Συνάντησα τον Σπύρο Χρυσικόπουλο «έξω από τα νερά του». Αφού συστηθήκαμε, το πρώτο πράγμα που μου είπε ήταν πως ανυπομονούσε να τελειώσουμε τη συνέντευξη για να ξαναβουτήξει στην πισίνα.
Υπό άλλες συνθήκες θα παρεξηγιόμουν αλλά ήξερα ότι ο Σπύρος προπονείται για να σπάσει το πανελλήνιο ρεκόρ κολύμβησης σε ανοιχτή θάλασσα τον ερχόμενο Οκτώβριο, όπως έσπασε τη Δευτέρα το ρεκόρ πισίνας με wetsuit, κολυμπώντας 88,2 χιλιόμετρα σε 24 ώρες.
Το φθινόπωρο ο Σπύρος θα επιχειρήσει να κολυμπήσει από τη Ρόδο έως το Καστελόριζο, καλύπτοντας μια απόσταση 140 χιλιομέτρων σε 48 ώρες με στάσεις ελάχιστων δευτερολέπτων για νερό και τροφή. Με λίγα λόγια, ξέρω ψάρια που κολυμπούν λιγότερο από τον Σπύρο Χρυσικόπουλο.
— Ακόμα και οι μαραθωνοδρόμοι σωριάζονται στο έδαφος μετά από δυόμισι ώρες έντονης άσκησης στο φυσικό τους περιβάλλον. Ποιο είναι το περισσότερο που έχεις κολυμπήσει ποτέ;
Τριάντα τέσσερις ώρες και δέκα λεπτά, όταν κάλυψα 104 χιλιόμετρα στον τετραπλό διάπλου του Τορωναίου.
Πιο πολύ έχω τρομάξει έξω από τη θάλασσα παρά μέσα σε αυτήν. Εκεί είναι το στοιχείο μου. Πώς ορισμένοι αισθάνονται ανασφάλεια στα βαθιά και ανυπομονούν να πατήσουν στην άμμο; Με εμένα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Περιμένω να βουτήξω για να νιώσω ασφαλής. Όταν δεν πατώ στο έδαφος νιώθω καλά.
— Κανένα σώμα δεν είναι φτιαγμένο για να μένει ξύπνιο 24 ώρες - πόσο μάλλον για να κολυμπά σαράντα οκτώ. Πώς το καταφέρνεις αυτό;
Από τη στιγμή που βάζεις έναν στόχο, ακόμα κι αν το σώμα σου δεν είναι έτοιμο, το πείσμα σου μπορεί να συμπληρώσει τα κενά. Φυσικά σε αυτό το επίπεδο δεν αρκεί το πείσμα και ακολουθώ ένα πολύ αυστηρό πρόγραμμα προπονήσεων και ύπνου.
— Έχεις φοβηθεί ποτέ μέσα στο νερό;
Πιο πολύ έχω τρομάξει έξω από τη θάλασσα παρά μέσα σε αυτήν. Εκεί είναι το στοιχείο μου. Πώς ορισμένοι αισθάνονται ανασφάλεια στα βαθιά και ανυπομονούν να πατήσουν στην άμμο; Ε, με μένα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Περιμένω να βουτήξω για να νιώσω ασφαλής. Νιώθω καλά όταν δεν πατώ στο έδαφος.
— Αυτό που κάνεις δεν θα μπορούσε καν να είναι «Ολυμπιακό άθλημα». Κανένας θεατής δεν θα άντεχε να μείνει ξύπνιος για να το παρακολουθήσει. Μπορεί να ζήσεις από αυτό που κάνεις; Βγαίνουν τα προς το ζην;
Η Ελλάδα δεν είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο. Είμαι προπονητής κολύμβησης και δουλεύω με παιδιά προ-αγωνιστικών ηλικιών, 9 έως 12 ετών. Τα πάνε πολύ καλά γιατί έχουν καλό προπονητή.
Ο μέντορας και συναθλητής του Σπύρου, Πέτρος Παρθένης, ιδρυτής του We Swim (Κίνημα Ανοικτής θαλάσσης), μου εξηγεί ότι αυτό που κάνει ο Σπύρος ξεπερνά τα ελληνικά δεδομένα.
«Στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει να πηγαίνουμε από το σημείο Α στο σημείο Β. Έχουμε τον τρόπο σκέψης σαρκοφάγων – πάμε γρήγορα. Ο Σπύρος κάνει το ανάποδο, σε ένα άθλημα ειδικού ρυθμού και υπομονής. Αυτό δηλαδή που δεν διαθέτουν οι περισσότεροι σε μια κοινωνία που όλα "τρέχουν" γρήγορα. Αυτός σημαδεύει τον στόχο και πηγαίνει με τον ρυθμό του. Και στο τέλος φτάνει, όσο επίπονο κι αν είναι το ταξίδι. Αυτό είναι το μότο μας. Για αυτόν τον λόγο μόνο άνθρωποι που έχουν όραμα μπορούν να συμπλεύσουν μαζί του.
»Μέχρι τώρα ένας εφοπλιστής, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, έχει καλύψει ένα αρχικό μέρος των εξόδων του Σπύρου. Τον ευχαριστούμε πολύ γιατί έβαλε τα θεμέλια της προσπάθειάς μας. Παράλληλα έχουμε τη στήριξη της ομάδας γιατρών της +Πλεύση η οποία θα είναι δίπλα μας με 3 βάρδιες γιατρών, που θα ακολουθούν τον Σπύρο με δύο φουσκωτά σκάφη κατά τη διάρκεια της απόστασης Ρόδος - Καστελόριζο.
»Δίπλα μας έχουμε και το Bay Τrip Mykonos, που μας έχει παραχωρήσει ένα πανέμορφο σκάφος συνοδείας, ένα μοναδικό αναπαλαιωμένο τρεχαντήρι, που θα μας βοηθήσει και στα γυρίσματα της δεύτερης ταινίας για το εγχείρημα και την ιστορία του Σπύρου. Μετά το πανελλήνιο ρεκόρ είμαστε αρκετά αισιόδοξοι.
»Το τρίτο μέρος της κινηματογραφικής τριλογίας θα αφορά κάτι πολύ μεγαλύτερο το οποίο δεν θα το αποκαλύψουμε προς το παρόν. Η ιστορία μας απασχόλησε πρόσφατα και το υπουργείο Τουρισμού που μας υποστηρίζει».
— Φαντάζομαι ότι ελάχιστοι μπορούν να σε ακολουθήσουν στις προπονήσεις σου (σ.σ υπάρχουν μόνο άλλοι δυο Έλληνες κολυμβητές στο επίπεδο του Σπύρου). Προτιμάς να κολυμπάς μόνος ή με παρέα όπως τα δελφίνια;
Έχω μάθει να κολυμπώ μόνος, με τα προβλήματα και τις περιέργειές μου αλλά μου κάνει πολύ καλό να προπονούμαι «μια στο τόσο» με άλλους, να τους νιώθω κοντά μου κι ας είναι κι έξω από το νερό, στις βάρκες που με ακολουθούν.
— Με ποιους κολυμπάς;
Με τον Πέτρο και άλλους δικούς μου ανθρώπους. Κολυμπούν για λίγα χιλιόμετρα μαζί μου, μετά φεύγουν τρώνε, κοιμούνται, ξανάρχονται και ξαναβουτούν δίπλα μου.
Ο Πέτρος θυμάται πως σε μια πρόσφατη διαδρομή του «We Swim», ο 27χρονος Σπύρος βούτηξε με τους υπόλοιπους για να δώσει ρυθμό. «Πολλοί θέλανε να κολυμπήσουν δίπλα του και τον παρακάλεσα να κολυμπά σε φυσιολογικό ρυθμό γιατί τον ακολουθούσαμε κοινοί θνητοί. Μου είπε "ΟΚ" αλλά μετά από εκατό μέτρα είχε εξαφανιστεί».
— Πως αντιδρά το σώμα σου μετά από 10 ή 20 ώρες συνεχόμενης κολύμβησης;
Το πιο σημαντικό πράγμα που έχω μάθει στην προπόνηση είναι η αντοχή στον πόνο. Όσο καλά προετοιμασμένος κι αν είσαι, έρχεται η στιγμή που πονάς. Παντού. Κι όταν έρχεται ο πόνος, τότε ξεκινά ο πραγματικός αγώνας. Την ίδια στιγμή, όμως, νιώθεις ζωντανός.
— Σταματάς καθόλου για να ξεκουραστείς;
Μόνο μερικά δευτερόλεπτα για ανεφοδιασμό. Νερό, ηλεκτρολύτες, λίγους ξηρούς καρπούς. Αν σταθώ περισσότερο τόσο το χειρότερο για μένα. Τις πρώτες ώρες δεν σταματώ καν για να φάω. Γυρίζω λίγο στο ύπτιο και τρώω μια μπουκιά ενώ συνεχίζω με την ίδια ταχύτητα. Μετά το πρώτο δωδεκάωρο κάνω ελάχιστες στάσεις όπου στέκομαι για 20 δευτερόλεπτα όρθιος μέσα στο νερό.
— Τι σκέφτεσαι όλες αυτές τις ώρες;
Ζω αυτό που κάνω εκείνη τη στιγμή. Και τώρα που μιλάμε έχω στο μυαλό μου τη θάλασσα. Όταν είμαι στη θάλασσα σκέφτομαι τη θάλασσα κι όταν είμαι έξω από τη θάλασσα το μυαλό μου πάλι εκεί γυρίζει. Όσες φορές είμαι σε δύσκολη φάση στα ανοιχτά, φαντάζομαι ότι κολυμπώ σε πισίνα για να ηρεμήσω.
— Ποια είναι η πιο όμορφη θάλασσα που έχεις κολυμπήσει ποτέ;
Έχω βουτήξει σε θάλασσες όλου του κόσμου. Από την Ισπανία ως τη Χαβάη. Ξέρω από φίλους μου καταδύτες ότι η Καραϊβική έχει τα πιο φωτεινά νερά αλλά εμένα μου αρέσουν τα ακριτικά νησιά. Κάθε καλοκαίρι πήγαινα με τους γονείς μου σε τέτοια μέρη με φουσκωτά και από τότε αγάπησα αυτά τα νερά. Από παιδί θυμάμαι πως αυτά τα μέρη δεν υπήρχαν στον χάρτη. Για αυτό θέλω να τερματίσω στο Καστελόριζο.
— Το παγκόσμιο ρεκόρ είναι λίγο πάνω από τα 200 χιλιόμετρα. Δεν γίνεται να μη σε ρωτήσω αν το σκέφτεσαι.
Δεν θέλω το μυαλό μου να ξεφεύγει και να σκέφτομαι άλλα πράγματα. Κοιμάμαι και ξυπνάω με το Ρόδος - Καστελόριζο αυτόν τον καιρό. Όμως, ίσως από το λίγο που με γνώρισες να έχεις καταλάβει ποιος είναι ο επόμενός μου στόχος. Δεν υπάρχουν όρια.
— Πότε ήταν η πρώτη φορά που «κέρδισες» τη νύστα στο νερό;
Πέρυσι, στο πρώτο μου 24ωρο που κολύμπησα 78 χιλιόμετρα. Ήταν μία δύσκολη εβδομάδα, είχα αρρωστήσει κιόλας. Στις 19 ώρες άρχισα να νυστάζω πολύ. Σκέφτηκα να πάω σπίτι και να κοιμηθώ. Εκείνη τη στιγμή τρελάθηκα -δεν ήταν δυνατόν να πάει χαμένη τόση προετοιμασία. «Είμαι εδώ για ένα σκοπό» είπα στον εαυτό μου, ξύπνησα, ανέβασα ρυθμό και συμπλήρωσα τις 24 ώρες.
— Η στολή σε προστατεύει από την υποθερμία αλλά δε σε προστατεύει από τον καιρό. Πως ξεφεύγεις από μια τρικυμία;
Στον διάπλου του Τορωναίου σκεφτόμουν πως ό,τι καιρό και να κάνει εγώ θα πέσω στο νερό. Ήταν η μεγάλη δοκιμή για το φετινό. Τώρα που πλησιάζουμε στον μεγάλο μας στόχο, είμαστε σε επαφή με τη Βασιλική Κουράφαλου, μια Ελληνοαμερικανίδα μετεωρολόγο που ήταν σύμβουλος σε πολλά παγκόσμια ρεκόρ των ultra αποστάσεων. Παίρνουμε προβλέψεις συνέχεια, ανά βδομάδα, ανά μήνα.
— Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που έχεις αντιμετωπίσει μέσα στο νερό;
Μετά τις 30 ώρες στον Τορωναίο το αλάτι με είχε τσακίσει. Είχα πρηστεί στο πρόσωπο και πονούσα πάρα πολύ. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο, δεν είχα ξαναμείνει για τόσες ώρες μέσα στη θάλασσα. Φοβόμουν ότι θα χάσω τη γεύση μου για πάντα - άρχισα να σκέφτομαι τέτοια πράγματα. Το στόμα μου δεν έκλεινε και η γλώσσα μου κρεμόταν απέξω. Δεν έκανα πια ανεφοδιασμούς. Με το ζόρι έπινα λίγο νερό.
— Ανησυχείς μήπως αυτό ξανασυμβεί φέτος στα 140 χιλιόμετρα;
Δεν το φοβάμαι, είμαι σίγουρος. Αλλά πλέον ξέρω αυτόν τον πόνο, τον έμαθα, είναι δικός μου. Αν δεν είχα φιλοσοφήσει τις ultra αποστάσεις μέσα μου δεν θα άντεχα να συνεχίσω. Τώρα είναι καλοδεχούμενοι όλοι οι πόνοι στο σώμα μου.
— Οι δρομείς έχουν το περίφημο runner's high - όταν ο οργανισμός τους εκκρίνει ενδορφίνες για να αντεπεξέλθει στην εξάντληση. Στη μέση του πόνου νιώθουν «θεϊκά». Το έχεις ζήσει ποτέ αυτό;
Εννοείται, αλλιώς δεν θα το έκανα. Αλλά και τις ώρες που πονώ παίρνω ενέργεια από το νερό και νιώθω ότι βρίσκομαι στο καλύτερο μέρος του κόσμου.
Φτάνεις σε ένα σημείο που αλλάζει η υπόστασή σου λίγο. Βλέπεις τα χρώματα διαφορετικά, βγαίνεις «έξω από το σώμα σου» και κοιτάζεις τον εαυτό από πάνω. Στον υπερμαραθωνοδρόμο Γιάννη Κούρο συνέβαινε συχνά. Συνέβη και σε μένα - ίσως να το επιδίωξα κιόλας - με κοιτούσα από ψηλά να κολυμπώ δίπλα στο ιστιοφόρο.
Κλείνοντας, ρώτησα τον Σπύρο με τι θα προτιμούσε να αναπνέει αν μπορούσε να διαλέξει ανάμεσα στα βράγχια και στα πνευμόνια. «Ωραία ερώτηση» μονολόγησε και μου απάντησε «πνευμόνια» τελικά, αφού πρώτα το σκέφτηκε για λίγη ώρα.
