Τα ξημερώματα της 30ης Μαΐου του 1941 –με περίσσιο θάρρος και ταυτόχρονα μια εφηβική άγνοια κινδύνου, όπως θα εξομολογούνταν αργότερα– ένας τολμηρός 18χρονος σκαρφάλωσε τον βράχο της Ακρόπολης μαζί με τον φίλο του και κατέβασε το λάβαρο της φρίκης του ναζισμού από τον ιστό το μνημείου, κυριολεκτικά κάτω από τα μάτια των άγρυπνων Γερμανών φρουρών.
Ογδόντα ένα χρόνια ύστερα από μια εκ των συμβολικότερων στιγμών της Ελληνικής αντίστασης, καθώς και έναν αιώνα έπειτα από την γέννηση του πρωταγωνιστή της, το πνεύμα του Μανώλη Γλέζου γέμισε κάθε γωνιά μιας κατάμεστης αίθουσας συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – που πλέον φέρει το όνομα του κατόπιν ομόφωνης απόφασης που έλαβε πέρυσι το Προεδρείο του θεσμού.
Σε μια εκδήλωση με έντονους συμβολισμούς, που έλαβε χώρα σήμερα το απόγευμα στην καρδιά των Βρυξελλών, κορυφαίες προσωπικότητες από σχεδόν ολόκληρο το φάσμα της πολιτικής σκηνής της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζεύτηκαν για να αποδώσουν έναν φόρο τιμής στην πλούσια ζωή και το διαχρονικό αντιφασιστικό έργο του ανθρώπου που ο Σαρλ ντε Γκωλ είχε κάποτε χαρακτηρίσει ως τον «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης».
«Δεν πρέπει να μας προκαλεί καμία έκπληξη πως ο Μανώλης Γλέζος εξακολουθεί να εμπνέει την συμπάθεια και τον σεβασμό ολόκληρου του πολιτικού φάσματός, ούτε πως αυτή η αίθουσα σήμερα σφύζει από ζωή» ανέφερε η πρόεδρος του ΕΚ, Ρομπέρτα Μέτσολα στην εναρκτήρια ομιλία της εκδήλωσης. «Η Ευρώπη θα τον θυμάται πάντοτε ως έναν θαρραλέο πολιτικό που πολέμησε σκληρά απέναντι στον Ναζισμό και τον φανατισμό και που υπερασπίστηκε μέχρι τέλους τον πολιτικό πλουραλισμό».
«Ακόμα και στα 90 του χρόνια, ο Γλέζος δεν σταμάτησε ποτέ να παλεύει για τα ιδεώδη του, παίρνοντας μέρος σε διαδηλώσεις στο πλευρό του λαού αλλά και σε πολιτικές εργασίες στους διαδρόμους των Ευρωπαϊκών οργάνων» δήλωσε εν συνεχεία η Μέτσολα, συμπληρώνοντας πως είναι βέβαιη πως αν ο Έλληνας πολιτικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας ζούσε σήμερα, θα ήταν συντετριμμένος από την ρωσική εισβολή αλλά και εντυπωσιασμένος από την αλληλεγγύη που επέδειξε η ΕΕ. «Ήταν άλλωστε, ένας άνθρωπος που στεκόταν πάντοτε στο πλευρό της ελευθερίας και της δημοκρατίας» πρόσθεσε.
«Είχα την τιμή να πρωτογνωρίσω τον Μανώλη Γλέζο πριν μερικά χρόνια, με αφορμή μια συζήτηση για το ζήτημα των Γερμανικών αποζημιώσεων που προκύπτουν από την περίοδο της κατοχής στην Ελλάδα» συνέχισε ο Μάρτιν Σίρντεβαν, Συμπρόεδρος της Ομάδας της Αριστεράς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του γερμανικού κόμματος Die Linke. «Στεκόταν μπροστά μου ένας ζωντανός θρύλος της αντίστασης, που είχε ήδη πατήσει τα 90 χρόνια, και που ωστόσο διατηρούσε την ίδια ενέργεια και δυναμισμό που φαντάζεται κανείς πως θα είχε στα 18 του, όταν αφαίρεσε την σβάστικα από την Ακρόπολη» συμπλήρωσε.
Στην πανταχού παρούσα δημοκρατική συνείδηση του παρά το προσωπικό κόστος αναφέρθηκε, εν συνεχεία, η Ιράτσε Γκαρθία Πέρεθ, πρόεδρος της Ευρωομάδας των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών, υπογραμμίζοντας πως ακόμα και μετά το πέρας της γερμανικής κατοχής ο Γλέζος στοχοποιήθηκε πολλές φορές για τις πολιτικές του πεποιθήσεις – φτάνοντας μάλιστα να καταδικάζεται σε θάνατο τρεις φορές όταν εργαζόταν ως αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη και αργότερα ως διευθυντής της Αυγής. «Δεν σταμάτησε, όμως, ποτέ να υπερασπίζεται τις ιδέες του, ούτε ως δημοσιογράφος ούτε ως μέλος του ΠΑΣΟΚ αλλά και εν συνεχεία του ΣΥΡΙΖΑ. Είμαι σίγουρη πως σήμερα, θα ήταν εξίσου ανήσυχος για την άνοδο του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς, που επιτίθενται στις ευρωπαϊκές αξίες του πλουραλισμού και της ελευθερίας που υπερασπίστηκε σθεναρά όλη του την ζωή» ανέφερε η Ισπανίδα ευρωβουλευτής.
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις της γερμανίδας Συμπροέδρου της Ευρωομάδας των Πρασίνων, Σκα Κέλερ – η δεύτερη θητεία της οποίας στο ΕΚ συνέπεσε με την τελευταία θητεία του Γλέζου στο άμεσα εκλεγμένο νομοθετικό σώμα της Ένωσης. «Ως Γερμανίδα, νιώθω πως είναι εξαιρετικά σημαντικό να ζούμε με υπευθυνότητα και μνήμη. Οφείλουμε να μην ξεχάσουμε ποτέ την φρίκη που έλαβε χώρα στην ήπειρο μας και να διασφαλίσουμε πως δεν θα επαναληφθεί. Κοιτάζοντας, λοιπόν, τη ζωή του Μανώλη Γλέζου, θυμόμαστε πόσο χρειαζόμαστε δυνατές φωνές σαν την δική του για να αντισταθούμε στον φασισμό που επιβιώνει» ανέφερε με έναν προειδοποιητικό τόνο στην φωνή της.
Με την ολοκλήρωση των τοποθετήσεων των ηγετών των Ευρωπαϊκών παρατάξεων, την σκυτάλη παρέλαβαν οι Έλληνες πολιτικοί, με πρώτο τον Αλέξη Τσίπρα. «Η ορμή, η λάμψη, και το θάρρος στα μάτια του Μανώλη Γλέζου έμειναν ίδια ακόμα και όταν ήταν 80 και 90 χρόνων. Και αυτό γιατί η λάμψη αυτή πήγαζε από τις ιδέες του πως η δημοκρατία, η ελευθερία, και η δικαιοσύνη είναι αρχές απαράβατες για την ανθρώπινη ύπαρξη» ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ταξίδεψε στις Βρυξέλλες για να παρευρεθεί στην εκδήλωση. «Θα θυμάστε πως όταν μιλούσε με πάθος για τις γερμανικές επανορθώσεις, μιλούσε εκ μέρους του Γερμανικού λαου για την αποκατάσταση της αδικίας» συμπλήρωσε.
Στην συνέχεια, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για την βαριά κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Έλληνας πολιτικός, και που σύμφωνα με τον ίδιο οφείλει να εμπνέει την Ευρώπη στις διαχρονικές μάχες της απέναντι στο σκοτάδι του ολοκληρωτισμού. «Δεν είναι τυχαίο που την ώρα που εμείς βρισκόμαστε εδώ για να τιμήσουμε την μνήμη του, κάποιοι άλλοι κλείνουν το μάτι και νομιμοποιούν την άνοδο της ακροδεξιάς στην εξουσία» κατέληξε, κάνοντας μια εμφανή αναφορά στο αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών στην Ιταλία.
«Ο Μανώλης Γλέζος είναι το νήμα που μας συνδέει με το παρελθόν και με την ιστορία μας» δήλωσε με την σειρά του ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Βαγγέλης Μεϊμαράκης, που συμμετείχε στην εκδήλωση μέσω βιντεοσκοπημένης τοποθέτησης καθότι βρίσκεται στην Κρήτη για τις εργασίες της ετήσιας συνάντησης της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. «Αγωνίστηκε με πάθος ώστε να ξεπεράσουμε ανοιχτές πληγές και σύμβολα του παρελθόντος, και δεν εγκατέλειψε ποτέ τους στόχους του ως αγωνιστής, κατάφερε να ενώσει αγεφύρωτα χάσματα» συμπλήρωσε, κάνοντας παράλληλα και μια βιωματική αναφορά στις απολαυστικές, διδακτικές και πολύωρες κουβέντες που είχε μαζί του.
«Τον άκουγα πάντα σαν καλός μαθητής. Κάθε επικοινωνία μαζί του σε έκανε να νιώθεις ζεστασιά. Ήταν ένα προσωπό-συμβολο με χροιά αγωνιστική και περιπετειώδη, ένας ζωντανός μύθος της αντίστασης και της μεταπολιτευτικης μας ιστοριας» είπε χαρακτηριστικά ο Ευρωβουλευτής της ΝΔ, αναφερόμενος τόσο στην πολιτική του πορεία όσο και στο συγγραφικό του έργο για την διατήρηση της ελληνικης γλώσσας και πολιτιστικής κληρονομιάς. «Η διαδρομή του θα συνεχίσει να μας διδάσκει πως, χωρίς τον πολιτισμό και την πνευματικότητα, η ζωή θα είναι φτωχή και στείρα» κατέληξε.
«Σήμερα, 100 χρόνια από την γέννηση του Μανώλη Γλέζου, το Ευρωκοινοβούλιο τον τιμά – κάτι που δυστυχώς οι συνθήκες της πανδημίας δεν επέτρεψαν στον ελληνικό λαό, καθώς σε άλλη περίπτωση είμαι σίγουρος πως εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες θα τον είχαν ακολουθήσει μέχρι την τελευταία του κατοικία» δήλωσε εν συνεχεία ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης. Κάνοντας αναφορά στους αγώνες του για την δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη και την αποδοχή του, που ξεπερνούσε πάντα τα στενά κομματικά όρια, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως «πυξίδα» για κάθε δημοκρατικό πολίτη.
«Αυτή η έγνοια του για το συνολικό καλό και την αλληλεγγύη παραμένει ζωτική ανάγκη μέχρι και σήμερα. Όποιος λησμονήσει το παρελθόν, χάνεται και δεν έχει μέλλον μας έλεγε συχνά» κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Κώστας Παπαδάκης έκανε μια εκτενή αναφορά στη ζωή του Μανώλη Γλέζου, καθώς και την δράση του μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ κατά την περίοδο της Κατοχής. «Συνελήφθη και καταδικάστηκε τρεις φορές από τις ιταλικές και τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις. Συνέδεσε σημαντικό μέρος της ζωής του με το ΚΚΕ, καθώς μέχρι το 1968 ήταν μέλος του. Από το 1981 και έπειτα, είχε εκλεγεί βουλευτής και ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ και αργότερα με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως όλα αυτά τα χρόνια οι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές μας ετίθεντο πάντα με ευθύτητα και ανοικτά» δήλωσε ο ευρωβουλευτής. «Θα τον θυμόμαστε πάντα ως σύμβολο του αγώνα ενάντια στο φασισμό - ναζισμό, για τη λευτεριά και την ειρήνη».
Έπειτα από τις δηλώσεις των πολιτικών προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Ένας αιώνας αντίστασης» των Ντίνα Κάτσαρη, Ευγενία Κατούφα και Νίκου Γκωσέ, ενώ η αυλαία της εκδήλωσης έπεσε με μια νότα συγκίνησης, με την αναπαραγωγή μια σειράς ελληνικών τραγουδιών που αγαπούσε ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης.
