Το πρωί της περασμένης Κυριακής στο Καβούρι επικρατούσε αναβρασμός. Μια 66χρονη γυναίκα ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις της από τη θαλάσσια περιοχή της παραλίας του Μεγάλου Καβουρίου Αττικής. Διακομίστηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Γενικό Νοσοκομείο «Ασκληπιείο» Βούλας, ωστόσο εκεί διαπιστώθηκε ο θάνατός της.
Το περιστατικό στο Καβούρι προστίθεται στη μακρά λίστα των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους από πνιγμό στις ελληνικές θάλασσες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ που είδαν το φως της δημοσιότητας πέρσι το καλοκαίρι, κάθε χρόνο στην Ελλάδα πεθαίνουν 400 άνθρωποι, ενώ το 67% αυτών των θανάτων συμβαίνουν τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Τα στοιχεία, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, καθώς από το 1980 έως το 2013 έχουν χάσει συνολικά τη ζωή τους στη χώρα 10.927 άτομα, πληθυσμός ίσος με αυτόν μιας μικρής πόλης.
Όπως σημειώνει ο διευθυντής της Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας Νίκος Γιοβανίδης, ο οποίος ασκούσε το επάγγελμα του ναυαγοσώστη από τα 18 του, οι δύο πιο ευάλωτες κατηγορίες τους καλοκαιρινούς μήνες στη θάλασσα είναι οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται με τους ηλικιωμένους. Υπάρχουν πολλοί που μπαίνουν στη θάλασσα έχοντας φάει λίγο πριν και κουρασμένοι. Δεν υπολογίζουν τα θαλάσσια ρεύματα, απομακρύνονται από την ακτή, χωρίς να έχουν ενημερώσει κάποιον πως μπαίνουν στη θάλασσα, δεν υπολογίζουν τις δυνάμεις που χρειάζονται μέχρι να γυρίσουν πίσω και πνίγονται» αποκαλύπτει ο ίδιος.
Μία από τις σημαντικότερες αμέλειες των κολυμβητών, όχι μόνο των ηλικιωμένων, είναι πως αποφασίζουν να κολυμπήσουν τις ώρες μεταξύ 11:00 και 15:00, τότε που ο ήλιος «καίει» και οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές.
Μία από τις σημαντικότερες αμέλειες των κολυμβητών, όχι μόνο των ηλικιωμένων, είναι πως αποφασίζουν να κολυμπήσουν τις ώρες μεταξύ 11:00 και 15:00, τότε που ο ήλιος «καίει» και οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές. Το μεσημέρι, μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος, καθώς τότε έχει συμβεί το 42% των πνιγμών. Ακολουθεί το πρωί με 34% και το απόγευμα με 21%.
Ένα από τα παράδοξα, ωστόσο, της υπόθεσης είναι πως, αν και η Ελλάδα περιβρέχεται από θάλασσα –η ακτογραμμή φτάνει τα 14.800 χιλιόμετρα συνολικά–, οι περισσότεροι από τους κατοίκους της, περίπου το 60%, δεν γνωρίζει πώς να κολυμπά. Κι αν κάτι φαίνεται όντως περίεργο, δεν είναι και τόσο επικίνδυνο, σύμφωνα με τον κ. Γιοβανίδη. «Αυτούς δεν τους φοβόμαστε γιατί, όταν κάνουν μπάνιο, πάνε μέχρι την άκρη της ακτής. Εκείνοι που κολυμπούν είναι οι επικίνδυνοι» σημειώνει.
Οι περισσότεροι πνιγμοί, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, σημειώνονται 10 μέτρα από την ακτή. Η φύση του πνιγμού, ωστόσο, δεν είναι όμως ίδια με εκείνη που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στον κινηματογράφο. «Οι περισσότεροι είναι βουβοί. Δεν υπάρχει αυτό που βλέπουμε στις ταινίες, που φωνάζουν βοήθεια και κουνάνε τα χέρια τους. Μία που τον βλέπεις και μία που τον χάνεις» είχε παραδεχτεί ο ναυαγοσώστης Γιώργος Τσουκαλάς πέρσι στο αφιέρωμα της LiFO στην ΕΝΑΚ.
Όπως συνιστά ο Νίκος Γιοβανίδης, αν ποτέ δει κανείς κάποιον να πνίγεται στη θάλασσα, θα μπορούσε να βοηθήσει, αλλά πάντα με ασφάλεια. «Αυτό που παρατηρούμε είναι πως πολλές φορές οι πνιγμοί μπορεί να είναι διπλοί και τριπλοί. Βλέπει κάποιος κάποιον να πνίγεται, επεμβαίνει με σκοπό να τον βοηθήσει, αλλά στο τέλος έχουμε δύο θύματα, γιατί δεν ξέρει να τον προσεγγίσει σωστά» εξηγεί.
Ένα τέτοιο περιστατικό συνέβη την περασμένη βδομάδα στην Πλαζ, όταν ένας 67χρονος προσπάθησε να σώσει έναν 80χρονο που έχανε τις αισθήσεις του, ωστόσο πνίγηκε κι εκείνος μαζί του. «Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, εάν βλέπουμε πως κάποιος πνίγεται και βρισκόμαστε πάνω σε μια βάρκα ή σε ένα σκάφος, είναι να του δώσουμε το χέρι, αλλά να έχουμε ξαπλώσει ή να σπάσουμε ένα κλαδί και να του το δώσουμε να το πιάσει. Γενικά, οτιδήποτε προεκτείνει το χέρι μας είναι πολύ ασφαλές. Αν είμαστε στην παραλία, μπορούμε να κάνουμε μια ανθρώπινη αλυσίδα, να πιαστούμε χέρι-χέρι, ο πρώτος να τον ανασύρει και σιγά-σιγά να τον βγάλουμε έξω. Θα μπορούσαμε να τον προσεγγίσουμε ακόμα και με μια σανίδα του surf, να ξαπλώσουμε πάνω σ' αυτή και όταν προσεγγίσουμε το θύμα να κατέβουμε να του τη δώσουμε να πιαστεί».
Όλα αυτά λύνονται, όμως, με την ύπαρξη ναυαγοσώστη στην παραλία. Σύμφωνα με τον νέο νόμο για τις παραλίες, ο οποίος ψηφίστηκε τον περσινό Μάιο, οι ελληνικές θάλασσες γίνονται πολύ πιο ασφαλείς, καθώς πλέον επιβάλλεται να υπάρχει ναυαγοσώστης σε μεγάλες παραλίες ανά 200 μέτρα και όχι 300, όπως ήταν παλιότερα, ενώ κάθε δήμος υποχρεούται να έχει στα ανοιχτά ένα σκάφος στο οποίο θα επιβαίνουν ναυαγοσώστες, έτοιμοι να επέμβουν σε οποιοδήποτε περιστατικό προκύψει.
«Έχουμε παρατηρήσει πως όπου βάζουμε ναυαγοσώστη μειώνονται τα ατυχήματα. Κι αυτό γιατί ο ναυαγοσώστης εκπαιδεύεται κυρίως για να λειτουργεί προληπτικά. Η δουλειά του σε μια παραλία είναι να βλέπει ενέργειες των πολιτών που μπορούν να οδηγήσουν σε ατύχημα και, επεμβαίνοντας με ευγένεια και διακριτικότητα, να τις προλαμβάνει».
Τα περιστατικά ποικίλλουν: από ένα παιδί που τρέχει στην άκρη της πισίνας μέχρι λουόμενους που μπαίνουν στη θάλασσα με στρώμα θαλάσσης, ενώ υπάρχει κυματισμός ή αντίθετο ρεύμα. «Μια τουρίστρια από τη Βραζιλία την ψάχναμε 19 ώρες στη μέση του Αιγαίου. Ε, αν υπήρχε ναυαγοσώστης στην περιοχή, θα την είχε βοηθήσει και θα είχε γυρίσει πίσω έγκαιρα, πριν καν απομακρυνθεί».
Η Ελλάδα είναι μία από τις πιο τουριστικές χώρες παγκοσμίως, ωστόσο, αυτό που την κάνει να διαφέρει είναι πως ο τουρισμός της είναι καλοκαιρινός. «Υπάρχουν κι άλλες χώρες που έχουν πολύ τουρισμό, αλλά σ' εμάς τα εκατομμύρια των τουριστών που θα έρθουν το καλοκαίρι θα πάνε για μπάνιο. Η ναυαγοσωστική είναι εθνική στρατηγική πια».
Οι συμβουλές του προγράμματος «Ασφαλής Ελλάδα» του υπουργείου Υγείας για ασφαλές κολύμπι στις θάλασσες:
— Κολυμπήστε πάντα με παρέα και ιδανικά υπό την επίβλεψη ναυαγοσώστη.
— Κολυμπήστε 3 ώρες μετά το φαγητό.
— Μην μπαίνετε στο νερό εάν έχετε καταναλώσει αλκοόλ/ναρκωτικά.
— Να μπαίνετε σταδιακά στη θάλασσα για να συνηθίζει ο οργανισμός τη θερμοκρασία του νερού. Αν είναι κρύο, καλό θα είναι να περιορίσετε την παραμονή σας, καθώς η κολύμβηση σε κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει υποθερμία.
— Είναι προτιμότερο να κολυμπάτε στα ρηχά και παράλληλα με την ακτή.
— Τα παιδιά θα πρέπει να τα επιτηρεί πάντα ένας ενήλικος, ο οποίος θα είναι μαζί τους μέσα στο νερό.
— Να διαβάζετε και μην παραβλέπετε τυχόν προειδοποιήσεις προς τους λουόμενους από τις τοπικές Αρχές.
— Προτού επισκεφτείτε μια παραλία για πρώτη φορά καλό, θα είναι να έχετε ενημερωθεί από τους κατοίκους της περιοχής για τυχόν κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν.
— Αν σας παρασύρει κάποιο ρεύμα στα βαθιά, διατηρήστε την ψυχραιμία σας, κολυμπήστε παράλληλα με την ακτογραμμή προκειμένου να φύγετε από το ρεύμα και στη συνέχεια κάθετα για να βγείτε στην ακτή.
— Μην κάνετε παιχνίδια στο νερό που βάζουν σε κίνδυνο τη δική σας ασφάλεια ή των γύρω σας.
σχόλια