Το πολύπλοκο έργο της διαπραγμάτευσης μιας συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου Ουκρανίας-Ρωσίας αντιμετωπίζει τώρα ένα άλλο τρομακτικό εμπόδιο - τη διαρρηγμένη σχέση μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Μια συνάντηση που προοριζόταν για επίδειξη ενότητας κατέληξε σε σύγκρουση μπροστά στις κάμερες, με τον Ζελένσκι να υποστηρίζει ότι η Μόσχα δεν μπορεί να εμπιστευτεί την ειρήνη και τον Τραμπ, μαζί με τον αντιπρόεδρο Τζ.Ντ. Βανς, να κατηγορούν τον Ζελένσκι για τους χειρισμούς του στον πόλεμο και την παράλειψή του να τους ευχαριστήσει για την αμερικανική βοήθεια.
Για τον Ζελένσκι, το φιάσκο κατέστρεψε μια κρίσιμη ευκαιρία να εξασφαλίσει ισχυρότερη υποστήριξη για τη μακροπρόθεσμη άμυνα της Ουκρανίας. Για τον Τραμπ, ήταν ένα επιζήμιο πισωγύρισμα στον στόχο του για τη σφυρηλάτηση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.
Αλλά και οι δύο ηγέτες έχουν επίσης συμφέρον να σώσουν τη σχέση τους - ή τουλάχιστον να καλύψουν τις διαφορές τους.
Η Ουκρανία επιθυμεί μια συμφωνία που θα επιστρέφει μεγάλο μέρος των κατεχόμενων εδαφών της χώρας και θα απομακρύνει τα ρωσικά στρατεύματα από το πεδίο της μάχης. Ο Ζελένσκι θέλει επίσης εγγυήσεις ασφαλείας που θα αποτρέψουν τη Ρωσία από το να εξαπολύσει νέα επίθεση στη χώρα του, οι οποίες, ακόμη και ο ίδιος λέει ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικές αν προέρχονταν από τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, χρειάζεται το Κίεβο να συμφωνήσει να σταματήσουν οι μάχες ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αν και έχει επίσης δηλώσει ότι θα συναντηθεί σύντομα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο πλαίσιο του στόχου του να αποκαταστήσει τις σχέσεις με τη Μόσχα. Ο Τραμπ επιμένει εδώ και εβδομάδες ότι ο Πούτιν ενδιαφέρεται πραγματικά για την ειρήνη, θορυβώντας την Ουκρανία και τους υπερατλαντικούς εταίρους, οι οποίοι φοβήθηκαν ότι ο Λευκός Οίκος ετοιμαζόταν να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία πιο κοντά στους όρους της Μόσχας παρά στους δικούς τους.
Με τον δημόσιο τραμπουκισμό στον Ζελένσκι, ο Τραμπ και ο Βανς μπορεί να επεδίωκαν να μαλακώσουν τον Ουκρανό ηγέτη εν όψει των διαπραγματεύσεων, δήλωσαν αναλυτές.
Αλλά η επίδειξη διχόνοιας μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι, πριν ακόμη ξεκινήσουν οι προγραμματισμένες ειρηνευτικές συνομιλίες, κινδύνευσε επίσης να ενθαρρύνει τον Πούτιν, ο οποίος έχει εκφράσει την υποστήριξή του για τη διακοπή των μαχών, αλλά με απαράδεκτους όρους για την Ουκρανία και τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ευρώπη.
«Κανείς δεν το απολαμβάνει αυτό περισσότερο από τον Πούτιν», δήλωσε η Αλίνα Πολιάκοβα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής. «Θα περίμενα ότι οι Ρώσοι θα κινηθούν γρήγορα τώρα, όσο τα συναισθήματα είναι νωπά, για να κλείσουν μια συμφωνία για τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας».
Το πόση ζημιά προκαλεί η ματαιωμένη συνάντηση στον Λευκό Οίκο στα σχέδια για τη χάραξη μιας κοινής διαπραγματευτικής στρατηγικής μεταξύ της Ουάσινγκτον και των Ευρωπαίων συμμάχων της μένει να φανεί.
Η Ρέιτσελ Ρίζο, ανώτερη συνεργάτης της δεξαμενής σκέψης του Ατλαντικού Συμβουλίου, υποστήριξε ότι ο Ζελένσκι έβλαψε τη σχέση του με τον Αμερικανό πρόεδρο, ίσως μόνιμα. «Αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά τις επόμενες ημέρες, ο Ζελένσκι μόλις εδραίωσε το γεγονός ότι όχι μόνο θα τεθεί στο περιθώριο όσον αφορά τις πιθανές συνομιλίες με τον Τραμπ και τον Πούτιν, αλλά θα αποκοπεί εντελώς», δήλωσε ο Ρίζο.
Ο Τραμπ έχει πει κατ' ιδίαν πολλές φορές σε δωρητές σε εράνους ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο και ότι δεν ήταν προς το αμερικανικό συμφέρον να συνεχίσει να υποστηρίζει το Κίεβο, δήλωσαν πρώην αξιωματούχοι της προεκλογικής εκστρατείας. Οι υποστηρικτές του Τραμπ είπαν ότι ο Ζελένσκι έπρεπε να λάβει μέτρα για να διορθώσει τις σχέσεις: «Είτε πρέπει να παραιτηθεί και να στείλει κάποιον με τον οποίο μπορούμε να συνεργαστούμε, είτε πρέπει να αλλάξει», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ.
Τις τελευταίες ημέρες, ο Τραμπ φαινόταν να κινείται προς την κατεύθυνση του Ζελένσκι, αφού οι ηγέτες της Πολωνίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας επισκέφθηκαν την Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα για να υπερασπιστούν την υπόθεση της Ουκρανίας. Ο Τραμπ είχε σηματοδοτήσει την προθυμία του να υποστηρίξει τους Ευρωπαίους ειρηνευτές στην Ουκρανία, ένα βήμα που το Κίεβο και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θεωρούσαν ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι η Μόσχα δεν θα αναζωπυρώσει τον πόλεμο, όπως έχει κάνει μετά από προηγούμενες εκεχειρίες.
Είχε επίσης υποχωρήσει από την κριτική που άσκησε στον Ζελένσκι, αφού τον είχε αποκαλέσει "δικτάτορα" νωρίτερα τον Φεβρουάριο. Η συμφωνία για τα ορυκτά που σχεδίαζαν να υπογράψουν οι δύο ηγέτες την Παρασκευή χαρακτηρίστηκε ως μια συμφωνία που θα κέρδιζαν και οι δύο πλευρές -επιτρέποντας στον Τραμπ να πει ότι διαπραγματεύτηκε την επιστροφή της πληρωμής των περίπου 120 δισεκατομμυρίων δολαρίων της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο και δίνοντας στον Ζελένσκι μια δέσμευση για τη συνέχιση της αμερικανικής υποστήριξης.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
