Ο Βλαντίμιρ Πούτιν κλείνει σήμερα τα 70 του χρόνια.
«Στα γενέθλια συνηθίζεται να γίνεται απολογισμός, αλλά αν τα αποτελέσματα είναι τόσο οικτρά, καλό θα ήταν να μην μνημονευθούν και τόσο πολύ τα γενέθλια» δήλωσε σήμερα με νόημα ο παλιός λογογράφος του Κρεμλίνου, Αμπάς Γκαλιάμοφ,
Και πράγματι, ο Πούτιν, που ανέλαβε την ηγεσία την τελευταία ημέρα του 1999, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη αμφισβήτηση της εξουσίας του, αφού η εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσε την οξύτερη αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης από το 1962 και την κρίση των πυραύλων στην Κούβα.
Με αφορμή τα 70 γενέθλιά του, ο καθηγητής Μαρκ Γκαλεότι, ακαδημαϊκός και συγγραφέας, συνοψίζει στο BBC επτά σημεία-σταθμούς στην πορεία του που τον διαμόρφωσαν σ'αυτό που είναι σήμερα.
Ξεκινώντας Judo
Γεννημένος στο τότε Λένινγκραντ και πάντα σημαδεμένος από την πολιορκία των 872 ημερών της πόλης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο νεαρός Βλαντίμιρ ήταν ένα κακόκεφο, αλλά ανταγωνιστικό παιδί στο σχολείο.
«Μπορούσε να εμπλακεί σε καυγά με τον οποιονδήποτε, ήταν άφοβος» θυμάται ο κολλητός του. Παρόλα αυτά, σε μια πόλη που είχε κατακλυστεί από συμμορίες, χρειαζόταν ένα πλεονέκτημα. Κάπως έτσι, στην ηλικία των 12 ξεκίνησε σάμπο, τη ρωσική πολεμική τέχνη, και στη συνέχεια Judo.
Μέχρι τα 18 του, ο νεαρός Βλαντίμιρ είχε πάρει τη μαύρη ζώνη και την τρίτη θέση στο ρωσικό πρωτάθλημα νέων.
«Πρέπει να χτυπήσεις πρώτα, και να χτυπήσεις τόσο δυνατά ώστε ο αντίπαλός σου να μη σηκωθεί όρθιος», έχει πει ο ίδιος για την ιαπωνική πολεμική τέχνη που έκτοτε χρησιμοποιήθηκε επιμελώς στην οικοδόμηση της macho περσόνας του.
Ζητώντας δουλειά στην KGB
Ο κόσμος απέφευγε να περνά έξω από το ν.4 της λεωφόρου Liteyny Prospekt όπου στεγάζονταν τα κεντρικά της KGB. Ήταν τόσοι όσοι είχαν περάσει από τα κελιά της στα γκουλάγκ της εποχής Στάλιν, που υπήρχε και ένα μαύρο αστείο πως το λεγόμενο Μπολσόι Ντομ, το «Μεγάλο Σπίτι», ήταν το ψηλότερο του Λένινγκραντ γιατί από τα υπόγειά του μπορούσες να δεις τη Σιβηρία.
Παρόλα αυτά, ο Πούτιν ήταν 16 χρόνων όταν πέρασε την είσοδο με το κόκκινο χαλί, ρωτώντας τον μάλλον σαστισμένο αξιωματούχο, αν μπορούσε να ενταχθεί. Ο άνθρωπος στην είσοδο τού απάντησε πως πρέπει να έχει εκπληρώσει πρώτα τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις ή να έχει πτυχίο. Ο Πούτιν ρώτησε ποιο πτυχίο θεωρείτο καλύτερο, κι όταν του απάντησε, αυτό της Νομικής, ήταν πλέον ο στόχος που μέσω του οποίου θα εξασφάλιζε την ένταξή του στην επίλεκτη αυτή ομάδα της ρωσικής πολιτικής σκηνής.
Άλλωστε, όπως το είχε θέσει ο ίδιος παρακολουθώντας τις ταινίες κατασκοπείας, «ένας κατάσκοπος μπορεί να ορίζει την τύχη χιλιάδων ανθρώπων».
Περιτριγυρισμένος από όχλο
Κόντρα στις φιλοδοξίες του, η καριέρα του στην KGB ποτέ δεν εκτοξεύτηκε. H πρωτοβουλία του να μάθει γερμανικά, τον οδήγησε στο τότε παράρτημα τής υπηρεσίας στην Δρέσδη, το 1985.
Εκεί εγκαταστάθηκε κάνοντας μια άνετη ζωή ως μετανάστης, μέχρι τον Νοέμβριο του 1989, οπότε η πραγματικότητα της ανατολικής Γερμανίας, άρχισε να καταρρέει με σοκαριστική ταχύτητα.
Στις 5 Δεκεμβρίου, ένα εξαγριωμένο πλήθος κύκλωσε το κτήριο της KGB στη Δρέσδη, και παρά τις εκκλήσεις για προστασία του Πούτιν στη φρουρά του Κόκκινου Στρατού, ο ίδιος έμεινε αβοήθητος λόγω της σιγής της Μόσχας.
Ήταν τότε που έμαθε με τον πιο επώδυνο τρόπο τι σημαίνει ξαφνική κατάρρευση της κεντρικής εξουσίας και αποφάσισε να μην επαναλάβει ποτέ ο ίδιος αυτό που πάντα χρέωνε στον προκάτοχό του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ως «λάθος».
«Πετρέλαιο αντί τροφίμων»
Το 1992, ο Πούτιν είχε φύγει από την KGB, αλλά σύντομα εξασφάλισε τη θέση μεσάζοντα για τον δήμαρχο της πόλης που πλέον ονομαζόταν Αγία Πετρούπολη.
Η οικονομία ήταν σε ελεύθερη πτώση και ο Πούτιν ήταν επιφορτισμένος που θα ανταλλασσόταν πετρέλαιο και μέταλλο αξίας 100 εκατ. δολαρίων έναντι τροφίμων.
Στην πράξη, κανείς δεν είδε τρόφιμα και, σύμφωνα με έρευνα, ο Πούτιν, οι φίλοι του και οι διαπλεκόμενοι τής πόλης, ιδιοποιήθηκαν τα κέρδη αυτής της συμφωνίας.
Εισβάλλοντας στη Γεωργία
Όταν ο Πούτιν έγινε πρόεδρος της Ρωσίας, το 2000, φιλοδοξούσε να μπορέσει να οικοδομήσει γέφυρες με τη Δύση -αλλά με τους δικούς του όρους και στήνοντας σφαίρες επιρροής στις πρώην χώρες της Σοβιετικής Ένωσης.
«Σύντομα απογοητεύτηκε και στη συνέχεια οργίστηκε, πιστεύοντας πως η Δύση προσπαθούσε ενεργά να απομονώσει και να ταπεινώσει τη Ρωσία» εξηγεί το BBC.
Κι όταν ο Γεωργιανός τότε πρόεδρος Μιχαήλ Σαακασβίλι άρχισε να «κοιτά» προς το ΝΑΤΟ, επιχειρώντας παράλληλα να επανακτήσει τον γεωργιανό έλεγχο στην αποσχισθείσα και ρωσικής στήριξης Νότια Οσετία, ο Πούτιν βρήκε πρόφαση για μια τιμωρητική επιχείρηση.
Σε πέντε μέρες, οι ρωσικές δυνάμεις διέλυσαν το γεωργιανό στρατό, εξαναγκάζοντας τον Σαακασβίλι σε ταπεινωτική
Η Ρωσία αναγνώρισε τη δημοκρατία ως ανεξάρτητη και, παρά τη δυσφορία και τις απειλές της Δύσης, ο Πούτιν κατάφερε να επιβάλλει τη θέλησή του - και η Ρωσία να διοργανώσει το Μουντιάλ του 2018.
Διαδηλώσεις στη Μόσχα
Η διαδεδομένη πεποίθηση περί στημένων κοινοβουλευτικών εκλογών το 2011, προκάλεσαν σωρεία αντιδράσεων και πυροδότησαν διαδηλώσεις που, μάλιστα, ενισχύθηκαν όταν ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος το 2012.
Έμειναν γνωστές ως «Διαδηλώσεις της Bolotnaya» λόγω της πλατείας στην οποία πραγματοποιήθηκαν και αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη έκφραση δημόσιας διαμαρτυρίας υπό τη διακυβέρνηση Πούτιν.
Ο Πούτιν είδε «εγκέφαλο» των κινητοποιήσεων τις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας πως ήταν η Ουάσινγκτον που ξεκίνησε, ενθάρρυνε και κατηύθυνε τις διαδηλώσεις και κατηγορώντας προσωπικά για υποκίνηση την τότε υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον.
Για τον Πούτιν αυτή ήταν απόδειξη πως οι μάσκες είχαν πέσει και πως η Δύση τον στόχευε ευθέως.
Απομονωμένος από την Covid
Όταν ο κορωνοϊός άρχισε να σαρώνει την υφήλιο, ο Πούτιν «μπήκε σε μια απομόνωση ασυνήθιστη ακόμη και για προσωποπαγείς απολυταρχίες» σημειώνει ο Γκαλεότι.
Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, όποιος επρόκειτο να συναντηθεί μαζί του, έπρεπε να μπαίνει φρουρούμενος σε καραντίνα για δύο εβδομάδες και έπειτα να περνά από διάδρομο με υπεριώδη ακτινοβολία και ψεκασμό με απολυμαντικό, ώστε να ελαχιστοποιθεί η πιθανότητα μόλυνσής του.
Όλο αυτό τον καιρό, ο αριθμός των ανθρώπων που μπορούσαν να έρθουν σε επαφή με τον Πούτιν, συρρικνώθηκε δραματικά σε μια ομάδα πιστών και κολάκων.
«Εκτεθειμένος σε λιγότερες εναλλακτικές απόψεις και μετά βίας βλέποντας την ίδια τη χώρα του, ο Πούτιν φαίνεται να 'έμαθε' πως όλες οι εικασίες του ήταν σωστές και όλες οι προκαταλήψεις του δικαιολογημένες, και τότε ήταν που φυτεύτηκαν οι σπόροι της εισβολής στην Ουκρανία» καταλήγει ο Γκαλεότι.
Με πληροφορίες από BBC
