Πάταγο έχουν προκαλέσει οι χιλιάδες διαρροές τραπεζικών συναλλαγών, που αποκαλύπτουν ότι μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως επέτρεψαν σε εγκληματίες να διακινήσουν ανεμπόδιστοι χρήματα από παράνομες δραστηριότητες.
Περισσότερα από 2.500 απόρρητα έγγραφα εμπλέκουν τραπεζικούς κολοσσούς όπως η Deutsche Bank, η JP Morgan και η HSBC, εκθέτοντας παράλληλα Ρώσους ολιγάρχες που χρησιμοποίησαν ξένες τράπεζες για να αποφύγουν διεθνείς κυρώσεις. Τράπεζες όπως η Bank of New York Mellon και η Standard Chartered φαίνεται πως συνέχισαν να αποκομίζουν κέρδη από αμφιλεγόμενους αλλά ισχυρούς πελάτες τους, ακόμη και μετά την επιβολή προστίμων για προηγούμενες ύποπτες ροές χρημάτων.
Τα έγγραφα της διαρροής περιλαμβάνουν ονόματα, ημερομηνίες και ποσά για σκιώδεις συναλλαγές σε περισσότερες από 170 χώρες - μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα.
Τι είναι τα FinCEN files;
Πρόκειται για διασταυρωμένα ντοκουμέντα που οι συγκεκριμένες τράπεζες είχαν στείλει στις αμερικανικές αρχές μεταξύ του 2000 και του 2017. Μερικά από αυτά τα έγγραφα αποτελούν - ή πιο σωστά, αποτελούσαν - τα πιο καλά φυλαγμένα μυστικά του τραπεζικού συστήματος και ρίχνουν φως σε μυστικές συμφωνίες, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και οικονομικά εγκλήματα.
Τι αποκαλύφθηκε
Σύμφωνα με την ανάλυση του BBC αποδεικνύεται πως:
-Η HSBC επέτρεψε σε απατεώνες να διακινήσουν εκατομμύρια δολάρια που ήταν προϊόν κλοπής, ακόμα και αφότου πληροφορήθηκε από επιθεωρητές των ΗΠΑ ότι επρόκειτο για απάτη.
-Η JP Morgan επέτρεψε σε εταιρεία να μεταφέρει πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια, μέσω λογαριασμού στο Λονδίνο, χωρίς να γνωρίζει τον κάτοχο των χρημάτων. Αργότερα η τράπεζα ανακάλυψε πως η εταιρεία που έκανε την διακίνηση ενδέχεται να ανήκει σε μαφιόζο που βρίσκεται στην λίστα του FBI με τους 10 πιο καταζητούμενους εγκληματίες.
- Η Deutsche Bank μετακίνησε χρήμα που είχε «ξεπλυθεί» από το οργανωμένο έγκλημα, τρομοκράτες και διακινητές ναρκωτικών.
- Για περισσότερο από μία δεκαετία, η Standard Chartered μετακινούσε χρήματα για την Arab Bank, για πελάτες με λογαριασμούς που είχαν χρησιμοποιηθεί για την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
-Υ πάρχουν αποδείξεις πως ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε την Barclays Bank στο Λονδίνο για να αποφύγει τις κυρώσεις που τον εμπόδιζαν να μεταφέρει χρήματα στην Δύση. Κάποια από αυτά τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά έργων τέχνης.
- Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται περιοχή υψηλότερου ρίσκου, όπως και η Κύπρος, σύμφωνα με το τμήμα πληροφοριών του FinCEN, καθώς πάνω από 3.000 εταιρείες με καταχωρημένη έδρα στη Βρετανία εμφανίζονται σε αναφορές ύποπτης δραστηριότητας (SAR) - περισσότερες από κάθε άλλη χώρα.
-Η κεντρική τράπεζα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων δεν έλαβε μέτρα όταν προειδοποιήθηκε πως μία εγχώρια εταιρεία βοηθούσε το Ιράν να ελιχθεί και να αποφύγει τις διεθνείς κυρώσεις.
Το FinCEN είναι το Δίκτυο Ερευνών Οικονομικών Εγκλημάτων στις ΗΠΑ, με έδρα το αμερικανικό Θησαυροφυλάκιο. Το τμήμα διερευνά όλες τις συναλλαγές που γίνονται σε αμερικανικά δολάρια, για τις οποίες πρέπει να ενημερωθεί αν έχουν γίνει εκτός ΗΠΑ.
Κάθε τράπεζα είναι υποχρεωμένη να συμπληρώσει και να αποστείλει στις αρχές το SAR, αν υποπτεύεται ότι κάποιος από τους πελάτες της είναι πιθανό να εμπλέκεται σε εγκληματικές δραστηριότητες. Τα έγγραφα προς το FinCEN ωστόσο δεν αποτελούν αυταπόδεικτα ενοχοποιητικά στοιχεία.
Στην 16μηνη έρευνα συμμετείχαν περισσότερα από 110 μέσα ενημέρωσης και εκατοντάδες δημοσιογράφοι σε 88 χώρες, από ειδησεογραφικούς οργανισμούς όπως BBC, LeMonde, Sueddeutsche Zeitung και CBC.
Οι ερευνητές διασταύρωσαν τα πυκνογραμμένα, τεχνικής φύσεως αρχεία που αποκαλύπτουν δραστηριότητες και πρακτικές «που οι τράπεζες θα προτιμούσαν να μην μάθει το κοινό», σχολιάζει το BBC που συμμετείχε στην ομάδα ανάλυσης των FinCEN files.
Με το ξέπλυμα του χρήματος από διαφθορά ή το εμπόριο ναρκωτικών, εγκληματίες καταφέρνουν να διακινήσουν τα χρήματά τους σε μεγάλες τράπεζες, χωρίς προφανή ίχνη παρανομίας. Οι τράπεζες υποτίθεται πως είναι υποχρεωμένες να βεβαιώνονται ότι δεν βοηθούν τους πελάτες τους να ξεπλύνουν χρήμα ή να το μετακινήσουν με τρόπους που παραβιάζουν τους νόμους και τους κανονισμούς.
Βάσει νομοθεσίας, οφείλουν να γνωρίζουν ποιοι είναι οι πελάτες τους και δεν αρκεί να καταθέσουν μία SAR και να συνεχίσουν να δέχονται βρώμικο χρήμα σα να μη συμβαίνει τίποτα, περιμένοντας από τις αρχές να διευθετήσουν το πρόβλημα. Αν διαθέτουν στοιχεία για εγκληματική δραστηριότητα, τα τραπεζικά ιδρύματα είναι υποχρεωμένα να σταματούν αμέσως την διακίνηση του ρευστού.
O Fergus Shiel, της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) λέει πως τα αρχεία που διέρρευσαν προσφέρουν μία εικόνα των πληροφοριών που είχαν οι τράπεζες για τα τεράστια ποσά βρώμικου χρήματος που διακινούνται ανά την υφήλιο.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα αρχεία FinCEN αφορούν συναλλαγές 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που και πάλι αποτελούν μόνο «ένα πολύ μικρό κλάσμα» των SAR που είχαν υποβληθεί από το 2000 έως το 2017.
Η JPMorgan, η μεγαλύτερη τράπεζα που εδρεύει στις ΗΠΑ, φαίνεται ότι επέτρεψε διακίνηση κεφαλαίων εξυπηρετώντας άτομα και επιχειρήσεις που συνδέονται με υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος από χώρες όπως η Ουκρανία, η Μαλαισία και η Βενεζουέλα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η τράπεζα φέρεται να διακίνησε τεράστια ποσά του φυγόδικου χρηματοδότη πίσω από το σκάνδαλο 1MDB της Μαλαισίας και μετέφερε περί τα 2 εκατομμύρια δολάρια μια εταιρείας που κατηγορήθηκε για απάτη από την κυβέρνηση της Βενεζουέλας και για πρόκληση διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος σε κατοικημένες περιοχές της χώρας.
Η τράπεζα επέτρεψε στον πρώην διευθυντή της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ, Πολ Μάναφορτ, συναλαγές ύψους άνω των 6,5 εκατομμυρίων δολαρίων, παρότι βρισκόταν στο επίκεντρο ερευνών για ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά μετά την παραίτησή του.
Η JPMorgan σχολίασε ότι από νομική σκοπιά δεν της επιτρέπεται να απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με συναλλαγές πελατών της, διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι διαδραματίζει νευραλγικό ρόλο στις σχετικές έρευνες και στην ανάπτυξη «καινοτόμων τεχνικών» για την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος.
Η HSBC, η μεγαλύτερη τράπεζα της Βρετανίας επέτρεψε την μετακίνηση εκατομμυρίων από απάτη τύπου Ponzi, ακόμα και μετά τις προειδοποιήσεις που δέχτηκε για την προέλευση των χρημάτων. Οι επίμαχες συναλλαγές έγιναν μεταξύ του 2013 και του 2014, μέσω ΗΠΑ και από εκεί στο Χονγκ Κονγκ.
Τα FinCEN Files καταδεικνύουν ότι η συγκεκριμένη επενδυτική απάτη ξεκίνησε αφότου είχε επιβληθεί στην τράπεζα πρόστιμο 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για ξέπλυμα χρήματος στις ΗΠΑ. Η HSBC υποστηρίζει από την πλευρά της πως πάντοτε λειτουργούσε σύμφωνα με όσα ορίζει ο νόμος για την αναφορά τέτοιων κινήσεων και δραστηριοτήτων.
σχόλια