Οι καταδικαστικές αποφάσεις για δύο από τους άνδρες που κρίθηκαν ένοχοι για τη δολοφονία του Μάλκολμ Χ αναμένεται να απορριφθούν αύριο, Πέμπτη, ανακοίνωσαν η Εισαγγελία του Μανχάταν και οι δικηγόροι των δύο ανδρών.
Η αθώωση των Μουχάμεντ Α. Αζίζ και Χαλίλ Ισλάμ αποτελεί μια όψιμη αναγνώριση των λαθών που σφράγισαν μια υπόθεση θεμελιώδους σημασίας: Τη δολοφονία, το 1965, ενός από τους πιο επιδραστικούς ακτιβιστές πολιτικών δικαιωμάτων και ηγέτες των μαύρων στον αγώνα τους κατά του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων.
Όπως διαπιστώθηκε από την έρευνα 22 μηνών που διεξήγε από κοινού το γραφείο του Εισαγγελέα του Μανχάταν και οι δικηγόροι των δύο καταδίκων, οι τότε εισαγγελείς και δύο από τα κορυφαία όργανα επιβολής του νόμου των Ηνωμένων Πολιτειών -το FBI και η Αστυνομία της Νέας Υόρκης- είχαν αποκρύψει βασικά στοιχεία της έρευνας, τα οποία αν είχαν παρουσιαστεί, θα είχαν πιθανόν οδηγήσει στην απαλλαγή των δύο ανδρών.
Οι δύο άνδρες, τότε γνωστοί ως Νόρμαν 3Χ Μπάτλερ και Τόμας 15Χ Τζόνσον, πέρασαν δεκαετίες στη φυλακή για τη δολοφονία της 21ης Φεβρουαρίου 1965 - όταν συνολικά τρεις άνδρες άνοιξαν πυρ μέσα στη συνωστισμένη αίθουσα Audubon Ballroom στο Μανχάταν, όπου ο Μάλκολμ Χ ετοιμαζόταν να μιλήσει.
Ωστόσο, οι κατηγορίες εις βάρος τους ήταν εκ προοιμίου υπό αμφισβήτηση και τις δεκαετίες που ακολούθησαν ιστορικοί και ερασιτέχνες ερευνητές έθεταν κατά καιρούς με νέα στοιχεία εν αμφιβόλω την επίσημη εκδοχή των γεγονότων.
Στην επαναξιολόγηση της υπόθεσης -που ξεκίνησε ως ένα εμπρηστικό ντοκιμαντέρ για τα γεγονότα- δεν προσδιορίζονται τα άτομα που οι εισαγγελείς πιστεύουν σήμερα πως είναι οι πραγματικοί δολοφόνοι του Μάλκολμ Χ ενώ όσοι είχαν εμπλακεί και ποτέ δεν συνελήφθησαν, είναι πλέον νεκροί.
Σειρά, αθέατων μέχρι πρότινός, εγγράφων του FBI περιλάμβαναν πληροφορίες που ενέπλεκαν άλλους υπόπτους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εισαγγελίας, το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών (FBI) δεν αποκάλυψε την παρουσία μυστικών πρακτόρων της στην αίθουσα, τη στιγμή των πυροβολισμών. Επιπλέον, αρχεία του Αστυνομικού Τμήματος Νέας Υόρκης αποκαλύπτουν πως δημοσιογράφος της New York Daily News έλαβε τηλεφώνημα το πρωί πριν τη φονική ενέδρα που υποδείκνυε πως ο Μάλκολμ Χ θα δολοφονείτο.
Οι ερευνητές έχουν ομολογία ενός εν ζωή μάρτυρα, γνωστού μόνο με τα αρχικά J.M, που υποστηρίζει το άλλοθι του Αζίζ, λέγοντας πως δεν βρισκόταν στο σημείο της δολοφονίας, αλλά στο σπίτι του φροντίζοντας τα τραυματισμένα πόδια του.
Βάσει της εκ νέου έρευνας της υπόθεσης, αν τα νέα στοιχεία είχαν παρουσιαστεί στο δικαστήριο τότε, ίσως είχαν οδηγήσει στην αθώωση των δύο ανδρών. Και οι Αζίζ, 83 χρόνων σήμερα που αφέθηκε ελεύθερος το 1985 και ο Ισλάμ, που βγήκε το 1987 και πέθανε το 2009, δεν θα είχαν περάσει μάταια δεκαετίες στη φυλακή, προσπαθώντας να απαλλάξουν τα ονόματά τους από το στίγμα του δολοφόνου.
«Αυτό δεν ήταν μια απλή παράβλεψη. Ήταν αποτέλεσμα μιας ακραίας και κραυγαλέας επίσημης παράβασης» αναφέρει η Ντέμπορα Φρανσουά, δικηγόρος των δύο ανδρών.
Σε συνέντευξή του, ο Σάιρους Βανς Τζούνιορ, ένας από τους πιο διαπρεπείς περιφερειακούς εισαγγελείς που έμελλε να ξαναγράψει μια από τις πιο οδυνηρές σελίδες της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας, απολογήθηκε για λογαριασμό των αρχών που, όπως είπε, απογοήτευσαν τις οικογένειες των δύο ανδρών. «Οι αποτυχίες αυτές δεν μπορούν να αποκατασταθούν. Ωστόσο, αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να αναγνωρίσουμε το σφάλμα, τη σοβαρότητα αυτού του σφάλματος» τόνισε.
Όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων -και μετά θάνατον, τουλάχιστον για τον έναν από τους δύο καταδικασμένους- σε μια εποχή που ο ρατσισμός και οι διακρίσεις κυριαρχούσαν στο σύστημα δικαιοσύνης των ΗΠΑ και όχι μόνο, οι δύο αυτοί άνδρες, μαύροι και μουσουλμάνοι οι ίδιοι, έπεσαν θύματα του ίδιου ρατσισμού, αποτελώντας τα «εύκολα» θύματα που συνελήφθησαν, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν με ελλιπή στοιχεία και αμφίβολης προέλευσης τεκμήρια.
Με πληροφορίες από New York Times
