της Unicode, αν και τα περισσότερα λειτουργικά συστήματα παρέχουν πρόσβαση μόνο σε 800.
Ο καθένας μπορεί να προτείνει ένα emoji και η τεχνική επιτροπή της Unicode αφού το εγκρίνει δημοσιεύει τα νέα χαρακτηριστικά σε μια διαδικασία που διαρκεί περίπου δύο χρόνια. Έτσι προέκυψαν τα emoji με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Τα λαχανικά σαφώς υποαντιπροσωπεύονται ακόμα σε αντίθεση με τα χαριτωμένα μικρά τρωκτικά.
Είναι όμως τα emoji καν γλώσσα; Σύμφωνα με τον καθηγητή γλωσσολογίας Vyvyan Evans υπάρχει μεγάλη προκατάληψη εναντίον τους. Όσοι τα θεωρούν ένα βήμα προς τα πίσω (και είναι πολλοί) έχουν παρεξηγήσει την φύση της ανθρώπινης επικοινωνίας. Η εικόνα είναι πιο πολύπλοκη και τα emoji προσφέρουν ταυτόχρονα μεγαλύτερη ελευθερία και περιορισμούς σε σύγκριση με τον γλωσσικό λόγο. Είναι μια τεχνητή μορφή επικοινωνίας που εξελίσσεται διαφορετικά από τις φυσικές γλώσσες και ουσιαστικά ακολουθεί τους κανόνες που ορίζουν τον προφορικό λόγο. Το νόημα τους προέρχεται από τους εξωγλωσσικούς παράγοντες.
Τα emoji πρωτοδημιουργήθηκαν στην Ιαπωνία στα τέλη των '90s ως σύμβολα για εικονομηνύματα (τα θυμάστε άραγε;), ήταν μεγέθους 12 επί 12 pixels, είχαν εμπνευστεί από τα manga, τα ιδεογράμματα και τις πινακίδες στον δρόμο και σήμερα θα φάνταζαν υπερβολικά απλοϊκά.
Επρόκειτο για ένα ιαπωνικό φαινόμενο που μετά την κυκλοφορία του πρώτου iPhone το 2007, όπου ο υπόλοιπος κόσμος ανακάλυψε πως υπήρχε πληκτρολόγιο emoji μόνο για τους χρήστες της Ιαπωνίας, εξαπλώθηκε παγκοσμίως.
Όπως κάθε γλωσσικό σύστημα κι αυτά εξελίσσονται όχι μόνο στο πλήθος τους αλλά και στον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούν όσοι στέλνουν μηνύματα. Ο Grathwohl επιμένει ότι είναι εκλεπτυσμένα και πλούσια όσο και ευέλικτα. Σημαίνουν διαφορετικά πράγματα ανάλογα με το ποιος τα χρησιμοποιεί. Η μελιτζάνα πχ για άλλους είναι απλά ζαρζαβατικό και για άλλους κάτι πιο τολμηρό. Το ότι τα χρησιμοποιούμε συνδυαστικά για να εκφράσουμε πιο περίπλοκες ιδέες και εμπειρίες είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και παιγνιώδη στοιχεία τους. «Άραγε τα emoji θα καταλήξουν κάποτε σαν τις παραδοσιακές γλωσσικές γραφές όπως τις γνωρίζουμε;» αναρωτιέται, «Θα ήταν ενδιαφέρον».
Κι αν το "πρόσωπο με δάκρυα χαράς" αποτελεί την λέξη της χρονιάς δεν έχει ωστόσο κερδίσει μια θέση στο ίδιο το λεξικό. Ίσως δεν ξέρουν που να το τοποθετήσουν.
σχόλια