Το 2016 είναι μία πολύ σημαντική χρονιά για τις εκδόσεις Μικρή Άρκτος αφού συμπληρώνει 20 χρόνια συνεχούς και παρουσίας στο χώρο του βιβλίου, των δίσκων, των εικαστικών αλλά και των πολιτιστικών γεγονότων. Το βιβλίο συνεχίζει να είναι για την Μικρή Άρκτο η βασική πηγή επικοινωνίας με το φανατικό της κοινό, προσθέτοντας νέους τίτλους για τους λάτρεις των λέξεων.
Εις Θάνατον εις τον Ιερόν Λόχον
Ανδρέα Κάλβος
Επίμετρο: Ανδρέα Ανδρέου
Μέσα στα ποιήματα του Κάλβου, δυο τάφοι παρουσιάζονται όχι σαν σύμβολα αλλά συγκεκριμένα, πραγματικά. Είναι ο τάφος των ηρώων του Ιερού Λόχου και ο τάφος της μητέρας του στην ωδή Εις θάνατον» -Κ. Θ. Δημαράς-
Δύο εμβληματικά ποιήματα του Ανδρέα Κάλβου, το ποίημα «Εις θάνατον» και το ποίημα «Εις τον Ιερόν Λόχον», συνοδευμένα από ένα επίμετρο κριτικό σχολιασμό τους, από τον Ανδρέα Ανδρέου, παρουσιάζει σε μια συλλεκτική έκδοση η Μικρή Άρκτος.
Ο Ανδρέας Κάλβος (1792-1869) αποτελεί ένα από τα μεγάλα αινίγματα της ελληνικής λογοτεχνίας των τελευταίων δύο αιώνων. «Πεθαίνοντας», κατά τα φαινόμενα και τα λεγόμενα του Γιώργου Σεφέρη, «πολύ νέος για την ποίηση», κληροδότησε πλήθος εικασιών και ασαφειών σχετικά με τον κοσμοπολίτικο όσο και ταραγμένο βίο του, το πολυσχιδές και πολύγλωσσο έργο του και, ως γνωστόν, την παντελή απουσία οποιασδήποτε απεικόνισής του.
Σχεδόν ένα στα δύο ποιήματα του Κάλβου εμπεριέχει τύπο του λήμματος «τάφος». Τα ποιήματα «Εις θάνατον» και «Εις τον Ιερόν Λόχον» δεν αποτελούν εξαίρεση, παρουσιάζοντας παράλληλα μία ανεπανάληπτη ιδιαιτερότητα. Προϋποθέτουν το ένα το άλλο την ίδια στιγμή που αυτονομούνται. Είναι όμοια όσο και αντιθετικά. Εδώ παρουσιάζονται για πρώτη φορά ανεξάρτητα από το ποιητικό σώμα στο οποίο ανήκουν, αναδεικνύοντας με μεγάλη σαφήνεια τόσο την ειδική τους σχέση όσο και την ευρύτερη καταγωγή τους.
Το εξώφυλλο του βιβλίου είναι φιλοτεχνημένο με το έργο του Francisco Goya “Ο ύπνος της λογικής γεννάει τέρατα”. Η βιβλιοδεσία της έκδοσης, έγινε χειροποίητα με κηροκλωστή, με την παραδοσιακή ιαπωνική τεχνική.
Η γλώσσα της φυγής
Χρίστος Γ. Παπαδόπουλους
Θεσσαλονίκη- Αθήνα- Κάιρο. Τρεις πόλεις σταθμοί στη ζωή του Χρίστου Γ. Παπαδόπουλου. Η πρώτη, η πόλη που γεννήθηκε κι έζησε δουλεύοντας από κλητήρας ως διαχειριστής αποθήκης χημικών και «η πόλις» που τον ακολουθεί, η δεύτερη, η πόλη που διορίστηκε ως δάσκαλος κι έζησε δέκα χρόνια, και η τελευταία, η πόλη όπου ζει εδώ και μια δεκαετία σχεδόν και θεωρεί καρμικό του προορισμό, εργαζόμενος ως διευθυντής του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου.
«Η γλώσσα της φυγής», η πρώτη ποιητική του συλλογή, γράφτηκε στο μεσοδιάστημα ανάμεσα στις δύο φυγές του. Ξεκίνησε να γράφεται το 1997 όταν έφυγε από τη Θεσσαλονίκη για Αθήνα και ολοκληρώθηκε δέκα χρόνια αργότερα, λίγο πριν φύγει για το Κάιρο.
Τόποι, άνθρωποι, σχέσεις, νοσταλγία για ό,τι έφυγε, γίνονται δρόμοι που συνθέτουν το ταξίδι του στον χώρο, στο χρόνο, στη μνήμη και στην ελληνική γλώσσα, εν αναμονή του μέλλοντα στην μητρική γλώσσα των ονείρων του, τη γλώσσα της φυγής.
Τα 38 ποιήματα της συλλογής, φυλαγμένα για χρόνια στο συρτάρι του, εμπιστεύτηκε στην Μικρή Άρκτο και κυκλοφορούν με το εξώφυλλο που επέλεξε, το ζωγραφικό έργο του Ανδρέα Γεωργιάδη από την ενότητα Διασχίζοντας τον Νείλο, να επισφραγίζει το ταξίδι του με μια ποιητική απεικόνιση του προορισμού στον ενεστώτα χρόνο.
Η συλλογή τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό ποίησης «Κούρος Ευρωπού» το 2007, με πρόεδρο της επιτροπής βράβευσης την πανεπιστημιακό και ποιήτρια Ζωή Σαμαρά και εισηγητή τον πανεπιστημιακό Δημήτρη Κόκορη.
Ο Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος πρωτοεμφανίστηκε ως στιχουργός το 1993 και οι στίχοι του χαρακτηρίζονται από μια ποιητική ατμόσφαιρα. Καθόλου τυχαία ο Μάνος Χατζιδάκις, το 1992, ονόμασε έναν κύκλο τραγουδιών του σε μουσική Δ. Μαρκατόπουλου κι ερμηνεία Παντελή Θεοχαρίδη «Τα τραγούδια του χαμένου ποιητή» (Σείριος 2001). Ως στιχουργός ξεκίνησε και τη συνεργασία του με τη Μικρή Άρκτο με το βιβλίο –cd «Το φτερό του δράκου» (13 μουσικά παραμύθια) που εκδόθηκε το 2010. Ακολούθησε «Το παραμύθι της τετράγωνης λογικής», ένα αλληγορικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, το 2013.
Φέρτε μου το κεφάλι της Μαρίας Κένσορα
Πάνος Τσίρος
Όταν κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή διηγημάτων του Πάνου Τσίρου, Φέρτε μου το κεφάλι της Μαρίας Κένσορα, η υποδοχή από την κριτική υπήρξε καθολικά επαινετική και ενθαρρυντική για το νέο συγγραφέα.
Θα περίμενε κανείς η ενθάρρυνση αυτή να προκαλέσει από μέρους του μια πυκνή παραγωγικά συγγραφική δραστηριότητα στα επόμενα χρόνια, πράγμα που διαψεύστηκε, αφού ο Πάνος Τσίρος παρουσίασε μόλις άλλη μια συλλογή διηγημάτων του, πέντε χρόνια αργότερα (Δεν είναι έτσι; 2013, Μικρή Άρκτος).
Ο Τσίρος παρέμεινε ολιγογράφος, σίγουρα πολύ προσεκτικός στις εκδοτικές του κινήσεις ισορροπώντας απολύτως την εσωτερική του συγκυρία με την εξωτερική.
Η πρώτη συλλογή ωστόσο, εξαντλήθηκε γρήγορα, το κοινό που άρχισε να αγαπά τη γραφή του Τσίρου, την αναζητούσε αλλά δεν την έβρισκε πια στα ράφια των βιβλιοπωλείων.
Οκτώ χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση η Μικρή Άρκτος παρουσιάζει στο κοινό την επανέκδοση του εξαντλημένου πλέον, πρώτου βιβλίου του Πάνου Τσίρου, Φέρτε μου το κεφάλι της Μαρίας Κένσορα.
Το Φέρτε μου το κεφάλι της Μαρίας Κένσορα αποτελείται από οκτώ σύντομα διηγήματα. Οι ήρωές τους μοναχικοί, τσακισμένοι, τσαλακωμένοι, παιδιά-θαύματα, ξεχασμένοι πατεράδες, δάσκαλοι της επαρχίας, κακές πεθερές, ένα αγόρι που κάθεται στην άκρη της ταράτσας κι ονειρεύεται να πετάξει στην αγκαλιά της αγαπημένης του.
Ο Τσίρος σχεδιάζει αστικές παραβολές χρωματίζοντάς τις με λυρισμό και με στοιχεία φανταστικά. Τα διηγήματα του Τσίρου δεν είναι παρά μικρές αλληγορίες για το θάνατο, τον έρωτα, την καταπίεση, τη μοναξιά, την τρυφερότητα. Και είναι γραμμένα με τόση απλότητα, ανοιχτά σε τόσες εικασίες, που σχεδόν θαρρείς ότι υπήρχαν πάντα και τώρα απλώς κάποιος τις κατέγραψε.
Το εξώφυλλο του βιβλίου είναι φιλοτεχνημένο με το έργο "Angelus Novus" του Paul Klee.
Ελπηνώρ
Νίκος Χρυσικόπουλος
Ο Ελπήνωρ εμφανίζεται σε δύο σκηνές στην Οδύσσεια ως ένας από τους συντρόφους Οδυσσέα. Στην πρώτη σκηνή ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του ετοιμάζονται να αναχωρήσουν απ' την Αία, το νησί της Κίρκης. Το προηγούμενο βράδυ έχουν γλεντήσει, κι ο Ελπήνωρ έχει αποκοιμηθεί στη στέγη του παλατιού της Κίρκης. Ο Ελπήνωρ ξυπνά απ' το θόρυβο και, παραζαλισμένος απ' τη μέθη, γκρεμίζεται απ' το παλάτι και σκοτώνεται. Οι σύντροφοι αναχωρούν αφήνοντας άταφο τον σύντροφό τους.
Λίγο μετά, στη δεύτερη σκηνή, ο Οδυσσέας πηγαίνει στον Κάτω Κόσμο και συναντά πρώτη τη ψυχή του μόλις σκοτωμένου Ελπήνορα. Ο Ελπήνωρ εκφράζει τη θλίψη του και παρακαλεί τον Οδυσσέα να τον θάψουν όταν γυρίσουν στην Αία. Ο Οδυσσέας του το υπόσχεται και τηρεί την υπόσχεσή του.
Ο αδικοχαμένος και σχεδόν απαρατήρητος πολεμιστής της Οδύσσειας γίνεται ο πρωταγωνιστής στη συλλογή Ελπήνωρ. Ο Νίκος Χρυσικόπουλος, σεβόμενος την αρχαία φύση του μύθου, πλάθει με το δικό του πρωτότυπο τρόπο την ιστορία του Ελπήνορα σε έξι ποιήματα-επεισόδια. Μέσα από μία ευρηματική σκηνοθεσία παρουσιάζεται η μικρή, αλλά γεμάτη νόημα, περιπέτεια του ήρωά του. Το ύφος του άμεσο, καθαρό και ειλικρινές μας καλεί να νιώσουμε αυτό που νιώθει ο Ελπήνωρ, να αφουγκραστούμε τις ελπίδες και τον πόνο του, αλλά και να σκεφτούμε πάνω στην ιδιότυπη αλληλεπίδραση που μπορεί να υπάρξει μεταξύ της κωμικότητας και της τραγικότητας.
Ο Ελπήνωρ είναι η πρώτη ποιητική συλλογή του μόλις 23 ετών νέου ποιητή.
O Απερίσκεπτος Πλοηγός
Γιώργος Ανδρέου
Την βαθιά αγάπη του για το στίχο και την Ποίηση, ο συνθέτης Γιώργος Ανδρέου, την αποτύπωσε έως σήμερα, στα δεκάδες τραγούδια που υπέγραψε και ως στιχουργός.
Η Μικρή Άρκτος παρουσιάζει τον ανέκδοτο έως σήμερα, ποιητικό κόσμο του Γιώργου Ανδρέου μέσα από την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής με τίτλο Ο Απερίσκεπτος Πλοηγός - σαράντα ποιήματα που αποτελούν συγκεντρωμένη ύλη πολλών ετών εργασίας.
Ο ίδιος λέει: « Αγαπώ βαθειά την ποίηση. Την Ποίηση. Είναι η ελευθερία του τρόπου της που με συναρπάζει, η σωτηρία που απλόχερα χαρίζει από την βασανιστική κυριολεξία της γλώσσας. Η γλώσσα με την ποίηση λυτρώνεται. Μια λέξη δεν είναι πια ένα αντικείμενο, μια έννοια, ένας τύπος. Μια λέξη είναι Μια Λέξη. « Ο Απερίσκεπτος Πλοηγός» είναι το βιβλίο μου, η δέλτος μου. Την έχω χωρίσει (αυθαίρετα, αθώα) σε τέσσερα μέρη. Σχεδόν σαράντα ποιήματα, μια ολόκληρη ζωή.»
Ο δαίμονας Χρόνος συνομιλεί στον Απερίσκεπτο Πλοηγό με όνειρα, εφιάλτες, βιώματα και ιστορίες, ξεγυμνώνοντας αυταπάτες, επανενδύοντας αφηγήσεις ή αποκαλύπτοντας εκ νέου χαμένους ορίζοντες προκειμένου να οδηγήσει το ταξίδι μιας ζωής στην πορεία της συνείδησής της, δηλαδή στην βαθύτερη κατανόησή της.
Χωματουργικά
Δημήτρης Πέτρου
Χωματουργικά: Είκοσι πέντε ποιήματα του Δημήτρη Πέτρου, τρία χρόνια μετά την Α' Παθολογική, την ποιητική συλλογή με την οποία συστήθηκε στο κοινό.
Χωματουργικά: Μια ξενάγηση. Μια περιπλάνηση στην υγρή μακεδονική γη. Διαμέσου ποταμών και άλλων υδάτων, στις ακτογραμμές του Βόρειου Αιγαίου. Όχι με το ανάλαφρο βάδισμα μια περιήγησης αλλά με το διστακτικό βήμα της δυστοπίας.
Σ' έναν επίμονο εναγκαλισμό με τη φύση. Διότι το τοπίο δεν παρηγορεί. Δεν ενίσταται. Το τοπίο ξέρει μόνο να κυριεύει.
Ο Δημήτρης Πέτρου, γεννήθηκε το 1970 στη Δράμα όπου και ζει. Η ποιητική συλλογή Χωματουργικά είναι η δεύτερη ποιητική του συλλογή. Το 2013 η Μικρή Άρκτος κυκλοφόρησε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Α΄ Παθολογική.
**Δείτε περισσότερες εκδόσεις της Μικρής Άρκτου εδώ
