Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΝΤΩΝ
Τον περασμένο Απρίλιο, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung την πρόταση του καθηγητή Ηλία Μόσιαλου να προβεί η ΕΕ από κοινού στην αγορά πατεντών για τα νέα εμβόλια, ούτως ώστε να καταπολεμηθεί ταχύτερα η πανδημία του κορoνoϊού. Σχετικά πρόσφατα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλ. Τσίπρας, ανέδειξε τις πατέντες σε κεντρικό θέμα, εγκαλώντας την κυβέρνηση ότι το έχει υποβαθμίσει.
Η κατάσταση διεθνώς δεν είναι απλή. Στις αρχές Οκτωβρίου, η Ινδία και η Νότιος Αφρική ζήτησαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου προσωρινή άρση των υποχρεώσεων που επιβάλλουν τα δικαιώματα πατεντών (Trade Related Intellectual Property Rights, TRIPS) σε όλα τα σχετικά με την covid-19 ιατρικά προϊόντα, μέχρι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να κηρύξει το τέλος της πανδημίας. Το αίτημά τους συζητήθηκε στο Συμβούλιο για τα TRIPS στις 15-16 Οκτωβρίου 2020, στο οποίο οι περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες το αποδέχτηκαν, αλλά οι αναπτυγμένες αντιτάχθηκαν.
Το αίτημα είναι δίκαιο, αλλά ο βολονταρισμός δεν αρκεί. Οι αντιτιθέμενοι ισχυρίζονται ότι η συμφωνία για τις πατέντες του 1995 περιλαμβάνει διάφορες δυνατότητες, μία από τις οποίες είναι η παραγωγή ισοδύναμων γενόσημων από ή η εισαγωγή τους από άλλη χώρα αν δεν μπορεί να τα παρασκευάσει. Επιπλέον, διατείνονται ότι τα πνευματικά δικαιώματα δεν είναι το κύριο εμπόδιο, αλλά τα αναποτελεσματικά και υποχρηματοδοτούμενα συστήματα υγείας και προμηθειών. Συνεπώς, «η αναστολή των πνευματικών δικαιωμάτων, έστω για περιορισμένο χρονικό διάστημα, δεν είναι μόνον περιττή, αλλά θα υπονομεύσει επίσης τις συνεργατικές προσπάθειες καταπολέμησης της πανδημίας, οι οποίες είναι ήδη σε εξέλιξη».
Οι επόμενες συναντήσεις του Συμβουλίου θα διεξαχθούν τον Μάρτιο, τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο. Αν δεν υπάρξει απόφαση τον Μάρτιο, που μάλλον είναι το πιθανότερο, δύσκολα θα ληφθεί απόφαση για άρση των πατεντών, δεδομένου ότι σε ένα εξάμηνο αναμένεται να έχει αλλάξει πλήρως το παγκόσμιο τοπίο όσον αφορά τη διάθεση των εμβολίων.
• • •
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
Ενίοτε, τα πράγματα είναι απλά έως κωμικά, και μάλλον άδικα χανόμαστε σε βαθυστόχαστες αναλύσεις, προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε γεγονότα και τάσεις της εποχής μας.
Με κεντρικό σύνθημα «σταματήστε την κλοπή», οι εισβολείς στο Καπιτώλιο επεδίωκαν να ανατρέψουν το αποτέλεσμα της προεδρικής εκλογής ώστε να παραμείνει ο «νικητής των εκλογών» Ντ. Τραμπ στην προεδρία.
Χάρη σε ρεπορτάζ του CNN, μαθαίνουμε ότι τουλάχιστον οκτώ από τους εισβολείς, που παραπέμπονται στη δικαιοσύνη, δεν ψήφισαν στις εκλογές. Μέγα πάθος για κάτι για το οποίο δεν έδιναν δεκάρα τσακιστή.
Φαίνεται ότι το πάθος είναι ευθέως ανάλογο της διανοητικής σύγχυσης. Δεν πρέπει να είναι λίγοι οι Αμερικανοί που «έχουν πάθει κομμουνισμό». Διότι, αν η φυσική απόσταση, λόγω κορονοϊού, είναι για την κυρία της φωτογραφίας «κομμουνισμός», η μάσκα ασφαλώς θα πρέπει να είναι «σταλινισμός». Και άντε να βγάλεις άκρη.
• • •
ΤΑ ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΕΞΑΠΑΤΟΥΝ
Είναι γνωστό ότι τα γραφήματα εξαπατούν, αλλάζοντας, λόγου χάριν, την κλίμακα των δεδομένων.
Ένα ωραίο παράδειγμα δίνει ο Derek Thompson, στο οποίο η πρόοδος των ΗΠΑ στον εμβολιασμό φαίνεται ως θρίαμβος ή ασήμαντη, ανάλογα με το αν συγκρίνεται ή όχι με το Ισραήλ.
• • •
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΚΡΟΥΑΣΑΝ
Αναμφισβήτητη συμβολή των Γάλλων στον παγκόσμιο πολιτισμό, το κρουασάν το επινόησαν... Αυστριακοί. Αυτό τουλάχιστον λέει η παράδοση, αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα.
Οι ιστορικοί ερίζουν για την καταγωγή του. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι επινοήθηκε στην πολιορκία της Βιένης· κάποιοι ότι το χρωστάμε στον Αυστριακό August Zang (Boulangerie Viennoise) που το πρωτοέφτιαξε στις αρχές του προγούμενου αιώνα· άλλοι ότι ο Γάλλος Sylvain Claudius Goy έγραψε την πρώτη συνταγή το 1915.
Πολλοί λένε ότι πρόγονός του είναι το αυστριακό αρτοσκεύασμα Kipferl, άλλοι όμως αντιτείνουν ότι πρόκειται για ατεκμηρίωτο ισχυρισμό.
Εν πάση περιπτώσει, ένα είναι βέβαιο: εμείς το μάθαμε από τους Γάλλους. Αυτό δεν κακό. Το κακό είναι ότι δεν μάθαμε μέχρι σήμερα να φτιάχνουμε κρουασάν της προκοπής.
• • •
Ο ΕΤΟΙΜΟΛΟΓΟΣ ΦΡΑΝΚ ΖΑΠΑ
Ο Φρανκ Ζάπα συμμετέχει σε ένα τοκ σόου.
Ένας βετεράνος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, επιδεικνύοντας το ξύλινο πόδι του, τού λέει:
– Κρίνοντας από τα μακριά μαλλιά σας, είστε κορίτσι;
– Και κρίνοντας από το ξύλινο πόδι σας, είστε τραπέζι;
[Julien Colliat, «Anthologie de la répartie», Éditions Cherche Midi, 2019]
• • •
Ο ΣΦΑΙΡΟΒΟΛΟΣ ΜΠΟΥΝΙΟΥΕΛ
Η Residencia de Estudiantes («Φοιτητική Εστία») υπήρξε κέντρο της πολιτιστικής ζωής της Μαδρίτης, από την ίδρυσή της το 1910 μέχρι τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Αϊνστάιν, Μαρί Κιουρί, Κέυνς, Βαλερύ, Γκρόπιους, Στραβίνσκι ήταν μερικοί από τους διάσημους επισκέπτες και ομιλητές.
Τρεις μετέπειτα διάσημοι ένοικοι, ο Λόρκα, ο Νταλί και ο Μπουνιουέλ.