Σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ μιας υποεπιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου και μιας οργάνωσης του Κατάρ, που επισήμως ωστόσο δεν υπήρξε ποτέ παραθέτει το Politco, εν όψει των εξελίξεων για το σκάνδαλο Qatargate.
Η ιστορία και τα γεγονότα ξεκινούν κάποια χρόνια πριν, όπως αναφέρει το Politico.
Τον Φεβρουάριο του 2020, η τότε αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εύα Καϊλή, βρέθηκε στο πεντάστερο ξενοδοχείο Ritz Carlton στην πρωτεύουσα του Κατάρ τη Ντόχα, για να συντονίσει μία συζήτηση για τους κολοσσούς των social media και τη δημοκρατία.
«Πάντα βλέπουμε απόπειρες πολιτικής παρέμβασης μεταξύ των κρατών μελών, ακόμη και στην Ευρώπη», είχε πει τότε η Εύα Καιλή, γυρνώντας προς τον συνεργάτη της.
Η Καϊλή κοίταξε τις σημειώσεις της. «Πώς αισθάνεστε για αυτή τη χώρα και τον ρόλο της στη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής;» ρώτησε.
«Η χώρα που μας φιλοξενεί σήμερα έχει κάνει μεγάλη πρόοδο τα τελευταία χρόνια» απάντησε ο πρώην Επίτροπος της ΕΕ Δημήτρης Αβραμόπουλος.
Αυτό το απόσπασμα συνομιλίας από μια διήμερη διάσκεψη είχε περάσει απαρατήρητο εκείνη τη στιγμή. Αλλά σήμερα έχει άλλη βαρύτητα, όπως σχολιάζει το Politico.
Η Εύα Καϊλή δεν αποφυλακίστηκε (ξανά) με περιοριστικούς όρους και θα παραμένει ακόμα δύο μήνες στη φυλακή για την εμπλοκή της στο σκάνδαλο Qatargate. Οι συνήγοροί της αναμένεται να ασκήσουν έφεση.
H Εύα Καϊλή όπως αναφέρει το Politico «παρασύρθηκε σε ένα σκάνδαλο διαφθοράς που κυριεύει το κατεστημένο της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στο οποίο το Κατάρ - αλλά και το Μαρόκο - κατηγορούνται ότι πληρώνουν τους βουλευτές της ΕΕ προκειμένου να επηρεάσουν το έργο του Κοινοβουλίου».
Το συνέδριο ωστόσο αυτό δεν ήταν ξαφνικό και τυχαίο. Οι σπόροι του είχαν φυτευτεί περίπου δύο χρόνια πριν, όταν το τότε μέλος του κοινοβουλίου Πιερ Αντόνιο Παντσέρι, ο φερόμενος ως αρχηγός του σκανδάλου Qatargate, υπέγραψε μια ημιεπίσημη συμφωνία συνεργασίας με μια οργάνωση που συνδέεται με την κυβέρνηση του Κατάρ.
Το Politico έχει το έγγραφο που αναφέρει την συγκεκριμένη συμφωνία, για την οποία είχε κάνει σχετική αναφορά και πριν ένα μήνα.
Η συμφωνία, την οποία ο Παντσέρι υπογράφει ως επικεφαλής της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ευρωκοινοβουλίου, συνέδεε το ευρωπαϊκό όργανο με την επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κατάρ.
Δέσμευε για την «στενότερη συνεργασία» των δύο μερών, αναφέροντας ετήσια «projects» και την ανταλλαγή «εμπειριών και πρακτικών».
Η συμφωνία έθεσε τις βάσεις για χρόνια συνεργασία, περιελάμβανε συνέδρια και ταξίδια ευρωβουλευτών στη Ντόχα, με το Κατάρ να καλύπτει πτήσεις business class και διαμονές σε πολυτελή ξενοδοχεία.
Όπως σημειώνει το Politico η συμφωνία δεν υπάρχει επίσημα, σύμφωνα με το ευρωκοινοβούλιο.
Δεν έφτασε ποτέ στους ευρωβουλευτές για επανεξέταση, παρά το γεγονός ότι ο Παντσέρι είχε πει ότι θα το κάνει. Ούτε πέρασε από κανέναν άλλο επίσημο «κανάλι» για έγκριση.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει επίσημη γνώση του εγγράφου στο οποίο αναφέρεστε», δήλωσε στο Politico αξιωματούχος του Κοινοβουλίου.
Όμως το έγγραφο υπάρχει, και αποκαλύπτει πώς μία ξένη χώρα μπορούσε να είναι σε θέση να δημιουργήσει ουσιαστικούς δεσμούς με τους αξιωματούχους της ΕΕ και μια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χωρίς ποτέ να πυροδοτήσει ποτέ επισημα τον κώδωνα του κινδύνου στο θεσμικό όργανο.
«Αυτό είναι προβληματικό» λέει η Monika Hohlmeier, ανώτατη ευρωβουλευτής από το ευρωπαϊκό κεντρο-δεξιό κόμμα, που ηγείται μιας επιτροπής ελέγχου οικονομικών.
«Δείχνει ότι θα πρέπει να έχουμε μεγαλύτερη επαγρύπνηση για το τι συμβαίνει».
Το Κατάρ από την πλευρά του υποστηρίζει σταθερά ότι απορρίπτει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς περί αδικαιολόγητης παρέμβασης στο έργο της ΕΕ.
Η υπογραφή την επίμαχης συμφωνίας
Ο Παντσέρι υπέγραψε τη συμφωνία στις 26 Απριλίου του 2018, κατά την διάρκεια μιας συνάντησης της επιτροπής DROI στις Βρυξέλλες με τον Ali bin Samikh Al Marri, επικεφαλής της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κατάρ.
Η επιτροπή αυτή ανέφερε στο site της ότι η επιτροπή απολαμβάνει «απόλυτης ανεξαρτησίας» από την κυβέρνηση του Κατάρ.
Απευθυνόμενος στους αξιωματούχους μέσα σε ένα μεγάλο άδειο δωμάτιο, ο Al Marri υποστήριξε ότι η κυβέρνηση του Κατάρ έχει κάνει «τεράστια βήματα» όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα, αν και παραδέχθηκε ότι δεν ήταν ακόμη επαρκής.
Κατηγόρησε τη Σαουδική Αραβία και άλλους γείτονες του Κόλπου για την επιβολή αυτού που αποκάλεσε «συλλογικές κυρώσεις» εν μέσω διπλωματικής αντιπαράθεσης που οδήγησε σε «παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Στο τέλος της διάρκειας μιας ώρας συνάντησης, ο Παντσέρι, έκανε μια σύντομη, παροδική αναφορά σε ένα «έγγραφο διαβούλευσης και συνεργασίας που θα υπογράψουμε σήμερα και θα παράσχουμε στα μέλη της υποεπιτροπής DROI».
Αλλά εκείνοι δεν την έλαβαν.
«Δεν συνέβη ποτέ» είπε ο Petras Auštrevičius, Λιθουανός ευρωβουλευτής της φιλελεύθερης παράταξης, που ηγείτο τότε της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ούτε οι Barbara Lochbihler και Marie-Christine Vergiat δεν θυμούνται να έχει έρθει για υπογραφή μία τέτοια συμφωνία, σύμφωνα με το Poltico.
O Auštrevičius πρόσθεσε ότι ακόμη και η απόφαση να προσκληθεί ο Al Marri να μιλήσει στην επιτροπή εκείνη την ημέρα δεν είχε υπογραφεί από συναδέλφους ευρωβουλευτές, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική.
«Φαίνεται ότι ο πρόεδρος (Παντσέρι) αποφάσισε να προσκαλέσει τον (Al Marri) μετά από μια πρόσφατη ιδιωτική επίσκεψη στο Κατάρ, την οποία δεν γνώριζα», είπε ο Auštrevičius.
Πράγματι, την ημέρα που υπογράφηκε η συμφωνία, ο Παντσέρι επέστρεψε στις Βρυξέλλες μετά από ένα ταξίδι στο Κατάρ με τον βοηθό του και σύντροφο της Εύας Καϊλή, Φραντσέσκο Τζiόρτζι.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Παντσέρι συνάντησε τον τότε πρωθυπουργό του Κατάρ Abdullah Bin Nasser bin Khalifa Al Thani, τον ομόλογό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα Al Marri και επαίνεσε τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις του Κατάρ ενόψει του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου, σύμφωνα με ρεπορτάζ των μέσων ενημέρωσης.
Ο Al Marri έγινε στη συνέχεια υπουργός Εργασίας του Κατάρ, ενώ παράλληλα αυξανόταν η παγκόσμια κριτική για τη συμπεριφορά της Ντόχα προς τους μετανάστες εργάτες που κατασκεύαζαν τα στάδια του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Ο Παντσέρι πλέον έχει κάνει συμφωνία συνεργασίας με τους Βέλγους εισαγγελείς, παραδεχόμενος ότι δωροδοκούσε ευρωβουλευτές. Σε αντάλλαγμα του προσφέρεται μείωση της ποινής του, χωρίς να έχουν γίνει γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες.
Η συμφωνία υπεγράφη στο γραφείο του Παντσέρι
Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, οι αξιωματούχοι του κοινοβουλίου ακόμα αναρωτιούνται για το πώς θα μπορούσε να είχε υπογραφεί μια τέτοια συμφωνία. Ακόμη και η ίδια η υπογραφή καλύπτεται από μυστήριο.
Όπως αναφέρει το Politico η συμφωνία υπεγράφη στο γραφείο του Πιέρ Αντόνιο Παντσέρι. Αλλά μια φωτογραφία από τη στιγμή της υπογραφής δείχνει ένα μέλος του προσωπικού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και τις επίσημες σημαίες της ΕΕ και του Κατάρ.
Και ένα δεύτερο άτομο που γνωρίζει το έργο της επιτροπής είπε ότι η υπογραφή πραγματοποιήθηκε σε μια από τις επίσημες αίθουσες πρωτοκόλλου του Κοινοβουλίου, που συνήθως χρησιμοποιείται από ξένες αντιπροσωπείες.
Το ίδιο το κείμενο της συμφωνίας είναι ασαφές και γεμάτο ορολογίες.
«Αποφασίστηκε να συνεχιστεί η διμερής δραστηριότητα μέσω διαβούλευσης και συνεννόησης συνεργασίας μεταξύ των δύο μερών», αναφέρει.
«Αυτή η κατανόηση», προσθέτει, «στοχεύει στη ρύθμιση και τη διευκόλυνση των σχέσεων μεταξύ του NHRC και του DROI μέσω της προώθησης στενότερης συνεργασίας, της ανταλλαγής διμερών σχέσεων εμπειρογνωμοσύνης, πληροφοριών και επαφών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Η «αποστολή» του Παντσέρι στο Κατάρ
Το 2019, ένα χρόνο αφότου επιτεύχθηκε «αυτή η συνεννόηση», το Κατάρ συνδιοργάνωσε το πρώτο του συνέδριο στη Ντόχα σε συνεργασία με το Κοινοβούλιο, ή τουλάχιστον με το λογότυπο του Κοινοβουλίου παντού. Θέμα: Η καταπολέμηση της ατιμωρησίας.
Στη διάσκεψη, ο Παντσέρι επαίνεσε το Κατάρ ως σημείο «αναφοράς» για τα παγκόσμια πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα άρθρο στους Gulf Times ανέφερε ότι ο Παντσέρι είπε ότι η διάσκεψη ήταν ένα άμεσο αποτέλεσμα της συμφωνίας του 2019. Αργότερα, η «καταπολέμηση της ατιμωρησίας» θα γινόταν ακόμη και η ομώνυμη αιτία για την ΜΚΟ του Παντσέρι.
Στη συνέχεια ακολούθησε η διάσκεψη του 2020, που πραγματοποιήθηκε στη Ντόχα στις 16 και 17 Φεβρουαρίου και προφανώς συνδιοργανώθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το νέο θέμα: «Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκλήσεις και τρόποι προώθησης των ελευθεριών και προστασίας των ακτιβιστών».
Ο αξιωματούχος των υπηρεσιών Τύπου του Κοινοβουλίου αρνήθηκε ότι η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε, λέγοντας ότι «δεν ήταν εκδήλωση του θεσμού, αλλά πρέπει ακόμα να ερευνήσουμε πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το λογότυπο του Κοινοβουλίου».
Οι 300 παρευρισκόμενοι ταξίδεψαν με πτήσεις business class που πληρώθηκαν από το Κατάρ, συν διαμονή στο ξενοδοχείο Ritz Carlton και ένα δείπνο στο εθνικό μουσείο του Κατάρ με το τέλος του συνεδρίου.
Η Εύα Καϊλή όμως δεν ήταν η μόνη αξιωματούχος της ΕΕ εκεί.
Όταν ολοκλήρωσε τα καθήκοντά της η Εύα Καϊλή ευχαρίστησε τον Παντσέρι που «οργάνωσε στην πραγματικότητα αυτή την αντιπροσωπεία».
Ο Παντσέρι, ο οποίος εντωμεταξύ είχε αποχωρήσει από το Κοινοβούλιο το 2019, καθόταν στην πρώτη σειρά δίπλα στον κρατούμενο πλέον βοηθό του και σύντροφο της Εύας Καϊλή, Φραντσέσκο Τζόρτζι.
Παρών ήταν επίσης ο βουλευτής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) Μαρκ Ταραμπέλα, ο οποίος έχει επίσης συλληφθεί για το σκάνδαλο Qatargate. Οι Βέλγοι εισαγγελείς υποπτεύονται ότι ο Ταραμπέλα πήρε έως και 140.000 ευρώ σε μετρητά από τον Παντσέρι για να επηρεάσει το έργο της ΕΕ στο Κατάρ.
Ο δικηγόρος του Ταραμπέλα, αρνείται ότι ο πελάτης του οργάνωσε το ταξίδι. Εκείνος, δεν αποκάλυψε το χορηγούμενο από το Κατάρ ταξίδι μέχρι τον περασμένο μήνα, χρόνια μετά την προθεσμία, από το Κοινοβουλίου.
Ο Ταραμπέλα έδωσε πολλές δικαιολογίες για την καθυστερημένη δήλωση ωστόσο εμμένει στην αθωότητά του.
Δύο άλλοι βουλευτές της ΕΕ που ήταν παρόντες στην εκδήλωση, οι Alessandra Moretti (μέλος του S&D) και Cristian-Silviu Bușoi (ΕΛΚ) επίσης δεν είχαν δηλώσει ούτε κατάφεραν να αιτιολογήσουν την παρουσία τους μέχρι την αποκάλυψη της έρευνας για διαφθορά.
«Ήταν μια εκδήλωση που χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επομένως το Κοινοβούλιο ήταν ενήμερο για την εκδήλωση και για τη συμμετοχή μου», είπε η Moretti.
«Με το πνεύμα της πλήρους διαφάνειας, αποφάσισα να το δημοσιοποιήσω» ανέφερε αρνούμενη ότι ήταν μέλος μιας αντιπροσωπείας που δημιουργήθηκε από τον Παντσέρι.
Ο Bușoi , ο οποίος ηγήθηκε της ανεπίσημης «ομάδας φιλίας» του Κοινοβουλίου με το Κατάρ, είπε ότι «Η εκδήλωση του 2020 ανακοινώθηκε αργότερα λόγω λάθους του προσωπικού». Διέψευσε επίσης ότι ήταν μέρος οποιασδήποτε ενορχηστρωμένης ομάδας που διοργάνωσε ο Παντσέρι.
Μετά την αποχώρηση του Παντσέρι από το Κοινοβούλιο το 2019, η βουλευτής του S&D Maria Arena τον αντικατέστησε στην επιτροπή DROI. Τον Ιανουάριο, είπε στο Poplitico ότι δεν είχε συνεχίσει τη συμφωνία του.
Τα συνέδρια, ωστόσο, συνεχίστηκαν.
Εκτός από τη διοργάνωση του 2020, η Arena πήγε αργότερα στο Κατάρ το 2022 για ένα εργαστήριο της Επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τελικά παραιτήθηκε από την προεδρία της επιτροπή. Ωστόσο το Politico αποκάλυψε ότι η Arena δεν είχε δηλώσει έγκαιρα το χορηγούμενο αυτό ταξίδι.
Και παρ' όλη τη σύγχυση γύρω από τη συμφωνία, ένα πράγμα είναι σαφές, όπως αναφέρει το Politico. Για το Κατάρ, δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει η συμφωνία.
«Η σχέση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι υψίστης σημασίας για εμάς», έγραψε ο Al Marri τον Μάιο του 2021 σε δύο βουλευτές της ΕΕ.
Οι αποδείξεις του; «Το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράψαμε με την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Με πληροφορίες του Politico
