«Pick the Alien»: Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν... ξενικά

ADVERTORIAL

Στις ελληνικές θάλασσες, ζούνε περισσότερα από 240 θαλάσσια ξενικά είδη. Τα περισσότερα από αυτά εισέρχονται κι εξαπλώνονται στη Μεσόγειο Θάλασσα κυρίως μέσω των ερμάτων των πλοίων και της Διώρυγας του Σουέζ. Κι ενώ για κάποια είναι αρκετά σπάνιο να τα συναντήσουμε, άλλα, όπως τα Λεοντόψαρα, οι Αγριόσαλπες και οι Ακανθόπερκες που προέρχονται από την Ερυθρά θάλασσα είναι πιο κοινά, ιδιαίτερα σε περιοχές της Νοτίου Ελλάδας όπου τα νερά είναι θερμότερα.

Τα ξενικά είδη εμφανίζονται σε ένα οικοσύστημα λόγω εκούσιας ή ακούσιας ανθρώπινης δραστηριότητας κι όχι λόγω της φυσικής τους εξάπλωσης. Πολλά από αυτά τα είδη στο νέο τους περιβάλλον δρουν αρνητικά ανταγωνιζόμενα τα αυτόχθονα και προκαλώντας υποβάθμιση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ορισμένα από  αυτά είναι επίσης τοξικά κι επικίνδυνα για τον ίδιο τον άνθρωπο, όπως οι λαγοκέφαλοι.

Για τη διαχείρισή τους λοιπόν απαιτούνται ριζικές θεσμικές αλλαγές. Η διακοπή της εξάπλωσης των θαλάσσιων ξενικών ειδών όμως είναι ουσιαστικά αδύνατη. Ωστόσο, για κάποια από τα είδη αυτά μπορούμε να επωφεληθούμε από την παρουσία τους στη Μεσόγειο, η οποία αποτελεί μια από τις πιο υπεραλιευμένες περιοχές στον κόσμο, όπου διαδραματίζεται υπερεκμετάλλευση πολλών ειδών, ενώ ο πληθυσμός αρκετών ανώτερων θηρευτών (όπως ο ροφός, ο ξιφίας, οι καρχαρίες κ.α.) έχει μειωθεί δραματικά προκαλώντας μεγάλες αλλαγές στα τροφικά πλέγματα.

Η στόχευση και κατανάλωση τους λοιπόν, αποτελεί ένα μέτρο διαχείρισης των πληθυσμών τους και άρα μετριασμού των επιπτώσεων τους στο οικοσύστημα, αλλά και στήριξης των μικρών αλιευτικών κοινοτήτων που βασίζουν την επιβίωσή τους σε ένα εισόδημα που μειώνεται, όσο και τα ψάρια στη θάλασσα. Γι’ αυτό, στην περιβαλλοντική οργάνωση iSea από το 2019 προωθούν την κατανάλωση βρώσιμων θαλάσσιων ξενικών ειδών στο πλαίσιο του προγράμματος «Pick the Alien».

Κάποια από τα βρώσιμα αυτά θαλάσσια είδη μπορούν να αντικαταστήσουν αυτόχθονα είδη σε πληθώρα συνταγών. Το λεοντόψαρο, που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη σκορπίνα μπορεί να την αντικαταστήσει στην παραδοσιακή κακαβιά μέχρι και σε σεβίτσε εξαιτίας των μεγάλων λαχταριστών φιλέτων του. Οι γερμανοί μπορούν να γίνουν παστοί και ιδανικοί για τσιπουρομεζέδες. Ενώ, τα μπλε καβούρια είναι ιδανικά για σαλάτες και οποιαδήποτε άλλη μορφή στην οποία συνήθως τρώμε τα καρκινοειδή και τα μαλάκια.

Οι συνήθειες και οι παραδόσεις μας σχετικά με την κατανάλωση θαλασσινών βασίζονται στα είδη και την αφθονία τους μιας άλλης εποχής. Τώρα που τα είδη, η αφθονία και η κατανομή τους, όπως και οι περιβαλλοντικές συνθήκες και οι πιέσεις που δέχονται, έχουν αλλάξει, οφείλουμε με τη σειρά μας να προσαρμόσουμε τις διατροφικές συνήθειες μας στα νέα δεδομένα. Είναι καιρός να δώσουμε σε είδη που παραδοσιακά προτιμούμε να καταναλώνουμε περισσότερο θαλάσσιο χώρο για να προστατευτούν και περισσότερο χρόνο για να ζήσουν και να αναπαραχθούν.

Επαγγελματίες σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού ψαριών και θαλασσινών, που βασίζουν το μέλλον τους σε ένα υγιές θαλάσσιο περιβάλλον, όπως αλιείς, ιχθυοπώλες, τουριστικές επιχειρήσεις και αρχιμάγειρες συντάσσονται με αυτό τον σκοπό και προωθούν την υπεύθυνη κατανάλωση θαλασσινών.

Η προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων όμως ξεκινάει από το πιάτο όλων μας. Για αυτό αν δεν έχετε δοκιμάσει μπορείτε να βρείτε τους επαγγελματίες που μπορούν να σας τα προμηθεύσουν ή να σας τα σερβίρουν, καθώς και συνταγές από γνωστούς σεφ που ήδη εμπνεύστηκαν από αυτά στη σελίδα του προγράμματος «Pick the Alien».

Το πρόγραμμα υλοποιείται από την iSea σε συνεργασία με το Τμήμα Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών του Πανεπιστημίου Πατρών και το Πανεπιστήμιο του Πλύμουθ, καθώς και με τη χρηματοδότηση και τη συνεργασία του Blue Marine Foundation, του Ionian Environment Foundation, του Argolic Environment Foundation και του Cyclades Preservation Fund.