Ανάλυση FT: Γιατί ο Τραμπ εντείνει τους φόβους για νέα παγκόσμια κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών

Ανάλυση FT: Γιατί ο Τραμπ εντείνει τους φόβους για μια νέα κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών Facebook Twitter
Ντόναλντ Τραμπ / Φωτογραφία: Getty Images
0

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση ήταν τουλάχιστον σε θέση να συμφωνήσουν σε ένα πράγμα: η διάδοση των πυρηνικών όπλων ήταν κακό για όλους.

«Στοιχειωμένος« από τη σκέψη μιας «σπειροειδούς κούρσας πυρηνικών εξοπλισμών» σε όλο τον κόσμο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 συνομιλίες για τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων, μια συμφωνία μεταξύ των υπερδυνάμεων που κρατά τα κράτη με πυρηνικά όπλα σε μονοψήφιο αριθμό μέχρι σήμερα. Ο περιορισμός στηρίχθηκε στην επέκταση της πυρηνικής ομπρέλας των ΗΠΑ για να πείσουν τους συμμάχους ότι δεν χρειάζεται να αναζητήσουν οι ίδιοι τα όπλα.

Ο Ντένις Χίλι, ο φλεγματικός Βρετανός υπουργός Οικονομικών, είπε χαρακτηριστικά ότι η αμερικανική πυρηνική πολιτική απαιτεί μόνο «5% αξιοπιστία για να αποτρέψει τους Ρώσους, αλλά 95% για να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους». Τώρα, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, αυτή η διαβεβαίωση δεν έχει φανεί ποτέ πιο αδύναμη.

Η στροφή του Αμερικανού προέδρου προς τη Μόσχα και η απαξιωτική περιφρόνηση του ΝΑΤΟ ώθησε τους παλιούς συμμάχους -από το Βερολίνο και τη Βαρσοβία μέχρι τη Σεούλ και το Τόκιο- να αντιμετωπίσουν κάτι που φαινομενικά ήταν αδιανόητο: πώς να προετοιμαστούν για μια πιθανή απόσυρση της πυρηνικής ασπίδας των ΗΠΑ.

«Η φθαρμένη συναίνεση των μεγάλων δυνάμεων για τη μη διάδοση (σ.σ. των πυρηνικών όπλων) είναι πραγματική», δήλωσε ο Άνκιτ Πάντα του think tank  Carnegie Endowment και συγγραφέας του βιβλίου The New Nuclear Age. «Το φαινόμενο Τραμπ έχει προσφέρει μια ισχυρή επιτάχυνση για τις φωνές στα κράτη που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ και τα οποία βλέπουν πλέον τα πυρηνικά όπλα στα δικά τους χέρια ως θεμελιώδη λύση του προβλήματος που θέτει η αμερικανική αναξιοπιστία» σημείωσε.

Στο πλαίσιο της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT), ο αριθμός των επίσημων κρατών με πυρηνικά όπλα περιορίζεται στις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Κίνα, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο - τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Ινδία, το Ισραήλ και το Πακιστάν, που δεν υπέγραψαν ποτέ το σύμφωνο, έχουν επίσης αναπτύξει πυρηνικά όπλα, όπως και η Βόρεια Κορέα, η μόνη χώρα που εγκατέλειψε τη ΝΡΤ.

Η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία έχει προκαλέσει συζητήσεις σε ολόκληρη τη δυτική συμμαχία. Οι αναλυτές φοβούνται ότι αν η ΝΡΤ καταρρεύσει, εν μέρει λόγω της απόσυρσης των αμερικανικών εγγυήσεων, ο κόσμος μπορεί να πλησιάσει τα 15-25 κράτη με πυρηνικά όπλα που προέβλεπε ο Κένεντι - με μεγαλύτερο κίνδυνο ενός κατακλυσμιαίου ατομικού πολέμου.

Ο Λόρενς Φρίντμαν, ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της πυρηνικής στρατηγικής, σημείωσε ότι το δίλημμα για τους συμμάχους είναι παλιό.

Το οπλικό πρόγραμμα της Γαλλίας αναπτύχθηκε από την εκτίμηση του Σαρλ ντε Γκωλ ότι η Ουάσινγκτον ήταν αναξιόπιστη. Η Κίνα, μετά τη διάσπασή της με την ΕΣΣΔ τη δεκαετία του 1960, έκανε έναν παρόμοιο υπολογισμό για τη Μόσχα. Αλλά όταν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ αμφισβητούσαν την Ουάσινγκτον στο παρελθόν, εξέτασαν τι συνεπάγεται η ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων και συνειδητοποίησαν ότι είναι «δύσκολο, ακριβό και τραβάει την προσοχή πάνω τους».

«Στο τέλος, έζησαν με αυτό» δήλωσε ο Φρίντμαν. «Αυτή ήταν η θέση στο παρελθόν. Το πρόβλημα λοιπόν είναι ότι, με την κρίση αυτή τη φορά να είναι τόσο σοβαρή, δεν είναι σίγουροι ότι μπορούν να το κάνουν» εκτίμησε.

Σε τροχιά «πυρηνικής ασφάλειας» η Γερμανία

Ο Φρίντριχ Μερτς, ο εν αναμονή καγκελάριος της Γερμανίας, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης πρέπει τώρα να διερευνήσει «αν η κοινή χρήση πυρηνικών ή τουλάχιστον η πυρηνική ασφάλεια από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία θα μπορούσε να ισχύσει και για εμάς».

Αυτή η έκκληση, από μόνη της ιστορική, έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου δημόσια συζήτηση, η οποία είδε ακόμη και ορισμένους αναλυτές να αναρωτιούνται δημοσίως αν η Γερμανία - της οποίας η μεταπολεμική εικόνα έχει κατασκευαστεί γύρω από την προώθηση της ειρήνης στην Ευρώπη και τον κόσμο - θα πρέπει να επιδιώξει να αποκτήσει τα δικά της πυρηνικά όπλα.

Η Γερμανία φιλοξενεί πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ από το 1983. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 20 αμερικανικές πυρηνικές βόμβες B61 που φυλάσσονται στην αεροπορική βάση Büchel, περίπου 100 χιλιόμετρα νότια της πόλης της Κολωνίας. Γερμανοί αξιωματούχοι φροντίζουν να τονίσουν ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν δώσει καμία ένδειξη ότι θα αποσύρουν αυτή την πυρηνική ασπίδα.

Ο υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, χαρακτήρισε τη συζήτηση ως «κλιμάκωση που δεν χρειαζόμαστε». Όμως ιδιωτικά, καθώς έχουν ταραχτεί από τον ρυθμό των γεγονότων από τότε που ανέλαβε ο Τραμπ, ορισμένοι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται αν η Γερμανία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να αποκτήσει τα δικά της πυρηνικά όπλα. \Ο Μερτς επέμεινε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι ένα τέτοιο σενάριο δεν θα συμβεί, επισημαίνοντας δύο διαφορετικές διεθνείς συνθήκες που θα το απαγόρευαν.

Ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην πρέσβης της Γερμανίας στην Ουάσινγκτον, δήλωσε ότι οποιαδήποτε πραγματική πρόταση να γίνει η Γερμανία πυρηνική δύναμη θα προκαλούσε «θύελλα αγνώστων διαστάσεων από τη Μόσχα, από το (ς.ς. δεξιό, αντιγερμανικό) κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη στην Πολωνία, από άλλους γείτονες». 

«Θα κινδυνεύαμε να χάσουμε το μεγαλύτερο μέρος της εμπιστοσύνης που καταφέραμε να οικοδομήσουμε τις τελευταίες πέντε ή έξι δεκαετίες μετά την καταστροφή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου» πρόσθεσε.

Όμως ο Τόρστεν Μπένερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Δημόσιας Πολιτικής με έδρα το Βερολίνο, είναι ένας από τους πολλούς εμπειρογνώμονες δεξαμενών σκέψης που έχουν διατυπώσει την ιδέα ότι η χώρα θα πρέπει τουλάχιστον να «επενδύσει στη διατήρηση της πυρηνικής λανθάνουσας κατάστασης» - μια κίνηση που θα σήμαινε τη δημιουργία της υποδομής για τη δημιουργία ενός πυρηνικού όπλου, αν χρειαστεί, χωρίς να κατασκευάσει αμέσως ένα τέτοιο όπλο.

Η συζήτηση, όπως είπε, προκλήθηκε από τις ανησυχίες για το πού μπορεί να κατευθυνθούν πολιτικά το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, ιδίως αν η Μαρίν Λεπέν κερδίσει τις γαλλικές εκλογές το 2027. «Τόσο η άκρα αριστερά όσο και η άκρα δεξιά στη Γαλλία είναι πολύ αντιγερμανικές και θα υπήρχε ο κίνδυνος να μην τιμήσουν ένα είδος συμφωνίας κοινής χρήσης πυρηνικών½ δήλωσε ο Μπένερ. «Και μετά τι θα γίνει;» διερωτήθηκε.

Δημόσια η συζήτηση στην Πολωνία για πυρηνικά όπλα

Η συζήτηση στην Πολωνία προχώρησε ακόμη πιο γρήγορα, με τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ να γίνεται αυτόν τον μήνα ο πρώτος ηγέτης της χώρας που έθεσε την ιδέα της επιδίωξης πυρηνικών όπλων, ή τουλάχιστον της επιδίωξης μιας συμφωνίας ανταλλαγής με τη Γαλλία.

Ο πολιτικός του αντίπαλος, Αντρέι Ντούντα, απάντησε λέγοντας στους Financial Times ότι θα ήταν καλύτερο να μεταφερθούν οι αμερικανικές κεφαλές στην Πολωνία - μια κίνηση που η Μόσχα θα θεωρούσε πρόκληση, στην οποία η Ουάσινγκτον αντιστέκεται εδώ και καιρό. 

«Υπάρχουν ξαφνικά πολλές λέξεις και διαφορετικές απόψεις για το τι πρέπει να γίνει, αλλά όλες δείχνουν ότι η Πολωνία πιστεύει στην ισχυρότερη πυρηνική αποτροπή έναντι της Ρωσίας» δήλωσε ο Μάρτσιν Ίντζικ, διευθυντής του διοικητικού συμβουλίου της PGZ, της κρατικά ελεγχόμενης αμυντικής εταιρείας της Πολωνίας.

Το αν η Πολωνία έχει τη δυνατότητα να δώσει συνέχεια στις θέσεις του Ντούντα ή του Τουσκ είναι άλλο θέμα. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, δήλωσε επίσης στο Fox News ότι θα ήταν «σοκαρισμένος» εάν ο Τραμπ συμφωνούσε να μεταφέρει αμερικανικά όπλα στην Πολωνία.

Και ενώ η Πολωνία φιλοξένησε κάποτε πυρηνικές κεφαλές κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου -για τη Μόσχα και όχι για την Ουάσινγκτον- δεν είχε ποτέ ένα πολιτικό πυρηνικό εργοστάσιο. Αν και έχει δεσμευτεί να κατασκευάσει έναν εντός δεκαετίας, δεν διαθέτει την υποδομή και την τεχνογνωσία άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ο Ντούντα υποστηρίζει ότι η Πολωνία θα χρειαζόταν «δεκαετίες» για να αναπτύξει τα δικά της πυρηνικά όπλα. Η άποψη αυτή συμμερίζονται ευρέως αναλυτές και στελέχη της βιομηχανίας.

Ο Γιάνους Ονισκιέβιτς, πρώην υπουργός Άμυνας της Πολωνίας, χαρακτήρισε την πρόταση του Τουσκ «σίγουρα αρκετά υποθετική και όχι για την παρούσα κατάσταση».

«Για εμάς η κατασκευή πυρηνικών όπλων από το μηδέν είναι πολύ δαπανηρή και δεν έχουμε αρκετό χρόνο για να το κάνουμε. Αλλά αν μπορούμε να γίνουμε μέρος μιας νέας ευρωπαϊκής ομάδας και ενός νέου πυρηνικού σχεδίου, φυσικά και θέλουμε να συμμετέχουμε σε αυτό», δήλωσε ο Ίντζικ.

Υπέρ της «πυρηνικής λανθάνουσας κατάστασης» η Νότια Κορέα

Η αδιάκοπη πρόοδος του προγράμματος πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας, η άνθηση της σχέσης της Πιονγιάνγκ με τη Μόσχα και η επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία έχουν τροφοδοτήσει βαθιά ανησυχία στη Νότια Κορέα για την ασφάλειά της.

«Η υποστήριξη υπέρ της απόκτησης των δικών της πυρηνικών όπλων από τη Νότια Κορέα διευρύνεται και σκληραίνει», δήλωσε ο Σάνγκσιν Λι, ερευνητής στο κρατικό Ινστιτούτο Εθνικής Ενοποίησης της Κορέας, το οποίο ανήκει στο think tank «Korea Institute for National Unification».

Ενώ κανένα από τα κυρίαρχα κόμματα δεν έχει υποστηρίξει μια τέτοια κίνηση, οι ηγέτες και των δύο πλευρών έχουν υποστηρίξει την επιδίωξη της «πυρηνικής λανθάνουσας κατάστασης», ώστε η Σεούλ να μπορεί να κατασκευάσει ή να αποκτήσει πυρηνικά όπλα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Ο Ο Σε-χουν, ο συντηρητικός δήμαρχος της Σεούλ, που θεωρείται πιθανός υποψήφιος για την προεδρία, ζήτησε νωρίτερα αυτό το μήνα από τις ΗΠΑ να επιτρέψουν στη Νότια Κορέα να αποκτήσει ένα απόθεμα πυρηνικού υλικού παρόμοιο με αυτό της Ιαπωνίας, δίνοντας στη Σεούλ το καθεστώς του «πυρηνικού κατωφλίου». Οι παρατηρήσεις του έγιναν λίγο μετά την δήλωση του υπουργού Εξωτερικών, Τσο Τάε-γιούλ, στο κοινοβούλιο ότι η απόκτηση πυρηνικών όπλων «δεν έχει φύγει από το τραπέζι» και πως «Πρέπει να προετοιμαστούμε για όλα τα πιθανά σενάρια».

Η Νότια Κορέα διαθέτει ήδη την υψηλότερη πυκνότητα πολιτικών πυρηνικών αντιδραστήρων στον κόσμο. «Η Κορέα διαθέτει τη βασική τεχνολογία για την κατασκευή πυρηνικών όπλων και έχει ήδη εμπειρία στην παραγωγή πολύ μικρού όγκου πλουτωνίου και ουρανίου», δήλωσε ο Suh Kyun-ryul, ομότιμος καθηγητής πυρηνικής μηχανικής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ. «Έχει την τεχνολογία να κατασκευάσει ακατέργαστες πυρηνικές βόμβες -παρόμοιες με αυτές που έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι- μέσα σε τρεις μήνες» εξήγησε.

Ο Τσούν Γκουν Λι, ερευνητής στο Korea Institute of Science & Technology Evaluation and Planning, δήλωσε ότι εκτός από την απόκτηση επαρκούς πυρηνικού υλικού, η Νότια Κορέα θα πρέπει επίσης «να κατασκευάσει έναν πυροκροτητή και πυρηνικές κεφαλές, καθώς και να διεξάγει πυρηνικές δοκιμές». «Εάν κηρύξει εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και κινητοποιήσει όλους τους εθνικούς πόρους, μπορεί να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα σε περίπου δύο χρόνια», δήλωσε ο Λι.

 

Ενώ η Νότια Κορέα έχει αποθηκευμένο πυρηνικό υλικό για δύο έως τρία χρόνια, ο εφοδιασμός της πιθανόν να διακοπεί ως αποτέλεσμα της αποχώρησης από την NPT, είπε. Η εξαγωγική οικονομία της Νότιας Κορέας θα δυσκολευόταν επίσης να αντέξει τυχόν οικονομικές κυρώσεις που θα ακολουθούσαν.

Όμως ο Suh του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σεούλ δήλωσε ότι η προεδρία Τραμπ προσφέρει στη Νότια Κορέα μια «σπάνια ευκαιρία να διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων». «Οι Νοτιοκορεάτες θα πρέπει τελικά να επιλέξουν μεταξύ του να καταληφθεί από τη Βόρεια Κορέα ή να αντέξει τις διεθνείς κυρώσεις κατασκευάζοντας τις δικές της πυρηνικές βόμβες, επειδή η αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας μοιάζει αδύνατη», δήλωσε ο Suh.

Όχι τόσο ισχυρό πλέον το ταμπού των πυρηνικών όπλων στην Ιαπωνία

Η μοναδική θέση της Ιαπωνίας ως η μόνη χώρα που έχει υποστεί τις συνέπειες ατομικής βόμβας, έχει καταστήσει το ζήτημα της απόκτησης πυρηνικών όπλων, καθ' όλη τη διάρκεια της μεταπολεμικής ιστορίας της, ίσως το μεγαλύτερο πολιτικό ταμπού.
Ταυτόχρονα, υπάρχει εδώ και καιρό μια ήσυχη εκδοχή της συζήτησης σε ορισμένους κύκλους: αυτή που εξελίχθηκε καθώς η Βόρεια Κορέα έγινε πυρηνική δύναμη, η Κίνα έγινε πιο στρατιωτικά διεκδικητική και ο Τραμπ έθεσε υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της πυρηνικής ομπρέλας των ΗΠΑ.

Ένας ανώτερος Ιάπωνας αξιωματούχος δήλωσε ότι υπήρχε πάντα συζήτηση για το θέμα αυτό μεταξύ μιας μικρής ομάδας των πιο σκληροπυρηνικών πολιτικών, λέγοντας ότι «ο κύκλος των συμμετεχόντων μπορεί τώρα να διευρύνεται».

Η Ιαπωνία είχε υπογράψει νωρίς την Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT), αλλά η ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας και το άνοιγμα ενός εργοστασίου εμπλουτισμού σε απευθείας σύνδεση στις αρχές της δεκαετίας του 1990 της έδωσαν επίσης ένα σημαντικό απόθεμα υλικού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή ενός δικού της όπλου.

Η τεράστια, εξελιγμένη βιομηχανική βάση της Ιαπωνίας και η ηγετική της θέση σε πολλούς τομείς της εξειδικευμένης μηχανικής, λένε Αμερικανοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες, σημαίνουν ότι η κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου θα ήταν μέσα στις δυνατότητές της, ενδεχομένως μέσα σε λίγους μόνο μήνες από τη στιγμή που θα λάμβανε το πολιτικό πράσινο φως.

Η πιο πρόσφατη έκθεση της Ιαπωνίας έδειξε ότι στο τέλος του 2023, η Ιαπωνία κατείχε περίπου 8,6 τόνους πλουτωνίου στο εσωτερικό της - αρκετό, θεωρητικά, για την παραγωγή αρκετών χιλιάδων βομβών. Το γεγονός αυτό δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την Κίνα, η οποία στο παρελθόν έχει χρησιμοποιήσει κρατικά μέσα ενημέρωσης για να αμφισβητήσει την κατοχή τόσου υλικού από την Ιαπωνία.

Αλλά η ψυχολογική και πολιτική απόσταση που θα πρέπει να γεφυρωθεί για να σκεφτεί κανείς σοβαρά μια τέτοια κίνηση είναι, ακόμη και τώρα, τεράστια. Στη «ρήτρα ειρήνης» του άρθρου 9 του συντάγματός της, ο ιαπωνικός λαός «αποποιείται για πάντα τον πόλεμο ως κυρίαρχο δικαίωμα του έθνους»: ενώ οι επανερμηνείες της ρήτρας επέτρεψαν στην Ιαπωνία να δημιουργήσει και να διατηρήσει σημαντικές συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις, η πολυπλοκότητα γύρω από μια πυρηνική αποτροπή παραμένει μια δύσκολη υπόθεση.

«Προς το παρόν, ολόκληρη η στρατηγική είναι χτισμένη γύρω από την εξασφάλιση της διαβεβαίωσης από τις ΗΠΑ ότι η Ιαπωνία εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από την πυρηνική ομπρέλα τους», δήλωσε ο Stephen Nagy, καθηγητής πολιτικής και διεθνών σπουδών στο Διεθνές Χριστιανικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο. «Το σχέδιο Α είναι να αγκαλιάσουμε τις ΗΠΑ. Το σχέδιο Β είναι να αγκαλιάσουμε τις ΗΠΑ πιο σφιχτά, και ούτω καθεξής. Το σχέδιο Ζ, σε αυτό το σημείο, είναι η απόκτηση πυρηνικών όπλων» είπε.

Ο Nagy πρόσθεσε ότι οποιαδήποτε σημαντική κίνηση στη συζήτηση για τα πυρηνικά θα εξέθετε επίσης την ακραία έλλειψη στρατηγικών στοχαστών της Ιαπωνίας για το θέμα. Η μακροχρόνια εξάρτηση από τις ΗΠΑ έχει, στην πραγματικότητα, αφήσει μόνο μια μικρή δεξαμενή Ιαπώνων εμπειρογνωμόνων ικανών να καθοδηγήσουν την ιαπωνική πολιτική σχετικά με τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Αυτό είναι κρίσιμο, δήλωσε ο Nagy, λόγω των σαφών διαφορών μεταξύ του τρόπου με τον οποίο οι ηπειρωτικές ΗΠΑ έχουν οικοδομήσει τη στρατηγική της αποτροπής και του τρόπου με τον οποίο η Ιαπωνία θα πρέπει να διαμορφώσει τη δική της.
Η Ιαπωνία, σημείωσε, θα λάμβανε περίπου πέντε λεπτά προειδοποίησης σε περίπτωση επίθεσης από τη Βόρεια Κορέα ή την Κίνα, έναντι 30 λεπτών προειδοποίησης που θα είχαν οι ΗΠΑ σε περίπτωση επίθεσης.

Οι ΗΠΑ θα επιβίωναν από μια επίθεση σε μία ή δύο πόλεις- η Ιαπωνία θα καταστρεφόταν στην ουσία ως έθνος αν το Τόκιο και η Οσάκα εκμηδενίζονταν. Το ταμπού στην Ιαπωνία παραμένει ισχυρό όχι μόνο εξαιτίας όσων συνέβησαν στο παρελθόν, είπε, αλλά επειδή τα ζητήματα πυρηνικής στρατηγικής είναι ένα τόσο διαφορετικό παιχνίδι και επιβάλλουν τόσο σκληρά ερωτήματα στη χώρα.

Με πληροφορίες από Financial Times

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οδεύουμε προς τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Διεθνή / Οδεύουμε προς τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Ο κίνδυνος χρήσης πυρηνικών από τη Ρωσία και οι καταιγιστικές εξελίξεις αν ηττηθεί η Ουκρανία. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ζαΐρ Μπολσονάρου: Διατάχθηκε να δικαστεί στη Βραζιλία για απόπειρα πραξικοπήματος

Διεθνή / Ζαΐρ Μπολσονάρου: Διατάχθηκε να δικαστεί στη Βραζιλία για απόπειρα πραξικοπήματος

Ο πρώην πρόεδρος, ο οποίος παραβρέθηκε σιωπηλός στην πρώτη ημέρα της διήμερης ακρόασης, έχει αρνηθεί όλες τις κατηγορίες, χαρακτηρίζοντάς τις πολιτικά υποκινούμενες
LIFO NEWSROOM
Οι ΗΠΑ θα σταματήσουν την οικονομική ενίσχυση για την αγορά εμβολίων για τις φτωχές χώρες

Διεθνή / Οι ΗΠΑ θα σταματήσουν την οικονομική ενίσχυση για την αγορά εμβολίων για τις φτωχές χώρες

Σύμφωνα με την εκτίμηση της Gavi, η απόφαση των ΗΠΑ μπορεί να σημαίνει ότι 75 εκατομμύρια παιδιά δεν θα λάβουν τους συνήθεις εμβολιασμούς τα επόμενα πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα να πεθάνουν περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια
LIFO NEWSROOM
«Τις επόμενες μέρες Θα δούμε περισσότερη βία, συλλήψεις και οργή»

Ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη / «Τις επόμενες μέρες θα δούμε περισσότερη βία, συλλήψεις και οργή»

Ερντογάν εναντίον Ιμάμογλου: Η αρχή ή το τέλος μιας σκληρής σύγκρουσης; O διευθυντής της Milliyet, ο ανταποκριτής της «Süddeutsche Zeitung» και πολίτες περιγράφουν την κατάσταση που επικρατεί στην πόλη και το χάος που απειλεί τη χώρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ιταλία: Ο Ρομάνο Πρόντι τραβάει on air τα μαλλιά δημοσιογράφου ενοχλημένος από ερώτημα

Διεθνή / Ιταλία: Ο Ρομάνο Πρόντι τραβάει on air τα μαλλιά δημοσιογράφου ενοχλημένος από ερώτημα

Όταν η δημοσιογράφος ζήτησε από τον Ρομάνο Πρόντι να σχολιάσει τη φράση «η ατομική ιδιοκτησία πρέπει να καταργηθεί, να περιοριστεί, να διορθωθεί, να επεκταθεί κατά περίπτωση και όχι δογματικά», εκείνος αντέδρασε έντονα
LIFO NEWSROOM
Τα νέα ελβετικά διαβατήρια έχουν άψογο ντιζάιν

Design / Τα νέα ελβετικά διαβατήρια έχουν άψογο ντιζάιν

Ο σχεδιασμός της RETINAA στα νέα ελβετικά διαβατήρια συνδυάζει το υψηλό επίπεδο ασφαλείας με το graphic design ενώ είναι και μία αναφορά στα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Ελβετίας, δημιουργώντας «κάτι παραπάνω από ένα επίσημο διοικητικό έγγραφο».
LIFO NEWSROOM
Η Μέγκαν Μαρκλ έκανε μια αποτυχημένη εκπομπή στο Netflix, αλλά η γκαρνταρόμπα της, ξεπούλησε

Διεθνή / Η Μέγκαν Μαρκλ έκανε μια αποτυχημένη εκπομπή στο Netflix, αλλά η γκαρνταρόμπα της, ξεπούλησε

Μπορεί το τσάι, οι μαρμελάδες και οι πίτες της Μέγκαν να μην προκαλούν ενδιαφέρον, αλλά οι θεατές σπεύδουν να αγοράσουν τα πουλοβεράκια, τα τζιν και τα φορέματά της
LIFO NEWSROOM