Με έμφαση στο «Health First» και αυστηρά πρωτόκολλα λειτουργίας, η χώρα μας ήδη προετοιμάζεται για την επαναλειτουργία του τουριστικού κλάδου. Στις 15 Ιουνίου οι πύλες ανοίγουν ξανά για ξένους επισκέπτες, ενώ δύο εβδομάδες αργότερα θα ανοίξουν ακόμη πιο διάπλατα για να υποδεχθούμε τουρίστες από περισσότερες περιοχές. Πόσο έτοιμοι είμαστε όμως και πόσες πιθανότητες έχει η χώρα να κερδίσει το στοίχημα των πολλών εκατομμυρίων;
Τον περασμένο Μάρτιο η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να δεχθεί τις εισηγήσεις των επιστημόνων και να επιβάλει εγκαίρως αυστηρά περιοριστικά μέτρα, διακόπτοντας σε μεγάλο βαθμό την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα, προκειμένου να περιορίσει τη διάδοση του ιού στην κοινότητα. Η δύσκολη αυτή απόφαση, όμως, παρά τις επώδυνες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, μπορούσε εύκολα να εφαρμοστεί. Αρκούσε απλώς να μείνουμε στο σπίτι.
Οι πολίτες υπάκουσαν, οι καμπύλες «επιπεδώθηκαν», η κυβέρνηση –εκ του αποτελέσματος– δικαιώθηκε. Το σωτήριο lockdown βέβαια δεν μπορούσε να διατηρηθεί εσαεί. Παρά τη σταδιακή άρση των μέτρων, η καλή επιδημιολογική εικόνα της χώρας βελτιώθηκε και γρήγορα επανήλθε στο προσκήνιο το φλέγον ζήτημα του τουρισμού.
Σε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση πήρε μια εύκολη απόφαση με πολύ δύσκολη όμως εφαρμογή. Εύκολη, γιατί όλοι αναγνωρίζουν ότι θα ήταν πρακτικά αδύνατο να κρατήσουμε κλειστά τα σύνορα οδηγώντας σε χρεοκοπία την τουριστική βιομηχανία. Ας μην ξεχνάμε ότι ο τουρισμός είναι η βασικότερη πηγή εσόδων για εκατομμύρια πολιτών και συνολικά ισοδυναμεί με περίπου το ένα τέταρτο του εγχώριου ΑΕΠ.
Η εφαρμογή της όμως είναι αν μη τι άλλο δύσκολη, καθώς πλέον δεν ζητείται από τους πολίτες να μείνουν σπίτι τους, αλλά ακριβώς το αντίθετο: Να βγουν έξω, να κυκλοφορήσουν, να εργαστούν, αλλά κυρίως να συγχρωτιστούν και να προσφέρουν υπηρεσίες σε τουρίστες που θα φτάσουν στη χώρα απ' όλο τον κόσμο. Και όλα αυτά ενώ καλούνται να τηρούν τα απαιτούμενα μέτρα υγιεινής και αποστασιοποίησης. Γι' αυτό και το αυτονόητο άνοιγμα του τουρισμού εξελίσσεται σε ένα αίνιγμα με απρόβλεπτη εξέλιξη.
Στο τέλος της σεζόν θα είναι εν πολλοίς αδιάφορο αν έφτασαν στη χώρα ένα ή δύο εκατομμύρια περισσότεροι τουρίστες, αν εν τω μεταξύ έχει καταγραφεί έξαρση κρουσμάτων σε συγκεκριμένους προορισμούς ή και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η ζημιά τότε θα είναι ανεπανόρθωτη. Αντίθετα, αν καταφέρουμε να διατηρήσουμε μια καλή επιδημιολογική εικόνα, το brand «Ελλάδα» θα ενισχυθεί πολλαπλά και η υγειονομική επιτυχία θα λειτουργήσει ως παρακαταθήκη για την επόμενη τουριστική σεζόν που σίγουρα θα είναι σημαντικότερη για την ανάκαμψη.
H αβεβαιότητα που επικρατεί αποδεικνύεται σημαντικότερο πρόβλημα κι απ' τον ίδιο τον ιό, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση. Παρά τις πιέσεις συγκεκριμένων τουριστικών παραγόντων να μη δοθεί έμφαση στην υγειονομική πτυχή των ταξιδιών («δεν θέλουμε τα ξενοδοχεία να θυμίζουν νοσοκομεία, ούτε τα αεροδρόμια να θυμίζουν κέντρα κράτησης» έλεγαν χαρακτηριστικά), οι επιδημιολόγοι και οι λοιμωξιολόγοι που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, κράτησαν σθεναρή στάση προκειμένου να διαμορφωθούν με ιδιαίτερη μέριμνα τα πρωτόκολλα λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων, αλλά και να ενισχυθούν οι υγειονομικές υποδομές στις περιοχές υποδοχής τουριστών.
Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Bournemouth και διευθυντής του e-tourism Lab, Δημήτριος Μπούχαλης, λέει στη LiFO ότι είναι απολύτως κατανοητή η βιασύνη να ανοίξει ο τουρισμός για οικονομικούς λόγους. Προειδοποιεί όμως ότι αν δεν εφαρμοστούν πιστά τα πρωτόκολλα και δεν διασφαλιστεί η υγεία των ταξιδιωτών, των υπαλλήλων και των κατοίκων των περιοχών υποδοχής, τα όποια οικονομικά οφέλη θα εξαφανιστούν ταχύτατα και οι υγειονομικές και οικονομικές επιπτώσεις θα είναι τεράστιες, δημιουργώντας πολύ χειρότερες προοπτικές για το μέλλον. «Όλα εξαρτώνται από το πόσο συνετά μπορούμε να εφαρμόσουμε τις οδηγίες των ειδικών παντού – σε όλο τον τουριστικό και κοινωνικό ιστό» δηλώνει ο κ. Μπούχαλης.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ
Τα πρωτόκολλα που έχουν διαρρεύσει είναι μεν αυστηρά, αλλά παραμένει αμφίβολο αν και πώς θα εφαρμοστούν. Στελέχη του κλάδου εκφράζουν ήδη επιφυλάξεις για το αν θα τηρηθούν τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα ασφαλείας ειδικά για τα ξενοδοχεία, αφενός λόγω του πρόσθετου κόστους και του επιπλέον προσωπικού που απαιτείται (σε μια περίοδο που εκ των συνθηκών το προσωπικό θα είναι μειωμένο) και αφετέρου γιατί ο έλεγχος τήρησής τους είναι πρακτικά αδύνατος. Η αβεβαιότητα που επικρατεί, δε, πιθανότατα θα αποτρέψει πολλούς μάνατζερ να δώσουν το ok για την επαναλειτουργία των μονάδων τους. Όπως μας έλεγαν χαρακτηριστικά, είναι πολλά τα ξενοδοχεία που δεν πρόκειται να ανοίξουν καν. Ενδεικτικό είναι ότι η πλειονότητα των ξενοδοχείων 12μηνης λειτουργίας δεν άνοιξαν την 1η Ιουνίου παρότι είχαν τη δυνατότητα.
Το πρόβλημα είναι εντονότερο στις μικρές και μεσαίες μονάδες όμως, οι οποίες αποτελούν την πλειονότητα στους περισσότερους προορισμούς. Σε αντίθεση με τα μεγάλα ξενοδοχεία, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες δεν δηλώνουν εξίσου έτοιμοι να εφαρμόσουν τα υγειονομικά πρωτόκολλα. «Αρκετοί παραμένουν προβληματισμένοι για το αν θα ανοίξουν τελικά φέτος» δήλωσε στη LiFO o Γιώργος Καπαρός που διατηρεί ξενοδοχείο 70 κλινών στο Ρέθυμνο.
Μας επισημαίνει ότι είναι πολλές οι τεχνικές λεπτομέρειες για τις οποίες οι ξενοδόχοι πρέπει να πάρουν δύσκολες αποφάσεις χωρίς να έχουν επαρκή δεδομένα: από το χρονικό διάστημα που θα μεσολαβεί μεταξύ των αφίξεων και των αναχωρήσεων, τη δυνατότητα λειτουργίας μπουφέ, τη χρήση πισίνας, τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ γειτονικών ξενοδοχείων και πολλά ακόμη. «Το βασικό πρόβλημα των μικρομεσαίων μονάδων είναι ότι δεν διαθέτουν πόρους ώστε να αντιμετωπίσουν έκτακτες καταστάσεις, δεν έχουν την απαιτούμενη δικτύωση και ενδεχομένως υστερούν σε διοικητικές δεξιότητες. Αρκετές επίσης δεν διαθέτουν ρευστότητα, καθώς δεν έχουν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τα ΤΕΠΙΧ».
Το βασικό πρόβλημα των μικρομεσαίων μονάδων είναι ότι δεν διαθέτουν πόρους ώστε να αντιμετωπίσουν έκτακτες καταστάσεις, δεν έχουν την απαιτούμενη δικτύωση και ενδεχομένως υστερούν σε διοικητικές δεξιότητες.
Όπως μας λέει ο κ. Καπαρός, ο βασικός προβληματισμός δεν σχετίζεται τόσο με τις μειωμένες κρατήσεις που ενδεχομένως ανακάμψουν σε κάποιο βαθμό, όσο με το τι θα συμβεί αν εμφανιστεί ένα κρούσμα στο ξενοδοχείο. «Κανείς δεν μας έχει πει τι ακριβώς θα γίνει. Θα κρατήσουμε τον ασθενή στο δωμάτιο; Θα απομονώσουμε τους συγγενείς του; Θα ειδοποιήσουμε τους υπόλοιπους ενοίκους; Θα τους απομονώσουμε κι αυτούς; Τι θα γίνει άραγε με το προσωπικό;» αναρωτιέται χαρακτηριστικά. Όπως επισημαίνει ο κ. Καπαρός, εξίσου αν όχι πιο σημαντική θα είναι η οργάνωση των προορισμών σε επίπεδο νησιού και νομού ή περιφέρειας ώστε να διαχειριστούν, τα κρούσματα και τις πιθανές εστίες που μπορεί να δημιουργηθούν, τόσο υγειονομικά όσο και επικοινωνιακά.
Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης, ιδρυτής και πρόεδρος της SWOT που διαχειρίζεται πολυάριθμα ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα, λέει στη LiFO ότι πλέον έχουν περάσει από τη φάση του προβληματισμού για την υγειονομική διάσταση της πανδημίας, στη φάση της ανησυχίας για τις οικονομικές προεκτάσεις, αλλά και τα νέα δεδομένα λειτουργίας. «Για να υπάρξει όσο το δυνατόν ταχύτερη ανάκαμψη στον τουρισμό, θα πρέπει να ολοκληρωθεί το πλαίσιο μέτρων και κατευθύνσεων με σαφήνεια και ρεαλισμό» σχολιάζει ο κ. Κωνσταντινίδης. Όπως μας εξηγεί, οι διεθνείς αλυσίδες και οι μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν με μεγαλύτερη συνέπεια τα πρωτόκολλα, ενώ πολλά ξενοδοχεία έχουν ήδη εκπονήσει ακόμη πιο αυστηρές τακτικές πρόληψης και αντιμετώπισης τυχόν κρουσμάτων αλλά και άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με την πανδημία.
«ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ COVID-FREE. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ COVID-READY»
Ο κ. Μπούχαλης μίλησε πριν από λίγες ημέρες στο συνέδριο Digi.Travel αναφορικά με τη γενικευμένη αβεβαιότητα που επικρατεί στον κλάδο του τουρισμού. «Οι πιθανότητες είναι δεδομένες και είναι μάλλον προβλέψιμο τι θα συμβεί. Αυτό που δεν είναι δεδομένο είναι πώς θα αντιμετωπιστεί. Τι ακριβώς θα γίνει, αν για παράδειγμα ένας τουρίστας φορέας του κορονοϊού νοσήσει ενώ βρίσκεται στο ξενοδοχείο και ποιες επιπτώσεις θα έχει σε άλλους πελάτες, στο προσωπικό και την τοπική κοινωνία» είπε χαρακτηριστικά συστήνοντας στους ξενοδόχους να σκεφτούν πόσο πιθανό είναι να συμβεί κάτι αντίστοιχο στη μονάδα τους.
Όπως επεξηγεί στη LiFO o καθηγητής Μπούχαλης, είναι κρίσιμο να προσδιοριστούν και να σχεδιαστούν οι διαδικασίες και βέβαια να οριστεί ρητά ποιος και με ποιον τρόπο θα τις ενεργοποιήσει. «Αυτό που πρέπει να αποφασίσει ο ξενοδόχος είναι πώς θα διαχειριστεί τις συνέπειες της κατάστασης» τονίζει χαρακτηριστικά. Η σημασία του στρατηγικού σχεδιασμού σε όλα τα επίπεδα είναι πρόδηλη. «Όποιος μιλάει για Covid-free προορισμό είναι τουλάχιστον αφελής. Πρέπει να δώσουμε έμφαση ώστε να είμαστε Covid-ready, υποδηλώνοντας ότι εφαρμόζουμε όλα τα πρωτόκολλα και έχουμε όλες τις διαδικασίες έτοιμες ώστε να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε κατάσταση με γνώμονα την ασφάλεια» δηλώνει χαρακτηριστικά.
Όπως, τέλος, επισημαίνει είναι κρίσιμο να είναι ολόκληρο το σύστημα έτοιμο ώστε να διαχειριστεί πιθανά κρούσματα. «Είναι προαπαιτούμενη η απόλυτα συντονισμένη συνεργασία, σε επίπεδο προορισμού, με όλες τις υγειονομικές δομές της χώρας, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τις πρεσβείες των πολιτών που μας επισκέπτονται κ.λπ.».
Ο καθηγητής Δημήτριος Μπούχαλης ήταν από τους πρώτους ειδικούς που προειδοποιούσαν για τους κινδύνους του πανδημικού κύματος πριν καλά καλά ο κορωνοϊός φτάσει στην Ευρώπη. Οι προβλέψεις του ότι η σεζόν δεν θα ανοίξει με τους όρους που τη γνωρίζαμε στην Ελλάδα διατυπώνονται σε συνέντευξη ήδη από 17 Φεβρουαρίου, ενώ στις 2 Μαρτίου καλεί για πρώτη φορά όλους τους εμπλεκόμενους να προετοιμαστούν φωνάζοντας: «Brace, brace, brace». Παρότι οι προειδοποιήσεις του προκάλεσαν σκεπτικισμό στην αγορά, ελάχιστοι πράγματι προετοιμάστηκαν επαρκώς, ενώ, όπως λέει στη LiFO, «ούτε η κρατική μηχανή ετοιμάστηκε για τις επιπτώσεις στον τουρισμό, καθώς δικαίως τότε όλοι επικεντρώνονταν στην υγειονομική διάσταση του προβλήματος».
Πλέον, ο καθηγητής Μπούχαλης υποστηρίζει ότι είναι αδύνατο να επιστρέψουμε εκεί που ήμασταν, αλλά οφείλουμε να προσαρμοστούμε στη νέα κανονικότητα. «Υπάρχουν όμως ευκαιρίες που προκύπτουν από την επαγγελματικοποίηση του κλάδου, την ψηφιοποίηση και τις έξυπνες μεθοδολογίες. Σε αυτό το διάστημα αναπτύχθηκαν πολλά δίκτυα συνεργασίας και αλληλεγγύης και αυτά πρέπει να αξιοποιήσουμε».
Κυβερνητικοί παράγοντες κάνουν λόγο για 6-8 εκατ. αφίξεις. Σύμφωνα με το πλέον απαισιόδοξο σενάριο, οι τουρίστες που θα έρθουν τελικά φέτος μετά βίας θα φτάσουν τα 4 εκατ.
«ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»
Ένα άλλο ερώτημα, ίσως το πιο κρίσιμο, στο οποίο όμως οι απαντήσεις δεν θα προκύψουν εσωτερικά, είναι οι προθέσεις των τουριστών. Οι περισσότεροι ξενοδόχοι που μίλησαν στη LiFO εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για το ενδεχόμενο να είναι οι μονάδες τους έτοιμες, αλλά οι τουρίστες να μη σπεύσουν, τουλάχιστον στα επίπεδα που αναμένουμε.
Ουδείς μπορεί να προβλέψει πόσοι θα είναι αυτοί που θα αψηφήσουν τους κινδύνους του ταξιδιού και της διαμονής, ώστε να απολαύσουν τις καλοκαιρινές διακοπές στη χώρα μας. Κυβερνητικοί παράγοντες κάνουν λόγο για 6-8 εκατ. αφίξεις. Σύμφωνα με το πλέον απαισιόδοξο σενάριο, οι τουρίστες που θα έρθουν τελικά φέτος μετά βίας θα φτάσουν τα 4 εκατ. (ειδικά αν η επιδημία δεν περιοριστεί στη Μ. Βρετανία, την Ιταλία και τις ΗΠΑ, απ' όπου έρχεται μεγάλο ποσοστό τουριστών).
Αντίθετα, αν η κάμψη των επιδημικών κυμάτων είναι πιο έντονη και επιβεβαιωθούν οι πλέον αισιόδοξες προβλέψεις στη χώρα μας, θα ταξιδέψουν κατά τη διάρκεια του 2020 περίπου 10 εκατ. τουρίστες. Ο αριθμός ακούγεται υψηλός, αλλά είναι υποτριπλάσιος του 2019, όταν στην Ελλάδα ταξίδεψαν περίπου 33 εκατ. τουρίστες. Οι τάσεις και το ενδιαφέρον για κρατήσεις που εκδηλώνεται τις τελευταίες ημέρες πάντως είναι ανοδικό.
Ο Γιώργος Κωνσταντινίδης της SWOT μας αποκαλύπτει ότι αν δεν αλλάξει εντυπωσιακά η κατάσταση εντός του Ιουνίου, ενδέχεται να μην ανοίξουν ακόμη και τα μισά εποχικά ξενοδοχεία - resorts της χώρας (ενδεχομένως και το 60%), ενώ ούτε τα ξενοδοχεία πόλης δωδεκάμηνης λειτουργίας «βιάζονται» να ανοίξουν, με βαρύτατες επιπτώσεις στην οικονομία και την ανεργία. Ο βασικός λόγος είναι η έλλειψη ρευστότητας που συνδέεται άμεσα με την πορεία των κρατήσεων, οι οποίες μέχρι σήμερα κυμαίνονται –αναπόφευκτα– σε χαμηλά επίπεδα.
Όπως μας λέει ο κ. Κωνσταντινίδης, η προσδοκώμενη πληρότητα των ξενοδοχείων πανελλαδικά για τον Ιούνιο είναι αποκαρδιωτική, με τα ποσοστά να κινούνται στο 7-9% και στην καλύτερη των προβλέψεων να ξεπεράσουν το 20-22%. Η μέση πληρότητα για τον Ιούλιο κινείται περίπου στο 22%, με τάσεις ολοκλήρωσης στο τέλος του μήνα άνω του 60% (στις μονάδες που θα λειτουργούν) ενώ ο Αύγουστος είναι προς το παρόν στο 17%, που μπορεί τελικώς να κλείσει στο 65-70% πληρότητας σε πολλές περιπτώσεις / ανά προορισμό, με την αθροιστική πτώση σε σχέση με την ίδια περίοδο κρατήσεων/ πληροτήτων, το 2019, να ξεπερνά το 80%.
Όσον αφορά τα ξενοδοχεία, οι αναζητήσεις έχουν εκτοξευτεί συγκριτικά με τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Άνοδο περίπου 140% παρουσιάζουν οι αναζητήσεις Ελλήνων, ενώ σε τριψήφια ποσοστά αύξησης κινούνται και οι αναζητήσεις δυνητικών επισκεπτών από Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία.
Σε ορισμένους προορισμούς, δε, που εξαρτώνται από τον μαζικό τουρισμό και τους μεγάλους τουριστικούς πράκτορες, η πτώση που καταγράφεται σήμερα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Όσο παραμένει άγνωστο τι θα συμβεί με τους τουρίστες βασικών αγορών όπως η Μ. Βρετανία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Σουηδία και οι ΗΠΑ (αν θα τους επιτραπεί να ταξιδέψουν στην Ελλάδα, αλλά και αν θα θελήσουν οι ίδιοι να ταξιδέψουν), τόσο πιο νεφελώδες διαγράφεται το τοπίο.
«Τις τελευταίες εβδομάδες, πάντως, καταγράφεται μια συγκρατημένη αισιοδοξία λόγω της μικρής αλλά αισθητής αύξησης της ζήτησης από αγορές όπως το Ισραήλ, την Κεντρική Ευρώπη και ορισμένες βαλκανικές χώρες, κυρίως με ενδιαφέρον στη Χαλκιδική» μας λέει ο κ. Κωνσταντινίδης. Παράλληλα, διακρίνει μια πηγή αισιοδοξίας στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, οι οποίες θεωρεί ότι θα αυξηθούν όσο αυξάνονται οι πτήσεις και βελτιώνεται η ψυχολογία της «μάζας», ειδικά αν τα επιδημιολογικά δεδομένα στη χώρα παραμείνουν καλά, ενώ παράλληλα μειώνονται τα κρούσματα και στις χώρες των τουριστών.
Η τάση του ενδιαφέροντος διαφαίνεται πάντως ανοδική. Όπως αποκάλυψε ο Luca Romozzi από την Sojern, το ενδιαφέρον για διαδικτυακές κρατήσεις (διαμονής και αεροπορικών) στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλότερο συγκριτικά με περασμένες σεζόν, αλλά αισθητά αυξημένο τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Ειδικά για πτήσεις προς την Ελλάδα, οι αναζητήσεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 65%, από το Βέλγιο κατά 60%, από την Πολωνία κατά 50% και από την Σουηδία κατά 40%. Όσον αφορά τα ξενοδοχεία, οι αναζητήσεις έχουν εκτοξευτεί συγκριτικά με τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Άνοδο περίπου 140% παρουσιάζουν οι αναζητήσεις Ελλήνων, ενώ σε τριψήφια ποσοστά αύξησης κινούνται και οι αναζητήσεις δυνητικών επισκεπτών από Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία.
ΘΑ ΣΩΣΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΝ ΠΑΡΤΙΔΑ;
Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, ανοδικά κινείται το ενδιαφέρον και των Ελλήνων τουριστών. Από έρευνα του OpenTourism προκύπτει ότι το 57,49% προτίθεται να πάει φέτος διακοπές στην Ελλάδα, αλλά περίπου οι μισοί εξ αυτών θα μείνουν σε δική τους εξοχική κατοικία ή σε σπίτια φίλων ή συγγενών. Οι προσδοκίες όμως οφείλουν να είναι μετριασμένες.
Ο κ. Κωνσταντινίδης αναφέρει ότι, στο αισιόδοξο σενάριο για τον εγχώριο τουρισμό, φαίνεται να μπορεί να καλυφθεί μόλις το ένα τρίτο των συνολικών απωλειών σε έσοδα για την τουριστική βιομηχανία. Το ενδιαφέρον που καταγράφεται από του Έλληνες ταξιδιώτες δείχνει μία προτίμηση σε προορισμούς προσβάσιμους με αυτοκίνητο ή με σύντομη διάρκεια πτήσεων. «Σημαντική είναι και η πτώση που προδιαγράφεται στη μέση διάρκεια διαμονής των Ελλήνων σε ξενοδοχεία, βάσει του ενδιαφέροντος τους για κρατήσεις, καθώς από τον μέσο όρο των επτά ημερών πέρυσι, φέτος ο αριθμός αυτός δείχνει να μειώνεται στις τέσσερις ημέρες» σχολιάζει στη LiFO.
Πηγές της αγοράς μάς αναφέρουν εξάλλου ότι οι τουριστικοί πράκτορες πιέζουν ήδη τους ξενοδόχους για τεράστιες εκπτώσεις της τάξης του 50 έως 60%. Ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν αύξηση του λειτουργικού κόστους, κυρίως λόγω των μέτρων. Γι' αυτό και σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι τιμές στα περισσότερα ξενοδοχεία δεν αναμένεται να μειωθούν αισθητά, καθώς όσες επιχειρήσεις δουλέψουν θα λειτουργήσουν είτε «στα όρια» είτε με απώλειες. Ορισμένα ξενοδοχεία θα προχωρήσουν σε προσφορές ή επιπλέον παροχές για να τονώσουν τον εσωτερικό τουρισμό, αλλά τα περιθώρια είναι μηδαμινά, μας ανέφερε χαρακτηριστικά ξενοδόχος από την Πελοπόννησο, επισημαίνονται ότι η όποια ενίσχυση δεν θα είναι τόσο αισθητή στον ξενοδοχειακό κλάδο, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες αναμένεται να προτιμήσουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, εξοχικά, σπίτια φίλων, ενώ λογικά θα επιλέξουν προορισμούς προσβάσιμους με αυτοκίνητο.
ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΤΑ ΤΕΣΤ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ;
Στη χώρα μας από την 1η Ιουλίου παύει να ισχύει η υποχρέωση διαγνωστικών τεστ σε όσους φτάνουν στη χώρα για τουρισμό και θα γίνονται δειγματοληπτικοί έλεγχοι στις πτήσεις από λιγότερο επιβαρυμένες περιοχές. Η λίστα των αεροδρομίων θα ανανεώνεται διαρκώς βάσει των νέων δεδομένων. Παράλληλα, όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εξωτερικών, αίρεται το μέτρο της καραντίνας που θα ισχύει το δεύτερο 15ήμερο του Ιουνίου.
«Μας ανησυχεί το γεγονός ότι δεν λαμβάνονται πιο αυστηρά μέτρα στις εισόδους της χώρας», σημειώνει στη LiFO παράγοντας του κλάδου, «όχι μόνο λόγω της πιθανότητας να τρωθεί η φήμη της χώρας, αλλά γιατί ενδέχεται να υπερφορτωθούν τα νοσοκομεία στους προορισμούς χωρίς να μπορούν να φιλοξενήσουν καν τον τοπικό πληθυσμό». Στις ανησυχίες αυτές προστίθεται η απόφαση να φιλοξενούνται δωρεάν οι τουρίστες που θα νοσήσουν έως ότου αναρρώσουν.
Σύμφωνα με έρευνα του OpenTourism σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς για την επίδραση της πανδημίας στον εγχώριο τουρισμό, πάνω από τους μισούς (53,41%) εκπροσώπους των τουριστικών επιχειρήσεων δηλώνουν ελάχιστα έως καθόλου ικανοποιημένοι από τα υγειονομικά πρωτόκολλα που ανακοινώθηκαν, ενώ δύο στους τρεις είναι κάθετα αντίθετοι στην απόφαση να μη γίνονται τεστ ανίχνευσης του κορωνοϊού. Ακόμη πιο προβληματισμένοι εμφανίζονται οι τουρίστες, καθώς το 72% των επισκεπτών δηλώνει επίσης αντίθεση στη μη διενέργεια μαζικών ελέγχων.
Παρότι αρχικά η χώρα μας είχε προτείνει την υποχρεωτική διενέργεια διαγνωστικού ελέγχου προ της αναχώρησης των τουριστών από τη χώρα τους, η πρόταση δεν προχώρησε προφανώς για λόγους κόστους. Σύμφωνα με πληροφορίες, πάντως, έχουν εντατικοποιηθεί οι προσπάθειες για να εξοπλιστούν τουλάχιστον τα μεγαλύτερα νησιά με ειδικά μηχανήματα προκειμένου να γίνονται επί τόπου διαγνωστικοί έλεγχοι σε ύποπτα κρούσματα.
Άλλες χώρες υποδοχής, πάντως, χαράσσουν δική τους πολιτική. H κυπριακή κυβέρνηση για παράδειγμα ανακοίνωσε ότι προϋπόθεση για την είσοδο επισκέπτη στη χώρα από τις 9 Ιουνίου θα είναι να προσκομίσει ένα πιστοποιητικό (προφανώς αρνητικού) μοριακού ελέγχου (RT-PCR) που να έχει διενεργηθεί εντός 72 ωρών πριν από το ταξίδι. Όσοι δεν προσκομίζουν το πιστοποιητικό θα υποχρεούνται σε επί τόπου διενέργεια rapid-test (επίσης μοριακού) κατά την άφιξη τους, με κόστος 60€ το οποίο θα πληρώνουν επί τόπου. Σε αυτή την περίπτωση, επιβάλλεται η αυτό-απομόνωση των επισκεπτών στο κατάλυμα που έχουν ήδη κλείσει, έως ότου βγει το αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου (συνήθως εντός 24 ωρών).
Επίσης, όλοι οι ταξιδιώτες θα υπόκεινται υποχρεωτικά σε θερμομέτρηση, μέτρο που παρότι προτάθηκε και για την Ελλάδα πιθανότατα δεν θα εφαρμοστεί. Παράλληλα, ο κάθε επισκέπτης της Κύπρου θα συμπληρώνει μια φόρμα (travel declaration) για το ιατρικό και ταξιδιωτικό ιστορικό του, αλλά και θα υπογράφει μια δήλωση ότι ταξιδεύει στη χώρα με δική του ευθύνη και ότι όλες οι επιχειρήσεις που λειτουργούν εντός αυτής δεν φέρουν οποιαδήποτε ευθύνη για πιθανότητα επιμόλυνσής του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
COME TO GREECE ΓΙΑ ΝΑ 'ΣΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ - ΠΩΣ ΘΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙ Η ΧΩΡΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Μετά το «Greece from Home», μια προσεκτική και ομολογουμένως επιτυχημένη καμπάνια που διαφύλαξε το brand «Ελλάδα» σε περιόδους που το μεγαλύτερο ποσοστό των δυνητικών επισκεπτών της βρίσκονταν σε καραντίνα, θα ακολουθήσει μια διαφημιστική καμπάνια-γέφυρα από τα μέσα Ιουνίου, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram, YouTube).
Όπως αποκάλυψε ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ, Δημήτρης Φραγκάκης, η βασική διαφημιστική καμπάνια της χώρας για την προσέλκυση τουριστών θα βγει στον αέρα στο τέλος Ιουνίου με αρχές Ιουλίου και θα τρέξει επί τρεις τουλάχιστον μήνες κυρίως σε ψηφιακά μέσα και κατά βάση σε sites που πουλούν τουριστικό προϊόν, αφού όπως τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ, αυτό που έχουμε ανάγκη αυτό το καλοκαίρι είναι οι πωλήσεις. Οι διαφημίσεις μάλιστα θα προβάλλονται στοχευμένα σε συγκεκριμένες χώρες αναλόγως της επιδημιολογικής τους εικόνας.
Εκτός όμως από τις πληρωμένες διαφημιστικές καταχωρήσεις, οι πληροφορίες μας κάνουν λόγο για μια πολυδιάστατη εκστρατεία προώθησης και ενημέρωσης με τη συμμετοχή γνωστών Ελλήνων.
Οι βασικοί άξονες της καμπάνιας «Restart Tourism» θα αποκαλυφθούν από τον Chief Creative Officer της Ελλάδας, Στηβ Βρανάκη, ο οποίος υπέγραψε και το «Greece from Home». Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η καμπάνια θα «πατάει στη λογική της ασφαλούς χώρας», η οποία όμως προσφέρει και σειρά άλλων πλεονεκτημάτων εκτός από την ασφάλεια. Οι ανταγωνιστικές τουριστικές αγορές άλλωστε ετοιμάζουν εξίσου επιθετικές ενέργειες επικοινωνίας, στοχεύοντας στην ούτως ή άλλως μικρότερη διεθνή πίτα.
ΔΙΚΑΙΟΥΜΑΣΤΕ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΙΣΟΔΟΞΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΦΕΤΙΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ;
Σχεδόν όλοι οι συνομιλητές μας θεωρούν ότι μπορούμε και πρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι, αλλά ειδικά φέτος η αισιοδοξία δεν αρκεί. Απαιτείται να ενισχυθούν όλες οι δομές υγείας σε τουριστικούς και μη προορισμούς, να αυξηθεί το υγειονομικό και υποστηρικτικό προσωπικό και βέβαια να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, είτε έχουμε σχέση με τον τουρισμό είτε όχι. Γιατί αν το πάρουμε αψήφιστα (και ειδικά όσοι οφείλουν να τηρούν τα μέτρα), θεωρώντας ότι ξεμπερδέψαμε οριστικά με τον κορωνοϊό, η ζημιά ενδέχεται να είναι πολλαπλή. Όχι μόνο στον τουρισμό αλλά και στην ίδια τη χώρα.
Στο τέλος της σεζόν θα είναι εν πολλοίς αδιάφορο αν έφτασαν στη χώρα ένα ή δύο εκατομμύρια περισσότεροι τουρίστες, αν εν τω μεταξύ έχει καταγραφεί έξαρση κρουσμάτων σε συγκεκριμένους προορισμούς ή και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η ζημιά τότε θα είναι ανεπανόρθωτη. Αντίθετα, αν καταφέρουμε να διατηρήσουμε μια καλή επιδημιολογική εικόνα, το brand «Ελλάδα» θα ενισχυθεί πολλαπλά και η υγειονομική επιτυχία θα λειτουργήσει ως παρακαταθήκη για την επόμενη τουριστική σεζόν που σίγουρα θα είναι σημαντικότερη για την ανάκαμψη.
Ας είμαστε αισιόδοξοι λοιπόν. Κοιτώντας το απολύτως δηλωτικό «Greece: Health First» που θα χρησιμοποιείται (και θα τοιχοκολλείται) ως σήμα πιστοποίησης των τουριστικών επιχειρήσεων που τηρούν τα πρωτόκολλα, πρόσεξα τον πνευματώδη υπότιτλο –στα όρια του παρεξηγήσιμου– «Safe Since 460 BC» (Ασφαλής από το 460 π.Χ.). Ευχή όλων, επαγγελματιών του τουρισμού, κατοίκων κι επισκεπτών, είναι να είμαστε σε θέση να αναγράφουμε το ίδιο και του χρόνου. Και γιατί όχι, να συμπληρώσουμε και «Ασφαλής και το 2020 μ.Χ.».
σχόλια