Η Ιταλία άλλαξε σελίδα στην πολιτική της ιστορία, με την Τζόρτζια Μελόνι και το κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας» να αναλαμβάνουν στην εξουσία.
Η Μελόνι ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας αλλά και η πρώτη ακροδεξιά ηγέτις της χώρας μετά τον φασίστα δικτάτορα, Μπενίτο Μουσολίνι. Στον απόηχο της νίκης της Τζόρτζια Μελόνι, ο Ishaan Tharoor αναλύει στην Washington Post τι συμβαίνει με την ακροδεξιά στην Δύση.
Όπως σημειώνει, η επιτυχία της Μελόνι σηματοδοτεί μια σημαντική στιγμή, όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά για όλες τις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες. Σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα, ένα ακροδεξιό κόμμα που συνδέεται άμεσα με το φασιστικό παρελθόν της χώρας του δεν μπήκε απλώς στην κυβέρνηση ή υποστήριξε έναν κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά πρόκειται να αναλάβει την ηγεσία.
Για χρόνια, καθώς οι δεξιοί λαϊκιστές προχωρούσαν εκλογικά σε όλη την ήπειρο, οι πιο κεντρώοι πολιτικοί προσπαθούσαν να θέσουν προσκόμματα που θα τους «πάγωναν». Ωστόσο η ακροδεξιά έχει βγει πλέον από την αφάνεια και αυτό είναι έκδηλο σε αρκετές χώρες του κόσμου.
Στη Γαλλία, η ακροδεξιά είναι εδώ και καιρό η ηγετική δύναμη της αντιπολίτευσης, στην Ισπανία, έχει επίσης κερδίσει έδαφος. Στη Σουηδία, ένα κόμμα που ιδρύθηκε αρχικά από νεοναζί και άλλους ακροδεξιούς εξτρεμιστές θα είναι τώρα η δεύτερη μεγαλύτερη παράταξη στο κοινοβούλιο. Στην Ουγγαρία και την Πολωνία, η ακροδεξιά βρίσκεται ήδη στην εξουσία.
Οι ρίζες του κόμματος της Μελόνι
Το κόμμα «Αδελφοί της Ιταλίας» της Μελόνι έχουν της ρίζες τους στο Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα, ένα μικρό νεοφασιστικό κόμμα που ιδρύθηκε στις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τον Τζόρτζιο Αλμιράντε, πρώην προσωπάρχη του Μουσολίνι.
Στον απόηχο της νίκης του Μελόνι, οι κόρες του Αλμιράντε περιέγραψαν σε ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ότι το αποτέλεσμα της κάλπης αποτελεί μια «ολοκλήρωση» της διαδρομής του πατέρα τους.
Από την πλευρά της, σύμφωνα με τον Tharoor, η Μελόνι εκνευρίζεται να την αποκαλούν «φασίστρια» και πολλοί αναλυτές δεν θεωρούν ότι αυτή η ταμπέλα αποτελεί πλαίσιο μέσα από το οποίο μπορεί κανείς να αντιληφθεί την άνοδο της στην εξουσία. Ο Tharoor επικαλείται συνέντευξη της Μελόνι στην Washington Post, όπου και δήλωσε ότι θα πρέπει να θεωρείται ως μια mainstream συντηρητική.
Όπως είχε δηλώσει την απασχολούν ζητήματα ατομικής ελευθερίας, ιδιωτικής επιχειρηματικότητας στην οικονομία, της σημασίας της οικογένειας και του ρόλου της στην κοινωνία, της προστασίας των συνόρων από την ανεξέλεγκτη μετανάστευση και της υπεράσπισης της ιταλικής εθνικής ταυτότητας.
Ωστόσο η Μελόνι έχει μακρύ ιστορικό εξτρεμιστικής ρητορικής. «Από το 2017, έχει γράψει επανειλημμένα στο Twitter ότι η ιταλική ταυτότητα διαγράφεται σκόπιμα από παράγοντες παγκοσμιοποίησης όπως ο Σόρος και αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι έχουν συνωμοτήσει για να εξαπολύσουν "ανεξέλεγκτη μαζική μετανάστευση"», έγραψε η Ρουθ Μπεν-Γκιάτ, καθηγήτρια ιστορίας και ιταλικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
«Το παρανοϊκό ύφος της ιταλικής πολιτικής μεταφράζεται σε ξενοφοβικές προτάσεις για την άρνηση της ιθαγένειας σε παιδιά που γεννιούνται στην Ιταλία από αλλοδαπούς γονείς και για την περικοπή της πρόσβασης των αλλοδαπών σε κοινωνικές παροχές», προσθέτει.
Οι οικονομικές και δημογραφικές ανησυχίες εξαπλώνονται στην Ιταλία -που έχει από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη- και η Μελόνι είναι μόνο η τελευταία πολιτικός που τις αξιοποιεί, καθώς κόμματα με παρόμοια ταυτότητα έχουν συμμετάσχει σε πολυάριθμους κυβερνητικούς συνασπισμούς τα τελευταία χρόνια.
Οι ιταλικές εκλογές «ήταν μοναδικές επειδή η Μελόνι θα είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας και η πρώτη ακροδεξιά πρωθυπουργός στη σημερινή δυτική Ευρώπη», έγραψε ο Cas Mudde, καθηγητής στη σχολή δημόσιων και διεθνών σχέσεωn του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια. «Αλλά ήταν συνηθισμένες με την έννοια ότι τα ακροδεξιά κόμματα (και οι ιδέες) αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού πολιτικού ρεύματος εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες».
Η ανοχή και η αποτυχία
Ο αναλυτής της Washington Post σημειώνει ότι η πορεία και η άνοδος της Μελόνι έγινε με την ανοχή του κατεστημένου.
«Η Μελόνι οφείλει πολλά στις πιο μετριοπαθείς δυνάμεις σε αυτό που οι Ιταλοί αποκαλούν "κεντροδεξιά" συμμαχία", δήλωσε ο David Broder, συγγραφέας του βιβλίου «Mussolini’s Grandchildren: Fascism in Contemporary Italy», στο Politico.
«Της έδωσαν την ευκαιρία να παρουσιάσει τον εαυτό της ως μέρος του mainstream, όχι μόνο επειδή έχει στρογγυλέψει τις πολιτικές της -τουλάχιστον στον τρόπο παρουσίασης- αλλά και επειδή οι κεντροδεξιοί πολιτικοί που βρίσκονται δίπλα της, της έδωσαν ένα επίχρισμα αξιοπρέπειας και αξιοπιστίας», προσθέτει.
Την ίδια ώρα, οι προσπάθειες κεντροαριστερών αντιπάλων να μιλήσουν για «φασιστική» απειλή αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς.
«Η ακροδεξιά μπορεί να πετύχει στην Ιταλία επειδή η αριστερά απέτυχε, όπως ακριβώς και σε μεγάλο μέρος του κόσμου, να προσφέρει αξιόπιστα οράματα ή στρατηγικές», έγραψε ο Ιταλός δοκιμιογράφος Ρομπέρτο Σαβιάνο. «Η Αριστερά ζητά από τον κόσμο να ψηφίσει κατά της Δεξιάς, αλλά δεν έχει πολιτικό όραμα ή οικονομική εναλλακτική λύση», τόνισε.
Παρόμοια επιχειρήματα διατυπώθηκαν σχετικά με την επιτυχία της ακροδεξιάς στις πρόσφατες εκλογές της Σουηδίας, όπου οι «Σουηδοί Δημοκράτες» έγιναν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας και τώρα είναι οι κυρίαρχοι στις συνεχιζόμενες προσπάθειες συνασπισμού.
«Τα άτομα που κλίνουν προς τους Σουηδούς Δημοκράτες για διάφορους λόγους αισθάνθηκαν στιγματισμένα: Κάποιοι δεν έχουν προσκληθεί σε οικογενειακές συγκεντρώσεις και σε μερικές περιπτώσεις έχουν χάσει ακόμη και τη δουλειά τους», σημειώνει η Σουηδή συγγραφέας Elisabeth Asbrink. «Αυτό όχι μόνο τροφοδότησε την εικόνα του κόμματος ως μάρτυρα, αλλά και καλλιέργησε ακόμη μεγαλύτερη αφοσίωση μεταξύ των υποστηρικτών του».
Ο Charles Kupchan, ειδικός σε θέματα Ευρώπης στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε στους New York Times ότι τα ακροδεξιά κόμματα όχι μόνο έσπρωξαν τους κεντρώους πιο δεξιά, αλλά έχουν πλέον «κανονικοποιηθεί».
«Η κατεύθυνση της πολιτικής δυναμικής αλλάζει - είχαμε ένα κύμα προς το κέντρο πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά τώρα μοιάζει σαν το πολιτικό τραπέζι να γέρνει ξανά προς την κατεύθυνση των λαϊκιστών στα δεξιά. Και αυτό είναι μεγάλη υπόθεση», αναφέρει.
Με πληροφορίες από Washington Post
