Παρόλο που το Ισραήλ δεν έχει αναγνωρίσει επισήμως την ευθύνη, η συντονισμένη επίθεση που προκάλεσε εκρήξεις χιλιάδων βομβητών στον Λίβανο, πιθανώς αποτελεί επιχείρηση της Μοσάντ. Η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών έχει εμπλακεί εδώ και δεκαετίες σε δολοφονίες ηγετών της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, αλλά, αν επιβεβαιωθεί ξανά η συμμετοχή της, αυτό συνιστά σημαντική κλιμάκωση.
Οι αναφορές κάνουν λόγο για τουλάχιστον 11 νεκρούς και τουλάχιστον 4.000 τραυματίες από τις συντονισμένες εκρήξεις, δείχνοντας παράλληλα ότι από πίσω κρύβεται μια ανελέητη επιθυμία να πληγεί η Χεζμπολάχ. Η οργάνωση χρησιμοποιούσε τους βομβητές ως εναλλακτική λύση έναντι των κινητών τηλεφώνων, που είναι ευάλωτα στην παρακολούθηση και στον εντοπισμό μέσω θανατηφόρων πυραυλικών επιθέσεων εναντίον των διοικητών της.
Δεν είναι ξεκάθαρο πώς προκλήθηκαν οι εκρήξεις, με κάποιες φήμες να υποδεικνύουν πιθανή κυβερνοεπίθεση, ενώ άλλοι αναφέρουν ότι πιθανότατα προκλήθηκαν από σαμποτάζ συσκευών. Αρχικές αναφορές υποστηρίζουν ότι οι βομβητές που εξερράγησαν ήταν νέας κατασκευής από μια εταιρεία της οποίας η αλυσίδα εφοδιασμού ίσως είχε διαβρωθεί από τους δράστες της επίθεσης, σύμφωνα με τον Νταν Σάμπαγκ, συντάκτη άμυνας και ασφάλειας στον Guardian.
Αντίποινα από τη Χεζμπολάχ και προειδοποίηση για κλιμάκωση
Ο Yossi Melman, συγγραφέας βιβλίων για τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών, τόνισε ότι οι βομβητές φαίνεται να ήταν «πρόσφατα αποκτημένοι», σημειώνοντας την ικανότητα της Μοσάντ να διεισδύει στη Χεζμπολάχ. Παράλληλα, προειδοποίησε για τον κίνδυνο κλιμάκωσης σε έναν πλήρη πόλεμο στα σύνορα, επισημαίνοντας ότι η επίθεση ενδέχεται να είναι σημάδι πανικού, καθώς δεν ήταν στοχευμένη και δεν αναμένεται να αλλάξει την ευρύτερη στρατηγική εικόνα.
Η Χεζμπολάχ πιθανότατα θα απαντήσει, καθώς η οργάνωση έχει εμπλακεί σε συγκρούσεις με το Ισραήλ εδώ και μήνες. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι σχεδίαζε τη δολοφονία πρώην Ισραηλινού αξιωματούχου ασφαλείας μέσω έκρηξης εξ αποστάσεως από τον Λίβανο, κάτι που μπορεί να υποδηλώνει ότι η επίθεση με τους βομβητές ήταν προειδοποίηση για την ικανότητα που έχει το Ισραήλ να ανταποδώσει.
Δύο ιστορικά παραδείγματα: Χάλεντ Μεσάλ και Μαχμούντ αλ-Μαμπχούχ
Η ιστορία δείχνει ότι τέτοιες ενέργειες μπορεί να μην έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Το 1997, ο Χάλεντ Μεσάλ, τότε πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, επέζησε από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας που οργανώθηκε από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, τη Μοσάντ. Η απόπειρα πραγματοποιήθηκε στο Αμμάν της Ιορδανίας και αποτέλεσε ένα από τα πιο γνωστά περιστατικά στη σύγχρονη ιστορία των μυστικών επιχειρήσεων.
Στις 25 Σεπτεμβρίου 1997, δύο πράκτορες της Μοσάντ πλησίασαν τον Μεσάλ έξω από τα γραφεία της Χαμάς στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας και του έριξαν δηλητήριο στο αυτί με τη μορφή σπρέι. Η επίθεση είχε ως στόχο να τον σκοτώσει αθόρυβα, χωρίς να αφήσει άμεσα ίχνη.
Ωστόσο, η επιχείρηση απέτυχε για αρκετούς λόγους. Η προσωπική ασφάλεια του Μεσάλ αντέδρασε άμεσα και συνέλαβε τους πράκτορες, οι οποίοι προσποιήθηκαν ότι ήταν Καναδοί τουρίστες. Οι Ισραηλινοί πράκτορες συνελήφθησαν από τις ιορδανικές αρχές και η Ιορδανία, υπό την ηγεσία του βασιλιά Χουσεΐν, απαίτησε από το Ισραήλ να παραδώσει το αντίδοτο για να σώσει τη ζωή του Μεσάλ.
Ο βασιλιάς Χουσεΐν απείλησε να διακόψει την ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ και να κρεμάσει τους πράκτορες της Μοσάντ εάν δεν του δοθεί το αντίδοτο. Ο τότε πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στην πρώτη θητεία του, αναγκάστηκε να παράσχει το αντίδοτο για το δηλητήριο και να απελευθερώσει αρκετούς φυλακισμένους ηγέτες της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του πνευματικού ηγέτη της, Σέιχ Άχμεντ Γιασίν, ως μέρος της συμφωνίας για την επιστροφή των πρακτόρων της Μοσάντ.
Η αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας προκάλεσε μεγάλη διεθνή αμηχανία για το Ισραήλ και βελτίωσε την εικόνα της Χαμάς στην περιοχή. Το γεγονός αυτό ενίσχυσε τη θέση του Μεσάλ εντός της οργάνωσης και στην παλαιστινιακή πολιτική σκηνή, ενώ ταυτόχρονα επιδείνωσε τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιορδανίας, έστω και προσωρινά. Ο Μεσάλ επέζησε και συνέχισε να παίζει κεντρικό ρόλο στην ηγεσία της Χαμάς για πολλά χρόνια, ενώ η αποτυχημένη επίθεση του 1997 παραμένει ένα από τα πιο γνωστά περιστατικά στις ισραηλινές επιχειρήσεις κατά των ηγετών της Χαμάς.
Από την άλλη, το 2010, ο Μαχμούντ αλ-Μαμπχούχ, ένας από τους ηγέτες της Χαμάς και υπεύθυνος για την προμήθεια όπλων, δολοφονήθηκε στις 19 Ιανουαρίου στο Ντουμπάι, σε μια επιχείρηση που θεωρείται ευρέως ότι πραγματοποιήθηκε από τη Μοσάντ. Η δολοφονία του αλ-Μαμπχούχ αποτέλεσε ένα από τα πιο γνωστά και αμφιλεγόμενα επεισόδια στην ιστορία των μυστικών επιχειρήσεων. Ο αλ-Μαμπχούχ βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, στο πολυτελές ξενοδοχείο Al Bustan Rotana στο Ντουμπάι. Είχε ταξιδέψει από τη Συρία, όπου διέμενε μόνιμα, στο Ντουμπάι για μια σειρά συναντήσεων με στόχο την αγορά όπλων για τη Χαμάς.
Αρχικά, οι αρχές του Ντουμπάι δήλωσαν ότι ο θάνατός του φαινόταν να οφείλεται σε φυσικά αίτια, αλλά η επακόλουθη ιατροδικαστική εξέταση αποκάλυψε ότι είχε δολοφονηθεί. Ο αλ-Μαμπχούχ είχε υποστεί ηλεκτροσόκ και ασφυξία, ενώ υπήρχαν ενδείξεις ότι είχε χορηγηθεί αναισθητικό μέσω της μύτης του. Η επιχείρηση φέρει τα χαρακτηριστικά της Μοσάντ και εμπλέκει τουλάχιστον 11 πράκτορες, οι οποίοι εισήλθαν στο Ντουμπάι χρησιμοποιώντας ψεύτικα ευρωπαϊκά διαβατήρια από χώρες όπως η Βρετανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία και η Γερμανία. Οι πράκτορες χρησιμοποιούσαν ψεύτικες ταυτότητες και φορούσαν διάφορες μεταμφιέσεις για να αποφύγουν τον εντοπισμό.
Κάμερες ασφαλείας κατέγραψαν τους πράκτορες να εισέρχονται και να εξέρχονται από το ξενοδοχείο, καθώς και να αλλάζουν μεταμφιέσεις. Κατάφεραν να μπουν στο δωμάτιο του αλ-Μαμπχούχ, πιθανόν χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά εργαλεία για να παραβιάσουν την πόρτα. Η δολοφονία του έγινε με μεγάλη ακρίβεια, ενώ οι δράστες διέφυγαν πριν αποκαλυφθεί το έγκλημα.
Η δολοφονία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο. Οι αρχές του Ντουμπάι κατηγόρησαν ανοιχτά τη Μοσάντ για τη δολοφονία και δημοσίευσαν βίντεο και φωτογραφίες από το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης του ξενοδοχείου, που έδειχναν τους υπόπτους. Οι χώρες των οποίων τα διαβατήρια χρησιμοποιήθηκαν ψευδώς (συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, της Ιρλανδίας, της Γαλλίας και της Αυστραλίας) κατήγγειλαν το γεγονός και προχώρησαν σε διπλωματικές ενέργειες κατά του Ισραήλ, απαιτώντας εξηγήσεις. Η Βρετανία, για παράδειγμα, απέλασε έναν διπλωμάτη της ισραηλινής πρεσβείας ως απάντηση στη χρήση πλαστών βρετανικών διαβατηρίων.
Η δολοφονία του αλ-Μαμπχούχ είχε ως στόχο να αποδυναμώσει τη Χαμάς περιορίζοντας την ικανότητά της να προμηθεύεται όπλα. Ωστόσο, η επιχείρηση απέτυχε να κρατήσει την απόλυτη μυστικότητα και οδήγησε σε σημαντικές διπλωματικές επιπτώσεις για το Ισραήλ. Παρόλο που το Ισραήλ δεν επιβεβαίωσε ποτέ επισήμως την εμπλοκή του, η υπόθεση αυτή παραμένει ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα των μεθόδων της Μοσάντ.
Η κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, και οι αυξανόμενες εντάσεις με τη Χεζμπολάχ, κάνουν τον κίνδυνο ευρύτερης σύγκρουσης να φαίνεται πιο πιθανός από ποτέ. Η χρήση βομβητών από την πλευρά της Μοσάντ αποτελεί σημάδι μιας νέας, πιο έντονης φάσης της σύγκρουσης, ενώ τα ιστορικά παραδείγματα δείχνουν ότι τέτοιες επιθέσεις μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες συνέπειες.
