Στην Ισπανία το τελευταίο διάστημα, μια μάχη βρίσκεται υπό εξέλιξη, καθώς ντόπιοι κάτοικοι σε πολλές πόλεις της χώρας θέλουν να πολεμήσουν τον υπερτουρισμό, ακόμα και αν πρέπει να χρησιμοποιήσουν... νεροπίστολα!
Οι εικόνες έκαναν τον γύρο του κόσμου, πρόσφατα, όπου εξαγριωμένοι και εν μέρει απελπισμένοι κάτοικοι στη Βαρκελώνη διαδήλωσαν κατά του υπερτουρισμού και έβαλαν και τα νεροπίστολά τους στο «κόλπο» για να τους δείξουν πως είναι ανεπιθύμητοι.
Το BBC σε ρεπορτάζ του περιγράφει τι συμβαίνει στην Ισπανία και τι έχει αλλάξει στο πώς αντιμετωπίζει ο τοπικός πληθυσμός το φαινόμενο του υπερτουρισμού.
«Εάν καταφέρετε να κατευθυνθείτε στη Μαγιόρκα αυτό το καλοκαίρι, θα δείτε δύο ασταμάτητες δυνάμεις: Η πρώτη, τόσο παλιά όσο ο χρόνος, η παλίρροια της Βαλεαρίδας Θάλασσας, διαγράφοντας μεθοδικά τα όμορφα φτιαγμένα κάστρα της ημέρας στην άμμο. Η δεύτερη αφορά σε ένα πιο σύγχρονο φαινόμενο, το τσουνάμι του τουρισμού που απειλεί να καταναλώσει τα πάντα στο πέρασμά του», γράφει το BBC και συνεχίζει: «Κάθε εκατοστό παραλίας είναι κατειλημμένο. Η εύρεση μιας θέσης στάθμευσης είναι σαν να χτυπάς χρυσό. Αν αφήσετε την ξαπλώστρα σας για πολλή ώρα, τα υπάρχοντά σας στριμώχνονται ανεπιτήδευτα για να δημιουργηθεί χώρος για τη μεγάλη ουρά των επίδοξων παικτών θαλάσσιων σπορ.
Όλα αυτά είναι τα σημάδια που συναντά κανείς σε όλο το νησί, και όλα καλήγουν στο αδιάκοπο ηχητικό σήμα των μηχανημάτων ανέπαφων πληρωμών που ηχούν από τα γεμάτα ξενοδοχεία, εστιατόρια και μπαρ: Μια εμπορική χορωδία που τροφοδοτείται από αριθμούς ρεκόρ επισκεπτών».
Δεν πρόκειται όμως για μία ιστορία πλουτισμού, επισημαίνει το BBC, αλλά για μία υπόθεση με πολλές επιπτώσεις. Ενδεικτικά, το ρεπορτάζ αναφέρει την περίπτωση της κατοίκου της πρωτεύουσας της Μαγιόρκα, Πάλμα που ο ιδιοκτήτης διώχνει από το σπίτι της για να το νοικιάσει σε τουρίστες, με πολύ μεγαλύτερο κέρδος. Η 31χρονη Sonia Ruiz τώρα αναζητά σπίτι, αλλά με τα υψηλότατα ενοίκια που της ζητούν, δεν μπορεί να βρει τίποτα: «Κάθε μέρα ψάχνω και κάθε μέρα το ενοίκιο είναι υψηλότερο», λέει. «Σταματώ ακόμη και ανθρώπους στο δρόμο και ρωτάω αν έχουν κάτι γιατί πλησιάζει η μέρα που θα πρέπει να φύγω από το διαμέρισμα και απλά βλέπω εμένα και τον γιο μου άστεγους γιατί δεν υπάρχει απολύτως τίποτα».
Η Σόνια και ο σύντροφός της είναι χωρισμένοι αλλά αναγκάστηκαν να συγκατοικήσουν γιατί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το κόστος του ενοικίου, παρότι οι δυο τους φέρνουν στο σπίτι 2.400 ευρώ το μήνα. «Σου ζητούν καταθέσεις αρκετών μηνών. Κάποιοι μάλιστα μου έχουν πει ότι δεν θέλουν παιδιά, δεν θέλουν ζώα. Και τόσοι πολλοί άνθρωποι ψάχνουν».
Όπως χιλιάδες Μαγιορκανοί, η Σόνια διαμαρτύρεται αυτό το Σαββατοκύριακο ενάντια στην αύξηση του τουρισμού που κατηγορείται πως ευθύνεται για την κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου στον τοπικό πληθυσμό. Οι ακτιβιστές λένε ότι το αυξανόμενο κόστος στέγασης οφείλεται σε έναν τεράστιο αριθμό κατοικιών και διαμερισμάτων που αγοράζονται από αλλοδαπούς ή τουλάχιστον τους ενοικιάζονται για μεγάλα κομμάτια του καλοκαιριού.
«Είναι αδύνατο να διατηρήσεις αυτό το μοντέλο», εξηγεί ο 25χρονος Pere Joan Femenia έξω από τον καθεδρικό ναό στην πρωτεύουσα της Μαγιόρκα, την Πάλμα. Είναι μέρος ενός κινήματος που ονομάζεται «Menys Turisme, Més Vida», ή «Λιγότερος Τουρισμός, Περισσότερη Ζωή».
Λέει ότι όχι μόνο ο άνευ προηγουμένου αριθμός επισκεπτών διώχνει τους ντόπιους από την αγορά κατοικίας, αλλά καταναλώνουν επίσης δημόσιους χώρους, δημόσιες υπηρεσίες και φυσικούς πόρους. Ο Περε ξεκίνησε τον ακτιβισμό του πριν από πέντε χρόνια ως μέρος του κινήματος της Γκρέτα Τούνμπεργκ για το Κλίμα, αλλά η εστίασή του έχει μετατοπιστεί στο κόστος ζωής για τους νησιώτες στη Μαγιόρκα.
«Οι επιχειρήσεις αλλάζουν από την πώληση παραδοσιακών προϊόντων σε πολυεθνικές που πουλάνε παγωτά και χάνουμε την ταυτότητά μας. Θέλουμε να διατηρήσουμε τον πολιτισμό μας», λέει.
Ο Πέρε δείχνει προς το λιμάνι, πολύ πιο πέρα από τις σειρές των πλανόδιων πωλητών και του πλήθους που διογκώνεται που γεμίζει την πλατεία, εξηγώντας ότι ορισμένες κρουαζιέρες εκφορτώνουν στο νησί περίπου 12.000 επισκέπτες κάθε μέρα.
Λέει ότι είναι μύθος ότι η Μαγιόρκα χρειάζεται διαρκώς αναπτυσσόμενο τουρισμό για να επιβιώσει και ότι η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί ντόπιοι ετοιμάζονται να φύγουν οριστικά επειδή δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά εδώ.
Ο Πέρε υποστηρίζει ότι η επιβολή περιορισμών στις πτήσεις και στις κρουαζιέρες θα μειώσει αμέσως την πίεση στο νησί.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Ισπανίας λέει ότι πέρυσι 14,4 εκατομμύρια ξένοι τουρίστες επισκέφτηκαν τις Βαλεαρίδες Νήσους, από τις οποίες η Μαγιόρκα είναι μακράν η μεγαλύτερη - ακολουθούμενη από τη Μινόρκα και μετά την Ίμπιζα. Το ινστιτούτο αναφέρει ότι ο αριθμός των διεθνών επισκεπτών στο αρχιπέλαγος αυξήθηκε κατά 9,1% σε σύγκριση με το 2022, ενώ οι δαπάνες τους αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο - 16,4%.
Όταν ληφθούν υπόψη και οι Ισπανοί επισκέπτες, οι ακτιβιστές ισχυρίζονται ότι φέτος θα μπορούσαν να δουν 20 εκατομμύρια επισκέπτες στις Βαλεαρίδες.
Καθώς τα τουριστικά hotspot της Ισπανίας έχουν αναπτυχθεί, η συζήτηση για το αν τα εκατομμύρια των επισκεπτών φέρνουν περισσότερα προβλήματα παρά οφέλη έχει ενταθεί.
Φέτος φαίνεται ότι κάτι έχει αλλάξει. Η οργή πολλών ντόπιων φθάνει σε νέο επίπεδο - φάνηκε ιδιαίτερα στη Βαρκελώνη πρόσφατα, όταν οι επισκέπτες δέχθηκαν επιθέσεις με νεροπίστολα.
Διαδηλώσεις υπήρξαν και αλλού στην ηπειρωτική χώρα, στη Μάλαγα, καθώς και στα Κανάρια Νησιά. Οι τουριστικοί μαγνήτες της Ισπανίας προσπαθούν τώρα να αποκρούσουν έναν φαινομενικά αδυσώπητο κατακλυσμό. Ορισμένες βρετανικές εφημερίδες συνέταξαν λίστες με «εχθρικά hotspot διακοπών» που θα έπρεπε να αποφευχθούν το καλοκαίρι του 2024.
Με πληροφορίες από BBC
