Beton 7 ονομάζεται ο καινούργιος χώρος κοντά στον Βοτανικό του Μιχάλη Αργυρού, γνωστού σε μας (των εικαστικών) από τη διεύθυνση της Art Athina. Πρόκειται για ένα μέρος όπου η μουσική, τα εικαστικά (με την καθοδήγηση της Ράνιας Κριάρη) και το θέατρο θα βρίσκονται σε διαρκή διάλογο, και τα πρώτα δείγματα προς αυτή την κατεύθυνση φαίνονται πολύ πειστικά και ελπιδοφόρα για το μέλλον. Μέσα στον Απρίλιο (και ύστερα από ένα-δυο μήνες μόνο λειτουργίας) το Beton 7 φιλοξένησε τον πιανίστα Τίτο Γουβέλη, ο οποίος εκτέλεσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το ανέκδοτο έργο «Vexations» του Γάλλου συνθέτη Erik Satie, σε μία μαραθώνια συναυλία -ανοικτή στο κοινό- που διήρκεσε 15 περίπου ώρες, χωρίς διάλειμμα. Πίσω από τον πιανίστα προβαλλόταν το έργο Sleep του Άντι Γουόρχολ, επίσης για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Μια εξαίρετη αναφορά στην αλληλεπίδραση των διαφορετικών τεχνών, η εκδήλωση αυτή, πέρα από τη μαγεία της «παρατεταμένης» στιγμής, αποτέλεσε και μια χειρονομία καίριου σχολιασμού στη σχέση και την επιρροή των τεχνών μεταξύ τους και στη γέννηση των μεγάλων ιδεών.
Το έργο «Vexations» ανακάλυψε το 1963 ο μεγάλος πρωτοποριακός Αμερικανός συνθέτης Τζον Κέιτζ, ο οποίος οργάνωσε και συμμετείχε στην ιστορική πρώτη εκτέλεσή του, στο Pocket Theater της Νέας Υόρκης, στις 9 Σεπτεμβρίου 1963. O Άντι Γουόρχολ παρακολούθησε την παράσταση και εμπνεόμενος από αυτήν δημιούργησε το Sleep. Σήμερα, στην Ελλάδα ή σε όποιο άλλο κέντρο τεχνών του κόσμου αυτή η κοινή παρουσίαση δεν μοιάζει καθόλου ρετρό του 1960, εφόσον τα πραγματικά αριστουργήματα δεν έχουν ηλικία.
Συνεχίζοντας δυνατά, στα τέλη του Απριλίου το Beton 7 κάλεσε τη νεαρή επιμελήτρια Barbara Piwowarska να παρουσιάσει ένα πρότζεκτ. Με βάση την Πολωνία η Piwowarska αλωνίζει σε Ευρώπη και Αμερική συλλέγοντας πληροφορίες και παρουσιάζοντας εκθέσεις που με τον ένα η τον άλλον τρόπο βρίσκονται σε σχέση με το σημείο εκκίνησης, τη Βαρσοβία και συχνά το φιλμ. Με τον τίτλο FilmMatter, λοιπόν, και ένα πολύ ενδιαφέρον παιχνίδι λέξεων ανάμεσα στο matter (υλικό) και στο matter (σημασία-θέμα), η επιμελήτρια αναρωτιέται:
Does the matter of film matter?
You can smash it, you can kill it, you can redeem it.
Matter is the wound of the work.
This is a story about disappointment with the material.
Μήπως το υλικό του φιλμ έχει καμία σημασία;
Μπορείς να το λιώσεις, να το σκοτώσεις, να το σβήσεις.
Το Θέμα-υλικό-η σημασία είναι το τραύμα στο έργο.
Αυτή είναι μια ιστορία απογοήτευσης με το «υλικό».
Κάτω από αυτό το σκεπτικό στην έκθεση παρουσιάστηκαν ένα σύνολο από παλαιότερα (ακόμη και πολύ παλιά) και νεότερα φιλμ από ιδιαίτερα καταξιωμένους και ανερχόμενους καλλιτέχνες όπως oι LiamGillick, Dan Graham, Tony Conrad, William E. Jones, Silvia Kolbowski, Zofia Kulik / KwieKulik, Jeff Preiss, Józef Robakowski, και ταυτόχρονα η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία κινουμένων σχεδίων του διάσημου Mel Brooks (ψευδώνυμο του Μέλβιν Καμίνσκι) και του Ernest Pintoff, Ο κριτικός (The Critic, 1963).
Ο κοινός παρονομαστής σε αυτά τα έργα είναι η απόστασή τους από τον κλασικό φορμαλισμό της κινηματογραφικής γλώσσας. Με τον ένα η άλλο τρόπο είναι αντι-φιλμικά έργα, όπως αναφέρει και η επιμελήτρια στο κείμενό της, και αιωρούνται ανάμεσα στην κυριολεκτική υλικότητα του «φιλμ» και στις ποιητικές δυνατότητες του ίδιου του υλικού.
Μια ιδιαίτερα πληροφοριακή και καλοστημένη έκθεση, με προσεκτικά επιλεγμένα έργα, τα οποία αποδεικνύουν αυτό που περιγράφεται παραπάνω μέσω ενός μοναδικά ποιητικού τρόπου, ιδίωμα της «ελεύθερης τέχνης και σκέψης». Άλλοτε πιο επικά το φιλμ πραγματικά τραυματίζεται, όπως στο έργο του Józef Robakowski, όπου οι τρύπες γίνονται κατευθείαν στο φιλμικό υλικό και το αποτέλεσμα είναι το φως του προβολέα που περνάει μέσα από τις ουλές, ή κονσερβοποιείται, στην περίπτωση του Tony Conrad, όπου το φιλμ γίνεται πραγματικό τουρσί, και άλλοτε πιο στεγνά, όπως στην περίπτωση του καλλιτέχνη Dan Graham, ο οποίος, σε μια από τις ελάχιστες κινηματογραφικές του απόπειρες, παρουσιάζει ανεπεξέργαστο υλικό από ένα εμπορικό κέντρο στην Αμερική τα τελευταία είκοσι χρόνια. Τα έργα αυτά, αν και ελάχιστα, αποτελούν στο σύνολό τους μια εμπεριστατωμένη σπουδή πάνω σε «φιλμικά πειράματα». Ένα ακόμη ευχάριστο γεγονός από την Beton 7. Μια πρόταση που εντυπωσιάζει, κατατοπίζει και δεν αναμασά τα ίδια και τα ίδια, ώστε ο θεατής να νιώθει ότι έχασε τον χρόνο του. Όπως συχνά νιώθει στην Ελλάδα.
σχόλια