Ο απολογισμός: 294 νεκροί, 298 βαριά τραυματίες, 4.964 τροχαία ατυχήματα. Την 1η Νοεμβρίου η ΕΛ.ΑΣ. δημοσιοποίησε τα επίσημα στοιχεία. Είναι μόνο για το πρώτο εξάμηνο του 2018.
Έναν μήνα πριν εκπνεύσει το έτος, βράδυ Τρίτης, στον τέταρτο όροφο της Πατησίων 48, συναντώ τον Γιώργο Κουβίδη, πρόεδρο του Πανελλαδικού Συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα», που αποτελείται κυρίως από οικογένειες θυμάτων τροχαίων δυστυχημάτων στην Ελλάδα.
Ο κ. Κουβίδης ίδρυσε τον σύλλογο μετά από ένα τραγικό συμβάν το 2007. Ο γιος του ήταν συνοδηγός σε όχημα που συγκρούστηκε με άλλο διερχόμενο στη Σταδίου, στο ύψος της Πεσμαζόγλου.
«Όσο καιρό εμείς είμαστε χαμένοι στον βυθό του πένθους –τόσο βαθιά που δεν έχει φως– οι δράστες κινούνται για να αποκρύψουν στοιχεία».
Ο Κώστας δεν τα κατάφερε. Όπως αποδείχτηκε από την πραγματογνωμοσύνη, το αυτοκίνητο που τους χτύπησε μόλις είχε παραβιάσει κόκκινο σηματοδότη και έτρεχε με ταχύτητα 120 χιλιομέτρων στο κέντρο της πόλης. «Τον πρώτο καιρό μετά το συμβάν ξυπνάς και λες πως ήταν ένας εφιάλτης. Σιγά-σιγά, όμως, καταλαβαίνεις πως ο εφιάλτης είναι η πραγματικότητα» εξηγεί.
Έντεκα χρόνια μετά, ο σύλλογος μετρά 250 οικογένειες θυμάτων και, δυστυχώς, προστίθενται νέες. Βασικό τους μέλημα, να τις στηρίξουν τις δύσκολες πρώτες μέρες μετά το δυστύχημα. «Τώρα πια έρχονται άνθρωποι με πολύ πρόσφατη απώλεια, ακόμη και ενός μήνα. Είναι δύσκολο να βοηθήσεις σε τέτοιες περιπτώσεις. Καθόμαστε απλά και τους ακούμε».
Ωστόσο, αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι να ενθαρρύνουν, αν όχι τους ίδιους τους γονείς, οι οποίοι πενθούν, συγγενείς που είναι εμπιστοσύνης να τρέξουν για τα νομικά ζητήματα του τροχαίου δυστυχήματος.
«Τον καιρό που εμείς είμαστε χαμένοι στον βυθό του πένθους –τόσο βαθιά που δεν έχει φως– οι δράστες κινούνται για να αποκρύψουν στοιχεία».
Κάπου εκεί ξεκινά το «δεύτερο μαρτύριο» για την οικογένεια του θύματος, η οποία πρέπει να βιαστεί να βρει μάρτυρες του συμβάντος μέσα από τα social media ή και ακόμα να ψάξει υλικό από κάμερες ασφαλείας εταιρειών ή τραπεζών που πιθανώς βρίσκονται στην περιοχή.
Οι δικαστικές διαμάχες μπορεί να κρατήσουν μέχρι και οκτώ χρόνια, με αλλεπάλληλες δίκες και αναβολές. Μάλιστα, πολλοί γονείς τα παρατάνε στην πορεία, όπως εξηγεί ο κ. Κουβίδης, καθώς δεν μπορούν να αντέξουν το ψυχολογικό βάρος αυτής της μακρόσυρτης διαδικασίας.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. «Οι 999 στις 1.000 περιπτώσεις τροχαίων δυστυχημάτων αντιμετωπίζονται από το δικαστήριο ως πλημμελήματα, ακόμη και αν οδηγεί κανείς έχοντας πιει αλκοόλ ή παραβιάσει κόκκινο σηματοδότη και όριο ταχύτητας» σημειώνει ο ίδιος.
Ως πλημμέλημα εκδικάζεται, όμως, και η εγκατάλειψη θύματος στον δρόμο. Σύμφωνα με το άρθρο 43 του ΚΟΚ σχετικά με τη συμπεριφορά σε περίπτωση ατυχήματος, η προβλεπόμενη ποινή γι' αυτόν που χτυπά και εγκαταλείπει θύμα στην άσφαλτο είναι 6 μήνες. Την ίδια ώρα, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση εγκατάλειψης θύματος που οδηγεί σε έκθεση της ζωής του σε κίνδυνο, τιμωρείται με βάση το άρθρο 306 του Ποινικού Κώδικα με ποινή κάθειρξης έξι ετών.
«Κάνουμε αγώνα για να καταργηθεί το άρθρο. Δεν μπορεί να έχουν διαφορετική αντιμετώπιση οι οδηγοί, καθώς δεν αφορά το τροχαίο καθαυτό αλλά όσα ακολουθούν. Δηλαδή έχει να κάνει πιο πολύ με την ηθική υπόσταση του ανθρώπου και τον χαρακτήρα του. Όλοι οι υπουργοί με τους οποίους έχουμε μιλήσει μάς έχουν πει πως έχουμε δίκιο, αλλά ακόμα δεν έχει αλλάξει τίποτα».
Κακούργημα εκδικάζεται μόνο στην περίπτωση που ο οδηγός θα παραβιάσει τον νόμο περί διατάραξης συγκοινωνιών, αν, με λίγα λόγια, προκαλέσει ατύχημα ενώ διεξάγει αγώνες δρόμου ή κάνει ελιγμούς πάνω σ' αυτόν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η περίπτωση του Σόλωνα Καρυδάκη, του 15χρονου μαθητή που τον Δεκέμβριο του 2009 παρασύρθηκε από αυτοκίνητο στη λεωφόρο Κηφισίας και εγκαταλείφθηκε στο οδόστρωμα.
Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε, το αυτοκίνητο χτύπησε τον νεαρό με ταχύτητα μεγαλύτερη από 140 χιλιόμετρα. Τελικά, η ποινή που του επιβλήθηκε από το εφετείο ήταν 26.000 ευρώ σε 60 μηνιαίες δόσεις, καθώς, μπορεί ο οδηγός να οδηγούσε με τόσο μεγάλη ταχύτητα, ωστόσο δεν έκανε ελιγμούς, αρά δεν διέπραξε κακούργημα.
Το αυτοκίνητο που χτύπησε και εγκατέλειψε στο πεζοδρόμιο τον 15χρονο Σόλωνα Καρυδάκη έτρεχε με ταχύτητα μεγαλύτερη από 140 χιλιόμετρα. Τελικά, η ποινή που του επιβλήθηκε από το εφετείο για τον θάνατο του παιδιού ήταν 26.000 ευρώ σε 60 μηνιαίες δόσεις, καθώς, μπορεί ο οδηγός να οδηγούσε με τόσο μεγάλη ταχύτητα, ωστόσο δεν έκανε ελιγμούς, αρά δεν διέπραξε κακούργημα.
Στο σημείο που άφησε την τελευταία του πνοή ο Σόλωνας σήμερα έχει χτιστεί αερογέφυρα για να μην κινδυνεύσει ξανά πεζός. «Πολλοί λένε "τι θέλετε, να τους βάλετε ισόβια, να τους εξοντώσετε;". Ξέρεις, από τα ισόβια μέχρι την ατιμωρησία η διαφορά είναι χαώδης».
«Υπάρχει μια γενικότερη αντίληψη πως όλα τα τροχαία είναι αμέλεια. Είναι δυνατόν σήμερα να μην ξέρεις τι σημαίνει να περνάς τον δρόμο με κόκκινο και με ταχύτητα διπλάσια του ορίου;».
Όπως εξηγεί, στην Ελλάδα οι περισσότεροι θεωρούν πως η ταχύτητα δεν εγκυμονεί κινδύνους. «Σου λέει "πάρε ένα γερό αυτοκίνητο και θα σε προστατέψει". Ναι, όντως θα προστατέψει εσένα, αλλά όχι τον πεζό ή τον ποδηλάτη που βρίσκεται απέναντί σου».
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., τον τελευταίο χρόνο παρατηρείται έκρηξη των τροχαίων ατυχημάτων εξαιτίας της παραβίασης των ορίων ταχύτητας στους ελληνικούς δρόμους. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2018, ενώ οι συγκρούσεις οχημάτων μειώθηκαν, οι παραβιάσεις ταχύτητας αυξήθηκαν κατά 10.000 σε σχέση με πέρσι – 98.977 από 88.726.
Όπως αναφέρουν οι γιατροί, σήμερα πλέον, λόγω της σφοδρότητας των συγκρούσεων, παρατηρείται το φαινόμενο στα Επείγοντα να φτάνουν νεκροί και όχι βαριά τραυματίες από τροχαία.
Σύμφωνα με μελέτες, από τον θάνατο ενός ανθρώπου σε τροχαίο επηρεάζεται η ζωή άλλων είκοσι, με τις συνέπειες να είναι πιο δραματικές για τους γονείς και τον σύντροφό του.
Φοβερό φορτίο καλούνται να σηκώσουν όμως και τα αδέρφια των θυμάτων, ειδικά αν βρίσκονται στην παιδική ή εφηβική ηλικία. «Το σπίτι πέφτει σε βαρύ πένθος. Και το παιδί πενθεί για τον αδερφό του, αλλά θέλει να ζήσει τη ζωή του. Οι γονείς, όμως, δεν είναι από σίδερο για να μπορούν να διαχειριστούν αυτές τις καταστάσεις» εξομολογείται ο κ. Κουβίδης.
Στον σύλλογο λειτουργεί εδώ και καιρό ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης για τις οικογένειες των θυμάτων. Μία φορά τον μήνα συγκεντρώνονται και συνομιλούν με την παρουσία ψυχολόγων.
Στην Ελλάδα δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα δημόσιος φορέας ψυχολογικής υποστήριξης για τις οικογένειες των θυμάτων. «Συμβαίνει το δυστύχημα, σε ειδοποιούν με αυτό τον απρόσφορο τρόπο –θα μου πεις, υπάρχει και πρόσφορος;– και σου λένε "ελάτε στο νοσοκομείο". Ένα ηρεμιστικό θες να πάρεις από το φαρμακείο και χρειάζεσαι συνταγή από γιατρό».
«Οι άνθρωποι βρίσκουν στον σύλλογο ένα καταφύγιο, μια κατανόηση. Μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα γι' αυτό που τους συνέβη, όσος καιρός και να περάσει, χωρίς να έχουν απέναντί τους κάποιον που κουράζεται να τους ακούει ή που τους πιέζει να γίνουν όπως παλιά. Δεν είναι δυνατόν να γίνουμε όπως παλιά».
Κάθε χρόνο, μάλιστα, τα Χριστούγεννα συγκεντρώνονται και περνούν μαζί τις γιορτινές ημέρες. «Πολλοί δεν πηγαίνουν στα τραπέζια των συγγενών τους ή, αν πάνε, μένουν λίγο και φεύγουν. Σκέφτονται ότι θα πουν οι άλλοι "να, ήρθε και αυτός με τα μούτρα κάτω"».
«Για μας, αυτό το πράγμα είναι λυτρωτικό» καταλήγει. «Γιατί συνεχίζουμε να ζούμε μέσα σ' αυτό, χωρίς να το ξεχνάμε αλλά και χωρίς να παθαίνουμε κανένα εγκεφαλικό ή να κλειδωνόμαστε στο σπίτι μας απ' την κατάθλιψη».
Info
Πανελλαδικός Σύλλογος «SOS Τροχαία Εγκλήματα»
Πατησίων 48, Αθήνα, 106 82
e-mail: [email protected]
Τηλ.: 6971 542433
σχόλια