Χιλιάδες άνθρωποι τραυματίστηκαν στον Λίβανο και εννέα έχασαν τη ζωή τους, μετά τη μαζική επίθεση μέσω των τηλεφωνικών βομβητών (pagers) των μαχητών της Χεζμπολάχ.
Τα σενάρια για το πώς εκτυλίχθηκε η τρομακτική δολιοφθορά είναι πολλά, καθώς προς το παρόν δεν είναι σαφές πώς συνέβη η επίθεση, ούτε και ποιος την προκάλεσε - αν και η λιβανική πλευρά κατηγορεί ευθέως το Ισραήλ.
Χθες Τρίτη, περίπου στις 15:45 τοπική ώρα και σχεδόν ταυτόχρονα σε όλο τον Λίβανο, ήχησαν περίπου 1000 τηλεφωνικοί βομβητές (pagers) που είχαν μαζί τους στελέχη της Χεζμπολάχ. Μόνο που, όπως αποδείχθηκε, οι βομβητές ήταν παγιδευμένοι με εκρηκτικά - τα οποία πυροδοτήθηκαν με το μήνυμα αυτό και εξερράγησαν, προκαλώντας τον θάνατο εννέα ανθρώπων και τον τραυματισμό περίπου 2.800.
Almost more than 1000 #pagers have exploded in #Lebanon and as per reports 8 people have died and 2750 has been injured.
— Neetu Khandelwal (@T_Investor_) September 17, 2024
The pager battery is smaller as compared to mobile battery. Just imagine the potential threat we are carrying in our pockets.
https://t.co/1kpBIXEpPQ
Μάρτυρες ανέφεραν ότι είδαν καπνό να βγαίνει από τις τσέπες των ανθρώπων, πριν ακουστούν οι εκρήξεις που -σύμφωνα με τις μαρτυρίες- έμοιαζαν με πυροτεχνήματα ή πυροβολισμούς. Σε βίντεο από κάμερα ασφαλείας φαίνεται μία από τις εκρήξεις αυτές να ξεκινά από την τσέπη του παντελονιού ενός άνδρα που στεκόταν σε ένα κατάστημα. Άλλο βίντεο δείχνει έναν άνδρα δίπλα στο ταμείο του σούπερ μάρκετ να τσεκάρει τον βομβητή του που εκρήγνυται αμέσως μετά.
Οι εκρήξεις συνεχίστηκαν για περίπου μία ώρα μετά την πρώτη, σύμφωνα με το Reuters.
Αμέσως μετά, δεκάδες άνθρωποι άρχισαν να καταφθάνουν στα νοσοκομεία σε όλο τον Λίβανο, με μάρτυρες να αναφέρουν σκηνές μαζικής σύγχυσης.
Πώς πυροδοτήθηκαν οι τηλεφωνικοί βομβητές - Τα σενάρια
Η επίθεση στον Λίβανο χαρακτηρίστηκε διεθνώς ως «σοκαριστική» τόσο για το εύρος της όσο και για τον τρόπο που εκτυλίχθηκε - ιδίως διότι η Χεζμπολάχ είναι γνωστή και για τα πολύ αυστηρά μέτρα ασφαλείας που λαμβάνει.
#BREAKING Lebanon’s Health Ministry urges all citizens who own Pager communication devices to immediately dispose of them after hundreds of civilians have been injured due to the detonation of numerous communication devices (pagers) carried by resistance members in Lebanon,… pic.twitter.com/8yBuyMgds0
— Palestine Info Center (@palinfoen) September 17, 2024
Σενάριο #1: Χακάρισμα και υπερθέρμανση μπαταριών
Το πιο πιθανό σενάριο αυτή τη στιγμή είναι ότι μέσω χακαρίσματος πιθανότατα προκλήθηκε υπερθέρμανση των μπαταριών στους βομβητές, προκαλώντας έκρηξη των συσκευών. «Μια τέτοια πράξη θα ήταν άνευ προηγουμένου», σημειώνει το BBC.
Πολλοί ειδικοί, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συνέβη, καθώς τα πλάνα από τις εκρήξεις δεν συνάδουν με το σενάριο υπερθέρμανσης των μπαταριών.
Σενάριο #2: Παραποίηση στην αλυσίδα εφοδιασμού
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν, αντίθετα, ότι κάποιου είδους επίθεση έγινε στην αλυσίδα εφοδιασμού. Με την παραποίηση αυτή, κατά την κατασκευή ή τη μεταφορά των βομβητών, οι συσκευές «πειράχθηκαν» με τέτοιον τρόπο ώστε να εκραγούν όλες μαζί.
Οι επιθέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα αποτελούν μια αυξανόμενη ανησυχία στον κόσμο της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο: Στις περισσότερες περιπτώσεις, χάκερς αποκτούν πρόσβαση σε προϊόντα ενώ η κατασκευή τους βρίσκεται σε εξέλιξη.
Σενάριο #3: Παραποίηση με ψεύτικο εξάρτημα
Αλλά, αυτές οι επιθέσεις συνήθως αφορούν στο λογισμικό των συσκευών και όχι τα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται, καθώς αυτό θα είχε ως προϋπόθεση την επαφή με τη συσκευή.
Εάν η επίθεση στον Λίβανο επρόκειτο όντως για επίθεση στην αλυσίδα εφοδιασμού, θα περιλάμβανε μια τεράστια επιχείρηση για κρυφή παρέμβαση στους βομβητές, με κάποιο τρόπο.
Ένας πρώην ειδικός σε πυρομαχικά του βρετανικού στρατού, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, είπε στο BBC ότι οι συσκευές θα μπορούσαν να είχαν συσκευαστεί με 10 έως 20 γραμμάρια εκρηκτικής ύλης στρατιωτικής ποιότητας, κρυμμένα μέσα σε ένα ψεύτικο ηλεκτρονικό εξάρτημα. Στην περίπτωση αυτή, το εξάρτημα θα ήταν οπλισμένο με ένα σήμα, κάτι που ονομάζεται αλφαριθμητικό μήνυμα κειμένου.
Σενάριο #4: Οι βομβητές παγιδεύτηκαν με εκρηκτικά
Σύμφωνα με την εφημερίδα The New York Times, οι βομβητές των μαχητών της Χαζμπολάχ παγιδεύτηκαν με μικρές ποσότητες εκρηκτικών. Η εφημερίδα επικαλείται Αμερικανούς και άλλους αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για την επιχείρηση και υποστηρίζουν ότι μόλις μία ή δύο ουγγιές (περίπου 30-60 γραμμάρια) υλικού προστέθηκαν στην μπαταρία κάθε βομβητή και ενσωματώθηκε ένας διακόπτης για να πυροδοτήσει την έκρηξη.
Μπορεί το Ισραήλ να διεξάγει μια τέτοια επίθεση;
Ο καθηγητής Simon Mabon, πρόεδρος Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, δήλωσε στο BBC: «Γνωρίζουμε ότι το Ισραήλ έχει προηγούμενο χρήσης τεχνολογίας για την παρακολούθηση στόχων του» - αλλά χαρακτήρισε την κλίμακα αυτής της επίθεσης «άνευ προηγουμένου».
Η Λίνα Χατίμπ, από το Chatham House που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, είπε ότι η επίθεση υποδηλώνει ότι το Ισραήλ έχει «βαθιά» διεισδύσει στο «δίκτυο επικοινωνίας» της Χεζμπολάχ.
Πού κατασκευάστηκαν οι βομβητές;
Οι τηλεφωνικοί βομβητές κατασκευάστηκαν από την ταϊβανέζικη εταιρεία Gold Apollo. Η εταιρεία ανακοίνωσε πάντως, πως οι συσκευές κατασκευάστηκαν από μια εταιρεία στην Ευρώπη, την BAC Consulting KRT, με έδρα στη Βουδαπέστη στην Ουγγαρία.
Η BAC Consulting KRT έχει άδεια να χρησιμοποιεί το λογότυπό της και να κατασκευάζει το μοντέλο των βομβητών που χρησιμοποιήθηκε χθες, Τρίτη, για τις εκρήξεις στο Λίβανο. «Παρέχουμε μόνο εξουσιοδότηση εμπορικού σήματος επωνυμίας και δεν έχουμε καμία ανάμειξη στον σχεδιασμό ή την κατασκευή αυτού του προϊόντος», ανέφεραν.
Ποιος είναι υπεύθυνος για την επίθεση;
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει αναλάβει την ευθύνη - αν και ο πρωθυπουργός του Λιβάνου και η Χεζμπολάχ έχουν κατηγορήσει το Ισραήλ. Ο πρωθυπουργός Νατζίμπ Μικάτι είπε ότι οι εκρήξεις αντιπροσωπεύουν «σοβαρή παραβίαση της κυριαρχίας του Λιβάνου και έγκλημα με όλα τα κριτήρια».
Στην ανακοίνωσή της που κατηγορεί το Ισραήλ ότι βρίσκεται πίσω από τις επιθέσεις, η Χεζμπολάχ είπε ότι θεωρεί τη χώρα «πλήρως υπεύθυνη για αυτήν την εγκληματική επίθεση που στόχευε αμάχους». «Αυτός ο προδοτικός και εγκληματίας εχθρός θα λάβει σίγουρα τη δίκαιη τιμωρία του για αυτήν την αμαρτωλή επίθεση, είτε το περιμένει είτε όχι». Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν έχουν σχολιάσει τους ισχυρισμούς, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι φαίνεται πιθανό να βρίσκεται πίσω από την επίθεση.
Γιατί η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί τηλεφωνικούς βομβητές;
Η Χεζμπολάχ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους τηλεφωνικούς βομβητές ως μέσο επικοινωνίας χαμηλής τεχνολογίας για να προσπαθήσει να αποφύγει την παρακολούθηση της τοποθεσίας των μελών της από το Ισραήλ.
Ο τηλεφωνικός βομβητής - γνωστός ως pager - είναι μια ασύρματη συσκευή τηλεπικοινωνίας που λαμβάνει και εμφανίζει αλφαριθμητικά ή φωνητικά μηνύματα.
Τα κινητά τηλέφωνα έχουν από καιρό εγκαταλειφθεί ως πολύ ευάλωτα, όπως απέδειξε η δολοφονία του κατασκευαστή βομβών της Χαμάς από το Ισραήλ, Yahya Ayyash, ήδη από το 1996, όταν το τηλέφωνό του εξερράγη στα χέρια του.
Ωστόσο, ένας πράκτορας της Χεζμπολάχ είπε στο πρακτορείο ειδήσεων AP ότι οι συγκεκριμένοι βομβητές ήταν μιας νέας μάρκας που η ομάδα δεν είχε χρησιμοποιήσει πριν.
Η Έμιλι Χάρντινγκ, πρώην αναλύτρια της CIA, είπε ότι η παραβίαση της ασφάλειας ήταν βαθιά ντροπιαστική για τη Χεζμπολάχ. «Μια παραβίαση αυτού του μεγέθους δεν είναι μόνο σωματικά επιβλαβής, αλλά θα τους κάνει επίσης να αμφισβητήσουν ολόκληρο τον μηχανισμό ασφαλείας τους», είπε στο BBC.
«Θα περίμενα να τους δω να διεξάγουν μια εντατική εσωτερική έρευνα που θα τους αποσπάσει από μια πιθανή μάχη με το Ισραήλ».
Θα κλιμακωθεί η σύγκρουση Χεζμπολάχ-Ισραήλ;
Η Χεζμπολάχ είναι σύμμαχος με τον αρχαίο εχθρό του Ισραήλ στην περιοχή, το Ιράν. Η ομάδα είναι μέρος του Άξονα Αντίστασης της Τεχεράνης και έχει εμπλακεί σε έναν πόλεμο χαμηλού επιπέδου με το Ισραήλ εδώ και μήνες, ανταλλάσσοντας συχνά πυρά ρουκετών και πυραύλων στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ. Ολόκληρες κοινότητες έχουν εκτοπιστεί και από τις δύο πλευρές.
Οι εκρήξεις σημειώθηκαν λίγες ώρες αφότου το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ έκανε επίσημο πολεμικό στόχο την ασφαλή επιστροφή των κατοίκων στα βόρεια της χώρας. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε σε επισκέπτη Αμερικανό αξιωματούχο ότι το Ισραήλ «θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να διασφαλίσει την ασφάλειά του».
Νωρίτερα τη Δευτέρα, η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ δήλωσε ότι απέτρεψε μια απόπειρα της Χεζμπολάχ να δολοφονήσει έναν πρώην αξιωματούχο.
Παρά τις συνεχιζόμενες εντάσεις, οι παρατηρητές λένε ότι μέχρι τώρα και οι δύο πλευρές είχαν στόχο να περιορίσουν τις εχθροπραξίες χωρίς να φθάσουν σε πόλεμο πλήρους κλίμακας. Ωστόσο, υπάρχουν φόβοι ότι η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο, με τη Χεζμπολάχ να απειλεί ήδη να απαντήσει στις εκρήξεις της Τρίτης.
Τι γνωρίζουμε για τα θύματα της επίθεσης;
Πηγή κοντά στη Χεζμπολάχ είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι δύο από τους νεκρούς ήταν γιοι δύο βουλευτών της Χεζμπολάχ. Είπαν επίσης ότι η κόρη ενός μέλους της Χεζμπολάχ σκοτώθηκε.
Μεταξύ των τραυματιών ήταν και ο πρεσβευτής του Ιράν στον Λίβανο, Μοτζτάμπα Αμανί. Δημοσιεύματα σε ιρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι τα τραύματά του ήταν ελαφρά.
Ο αρχηγός της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα δεν τραυματίστηκε από τις εκρήξεις, ανέφερε το Reuters επικαλούμενο πηγή.
Ο υπουργός Δημόσιας Υγείας του Λιβάνου, Φιράς Αμπιάντ, μιλώντας στο πρόγραμμα Newshour του BBC, είπε: «Οι περισσότεροι τραυματισμοί φαίνονται να είναι στο πρόσωπο και ειδικά στα μάτια και επίσης στο χέρι με κάποιους ακρωτηριασμούς, είτε είναι στα χέρια είτε στα δάχτυλα, και μερικοί από αυτούς έχουν τραύματα στα πλευρά τους». Και πρόσθεσε: «Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που παρουσιάζονται στα επείγοντα είναι με πολιτικά ρούχα, επομένως είναι πολύ δύσκολο να διακρίνει κανείς αν ανήκουν σε μια συγκεκριμένη οντότητα όπως η Χεζμπολάχ ή άλλες... Αλλά βλέπουμε ανάμεσά τους ανθρώπους ηλικιωμένους ή ανθρώπους πολύ νέους, όπως το παιδί που δυστυχώς πέθανε... και υπάρχουν κάποιοι από αυτούς που είναι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας», είπε ο υπουργός.
Εκτός Λιβάνου, 14 άνθρωποι τραυματίστηκαν σε παρόμοιες εκρήξεις στη γειτονική Συρία, σύμφωνα με την εκστρατεία του Συριακού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Με πληροφορίες από BBC, New York Times
