H Πράγα, η οποία κέρδισε μια αξιοζήλευτη φήμη ως τουριστικός προορισμός, γίνεται η τελευταία ευρωπαϊκή πόλη που πάει κόντρα στην Airbnb και σε άλλες βραχυπρόθεσμες πλατφόρμες ενοικίασης, καθώς ο υπερ-τουρισμός απειλεί να την κατακλύσει και διώχνει τους κατοίκους.
Σύμφωνα με το σχέδιο που προωθεί ο φιλελεύθερος δήμαρχος της πόλης, Zdeněk Hřib, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα απαγορεύεται να εκμισθώνουν ολόκληρα διαμερίσματα εκτός εάν είναι το δικό τους σπίτι και προσωρινά το αφήνουν. Οι τουρίστες που επιλέγουν την ενοικίαση Airbnb θα περιορίζονται σε μονόκλινα δωμάτια σε καταλύματα όπου ζούσε και ο ιδιοκτήτης.
Μιλώντας στον Observer, o δήμαρχος Πράγας δήλωσε ότι η ιδέα ήταν το επίκεντρο ενός σχεδίου με στόχο να «δώσει την Πράγα πίσω στον λαό της Πράγας και την άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων του τουρισμού. Είπε ότι η ανάπτυξη της Airbnb είχε μετατρέψει την πόλη σε κατανεμημένο ξενοδοχείο και η αποτυχία της ρύθμισης ήταν «να τρώει την πόλη από μέσα».
«Στο παρελθόν, θα μπορούσατε να περιορίσετε την ποσότητα των τουριστών στην πόλη απλώς εγκρίνοντας ένα ορισμένο αριθμό ξενοδοχείων συγκεκριμένης χωρητικότητας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των οικοδομικών αδειών», δήλωσε ο Hřib. «Τώρα, στην Πράγα, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα για την πόλη να περιορίσει την ικανότητα διαμονής των τουριστών. Οι αριθμοί είναι πραγματικά κρίσιμοι». Περίπου 8 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφθηκαν την πόλη το 2018, της οποίας ο συνολικός πληθυσμός είναι 1,3 εκατομμύρια, από 2,6 εκατομμύρια το 2000, αριθμοί που αναμένεται να αυξηθούν και οι υποδομές και τα οικονομικά της Πράγας δεν έχουν προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσουν.
Η αύξηση επιταχύνθηκε καθώς η Airbnb εδραίωσε την παρουσία της, μετατρέποντας τις ήσυχες κατοικημένες ζώνες σε πολύβουους χώρους γεμάτους τουρίστες. Σύμφωνα με μια έκθεση από το ινστιτούτο σχεδιασμού και ανάπτυξης της πόλης, ο αριθμός των Airbnb σχεδόν τριπλασιάστηκε από 5.537 τον Μάρτιο του 2016 σε πάνω από 13.000 τον Μάιο του 2018, αντιπροσωπεύοντας ένα άλμα από 17.913 σε 52.738 στον αριθμό των κλινών. Το ογδόντα τοις εκατό των διαθέσιμων χώρων είναι ολόκληρα διαμερίσματα.
Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση του θορύβου και της όχλησης για τους κατοίκους και οι αυξανόμενες τιμές των ακινήτων και των ενοικίων που ώθησαν τους ντόπιους εκτός της αγοράς κατοικίας. Ένας μέσος κάτοικος της Πράγας πρέπει να πληρώσει 14 φορές τον ετήσιο μισθό εκτός φόρων, στέγασης, διατροφής και ρουχισμού για να αγοράσει ένα διαμέρισμα στην πόλη, δήλωσε ο δήμαρχος. Εν τω μεταξύ, το συμβούλιο αντιμετώπισε ένα διευρυνόμενο οικονομικό έλλειμμα, καθώς ο τοπικός φόρος που εισπράττεται από τους ιδιοκτήτες, ορισμένοι από τους οποίους ζουν εκτός της Τσεχικής Δημοκρατίας, μένει απλήρωτος και δεν καλύπτει το κόστος της αυξανόμενης πίεσης για πόρους και δημοτικές υπηρεσίες.
«Αυτό είναι πολύ πέρα από την αρχική ιδέα της κοινής οικονομίας που σημαίνει να επιτρέψετε μια τουριστική διαμονή στο σπίτι σας, να μαγειρέψετε το πρωινό και να τους πείτε κάτι για την ωραία πόλη σας», δήλωσε ο Hřib. «Πρόκειται για ένα κατανεμημένο ξενοδοχείο, όπου κάνει κατάχρηση σε βάρος της άνεσης των άλλων πολιτών, των κατοίκων της περιοχής, και επιδιώκει κέρδος σε βάρος τους».
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε πρόσφατα ότι οι πλατφόρμες όπως η Airbnb ήταν «υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας» η λειτουργία των οποίων διέπεται από μια ευρωπαϊκή οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, και όχι κτηματομεσιτικά γραφεία, καθιστώντας πιο δύσκολο να ρυθμιστούν. Ο Hřib σχεδιάζει να ξεπεράσει αυτό το γεγονός, πείθοντας το υπουργείο περιφερειακής ανάπτυξης της Τσεχίας να υποστηρίξει νομοθεσία που επιτρέπει στις τοπικές αρχές να εκδίδουν δικούς τους νόμους και διατάγματα σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες. Παρόμοιες προσπάθειες έχουν αποτύχει στο παρελθόν, αλλά ο δήμαρχος επιμένει ότι η αυξανόμενη συνειδητοποίηση του προβλήματος της Πράγας έχει δημιουργήσει αρκετή πολιτική στήριξη για να περάσει ένας νόμος.
«Ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να ρυθμιστεί η Airbnb κατά τρόπο που να διατηρείται η αρχική ιδέα της κοινής οικονομίας», ανέφερε. «Αυτό σημαίνει ότι η ενοικίαση ενός δωματίου στο σπίτι σας θα είναι ακόμα δυνατή. Ωστόσο, δεν θα ήταν δυνατό να νοικιάσετε ένα ολόκληρο διαμέρισμα που δεν κατοικείται ή τουλάχιστον να το μισθώσετε καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους».
Η Apolena Rychlíková, μια δημοσιογράφος που αγωνίστηκε κατά της ανεξέλγκτης αύξησης των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων, υποδέχθηκε την πρόταση του δημοτικού συμβουλίου «Ως κάτοικος του κέντρου της Πράγας, αισθάνομαι καθημερινά ξένη στην πόλη μου. Και δεν είμαι μόνη». Ο Anek Rubeš, δημιουργός του Honest Guide, ενός καναλιού YouTube που τεκμηριώνει τις επιπτώσεις του υπερ-τουρισμού στην Πράγα, δήλωσε ότι η εξέλιξη της Airbnb είχε βλάψει τις γειτονιές της πόλης. «Η δομή κατοικιών της Πράγας δεν κατασκευάστηκε για τουρισμό. Οι τουρίστες έχουν διαφορετικές ανάγκες από τους ντόπιους», είπε. «Χρειάζονται 24ωρη ρεσεψιόν για να μπουν σε κτίρια όταν χρειάζονται. Δεν λειτουργεί αυτό στο Airbnb. Ήταν μια μεγάλη ιδέα στην αρχή, αλλά όχι με τον τρόπο που είναι τώρα».
Η Πράγα δεν είναι μόνη στη στάση της εναντίον της Airbnb. Τον περασμένο μήνα, το δημοτικό συμβούλιο ένωσε 10 άλλες πόλεις - το Άμστερνταμ, τη Βαρκελώνη, το Βερολίνο, το Μπορντώ, τις Βρυξέλλες, την Κρακοβία, το Μόναχο, το Παρίσι, τη Βαλένθια και τη Βιέννη - υπογράφοντας επιστολή με την οποία ζητούν μέτρα για τις πλατφόρμες καθώς «λειτουργούν εις βάρος των ντόπιων και των οικογενειών που θέλουν να ζήσουν και να εργαστούν στις πόλεις».
Ορισμένες από τις πόλεις επέβαλαν τα δικά τους όρια στην πλατφόρμα και σε παρόμοιες αγορές. Τον Ιανουάριο του 2019, το Άμστερνταμ κατέστησε αυστηρότερους τους κανόνες για την ενοικίαση ολόκληρων κατοικιών σε λιγότερο από 30 ημέρες, από 60 ημέρες. Στην Πάλμα της Μαγιόρκα, οι αρχές προχώρησαν περισσότερο, με απαγόρευση το 2018 εναντίον σχεδόν όλων των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων διαμερισμάτων τύπου Airbnb στο νησί, αφού οι κάτοικοι είχαν διαμαρτυρηθεί για απότομη αύξηση των ενοικίων.
σχόλια