Οι περισσότεροι ειδησεογραφικοί οργανισμοί φαίνονται ιδιαίτερα πρόθυμοι να κρύψουν κάτω από το χαλί την πλημελλή κάλυψη της έκρηξης στο νοσοκομείο της Γάζας την περασμένη εβδομάδα, ξεκινώντας από τη μέτρια στιγμή της κάλυψης του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς χωρίς να παραδεχτούν τυχόν λάθη.
Κι ενώ οι New York Times και το BBC - που δέχτηκαν λεπτομερέστατο έλεγχο σχετικά με την κάλυψη της έκρηξης - εξέδωσαν τις τελευταίες ημέρες ανακοινώσεις «mea culpa», ο υπόλοιπος Τύπος παρέμεινε σιωπηλός, αρνούμενος να εξηγήσει στο κοινό του πώς καταρχάς έκαναν τόσο μεγάλο λάθος σε μια σημαντική ιστορία τέτοιου μεγέθους.
Ανάμεσα στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς που αναπαρήγαγαν τους ισχυρισμούς της Χαμάς, η οποία επέρριψε την ευθύνη της έκρηξης στο Ισραήλ για την έκρηξη αφήνοντας εκατοντάδες νεκρούς, συγκαταλέγονται το CNN, το Associated Press, το Reuters, το Al Jazeera και η Wall Street Journal.
Απ΄ό,τι φαίνεται όλα αυτά τα μέσα επέμεναν στην αρχική τους αναφορά και δεν μετανόησαν για την επανάληψη των ισχυρισμών της τρομοκρατικής ομάδας. Από τη μέρα της έκρηξης, εδώ και μία εβδομάδα, την Τρίτη, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει την απόλυτη βεβαιότητα και εκτίμηση ότι η ρουκέτα προερχόταν από τη Γάζα κι όχι από το Ισραήλ. Κι ενώ πρόσθετες αναλύσεις από ανεξάρτητους ιατροδικαστές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με τους οποίους ήρθε σε επαφή το CNN, έδειξαν ότι τα διαθέσιμα στοιχεία από την έκρηξη δεν συνάδουν με τις ζημιές που θα περίμενε κανείς να δει από ένα ισραηλινό χτύπημα.
Αλλά αν υπήρχε έστω και ένα μικρό κομμάτι μεταμέλειας από ειδησεογραφικούς οργανισμούς που έδωσαν σημασία στην πολύ διαφορετική εκδοχή της Χαμάς για τα γεγονότα, αυτό δεν έχει αποδειχθεί. Εκπρόσωπος της WSJ αρνήθηκε να σχολιάσει ενώ οι εκπρόσωποι του AP και του Al Jazeera αγνόησαν επιδεικτικά τα ερωτήματά του διεθνούς Τύπου.
Το Reuters, το οποίο ανέφερε αρχικά ότι το Ισραήλ είχε χτυπήσει το νοσοκομείο, επικαλούμενο έναν «αξιωματούχο της πολιτικής άμυνας», στάθηκε στον τρόπο με τον οποίο κάλυψε την εν εξελίξει ιστορία, παραδεχόμενο ότι δεν έκανε καμία γκάφα στη διαδικασία. Ένας εκπρόσωπος είπε ότι «είναι συνήθης πρακτική για το Reuters να δημοσιεύει δηλώσεις και ισχυρισμούς πηγών σχετικά με ειδήσεις προς το δημόσιο συμφέρον, ενώ ταυτόχρονα εργάζεται για την επαλήθευση και την αναζήτηση πληροφοριών από κάθε πλευρά».
«Ξεκαθαρίζουμε στους αναγνώστες μας ότι πρόκειται για "ισχυρισμούς" μιας πηγής και όχι για γεγονότα που μεταδίδει το Reuters» συνέχισε ο εκπρόσωπος του πρακτορείου, συμπληρώνοντας «Στη συγκεκριμένη περίπτωση της ταχύτατης είδησης σχετικά με την επίθεση στο νοσοκομείο της Γάζας, προσθέσαμε ακριβείς λεπτομέρειες και απόδοση στοιχείων στα ρεπορτάζ μας όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε».
Το CNN προχώρησε ακόμη περισσότερο. Όχι μόνο ενίσχυσε τους ισχυρισμούς της Χαμάς στις πλατφόρμες του μόλις ξέσπασε η ιστορία, αλλά το αρχικό διαδικτυακό άρθρο του ανέφερε τελεσίδικα - χωρίς να αποδίδεται σε κανένα μέρος - ότι το Ισραήλ ήταν υπεύθυνο για τη φονική έκρηξη. Κι ενώ το άρθρο τροποποιήθηκε αργότερα, ποτέ δεν αναγνώρισαν το λάθος τους με επισήμανση της διόρθωσης ή σημείωμα των συντακτών.
Αν και είναι σύνηθες για τα ειδησεογραφικά πρακτορεία να ενημερώνουν συμπληρώνοντας τα άρθρα τους διαδικτυακά όταν υπάρχουν διαθέσιμες νέες πληροφορίες, σε περίπτωση λάθους η συνήθης πρακτική είναι να γίνονται επίσημες δηλώσεις παραδοχής του. Εκπρόσωπος του CNN αρνήθηκε να σχολιάσει συγκεκριμένα το άρθρο. Σε σχετική ερώτησή όσον αφορά την ευρύτερη κάλυψη του δικτύου, ο ίδιος εκπρόσωπος παρέπεμψε στην ιατροδικαστική ανάλυση που δημοσίευσε το Σαββατοκύριακο, σύμφωνα με την οποία η έκρηξη δεν συνάδει με ισραηλινό χτύπημα. Όπως και το Reuters, το CNN δεν παραδέχθηκε κανένα σφάλμα στην κάλυψη της έκρηξης.
Πράγμα που κάνει το BBC και τους Times να ξεχωρίζουν από τον υπόλοιπο Τύπο που προσπάθησε να αγνοήσει το δημοσιογραφικό φιάσκο, ο βρετανικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας και η «Gray Lady» χάραξαν διαφορετική πορεία. Το BBC ανέφερε σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο την περασμένη εβδομάδα: «Αποδεχόμαστε ότι ακόμη και σε αυτή την ταχέως εξελισσόμενη κατάσταση ήταν λάθος να κάνουμε εικασίες με αυτόν τον τρόπο για τις πιθανές αιτίες και ζητάμε συγγνώμη γι' αυτό, αν και δεν αναφέραμε σε κανένα σημείο ότι επρόκειτο για ισραηλινό χτύπημα».
Όσο δε για τους Times δημοσίευσαν τη Δευτέρα ένα μακροσκελές σημείωμα των συντακτών ομολογώντας ότι η πρώιμη κάλυψή τους «Στηρίχτηκε υπερβολικά σε ισχυρισμούς της Χαμάς και δεν κατέστησε σαφές ότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν μπορούσαν να επαληθευτούν άμεσα. Το δημοσίευμα άφησε στους αναγνώστες μια λανθασμένη εντύπωση σχετικά με το τι ήταν γνωστό και σε ποιο βαθμό ήταν αξιόπιστη η πληροφορία».
Ο Μπιλ Γκρούεσκιν, γνωστός καθηγητής στη Σχολή Δημοσιογραφίας του Κολούμπια, δηλώνει ότι κάθε μέσο που έδωσε βάση σχετικά με τα γεγονότα στην εκδοχή της Χαμάς θα πρέπει να κάνει ανάλογες ανακοινώσεις που να εξηγούν στο κοινό τους πώς ακριβώς πήγαν τα πράγματα στραβά στο παρασκήνιο. (Ο ίδιος μάλιστα δεν πιστεύει ότι το σημείωμα των Times πήγε αρκετά σε βάθος, αμφισβητώντας, μεταξύ άλλων, γιατί χρειάστηκε σχεδόν μια εβδομάδα για να δημοσιοποιήσει το «mea culpa» του).
Συγκεκριμένα είπε: «Οι δηλώσεις θα πρέπει να είναι ενυπόγραφες και θα πρέπει να παρέχουν μια πιο λεπτομερή κατανόηση του πώς η ειδησεογραφική τους υπηρεσία κατάφερε όχι μόνο να κάνει λάθος από την πρώτη στιγμή, αλλά και γιατί χρειάστηκε τόσος χρόνος για να επανακάμψουν. Επίσης θα πρέπει να είναι πιο σαφείς σχετικά με το τι ακριβώς έκαναν λάθος, δεδομένου ότι δεν μπορεί να περιμένουν την πλειονότητα των αναγνωστών να θυμούνται όλες τις λεπτομέρειες».
Πράγματι, μία από τις κρίσιμες διαφορές μεταξύ των ειδησεογραφικών γραφείων και των λιγότερο αξιόπιστων, αναξιόπιστων πηγών πληροφόρησης είναι ότι τα ειδησεογραφικά γραφεία εκδίδουν διορθώσεις και αποδέχονται το σφάλμα όταν αυτό συμβαίνει. Όταν οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί κάνουν λάθη, αναμένεται ότι παραδέχονται τα λάθη τους. Ο Grueskin επεσήμανε, ωστόσο, ότι «τα newsrooms συχνά βρίσκουν ευκολότερο να διορθώσουν ένα ανορθόγραφο μεσαίο όνομα από την απόλυτη αποτυχία επαλήθευσης μιας σημαντικής έκτακτης είδησης». Ολοκλήρωσε λέγοντας: «Είναι ευκολότερο να αντιμετωπιστεί ένα απλό, κοινό λάθος παρά ένα λάθος που αγγίζει την καρδιά του τρόπου με τον οποίο ένας ειδησεογραφικός οργανισμός είναι φτιαγμένος για να χειρίζεται έκτακτες ειδήσεις σε ένα αμφισβητούμενο περιβάλλον».
Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι αποδεκτό.
ΠΗΓΗ: Cnn.com
