Παραλίες
Βοϊδοκοιλιά: Μία από τις ωραιότερες παραλίες στην Ελλάδα, μάλλον χρωστάει το όνομά της στο καμπύλο σχήμα της, που μοιάζει με κοιλιά βοδιού. Με λευκή, ψιλή άμμο, γεμάτη κοχύλια και ρηχά νερά, η παραλία είναι μέσα στην προστατευόμενη ζώνη του Natura 2000 και δεν θα συναντήσετε καμία οργανωμένη δραστηριότητα. Φροντίστε να έχετε μαζί σας οτιδήποτε χρειαστείτε.
Λαγκούβαρδος: Πανέμορφη αμμώδης παραλία, η οποία οφείλει το όνομά της στο ποτάμι του Λαγκουβάρδου, που εκβάλλει στη βορινή της πλευρά. Είναι ένα από τα πιο γνωστά surf spots στην Ελλάδα, καθώς διαθέτει τη μεγαλύτερη συχνότητα κυμάτων, χωρίς δυνατά ρεύματα όμως. Οριοθετημένη από βράχια, περιβεβλημένη από πεύκα, έχει καντίνα με ομπρέλες και ξαπλώστρες και σχολή surf για τους τολμηρούς.
Μπάρλας: Λιγότερο γνωστή, αλλά ξεχωριστή παραλία, που συνδυάζει άμμο με βράχια και βρίσκεται κοντά στη Μαραθούπολη. Είναι ιδανική για καταδύσεις και ψαροντούφεκο, ενώ οι σπηλαιώσεις των βράχων, έργο του νερού και του χρόνου, δεν θα σας αφήσουν αδιάφορους.
Βρωμονέρι: Το όνομά της, που αδικεί αυτήν τη στρωμένη με ψιλή άμμο παραλία, οφείλεται στις θειούχες ιαματικές πηγές που αναβλύζουν από τα πετρώματα. Λίγα χιλιόμετρα από τους Γαργαλιάνους, το γραφικό λιμανάκι και η παραλία του, που έχουν εύκολη πρόσβαση με το αυτοκίνητο, είναι αγαπητά στους ντόπιους, ιδιαίτερα στις οικογένειες με μικρά παιδιά.
Ελαία: Η Ελαία με την ατελείωτη χρυσαφένια άμμο, η βορειότερη παραλία της Μεσσηνίας, εντάσσεται στις προστατευόμενες περιοχές της Τριφυλίας. Σε αυτήν εκβάλλει ο ποταμός Νέδα, οι χελώνες αφήνουν και εδώ τα αυγά τους, ενώ σε όλο το μήκος της εκτείνεται ένα σκιερό πευκοδάσος. Στην παραλία υπάρχει ένα beach bar, πολύ κοντά, ωστόσο, βρίσκεται και το χωριό της Ελαίας, το Μπούζι, όπως είναι η παλαιότερη ονομασία του.
Ντιβάρι/Διβάρι ή Χρυσή Ακτή: Τεράστια σε μήκος αμμουδερή παραλία με ρηχά νερά μέσα στη ζώνη Natura, καθώς στο πίσω μέρος της είναι η περιοχή της λιμνοθάλασσας της Γιάλοβας, με σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας. Η παραλία είναι οργανωμένη, μπορείτε να κάνετε water sports ή και να βουτήξετε με τη μάσκα σας για να παρατηρήσετε το ναυάγιο-αποικία ψαριών κοντά στο beach bar.
Άη Λαγούδης: Κάτω από την πόλη της Κυπαρισσίας, η δημοφιλής, βραβευμένη με γαλάζια σημαία αμμώδης παραλία είναι πλήρως οργανωμένη, διαθέτει ναυαγοσώστη αλλά και ράμπα για πρόσβαση στη θάλασσα των ανθρώπων με αναπηρία. Στο πάνω μέρος της υπάρχουν καφετέριες και εστιατόρια που λειτουργούν όλο τον χρόνο.
Αγρίλης: Ανάμεσα στην Κυπαρισσία και στα Φιλιατρά, ο Αγρίλης έχει ένα όμορφο λιμανάκι στο οποίο μπορείς να κολυμπήσεις, ταβερνάκια, καφετέριες αλλά και αθλητικές εγκαταστάσεις. Στα γήπεδά του διοργανώνονται αθλητικές εκδηλώσεις, που την καλοκαιρινή περίοδο προσελκύουν αρκετούς επισκέπτες.
Μαράθι: Ουσιαστικά πρόκειται για δύο αμμώδεις παραλίες, το μικρό και το μεγάλο Μαράθι, με πανέμορφα σμαραγδί νερά, τις οποίες μπορείτε να προσεγγίσετε μέσω χωματόδρομου ή με σκαφάκι από τη Φοινικούντα. Εδώ δεν υπάρχουν παροχές, φροντίστε να έχετε μαζί σας τα απαραίτητα.
Ζάγκα: Μεγάλη αμμώδης παραλία, που ξεκινά από το νότιο τμήμα του Κάστρου της Κορώνης και εκτείνεται για εκατοντάδες μέτρα. Αγαπητή στους κατοίκους της περιοχής, είναι οργανωμένη σε πολλά σημεία, διαθέτει γήπεδα βόλεϊ και ποδοσφαίρου αλλά και υποδομές για θαλάσσια σπορ.
Φοινικούντα: Πεντακάθαρη αμμώδης παραλία μπροστά στον ομώνυμο οικισμό, με διαυγή, γαλαζοπράσινα, ζεστά και ρηχά νερά, για τα οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε όσους έχουν μικρά παιδιά.
Παραλία Ρωμανού: Πολλές συνεχόμενες μικρές παραλίες με ψιλή άμμο αποτελούν την παραλία του Ρωμανού, το Γλυφαδάκι, όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι. Σε αυτήν βρίσκεται και το Costa Navarino, το ξενοδοχειακό συγκρότημα που κατέστησε τη Μεσσηνία διεθνή προορισμό πολυτελείας. Η παραλία, εκτός από οργανωμένο, διαθέτει και παρθένο κομμάτι, ενώ την επισκέπτονται και χελώνες καρέτα-καρέτα για να της εμπιστευτούν τα αυγά τους.
Σανί: Κοντά στην Κυπαρισσία, η παραλία Σανί είναι στρωμένη με ψιλή άμμο, έχει εύκολη πρόσβαση, διαθέτει beach bar και είναι γεμάτη νεαρόκοσμο. Τα beach parties με μουσική και χορό μέχρι πρωίας μάλλον είναι μία από τις αιτίες.
Μάτι/Χρυσή Ακτή: Μία από τις μεγαλύτερες παραλίες της περιοχής. Τέσσερα χιλιόμετρα ψιλής, ξανθιάς άμμου περιμένουν άτομα κάθε ηλικίας, καθώς η παραλία είναι οργανωμένη, ενώ διαθέτει και water sports. Αγαπητή και στις χελώνες καρέτα-καρέτα, η Χρυσή Ακτή φιλοξενεί εκατοντάδες αυγά κάθε καλοκαίρι.
Αγία Κυριακή: Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής δίνει το όνομά της στον οικισμό με το γραφικό λιμανάκι, που θεωρείται το επίνειο των Φιλιατρών. Η αμμουδιά είναι οργανωμένη, ενώ οι ψαροταβέρνες φημίζονται για το πολύ καλό φαγητό τους.
Φυσικές ομορφιές
Καρδαμύλη: Στην ξεχωριστή γεωγραφική της θέση οφείλει, σε μεγάλο βαθμό, τη γοητεία της η Καρδαμύλη. Απλωμένη μπροστά στη θάλασσα, με τον Ταΰγετο να την προστατεύει, τις όμορφες παραλίες της και τους άγριους ελαιώνες, μοιάζει με θεατρικό σκηνικό. Αφού περιηγηθείτε την Παλιά Καρδαμύλη με τα πυργόσπιτα και το Μουσείο των Μούρτζινων και επισκεφθείτε το σπίτι του συγγραφέα Πάτρικ Λι Φέρμορ, σας περιμένει ένα από τα μεγαλύτερα και εντυπωσιακότερα φαράγγια της Ελλάδας, αυτό του Βυρού, απ’ όπου περνούσε η Βασιλική Οδός που ένωνε την αρχαία Σπάρτη με το λιμάνι της Καρδαμύλης.
Σπηλιές της Βάλτας: Λίγο έξω από το ομώνυμο χωριό βρίσκονται οι σπηλιές της Βάλτας, που είναι τουλάχιστον δώδεκα. Οι περισσότερες χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν από τους ντόπιους βοσκούς ως στάνες, φέρουν μάλιστα τα ονόματά τους (σπηλιά του μπαρμπα-Μήτσου, Νίκου κ.λπ.). Η πιο εντυπωσιακή είναι η Νεροσπηλιά, που θα εντοπίσετε ακριβώς κάτω από τον λόφο του Αϊ-Γιώργη. Το μέγεθός της αλλά και ο σταλακτίτης στο κέντρο της, που εξακολουθεί να στάζει, την κάνουν να ξεχωρίζει. Οι βοσκοί της περιοχής, ακολουθώντας την παράδοση τόσων χρόνων, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν δύο από τις σπηλιές, οπότε δεν αποκλείεται να βρείτε «παρέα» εξερευνώντας τες.
Υδροβιότοπος Γιάλοβας: Η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας βρίσκεται στην παραλία Ντιβάρι και είναι ένας προστατευμένος υδροβιότοπος με σπάνια χλωρίδα και πανίδα. Πολλά μεταναστευτικά πουλιά σταματούν εδώ, ανάμεσά τους και ερωδιοί, ψαραετοί, καλαμοκανάδες, αβοκέτες, τουρλίδες, τρύγγες, γλαρόνια, κούκοι, τρυγόνια. Μεγάλοι πληθυσμοί των ιδιαίτερα φωτογενών φλαμίνγκο κάνουν την εμφάνισή τους τον Οκτώβρη, ενώ οι «μόνιμοι» αφρικανικοί χαμαιλέοντες αποτελούν πρόσκληση για τον επισκέπτη, καθώς είναι πρακτικά αόρατοι.
Νέδα: Η Νέδα είναι το ποτάμι που ανάβλυσε όταν η Ρέα θέλησε να πλύνει τον νεογέννητο Δία στο όρος Λύκαιο, όπου είχε καταφύγει για να γλιτώσει το μωρό από τον Κρόνο. Όσο γοητευτικός κι αν ακούγεται ο μύθος, δεν μπορεί να συναγωνιστεί τη φυσική ομορφιά του φαραγγιού που διασχίζει το ποτάμι. Κι αν η προσπέλασή του απαιτεί οργάνωση και εμπειρία, η πρόσβαση στους καταρράκτες της Νέδας είναι εύκολη για όλους. Μετά το χωριό Πλατανιά, ο χωματόδρομος καταλήγει στο 600 μέτρων μονοπάτι, που οδηγεί στους καταρράκτες. Φορέστε κατάλληλα παπούτσια και σε δεκαπέντε λεπτά θα μείνετε έκθαμβοι από τη μαγεία που χαρίζει απλόχερα το μοναδικό ποτάμι με θηλυκό όνομα στην Ελλάδα. Τη βουτιά στη λίμνη που σχηματίζει ο μεγάλος καταρράκτης σκεφτείτε την καλά, τα νερά, εκτός από κρυστάλλινα, είναι και «κρύσταλλο».
Πολυλίμνιο: Ένας παράδεισος επί της γης είναι το Πολυλίμνιο και βρίσκεται τριάντα τρία χιλιόμετρα από την Καλαμάτα. Τα νερά που διέρχονται από το Φαράγγι του Πολυλιμνίου σχηματίζουν καταρράκτες και δεκαπέντε διαδοχικές λίμνες με εμπνευσμένα ονόματα, ιδανικές για κολύμπι. Ο καταρράκτης της Κάδης, που έχει ύψος είκοσι πέντε μέτρα, είναι επίσης πόλος έλξης, ο βιότοπος ωστόσο ανήκει δικαιωματικά στους μόνιμους κατοίκους του: έντομα, εντομοφάγα πουλιά, ψαράκια, μαύρα καβούρια του γλυκού νερού, αμφίβια, ερπετά και μικρά θηλαστικά.
Μεσσηνιακές Οινούσσες, Σχίζα και Σαπιέντζα: Ανοιχτά της Μεθώνης βρίσκονται οι μεσσηνιακές Οινούσσες, με μεγαλύτερα νησιά του συμπλέγματος τη Σχίζα και τη Σαπιέντζα, που καταλαμβάνουν περισσότερο από το 90% της συνολικής έκτασής του. Η Σχίζα είναι γνωστή για το ανεξερεύνητο σπήλαιο της «Μαύρης Τρούπας» που εξάπτει τη φαντασία και γεννά ιστορίες με πειρατές. Η Σαπιέντζα είναι ένα κατάφυτο νησί, με σπάνια χλωρίδα και πανίδα – φώκιες, θαλάσσιες χελώνες και κρι-κρι είναι μερικοί από τους κατοίκους της. Διαθέτει μια παραλία με το εύγλωττο όνομα «Άμμος», ενώ στις ακτές της έχουν σημειωθεί αρκετά ναυάγια, κάποια από τα οποία σημαντικά για την αρχαιολογία.
Νήσος Πρώτη: Καταφύγιο για τους ναυτικούς και κρησφύγετο για τους πειρατές, η Νήσος Πρώτη βρίσκεται απέναντι από τη Μαραθόπολη και προσφέρεται για ημερήσια εκδρομή. Η παραλία της Βουρλιάς είναι πόλος έλξης, υπάρχουν όμως κι εκείνοι που επισκέπτονται το νησί για πεζοπορία, αναρριχήσεις, scuba diving αλλά και το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου-Γοργοπηγής. Στον κόλπο Γραμμένο, στο κέντρο του νησιού, ρίξτε μια ματιά στα βράχια: εδώ οι ντόπιοι χάραζαν ευχές για την ασφαλή αποχώρηση και πλεύση των πλοίων.
Αξιοθέατα/Πολιτισμός
Παλιός νερόμυλος (Κυπαρισσία): Ο νερόμυλος του Κατσαπρόκου ή Μαυρογένη, ένα διατηρητέο μνημείο της προβιομηχανικής περιόδου, βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία μόλις δύο χιλιόμετρα από την Κυπαρισσία. Αναστηλωμένος με σεβασμό στην ιστορία του και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του, ο νερόμυλος, που χρονολογείται πριν από το 1850, λειτουργεί με τη βοήθεια υπόγειας δεξαμενής νερού, αλέθοντας και πάλι σιτάρια από ντόπιους καλλιεργητές. Στον Παλιό Νερόμυλο λειτουργεί, επίσης, παραδοσιακό καφενείο και μαγαζάκι με παραδοσιακά τοπικά προϊόντα.
Παραδοσιακό ελαιοτριβείο (Χαροκοπιό): Η Μεσσηνία φημίζεται για την παραγωγή υψηλής ποιότητας ελαιολάδου και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο που λειτουργεί ως μουσείο στο Χαροκοπιό στοχεύει στην προβολή αυτής της δραστηριότητας. Το ελαιοτριβείο εξυπηρετούσε από τις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα τις ανάγκες των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής και ανακατασκευάστηκε από τον δήμο Κορώνης το 2006, μετά από δωρεά του Δημητρίου Τσάκωνα.
Ναός Αναλήψεως Φιλιατρών: Ο πρόσφατα αναστηλωμένος Ναός της Αναλήψεως του Σωτήρος, στα Φιλιατρά, χρονολογείται από τον δωδέκατο αιώνα και είναι ο αρχαιότερος σταυρεπίστεγος ναός στον κόσμο, όπως απέδειξε μόλις το 1958 ο καθηγητής Μιχαήλ Γκιτάκος. Ο μικρός μονόκλιτος ναός είναι πλίνθινος, ενώ από τις αγιογραφίες του, που χρονολογούνται από τον δωδέκατο μέχρι τον δέκατο έκτο αιώνα, διακρίνονται σπαράγματα, τα περισσότερα από αυτά αταυτοποίητα. Εξωτερικά, στην ανατολική επιφάνεια του ναού, έχει βρεθεί χάραγμα που τοποθετεί το μνημείο στον δωδέκατο αιώνα.
Ανάκτορο του Νέστορα: Το Ανάκτορο του Νέστορα, του ξακουστού βασιλιά της Πύλου, είναι το πιο καλά διατηρημένο μυκηναϊκό ανάκτορο στην Ελλάδα. Χτισμένο τον δέκατο τρίτο αιώνα π.Χ. από τον βασιλιά Νέστορα, τον σοφό γέροντα του Τρωικού Πολέμου, το ανάκτορο ήρθε στο φως το 1939 από τον Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη, ο οποίος πραγματοποιούσε ανασκαφές μαζί με τον Καρλ Μπλέγκεν. Πάνω από χίλιες πινακίδες σε Γραμμική Β’, που αποκρυπτογραφήθηκαν το 1952 και στις οποίες οφείλουμε πολύτιμες πληροφορίες για την προϊστορική Πύλο, είναι ένα από τα ευρήματα της ανασκαφής, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το συγκρότημα αποτελείται από τέσσερα κύρια κτίρια (νοτιοδυτικό, κεντρικό, βορειοανατολικό, αποθήκη οίνου) και έχει συνολικά εκατόν πέντε διαμερίσματα. Σημαντικότερα θεωρούνται η μεγάλη ορθογώνια «αίθουσα του θρόνου» με την κυκλική εστία, το λουτρό με τον πήλινο λουτήρα και οι αποθήκες με τα πολυάριθμα αποθηκευτικά αγγεία. Το ανάκτορο ήταν διώροφο και διακοσμημένο με εντυπωσιακές τοιχογραφίες.
Κάστρο της Πύλου: Το κάστρο της Πύλου, ή Νιόκαστρο, ή Νέο Ναυαρίνο ορθώνεται πάνω από την πόλη, μετά το 1573, όταν κατασκευάστηκε από τους Οθωμανούς, μετά την ήττα τους στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Το 1686 το καταλαμβάνουν οι Ενετοί και ξεκινά ένα γαϊτανάκι ανακαταλήψεων μεταξύ Ενετών, Οθωμανών και Ελλήνων, μέχρι το 1828, που παραδίνεται στο γαλλικό εκστρατευτικό σώμα του στρατηγού Maison. Ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα στην Ελλάδα, το Νιόκαστρο, οφείλει το όνομά του στην ανάγκη να ξεχωρίζει από το φράγκικο Παλαιόκαστρο, που βρίσκεται στο παλιό λιμάνι. Με τη σύσταση του ελληνικού κράτους χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή αλλά και ως ορμητήριο, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, από τους Γερμανούς και τους Ιταλούς.
Αρχαιολογικό Μουσείο Πύλου: Μέσα στο Νιόκαστρο, στο ιστορικό διατηρητέο κτίριο Μαιζώνος, στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Πύλου, που εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο του 2018. Η ιστορία της Πυλίας από τα προϊστορικά έως τα ρωμαϊκά χρόνια περνά μπροστά από τα μάτια του επισκέπτη, που, εκτός από τα αρχαιολογικά εκθέματα, εντυπωσιάζεται τόσο από τους καινοτόμους τρόπους παρουσίασης όσο και από τις ψηφιακές εφαρμογές.
Συλλογή René Puaux, Κατοικία Κωστή Τσικλητήρα: Η συλλογή του Γάλλου ιστορικού και δημοσιογράφου René Puaux (1878-1936) στεγάζεται στην κατοικία του Έλληνα ολυμπιονίκη Κωστή Τσικλητήρα (1888-1913), που άνοιξε τις πόρτες της το 2012. Η συλλογή περιλαμβάνει χαρακτικά, έγγραφα, χάρτες, μετάλλια, νομίσματα και ενθύμια του αγώνα, κυρίως σχετικά με τη ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827). Ο Puaux πραγματοποίησε επτά ταξίδια στην πολυαγαπημένη του Ελλάδα, ενώ έγινε επίτιμος δημότης της Πύλου, όταν αποφάσισε να δωρίσει τη συλλογή του στην πόλη.
Παλαιόκαστρο: Το Παλαιόκαστρο χτίστηκε από τους Φράγκους τον δέκατο τρίτο αιώνα στην τοποθεσία του αρχαίου Κορυφάσιου, της αρχαίας έδρας της Πύλου. Βρίσκεται στον ψηλό βράχο πάνω από το σπήλαιο του Νέστορος και αγναντεύει τη Βοϊδοκοιλιά και το Πέρασμα της Συκιάς, που το χωρίζει από τη Σφακτηρία. Το υψόμετρο και η τοποθεσία του Παλαιοκάστρου, εκτός από μοναδική θέα, του προσέδωσαν στρατηγική σημασία, κάνοντάς το στόχο μεγάλης προτεραιότητας. Σήμερα, αν και εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τη στρατηγική του θέση, παραμένει αναξιοποίητο και εκτεθειμένο στη φθορά του χρόνου.
Λόφος Περιστεριάς: Οι «Μυκήνες της δυτικής Πελοποννήσου», ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του μυκηναϊκού κόσμου, είναι ο λόφος της Περιστεριάς, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από την Κυπαρισσία. Φυσικό οχυρό, με τις αρχαιότερες κατασκευές του να χρονολογούνται στο 2200 π.Χ., ο λόφος έκρυβε τέσσερις θολωτούς τάφους, τμήμα ανακτόρου και πολλές κατοικίες. Τα πλούσια χρυσά ευρήματα αλλά και τα αντικείμενα οικιακής χρήσης που βρέθηκαν κατά την ανασκαφή εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας.
Μανιάκι/Ταμπούρια Παπαφλέσσα: Το Μανιάκι, εκεί όπου, κατά τη διάρκεια της μάχης κατά του Ιμπραήμ, στις 20 Μαΐου 1825, έχασε τη ζωή του ο Παπαφλέσσας, βρίσκεται τριάντα τρία χιλιόμετρα βόρεια της Πύλου. Στο ιστορικό χωριό με τους τριάντα τέσσερις κατοίκους στέκεται σήμερα ο ανδριάντας του Παπαφλέσσα και η εκκλησία της Ανάστασης, όπου φυλάσσονται τα οστά των αγωνιστών που δεν δίστασαν να ριχτούν σε μια εξαρχής χαμένη μάχη. Βορειότερα, στη θέση «Ταμπούρια», ο επισκέπτης αντικρίζει από μακριά μια πυραμίδα με οξυκόρυφη απόληξη και το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας, ως ελάχιστο φόρο τιμής στους πεσόντες.
Κάστρο Κορώνης: Ένα από τα πιο γνωστά κάστρα της Ελλάδας, χτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους, άγνωστο πότε ακριβώς, στη θέση της αρχαίας Ασίνης. Την περίοδο της Α’ Ενετοκρατίας (δέκατος τρίτος-δέκατος πέμπτος αι.) γνώρισε επάλληλες οικοδομικές φάσεις, ενώ ενισχύθηκε επιπλέον κατά την Α’ Τουρκοκρατία (1500-1685) και τη Β’ Ενετοκρατία (1685-1715). Στο εσωτερικό του κάστρου δεσπόζουν τα ερείπια της τρίκλιτης βασιλικής της Αγίας Σοφίας (ίσως του έβδομου αιώνα, με μεταγενέστερες φάσεις) και ο σημερινός ναός του Αγίου Χαράλαμπου, που αρχικά θεμελιώθηκε ως καθολικός Άγιος Ρόκκος και στη συνέχεια μετατράπηκε σε οθωμανικό τέμενος, ενώ στο δυτικό άκρο βρίσκεται η παλαιοημερολογίτικη Μονή του Τιμίου Προδρόμου, που ιδρύθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα.
Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Χριστιανούπολη): Ο μεγαλοπρεπής βυζαντινός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που βρίσκεται στη Χριστιανούπολη, θεμελιώθηκε προς τα τέλη του ενδέκατου αιώνα, πιθανότατα πάνω σε αρχαίο ναό του Σωτήρος Διός, όταν η επισκοπή Χριστιανουπόλεως αναβαθμίστηκε σε μητρόπολη. Ο ναός θεωρείται από τους πιο σημαντικούς βυζαντινούς του Μωριά, όπως μαρτυρά και η λαϊκή ρήση «Αγιά Σωτήρα στον Μοριά και Αγιά Σοφιά στην Πόλη», που τον συγκρίνει με την Αγιά Σοφιά στην Κωνσταντινούπολη. Σύνθετος οκταγωνικός με νάρθηκα, ο ναός υπέστη ζημιές από την εκστρατεία του Ιμπραήμ Πασά στην Πελοπόννησο και από τον σεισμό του 1886, με την αναστήλωση του μνημείου να ολοκληρώνεται εν τέλει το 2014.
Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας: Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας, που βρίσκεται στη Χώρα Μεσσηνίας, ιδρύθηκε το 1969 και φιλοξενεί αντικείμενα κυρίως της μυκηναϊκής περιόδου, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από τις ανασκαφές που έγιναν στο Ανάκτορο του Νέστορα, του βασιλιά της Πύλου. Εκτίθενται, επίσης, χρυσά κοσμήματα και χρυσά κύπελλα από τους θολωτούς τάφους της Περιστεριάς Τριφυλίας, που χρονολογούνται στον δέκατο έκτο-δέκατο πέμπτο π.Χ. αι.
Άνω/Παλιά Πόλη Κυπαρισσίας: Ο διατηρητέος οικισμός της Άνω Πόλης Κυπαρισσίας είναι χτισμένος στους πρόποδες ενός λόφου. Αρχοντικά και παραδοσιακά σπίτια, περίτεχνες βρύσες, η πλατεία της Αρκαδιάς, όπως ονομαζόταν η πόλη τα βυζαντινά χρόνια, το Μεγάλο Καλντερίμι στην καρδιά της παλιάς αγοράς, του Σταυροπάζαρου, είναι αρκετά για να κλέψουν το βλέμμα του επισκέπτη. Το Κάστρο της Αρκαδιάς, γνωστό ως ο «Πύργος του Ιουστινιανού», δεσπόζει στην Παλιά Πόλη και μαγεύει με την πανοραμική θέα του – δεν ονομάζεται τυχαία «μπαλκόνι της Κυπαρισσίας». Στη σημερινή του μορφή είναι φράγκικο, υπήρξε εξάλλου ένα από τα σημαντικότερα κάστρα στην Πελοπόννησο επί Φραγκοκρατίας. Χτίστηκε στα θεμέλια ενός παλιότερου βυζαντινού φρουρίου, που είχε θεμελιωθεί, με τη σειρά του, πάνω στην αρχαία ακρόπολη.
Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου (Φιλιατρά): Στη θέση του ιστορικού φωτογραφείου και της οικίας του Πάνου Ηλιόπουλου στα Φιλιατρά βρίσκεται το Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου. Σκοπός του είναι να παρουσιάσει το µοναδικό φωτογραφικό και ζωγραφικό έργο του Πάνου Ηλιόπουλου, καθώς και το ζωγραφικό έργο του γιου του Ηλία Ηλιόπουλου. Το μουσείο φιλοδοξεί, µε εφαλτήριο το έργο των καλλιτεχνών, να γίνει ένας ανοιχτός χώρος, στον οποίο οι πολίτες θα συνδιαλέγονται και θα εµπνέονται, ουσιαστικά και γόνιµα, από το παρελθόν, όπως έχει αποτυπωθεί από τους Πάνο και Ηλία Ηλιόπουλο. Απώτερος στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα νέο σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη της δηµιουργικότητας, της έκφρασης και της εξωστρέφειας.
Πύργος του Άιφελ (Φιλιατρά): Δεν έχει μόνο το Παρίσι Πύργο του Άιφελ, έχουν και τα Φιλιατρά τον δικό τους, που αποτελεί πλέον τοπόσημο. Πρόκειται για ένα ομοίωμα μικρών διαστάσεων, που φιλοτεχνήθηκε το 1960 σε κλίμακα 1:18 με δωρεά του Ελληνοαμερικανού Χαράλαμπου Φουρναράκη (γνωστού και ως Χάρυ Φουρνιέ), ο οποίος ήταν διακεκριμένος γιατρός και ένας από τους σημαντικότερους ευεργέτες της γενέτειράς του. Ο ύψους είκοσι έξι μέτρων πύργος ανακατασκευάστηκε από τον δήμο το 2007 και πρωταγωνιστεί στις φωτογραφίες όσων βρεθούν στη γνωστή κωμόπολη.
Πύργος των Παραμυθιών (Φιλιατρά): Το Κάστρο των Παραμυθιών είναι κι αυτό κληρονομιά του Χαράλαμπου Φουρναράκη στην πατρίδα του. Ένα «κάστρο από άλλη διάσταση» με τρούλους και πύργους, που στέκεται μοναχικό και έρημο πάνω στην άμμο. Πλησιάζοντας, το παζλ συμπληρώνουν γιγαντιαίες πολύχρωμες φιγούρες της Αθηνάς και του Ποσειδώνα, τεράστιες λήκυθοι πάνω στα βράχια, ένας Δούρειος Ίππος. Κακόγουστο; Σίγουρα. Το Κάστρο των Παραμυθιών, ωστόσο, δεν παύει να είναι ξεχωριστό.
Κάστρο Μεθώνης: Το κάστρο της Μεθώνης, χαρακτηριστικό παράδειγμα καστροπολιτείας, είναι από τα σημαντικότερα και ωραιότερα στην Ελλάδα και εκτείνεται σε ενενήντα τρία στρέμματα. Χτισμένο σε στρατηγική θέση από τους Βενετούς το 1209, οπότε κατέλαβαν την πόλη, είναι σκαρφαλωμένο σε έναν βράχο που εισχωρεί στη θάλασσα και χωρίζεται από την ξηρά με τεχνητή τάφρο. Εξαιρετικό φυσικό λιμάνι, άκμασε την περίοδο της Α’ Ενετοκρατίας (δέκατος τρίτος-δέκατος πέμπτος αι.) και αποτέλεσε σταθμό των εμπορικών πλοίων από τη Δύση στην Ανατολή αλλά και των προσκυνητών με προορισμό τους Άγιους Τόπους.
Του Κουτρούλη ο γάμος: Στη Μεθώνη έγινε του Κουτρούλη ο γάμος, καθώς ο Κουτρούλης ήταν υπαρκτό πρόσωπο, ένας καβαλάριος που έζησε τον δέκατο τέταρτο αιώνα. Ο ιππότης δεν δίστασε να ερωτευτεί μια παντρεμένη γυναίκα, η οποία έσπευσε να ζήσει μαζί του, εγκαταλείποντας τον σύζυγό της. Η Εκκλησία αντέδρασε άμεσα, αφορίζοντας την άπιστη και επί δεκαεπτά χρόνια ο δύστυχος Κουτρούλης προσπαθούσε να βρει τρόπο να την παντρευτεί. Ο Πατριάρχης Αντώνιος Δ’ φαίνεται πως τον λυπήθηκε και το 1354 έδωσε την πολυπόθητη άδεια για τον γάμο, ο οποίος έγινε μετά βαΐων και κλάδων, ενώ ακολούθησε ένα ανεπανάληπτο γλέντι. Η έκφραση «έγινε του Κουτρούλη ο γάμος» μοιάζει, πλέον, πιο σαφής.
Γουρνοπούλα: Όποιος έχει βρεθεί στη Μεσσηνία, δεν ξεχνά το χαρακτηριστικότερο έδεσμά της, τη γουρνοπούλα. Σε ολόκληρο τον νομό, σε ταβέρνες αλλά και από πλανόδιους, προσφέρεται το παραδοσιακά αργοψημένο γουρουνόπουλο στη σούβλα με την τραγανή, καραμελένια πέτσα. Οι Μεσσήνιοι ξεκίνησαν να σουβλίζουν γουρνοπούλες όχι επειδή ήταν μερακλήδες αλλά για να επιβιώσουν κατά την Τουρκοκρατία, καθώς οι Τούρκοι δεν συγκινούνταν από το χοιρινό λόγω θρησκείας, οπότε τους άφηναν να φάνε με την ησυχία τους.
Σφέλα: Σφέλα στην ντοπιολαλιά της νότιας Πελοποννήσου σημαίνει «λωρίδα», το σχετικά άγνωστο, όμως, λευκό τυρί άλμης, που το 1996 εντάχθηκε στο μητρώο προϊόντων ΠΟΠ της Ε.Ε., λέγεται και «τυρί της φωτιάς», μάλλον λόγω της πικάντικης γεύσης του. Παράγεται στη Μεσσηνία και τη Λακωνία σε μακρόστενα παραλληλόγραμμα κομμάτια, δηλαδή σε λωρίδες, και αξίζει να το δοκιμάσετε.
Σπήλαιο Νέστορος: Στη νότια πλευρά της Βοϊδοκοιλιάς, κάτω από τα ερείπια του μεσαιωνικού Παλαιόκαστρου, βρίσκεται η Σπηλιά του Νέστορα. Ενδεχομένως πρόκειται για το σπήλαιο που ο Παυσανίας θεώρησε ότι χρησιμοποιούνταν για τη φύλαξη των κοπαδιών του βασιλιά της Πύλου Νέστορα –εξού και το όνομα του σπηλαίου– αλλά και του πατέρα του, Νηλέα, που σύμφωνα με την παράδοση τα είχε φέρει από τη Θεσσαλία. Το σπήλαιο, που πρώτος ανέσκαψε ο Ερρίκος Σλήμαν, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, χρησιμοποιήθηκε αρχικά κατά τη νεολιθική περίοδο. Η αποσπασματική χρήση του, έκτοτε, δείχνει να συνδέεται με λατρευτικές δραστηριότητες.
Ασκηταριό Γαργαλιάνων: Το Ασκηταριό είναι ένα ερημωμένο μοναστήρι που στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ μονή, γιατί δεν αναγνωρίστηκε επίσημα από την Εκκλησία, είναι ωστόσο κάτι μοναδικό ως σύμπλεγμα κτιρίων και ως στόρι. Πρόκειται για το δημιούργημα ενός εργάτη γης από το χωριό Σούλιο της Μεγαλόπολης, του Αθανάσιου Στράγκα, που στα είκοσι επτά του παράτησε γυναίκα και πέντε παιδιά, για να εγκατασταθεί σε ένα μικρό σπήλαιο στο δύσβατο δάσος νότια των Γαργαλιάνων. Από το 1887 μέχρι το 1937 έφτιαξε ένα ασκηταριό που έπιασε μεγάλο μέρος της πλαγιάς, διαμορφωμένο με έναν τρόπο αλλόκοτο, που δεν θυμίζει κανένα άλλο μοναστήρι. Το έργο του συνέχισε το 1968 ένα από τα εγγόνια του, ο αρχιμανδρίτης Θεόκλητος Στράγκας, και το μοναστήρι, όπως είναι σήμερα, ολοκληρώθηκε το 1988. Αρχιτέκτονας και εργολάβος του έργου ήταν ο ίδιος ο αρχιμανδρίτης, ο οποίος έφτιαξε κάτι που θυμίζει περισσότερο ένα παρανοϊκό σύμπλεγμα κτισμάτων, για το οποίο δαπανήθηκαν πολλά λεφτά για αδιευκρίνιστους λόγους. Η πρόσφατη αγορά του από ιδιώτη αποδεικνύει πως τίποτα, τελικά, δεν πάει χαμένο.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
