Στην αρχή του «Where the Crawdads Sing» (Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες), του μπεστ-σέλερ που έγινε ταινία και μόλις κυκλοφόρησε, περιγράφεται λεπτομερώς μια σκηνή δολοφονίας. Ένα πτώμα εντοπίζεται στους βάλτους της Βόρειας Καρολίνας και οι αναγνώστες δεν γνωρίζουν ακόμη πώς βρέθηκε εκεί. Αλλά στο βιβλίο, η συγγραφέας Ντέλια Όουενς γράφει: «Ένας βάλτος γνωρίζει τα πάντα για τον θάνατο και δεν τον ορίζει απαραίτητα ως τραγωδία, οπωσδήποτε ούτε ως αμαρτία».
Το βιβλίο αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία της Kya Clark, που εγκαταλείφθηκε από την οικογένειά της όταν ήταν παιδί και τώρα επιβιώνει μόνη της στη φύση. Γνωστή από τους καχύποπτους ντόπιους ως Marsh Girl, ως ενήλικη γυναίκα, η Kya κατηγορείται για τη δολοφονία του Chase Andrews -του προαναφερθέντος πτώματος στον βάλτο, ο οποίος ήταν επίσης πρώην εραστής της. Το υπόλοιπο μισό της ιστορίας εξελίσσεται σε ένα δικαστικό δράμα, όπου υπερασπίζεται η αθωότητα της Kya. Παρόλο που οι ένορκοι την αθωώνουν, δεκαετίες αργότερα αποκαλύπτεται ότι όντως διέπραξε τον φόνο - μια πράξη που δικαιολογείται, σύμφωνα με την Όουενς, από το γεγονός ότι ο Chase προσπάθησε να την βιάσει λίγες ημέρες νωρίτερα.
Ίσως ακόμη πιο σοκαριστικό από το ανατρεπτικό τέλος είναι η πραγματική δολοφονία στην οποία η ίδια η Όουενς μπορεί να είχε εμπλακεί πριν από δεκαετίες, ενώ διέμενε στη Ζάμπια, όπως αναφέρθηκε διεξοδικά σε ένα άρθρο του Τζέφρι Γκόλντμπεργκ στο New Yorker το 2010 και στη συνέχεια επανεξετάστηκε το 2019 από τη Λόρα Μίλερ του Slate. Η Όουενς, ο πρώην σύζυγός της Μαρκ και ο θετός της γιος Κρίστοφερ καταζητούνται ακόμη για ανάκριση σχετικά με τη δολοφονία ενός φερόμενου ως λαθροθήρα, ανέφερε ο Γκόλντμπεργκ στο The Atlantic νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε το πρώτο μυθιστόρημα της Όουενς να πουλήσει περισσότερα από 15 εκατομμύρια αντίτυπα μέχρι σήμερα, να γίνει το βιβλίο με τις περισσότερες πωλήσεις για το 2019 και να καταρρίψει το ρεκόρ των περισσότερων εβδομάδων στη λίστα των best-seller των New York Times. Η λέξη «Crawdad» μπήκε ακόμη και σε μία από τις 10 κορυφαίες λέξεις του λεξικού Merriam-Webster για εκείνη τη χρονιά, αφού οι αναζητήσεις για τον όρο αυξήθηκαν κατά 1.200%. Τώρα, μια κινηματογραφική μεταφορά σε παραγωγή της Ρις Γουίδερσπουν και με ένα πρωτότυπο τραγούδι της Τέιλορ Σουίφτ βγαίνει στις αίθουσες με αυτό το σλόγκαν: «Τα μυστικά είναι θαμμένα ακριβώς κάτω από την επιφάνεια».
Καμία κατηγορία δεν έχει απαγγελθεί σε αυτή την υπόθεση, ούτε κατά των Όουενς. Μέσω των δικηγόρων τους, ο Μαρκ και ο Κρις έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε παρανομία ή ανάμειξη στη δολοφονία, αναφέρει ο Γκόλντμπεργκ. Η Ντέλια αρνήθηκε επίσης την εμπλοκή της και δήλωσε ότι ποτέ δεν κατηγορήθηκε για κάποιο αδίκημα. Παρόλα αυτά, οι τρόποι με τους οποίους το βιβλίο απηχεί λεπτομέρειες από την υπόθεση είναι ανησυχητικοί. Ο Γκόλντμπεργκ το είχε επισημάνει αυτό, λέγοντας στην Μίλερ το 2019 ότι «το βρήκε παράξενο και άβολο να διαβάζει την ιστορία ενός μοναχικού ανθρώπου του Νότου, ενός ευγενικού φυσιολάτρη, ο οποίος διαφεύγει με αυτό που περιγράφεται ως προμελετημένος φόνος στην απομακρυσμένη άγρια φύση».
Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η κινηματογραφική μεταφορά φαίνεται πρόθυμη να αποστασιοποιηθεί από αυτή την ιστορία. Όταν το περιοδικό Time ρώτησε τη σεναριογράφο της ταινίας, Λούσι Άλιμπαρ, για την πιθανή σχέση της Ντέλια με τη δολοφονία στη Ζάμπια, η Άλιμπαρ δήλωσε ότι δεν γνωρίζει για τη διαμάχη. Μετά τη συνέντευξη με την Άλιμπαρ, ανέφερε το μέσο, ο διανομέας της ταινίας ακύρωσε τις προγραμματισμένες συνεντεύξεις των Ντέλια Όουενς, Ρις Γουίδερσπουν, Ολίβια Νιούμαν και Ντέιζι Έντγκαρ-Τζόουνς.
Κάθε ίχνος αυτής της ιστορίας έχει επίσης εξαφανιστεί από τον ιστότοπο της Ντέλια, ο οποίος περιγράφει λεπτομερώς την έρευνα της ίδιας και του Μαρκ για την άγρια φύση στη Μποτσουάνα και τη Ζάμπια. Το τότε ζευγάρι έζησε στην Αφρική για περισσότερες από δύο δεκαετίες, επιτελώντας περιβαλλοντικό έργο και γράφοντας γι' αυτό. Το 1986, οι Όουενς έφτασαν στο καταφύγιο North Luangwa της Ζάμπια, όπου στράφηκαν στον ακτιβισμό κατά της λαθροθηρίας.
Αυτό που συνέβη σχεδόν μια δεκαετία αργότερα αναφέρθηκε εκτενώς από τον Γκόλντμπεργκ στο άρθρο του στο New Yorker, με τίτλο «The Hunted». Η σύντομη εκδοχή: Το 1995, η εκπομπή Turning Point του ABC έστειλε ένα τηλεοπτικό συνεργείο να γυρίσει ένα βίντεο για το έργο των Όουενς, που θα μεταδιδόταν τον Μάρτιο του 1996 με τίτλο «Deadly Game: The Mark and Delia Owens Story». Όπως γράφει ο Γκόλντμπεργκ, ξεκινά με μια δήλωση αποποίησης ευθύνης: «Το ακόλουθο πρόγραμμα περιέχει ορισμένες σκηνές βίας που μπορεί να αναστατώσουν τους θεατές»- αυτό που είδαν όσοι παρακολούθησαν το πρόγραμμα ήταν η δολοφονία ενός φερόμενου λαθροθήρα μπροστά στην κάμερα.
Το θύμα δεν ταυτοποίηθηκε και το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Ακόμη και τα πλάνα της εκπομπής του ABC είναι πλέον δύσκολο να εντοπιστούν, αλλά αποσπάσματα περιλαμβάνονται στην περιγραφή του Γκόλντμπεργκ για το The New Yorker:
Η Μέρεντιθ Βιέιρα, αφηγήτρια του κομματιού, λέει στους τηλεθεατές ότι το ABC είχε άδεια απλώς να «συνοδεύει περιπολίες στη Ζάμπια μόνο αφού συμφωνήσαμε να μην αναγνωρίσουμε τους εμπλεκόμενους, σε περίπτωση που υπήρχαν πυροβολισμοί», σύμφωνα με τον Γκόλντμπεργκ. Στο πρόσφατο επόμενο άρθρο του για το The Atlantic, ο Γκόλντμπεργκ σημειώνει ότι «η ταυτότητα του προσώπου ή των προσώπων που έριξαν τους μοιραίους πυροβολισμούς εκτός κάμερας δεν αποκαλύπτεται» και ότι δεν ήταν σαφές αν το ABC επιβεβαίωσε ποτέ ότι το θύμα ήταν, στην πραγματικότητα, λαθροκυνηγός.
«Είναι η πραγματικότητα - η βρώμικη πραγματικότητα, φοβάμαι», λέει ο Μαρκ στη Βιέιρα μετά την εκτέλεση, στην οποία ο ίδιος και η Ντέλια όπως φαίνεται δεν ήταν παρόντες. Η Βιέιρα απαντά: «Είναι. Είναι πολύ βρώμικη. Σχεδόν δίνει στην οικολογία ένα πολύ άσχημο όνομα». Ο Μαρκ απαντά: «Αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Είναι κακό γιατί; Εξαιτίας των ελεφάντων; Δεν έχουν κάνει τίποτα κακό. Είναι οι άνθρωποι που το κάνουν κακό».
Η εμφάνιση του Μαρκ στο αφιέρωμα του ABC δημιούργησε ερωτήματα σχετικά με τις πρακτικές που εφαρμόζει. Σε διάφορα σημεία, σύμφωνα με τον Γκόλντμπεργκ, ο Μαρκ φαίνεται να κρατάει ένα πιστόλι, μια κυνηγετική καραμπίνα και ένα αυτόματο τουφέκι AR-15. Τον βλέπουμε να λέει στους ανιχνευτές του ότι όταν εντοπίζουν έναν οπλισμένο λαθροθήρα, «δεν περιμένετε να σας πυροβολήσει. Τον πυροβολείτε πρώτα, σωστά; Αυτό σημαίνει ότι όταν δεις το άσπρο των ματιών του και αν έχει όπλο, τον σκοτώνεις πριν σε σκοτώσει αυτός».
Όπως ανέφερε ο Γκόλντμπεργκ το 2010, μετά την προβολή της εκπομπής, ο Μαρκ ισχυρίστηκε σε επιστολή που έστειλε στον Γενικό Εισαγγελέα της Ζάμπια ότι το αυτόματο τουφέκι AR-15 που εικονίζεται να κρατά ήταν ψεύτικο και χρησιμοποιήθηκε απλώς για εκφοβισμό. Αλλά στο βίντεο, όπως επισημαίνει ο Γκόλντμπεργκ, ο Μαρκ φαίνεται να αποκρούει έναν ελέφαντα που δείχνει να επιτίθεται προς το συνεργείο του ABC με το υποτιθέμενο ψεύτικο όπλο. Η Βιέιρα δήλωσε αργότερα στον Γκόλντμπεργκ: «Τα όπλα μού φάνηκαν αληθινά. Θα είχα φρικάρει αν δεν ήταν αληθινά. Τι θα έκανε αν ο ελέφαντας επιτίθετο; Θα φώναζε "Μπαμ, μπαμ;"».
Σύμφωνα με τον Γκόλντμπεργκ, τον Απρίλιο του 1996, σε μια επιστολή προς τους δωρητές του Ιδρύματος Owens Foundation for Wildlife Conservation, το ζευγάρι έγραψε: «Δεν συμμετείχαμε σε αυτό το περιστατικό ή σε οποιοδήποτε άλλο περιστατικό αυτού του είδους».
Όμως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Γκόλντμπεργκ, ο Κρις Έβερσον, εικονολήπτης του ABC που βιντεοσκόπησε τον πυροβολισμό, ισχυρίστηκε ότι ο φερόμενος λαθροκυνηγός πυροβολήθηκε στην πραγματικότητα από τον Κρίστοφερ Όουενς, γιο του Μαρκ και θετό γιο της Ντέλια. Ο αστυνομικός ντετέκτιβ της Ζάμπια, Μπιέμπα Μουσόλε, εν τω μεταξύ, δήλωσε στον Γκόλντμπεργκ ότι ο Μαρκ και η ομάδα του φέρεται να «τοποθέτησαν το πτώμα του φερόμενου λαθροθήρα σε ένα δίχτυ και να το πέταξαν σε μια κοντινή λιμνοθάλασσα».
Όταν ο Γκόλντμπεργκ ρώτησε την Ντέλια το 2010 για την πιθανή εμπλοκή του θετού γιου της, εκείνη απάντησε: «Θα μπορούσε να πει κάτι που ίσως να παρερμηνεύατε. Προσπαθεί να φτιάξει τη ζωή του. Απλά αφήστε τον ήσυχο. Αν έχετε κάτι να τον ρωτήσετε, ρωτήστε μας».
Σύμφωνα με τον Γκόλντμπεργκ, η πρεσβεία των ΗΠΑ είχε συμβουλεύσει τους Όουενς να μην επιστρέψουν στη Ζάμπια μέχρι να διαλευκανθεί η υπόθεση. Ακολούθησαν αυτή την προειδοποίηση και εγκαταστάθηκαν στο βόρειο Αϊντάχο πριν χωρίσουν- σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, η Ντέλια ζει τώρα στη Βόρεια Καρολίνα, όπου διαδραματίζεται το Crawdads. «Ήμασταν σπουδαίοι συνεργάτες στην έρευνα και σπουδαίοι φίλοι, και είχαμε μια υπέροχη εργασιακή σχέση για πολλά χρόνια», δήλωσε η Ντέλια στο BookPage το 2018 για τον γάμο της με τον Μαρκ. «Νομίζω ότι το άγχος του να ζούμε εκεί [στην Αφρική] μας κατέβαλε τελικά».
Στον απόηχο του επιτυχημένου βιβλίου της Ντέλια, το άρθρο του 2019 στο Slate περιγράφει πώς το Crawdads «μεταφέρει με ανατριχιαστικό τρόπο την εμπειρία [της συγγραφέως] στη Ζάμπια και την επακόλουθη δοκιμασία του να γίνει το αντικείμενο ενός αποκαλυπτικού άρθρου 18.000 λέξεων σε ένα εξέχον περιοδικό». Η εικασία αυτή δεν είναι αβάσιμη. Όπως δήλωσε η ίδια στο Amazon το 2019, «σχεδόν κάθε μέρος του βιβλίου έχει κάποιο βαθύτερο νόημα. Υπάρχουν πολλοί συμβολισμοί σε αυτό το βιβλίο».
Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά τη δολοφονία, οι προσπάθειες για διερεύνησης της υπόθεσης έχουν σταματήσει από την έλλειψη συνθήκης έκδοσης μεταξύ της Ζάμπια και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και από την «προφανή άρνηση του ABC να συνεργαστεί», ανέφεραν η διευθύντρια των δημόσιων διώξεων της Ζάμπια, Λίλιαν Σιγιούνι, και άλλες πηγές στον Γκόλντμπεργκ στο The Atlantic. Όμως ο Μαρκ, η Ντέλια και ο Κρίστοφερ εξακολουθούν να καταζητούνται για ανάκριση σχετικά με τη δολοφονία, σύμφωνα με τη Σιγιούνι και τους αξιωματούχους του Τμήματος Ποινικών Ερευνών της εθνικής αστυνομίας της Ζάμπια. «Στη Ζάμπια δεν υπάρχει παραγραφή των δολοφονιών», δήλωσε στον Γκόλντμπεργκ. «Όλοι τους καταζητούνται για ανάκριση σε αυτή την υπόθεση, συμπεριλαμβανομένης της Ντέλια Όουενς».
Η τελευταία φορά που η Ντέλια ασχολήθηκε φαινομενικά με το τι μπορεί να συνέβη ή να μην συνέβη στη Ζάμπια ήταν το 2019 σε ένα άρθρο για τους New York Times. «Δεν είχα εμπλοκή», είπε όταν ρωτήθηκε για το περιστατικό. «Δεν υπήρξε ποτέ υπόθεση, δεν υπήρξε τίποτα». Στη συνέχεια η συγγραφέας παρομοίασε την κατάσταση με εκείνη που αντιμετωπίζει η ηρωίδα της στο βιβλίο. «Είναι οδυνηρό να έρχεται στην επιφάνεια, αλλά είναι αυτό που έπρεπε να αντιμετωπίσει η Kya, να την βρίζουν. Απλώς πρέπει να σηκώσεις το κεφάλι σου ψηλά, να συνεχίσεις και να είσαι δυνατή. Μου έχουν επιτεθεί ελέφαντες στο παρελθόν».
Με πληροφορίες από Vanity Fair
