Η Γαλλία και ο κόσμος γενικότερα παρακολούθησαν μουδιασμένοι τη δίκη-ορόσημο των 51 ανδρών που κατηγορούνται για τον βιασμό της Ζιζέλ Πελικό, με τη συνέργεια και καθοδήγηση του πρώην πλέον συζύγου της.
Ο Ντομινίκ Πελικό έχει ομολογήσει ότι την νάρκωνε επί χρόνια ώστε να μπορεί να στρατολογεί άνδρες στο διαδίκτυο «για να κάνουν σεξ μαζί της», ενώ εκείνη ήταν αναίσθητη και εκείνος βιντεοσκοπούσε τους βιασμούς. Όλοι οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν μέγιστη ποινή κάθειρξης 20 ετών.
Ενώ η αποτρόπαια υπόθεση ανάγκασε τη Γαλλία να αντιμετωπίσει σκληρά ερωτήματα σχετικά με τη βία, τη σεξουαλική εκμετάλλευση και τις διακρίσεις κατά των γυναικών, αποτέλεσε επίσης μοχλό πίεσης για τη συμπερίληψη της συναίνεσης στον νομικό ορισμό του βιασμού.
Η Γαλλίδα γερουσιαστής Μελανί Βόγκελ πρότεινε για πρώτη φορά την αλλαγή του νομικού ορισμού του βιασμού πριν από σχεδόν ένα χρόνο. Χρειάστηκε όμως η σοκαριστική ιστορία της 71χρονης σήμερα Ζιζέλ Πελικό για να ξεκινήσει η μεταρρύθμιση που επεδίωκε. «Αυτό που διακυβεύεται εδώ είναι μια κρίσιμη αλλαγή στην αντίληψη» δήλωσε η Βόγκελ, «να καθιερωθεί ότι τα σώματα των γυναικών δεν είναι άμεσα διαθέσιμα για να χρησιμοποιηθούν». Η δυναμική για τη μεταρρύθμιση έχει αναζωπυρωθεί μετά από μήνες στασιμότητας και τώρα φαίνεται να έχει βρει έναν νέο, ισχυρό σύμμαχο - τον υυπουργό Δικαιοσύνης της Γαλλίας, Ντιντιέ Μιγκό.
Η Βόγκελ συναντήθηκε με τον Μιγκό την Πέμπτη (31/10) και δήλωσε στο Politico ότι είναι αισιόδοξη για την προοπτική ψήφισης της νομοθεσίας.
Η απουσία της συναίνεσης στον νομικό ορισμό του βιασμού στη Γαλλία
Η Ζιζέλ Πελικό αποτελεί πλέον ένα φεμινιστικό είδωλο στη Γαλλία, μετά την απόφασή της να δημοσιοποιηθούν οι λεπτομέρειες της υπόθεσης. Καταθέτοντας στο δικαστήριο, η Πελικό είπε ότι το έκανε επειδή ήταν «αποφασισμένη να αλλάξει την κοινωνία». «Όταν βιάζεσαι νιώθεις ντροπή, όμως δεν είμαστε εμείς που πρέπει να νιώθουμε ντροπή, αλλά αυτοί», είπε, αναφερόμενη στους δεκάδες θύτες της.
Το σοκ που προκάλεσε η δίκη σε ολόκληρη τη Γαλλία προήλθε τόσο από την κλίμακα της υπόθεσης όσο και από το ενοχλητικά συνηθισμένο προφίλ των βιαστών. Ηλικίας μεταξύ 22 και 67 ετών κατά τη στιγμή των βιασμών, οι περισσότεροι από αυτούς τους άνδρες φαίνονταν κανονικοί, ευυπόληπτοι πολίτες που εργάζονταν σε καθημερινές δουλειές, από κηπουρούς μέχρι δημοτικούς συμβούλους.
Οι δικηγόροι ορισμένων κατηγορούμενων υποστήριξαν ότι οι πελάτες τους νόμιζαν ότι συμμετείχαν σε ένα σεξουαλικό φετίχ που μοιραζόταν το ζευγάρι, παρά το γεγονός ότι η Πελικό ήταν αναίσθητη κατά τη διάρκεια των βιασμών. Οι εν λόγω δικηγόροι έχουν οικοδομήσει μια νομική υπεράσπιση γύρω από το γεγονός ότι η συναίνεση στην ερωτική συνεύρεση δεν αναφέρεται ρητά στον νομικό ορισμό του βιασμού. Ο γαλλικός νόμος ορίζει επί του παρόντος τον βιασμό ως «κάθε πράξη σεξουαλικής διείσδυσης οποιουδήποτε είδους ή κάθε στοματογεννητική πράξη που διαπράττεται με βία, εξαναγκασμό, απειλή ή αιφνιδιασμό».
«Χωρίς την πρόθεση διάπραξης βιασμού, δεν υπάρχει βιασμός» υποστήριξε στο δικαστήριο ο δικηγόρος Γκιγιόμ ντε Πάλμα, ο οποίος υπερασπίζεται έξι από τους κατηγορούμενους. «Στη Γαλλία, απαιτείται η απόδειξη της πρόθεσης» ισχυρίστηκε.
Δεδομένου του όγκου των αποδεικτικών στοιχείων, η Βόγκελ, μέλος των Γάλλων Πρασίνων, δεν πιστεύει ότι αυτή η υπεράσπιση θα ευδοκιμήσει. Ωστόσο, σημείωσε ότι και μόνο η προσπάθεια αναδεικνύει την ανάγκη μεταρρύθμισης του νομικού ορισμού του βιασμού ώστε να περιλαμβάνει τη συναίνεση. «Η κάλυψη της δίκης από τα μέσα ενημέρωσης και η υπεράσπιση που χρησιμοποίησαν οι δικηγόροι ανέδειξαν ότι αυτό είναι ένα ελάττωμα, και σήμερα η κοινωνία δεν ανέχεται πλέον αυτό το ελάττωμα», πρόσθεσε.
Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Γαλλίας, Ερίκ Ντιπόντ-Μορέτι, εξέφρασε αμφιβολίες για την ανάγκη αλλαγής της γαλλικής νομοθεσίας λόγω του «κινδύνου οι σεξουαλικές σχέσεις να γίνουν συμβατικές», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ενώπιον της Γερουσίας τον Φεβρουάριο. «Ο διάδοχός του (σ.σ. Ντιντιέ Μιγκό) διαφωνεί, δήλωσε η Βόγκελ. Ο Μιγκό τάσσεται υπέρ της αλλαγής του ορισμού του βιασμού και «είναι σίγουρα πρόθυμος να εργαστεί πάνω σε αυτό».
Ο Μιγκό δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι είναι υπέρ της αλλαγής του νόμου, αλλά σταμάτησε να εξηγεί προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η νέα νομοθεσία. Ένας σύμβουλος του Μιγκό, ο οποίος μίλησε στο Politico υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι οι συζητήσεις υπό την ηγεσία του υπουργού Δικαιοσύνης για την αλλαγή του νομικού ορισμού του βιασμού θα πρέπει να θεωρηθούν ως ένδειξη της προθυμίας του να προχωρήσει στο θέμα αυτό. «Ζητήματα όπως η διατύπωση και η νομοθετική διαδικασία για την υιοθέτηση αυτής της μεταρρύθμισης δεν έχουν ακόμη διευθετηθεί», πρόσθεσε ο σύμβουλος.
Η Ζιζέλ Πελικό ως «παράθυρο ευκαιρίας» για να αλλάξει ο νομικός ορισμός του βιασμού
Οι υποστηρικτές ενός νέου νομικού ορισμού του βιασμού τονίζουν την ανάγκη να αξιοποιηθεί το σημερινό παράθυρο ευκαιρίας.
Η Σάρα Λεγκρέν, βουλευτής της «Ανυπότακτης Γαλλίας» -που έχει επίσης καταθέσει πρόταση για τον νομικό επαναπροσδιορισμό του βιασμού- τόνισε την ανάγκη να προχωρήσει γρήγορα το θέμα υπό το πρίσμα της πολιτικής αστάθειας στη Γαλλία και των ερωτημάτων για το πόσο καιρό θα παραμείνει στη θέση του ο Μιγκό.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης θεωρείται το μόνο «βαρίδι» της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ και έχει ήδη απειλήσει να παραιτηθεί εξαιτίας αυτού που θεωρεί ανεπαρκή προϋπολογισμό για το υπουργείο του. «Έχουμε έναν υπουργό που υποστηρίζει την ιδέα αυτή τη στιγμή, αλλά δεν φαίνεται απαραίτητα ότι είναι εδώ για να μείνει και δεν ξέρουμε τι θα μπορούσε να έρθει μετά» δήλωσε η Λεγκρέν.
Η Σαντρίν Ζοσό, βουλευτής του κεντρώου Δημοκρατικού Κινήματος, δήλωσε στο Politico ότι πιστεύει ότι η δίκη θα σηματοδοτήσει ένα σημείο καμπής στον τρόπο με τον οποίο η Γαλλία αντιλαμβάνεται τη βία κατά των γυναικών. «Θα υπάρξει ένα πριν και ένα μετά με αυτή τη δίκη. Οι πολιτικοί πρέπει να ασχοληθούν με αυτό το θέμα», δήλωσε η Ζοσό.
Το ζήτημα των ναρκωτικών βιασμού, το οποίο είναι κεντρικό στην υπόθεση της Ζιζέλ Πελικό, είναι ένα θέμα με το οποίο η Ζοσό έχει εμπειρία από πρώτο χέρι. Ο γερουσιαστής Ζοέλ Γκεριό συνελήφθη από την αστυνομία πέρυσι με την υποψία ότι νάρκωσε τη Ζοσό σε μια προσπάθεια να της επιτεθεί. Ο δικηγόρος του Γκεριό δήλωσε στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης ότι ο γερουσιαστής «κατά λάθος» έριξε ναρκωτικά στο ποτό της Ζοσό και αρνείται οποιαδήποτε σκόπιμη αδικοπραξία. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο Γκεριό, παρά τις κατηγορίες, δεν έχει ακόμη παραιτηθεί επίσημα από τη γαλλική Γερουσία.
Η Ζοσό έχει γίνει έκτοτε ένας από τους κορυφαίους υποστηρικτές των θεμάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά βιασμού και εργάζεται μαζί με την Καρολίν Νταριάν, την κόρη της Πελικό, προκειμένου να προχωρήσει η μεταρρύθμιση. Η Ζοσό έχει προτείνει τροποποίηση του γαλλικού προϋπολογισμού κοινωνικής ασφάλισης ώστε να αποζημιώνονται οι εξετάσεις για τα φάρμακα βιασμού κατά το ραντεβού, ακόμη και όταν το άτομο δεν έχει υποβάλει μήνυση. Η ίδια πρότεινε ότι η προσθήκη της συναίνεσης στον νομικό ορισμό του βιασμού στη Γαλλία θα μπορούσε να είναι ένα βήμα μεταξύ πολλών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ζητήματος.
*Mε πληροφορίες από Politico
