Αναλυτές και στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες εντόπισαν για πρώτη φορά το μυστηριώδες γράμμα Ζ, χειρόγραφα πάνω σε ρωσικά τανκς και στρατιωτικά φορτηγά, που συγκεντρώθηκαν στα ουκρανικά σύνορα στις 19 Φεβρουαρίου.
Σύντομα άρχισαν οι εικασίες μεταξύ των δυτικών ειδικών για το τι σήμαινε το γράμμα.
Καθώς ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας, όλο και περισσότερα στρατιωτικά οχήματα έφεραν το γράμμα Ζ. Σε περίοπτη θέση, μάλιστα. Υπήρχαν όμως και άλλα γράμματα, όπως τα O, X, A και V.
Συνήθως πλαισιώνονται από τετράγωνα, τρίγωνα και άλλα ζωγραφισμένα σχήματα.
Βέβαια, το περίεργο με το γράμμα Ζ είναι ότι δεν υπάρχει στο κυριλλικό ρωσικό αλφάβητο.
Η πιο δημοφιλής θεωρία που χρησιμοποιούν οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες για να εξηγήσουν τα γράμματα, είναι ότι γράφτηκαν σύμφωνα με τις αντίστοιχες περιοχές όπου συνήθως σταθμεύουν τα ρωσικά στρατεύματα, με το Z να παραπέμπει στο Zapad (δυτικά).
Άλλοι πιστεύουν ότι τα αρχικά σχεδιάστηκαν σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν πυρά από άλλα ρωσικά στρατεύματα κατά λάθος, ενώ ορισμένοι Ρώσοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι το γράμμα Z συμβολίζει πολύ απλά το όνομα του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Αντίστοιχα το V, λένε ότι συμβολίζει τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ειδοποιός διαφορά: το ένα είναι το πρώτο γράμμα του μικρού ονόματος (V gia Βλαντιμίρ) και άλλο του επιθέτου (Ζ gia Ζελένσκι), γεγονός που αφήνει περιθώρια αμφιβολίας αυτής της πιο εκλαϊκευμένης εξήγησης.
Το ίδιο το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν σχολίασε καμία από τις θεωρίες, και αντ' αυτού ανάρτησε στο κανάλι του στο Instagram ότι το Z σήμαινε Za pobedu («για τη νίκη») και το V σήμαινε «δύναμη της αλήθειας».
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, το Z μετατράπηκε από σήμανση, σε σύμβολο δημόσιας υποστήριξης για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μόλις τρεις ημέρες μετά την εισβολή, το κρατικό δίκτυο RT που χρηματοδοτείται από το Κρεμλίνο ανακοίνωσε στα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης ότι πωλούσε εμπορεύματα με την ένδειξη Z, συμπεριλαμβανομένων T-Shirt και φούτερ, προκειμένου να δείξει υποστήριξη στα ρωσικά στρατεύματα.
Έκτοτε, αμέτρητοι νεαροί Ρώσοι έχουν κάνει την εμφάνισή τους με T-shirts με το Z, δείχνοντας την υποστήριξή τους στην ρωσική εισβολή, παρά τη διεθνή κατακραυγή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του αθλητή Ivan Kuliak, που εμφανίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο ενόργανης στη Ντόχα.
Το Z πλέον κοσμεί μεγάλες πολυκατοικίες της σοβιετικής εποχής και διαφημιστικές πινακίδες στους δρόμους.
Ορισμένα σχολεία έχουν επίσης δημοσιεύσει εικόνες παιδιών που στέκονται σε σχηματισμό Ζ. Μια εικόνα που κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο από την Κυριακή δείχνει παιδιά σε τελευταίο στάδιο ασθένειας σε ιατρική δομή στη νότια πόλη του Καζάν να σχηματίζουν ένα Ζ για να υποστηρίξουν την εισβολή στην Ουκρανία.
Αξιωματούχοι που ήθελαν να δείξουν την υποστήριξή τους στον πόλεμο έχουν δεσμευτεί ακόμη και να συμπεριλάβουν τo γράμμα στην ονομασία της περιοχής τους.
Ο Σεργκέι Τσιβίλεφ, επικεφαλής της περιφέρειας Κεμέροβο, ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να μετονομάσει την περιοχή του και να προσθέσει το γράμμα Ζ, η οποία μπορεί τώρα να αναφέρεται ως KuZbass.
Το σύμβολο είχε επίσης και κάποια περιορισμένη απήχηση εκτός Ρωσίας. Την Παρασκευή, χιλιάδες Σέρβοι κυματίζοντας ρωσικές σημαίες με το γράμμα Ζ, πραγματοποίησαν πορεία στο Βελιγράδι, σε ένδειξη υποστήριξης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Πώς αντιδρά η ρωσική κοινωνία στο Ζ;
Περπατώντας στη Μόσχα, εντοπίζει κανείς περιστασιακά αυτοκίνητα με ζωγραφισμένο το γράμμα Ζ. Η Ρωσία έχει μια ιστορία στην προώθηση ορισμένων σημάτων και συμβόλων με σκοπό τη «τόνωση» της στήριξης προς τον στρατό της.
Κατά τη διάρκεια της προσάρτησης της Κριμαίας, η Ρωσία προώθησε έντονα τη χρήση της χαρακτηριστικής πορτοκαλί και μαύρης κορδέλας του Αγίου Γεωργίου. Η κορδέλα πλέον είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Ρωσία ως ένας τρόπος για να δείξει το κοινό την υποστήριξή του προς τη ρωσική κυβέρνηση και τον στρατό.
Ορισμένοι Ρώσοι, ωστόσο, έχουν χλευάσει το Ζ. Κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων της Κυριακής κατά της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, ορισμένοι διαδηλωτές εθεάθησαν να κρατούν πινακίδες με τη λέξη Zachem (Για ποιο λόγο;).
Επιπλέον αρκετοί ήταν αυτοί οι Ρώσοι που έφτιαξαν meme χρησιμοποιώντας το γράμμα Ζ. Σε πιο δυσοίωνες εκφάνσεις το Z έχει χρησιμοποιηθεί ως τακτική εκφοβισμού εναντίον όσων αντιτίθενται στον πόλεμο.
Μέλη της αντιπολιτευόμενης καλλιτεχνικής συλλογικότητας Pussy Riot, καθώς και της αντιπολεμικής ΜΚΟ Memorial, είπαν ότι κάποιοι ζωγράφισαν το σύμβολο Z στην πόρτα του διαμερίσματός τους.
Με πληροφορίες της WallStreetJournal/Guardian