Ήταν στραβό το κλήμα, το 'φαγε κι ο γάιδαρος... Κάπως έτσι περιγράφουν οι φιλοζωικές οργανώσεις το πλήγμα που έχει δεχθεί ο αγώνας για τον περιορισμό του αριθμού των αδέσποτων στους δρόμους από την οικονομική κρίση. Ακόμα και οι ελάχιστοι δήμοι που υλοποιούσαν προγράμματα περισυλλογής και στείρωσης αδέσποτων, τα έχουν σήμερα «παγώσει», ενώ την ίδια ώρα πολλαπλασιάζονται οι εγκαταλείψεις ζώων στους δρόμους από ιδιώτες.
Σκυλιά κάθε ηλικίας και κάθε ράτσας εντοπίζονται δεμένα με λουριά, αλυσίδες ή ακόμα και με... γραβάτες, σε στύλους, δέντρα ή παγκάκια της πόλης, εγκαταλελειμμένα από τα αφεντικά που προφανώς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στη φροντίδα τους. Αντίστοιχα, πληθαίνουν και τα κρούσματα μαζικών δηλητηριάσεων. «Η κατάσταση έχει ξεφύγει από τον έλεγχο», λέει στην «Κ» η κ. Χριστιάνα Καλογεροπούλου εκ μέρους του Σωματείου Περίθαλψης και Προστασίας Αδέσποτων Ζώων stray.gr. «Ο,τι προσπάθεια είχε γίνει στο παρελθόν για αλλαγή νοοτροπίας και ανάληψη ευθύνης από την πολιτεία, έχει σχεδόν εξανεμιστεί».
Είναι χαρακτηριστικό ότι, λόγω γραφειοκρατίας, οι δήμοι έχουν σταματήσει να χρηματοδοτούνται από το 2009! Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γρηγόρης Γουρδομιχάλης, πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Αθήνας - Πειραιά, του μεγαλύτερου φορέα περίθαλψης αδεσπότων με 18 δήμους-μέλη, ο νόμος 3170/03, που «πέρασε» την ευθύνη για τα αδέσποτα από το κράτος στους δήμους, προέβλεπε χρηματοδότηση του 70% των δαπανών. Ομως η χρηματοδότηση για το 2009, που έπρεπε να καταβληθεί εντός 2010, δεν δόθηκε ποτέ, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος, με την εκπνοή του 2011, να χαθούν και τα χρήματα του 2010! «Είναι λογικό αφού για να εκτελεστεί μια απόφαση χρειάζεται να περάσει από το Εσωτερικών, μετά από το Οικονομικών, να γυρίσει στο Αγροτικής Ανάπτυξης και να ξαναφύγει για το Εσωτερικών. Εννέα μέρες χρειάζεται για να ανέβει έναν όροφο». Το πρόγραμμα συνεχίζεται, αλλά «εκτελούμε τα καθήκοντά μας με μεγάλη δυσκολία, την ώρα που στους δρόμους καταγράφεται έξαρση των αδέσποτων, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και επιδημία μόρβας, από τις πιο θανατηφόρες ιογενείς ασθένειες των σκύλων», λέει.
Κάπως έτσι, οι δήμοι που συνεχίζουν απρόσκοπτα τα προγράμματα περισυλλογής, εμβολιασμών και στείρωσης αδέσποτων μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ανάμεσά τους ο Δήμος Αθηναίων, που παρότι μείωσε δραστικά τις σχετικές δαπάνες (η λειτουργία του καταφυγίου αδεσπότων κόστιζε 500.000 ευρώ και σήμερα δεν ξεπερνά τα 190.000 ευρώ), συνεχίζει να παράγει έργο στον τομέα αυτό. Οπως αναφέρει στην «Κ» ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος του Δήμου Αθηναίων κ. Αγγελος Αντωνόπουλος, σε ένα χρόνο έχουν πραγματοποιηθεί 457 περισυλλογές αδεσπότων, 368 θεραπείες αποπαρασίτωσης, ενώ έχουν περιθάλψει 305 σκύλους. Κτηνίατρος στο επάγγελμα, ο κ. Αντωνόπουλος διαπιστώνει ότι παρά τις εγκαταλείψεις ζώων λόγω οικονομικής κρίσης, υπάρχει και μια θετική εξέλιξη. «Ολο και περισσότεροι είναι αυτοί που αποφασίζουν να υιοθετήσουν σκυλάκι από τον δρόμο, αντί να »αγοράσουν». Ο κόσμος πια είναι πιο συνειδητοποιημένος στο θέμα αυτό».
Εκκληση φιλοζωικών οργανώσεων σε όσους μπορούν να βοηθήσουν
Του Θανάση Τσιγγανα
Διαστάσεις επιδημίας έχει λάβει το φαινόμενο των εγκαταλείψεων ζώων συντροφιάς τον τελευταίο χρόνο σε όλη τη χώρα, με τις Αρχές να κάνουν λόγο για «φιλόζωους παχειών αγελάδων». Στη Θεσσαλονίκη, οι πιο «πρόσφορες» λύσεις για όσους δεν επιθυμούν άλλο το κατοικίδιό τους έχουν αναδειχθεί η περιοχή της Λητής και το Ωραιόκαστρο. Δεκάδες ιδιοκτήτες οδηγούν εκεί τα σκυλιά τους και τα εγκαταλείπουν στα χωράφια, τόσο βιαστικά, που ούτε το περιλαίμιό τους αφαιρούν. Τα σκυλιά όμως επιστρέφουν στον «πολιτισμένο» κόσμο της κοντινότερης περιοχής αναζητώντας τροφή, με αποτέλεσμα να σχηματίζουν αγέλες σε πλατείες και πάρκα. Η βάναυση συμπεριφορά ορισμένων ασυνείδητων που προσπαθούν να τα εκδιώξουν φέρνει συχνά τα αντίθετα αποτελέσματα και τα αγριεμένα σκυλιά, όπου κυκλοφορούν, καταντούν φόβητρο για παιδιά, όπως λένε οι εκπρόσωποι των φιλοζωικών οργανώσεων.
Αλλοι προτιμούν να τα εγκαταλείπουν στους αύλειους χώρους των νοσοκομείων. Στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στη Σταυρούπολη, αδέσποτα κανίς κάνουν την εμφάνισή τους τα πρωινά.
Πολλά φιλοζωικά σωματεία δέχονται από μία έως τρεις καταγγελίες εγκατάλειψης καθημερινά. Σύμφωνα με την κ. Ιζαμπέλα Μποτονάκη, πρόεδρο της Φιλοζωικής Οργάνωσης «Αγάπη» με έδρα την Πυλαία, η εγκατάλειψη εμφανίζεται αυξημένη κατά 30%-40% σε σχέση με πέρυσι. Πολλά σκυλιά και μάλιστα ράτσας, όπως λαμπραντόρ και Δαλματίας, εγκαταλείπονται και μέσα στην πόλη. «Δεν είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσεις. Συνήθως στέκονται και περιμένουν στα πεζοδρόμια. Δεν μπορούν να περάσουν τον δρόμο. Δεν ξέρουν να ψάξουν για την τροφή τους. Φαίνονται ότι μεγάλωσαν σε κάποιο σπίτι», λέει.
Οι οργανώσεις απευθύνουν έκκληση σε όσους μπορούν να βοηθήσουν. Η κ. Μποτονάκη επισημαίνει πως «δεν είναι εύκολη η απάντηση για το πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό». Κάποιες φιλοζωικές επιχειρήσεις, ανέφερε μιλώντας στην «Κ», θα μπορούσαν να βοηθήσουν διαθέτοντας τροφές ζώων σε ιδιοκτήτες ζώων που δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδά τους. Ομως πώς αυτό μπορεί να γίνει τη στιγμή που δεν υπάρχει δυνατότητα να στηριχθούν οικονομικά ούτε τα φιλοζωικά σωματεία;
«Η έκκλησή μας», λέει η κ. Μαρία Σιμητοπούλου, «σ' αυτή την περίοδο που τα φιλοζωικά σωματεία δεν διαθέτουν πλέον πόρους, αφορά όλους εκείνους που για καιρό είχαν ένα σκύλο ή μια γάτα και τώρα σκέφτονται ότι η λύση για το πορτοφόλι τους είναι η εγκατάλειψη του κατοικιδίου τους. Αν δεν μπορούν να του εξασφαλίσουν την τροφή του, είναι προτιμότερο να αναζητήσουν γι' αυτό μια νέα στέγη σε κάποιο φίλο ή γνωστό. Ζούμε σε περίοδο κρίσης, όχι απονιάς».
Στη Σαλαμίνα
Σε πολλές περιπτώσεις όμως, η λέξη αυτή μοιάζει να ταιριάζει γάντι. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το «έθιμο» της εγκατάλειψης ζώων συντροφιάς σε νησιά, ούτως ώστε να μην μπορούν να επιστρέψουν; Στη Σαλαμίνα, το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο. Σύμφωνα με κατοίκους αλλά και φιλοζωικούς φορείς του νησιού, εδώ και χρόνια Αθηναίοι και Πειραιώτες, οι οποίοι δεν επιθυμούν άλλο το κατοικίδιό τους, ταξιδεύουν στη Σαλαμίνα για να το εγκαταλείψουν, με αποτέλεσμα τα αδέσποτα να πλημμυρίζουν σήμερα τους οικισμούς. Συνήθως, στη Σαλαμίνα εγκαταλείπονταν άρρωστα ή τραυματισμένα σκυλιά, αλλά το τελευταίο διάστημα η οικονομική δυσπραγία οδηγεί τους ιδιοκτήτες να αφήνουν και σκυλιά χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Η Ζωοφιλική Ομάδα Εθελοντών Σαλαμίνας περιθάλπει τα σκυλιά που φτάνουν στο νησί και τα προωθεί για υιοθεσία, αλλά ο αριθμός των αδεσπότων παραμένει πάντα υψηλός.
«Εχει γεμίσει η Σαλαμίνα αδέσποτα. Πας μια βόλτα με τη μηχανή και σου ορμάνε από εκεί που δεν το περιμένεις. Βασιλικά και Μπατσί δεν τολμάς να πας», γράφουν χαρακτηριστικά κάτοικοι σε διαδικτυακά φόρουμ. «Αν κάποιος κάνει περιπολία, θα δει τα βράδια παράξενα αυτοκίνητα «βαν» τα οποία μεταφέρουν από άλλους δήμους σκυλιά τεράστια, όπως ντόμπερμαν, ροτβάιλερ κ.ά. Είμαστε αυτοί οι οποίοι δεχόμαστε ό,τι στους άλλους δήμους είναι ανεπιθύμητο».
Παγκόσμιο το φαινόμενο της εγκατάλειψης
BBC
Η «επιστροφή στη φυσική κατάσταση», όπως την πρότεινε ο Ζαν-Ζακ Ρουσό για τον άνθρωπο, δεν αφορά τα κατοικίδια ζώα. Ο «καλύτερος φίλος του ανθρώπου», ο σκύλος, χρειάζεται την παρουσία και την αρωγή του αφεντικού του, ενώ η εγκατάλειψή του από τον άνθρωπο τον αναγκάζει να επιβιώσει σε επικίνδυνες και ανθυγιεινές αγελαίες συνθήκες.
Το φαινόμενο της εγκατάλειψης είναι παγκόσμιο, ενώ η αντιμετώπιση των κατοικιδίων και η ευαισθησία μας απέναντί τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις τοπικές πολιτιστικές ιδιαιτερότητες. Σύμφωνα με το πόρισμα πρόσφατου συνεδρίου του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ, η εγκατάλειψη κατοικιδίων σημειώνει έξαρση στις παρούσες συνθήκες οικονομικής κρίσης σε όλο τον κόσμο.
Οι πρόσφατες κοινωνικές αναταραχές στον αραβικό κόσμο και την Ευρώπη, αλλά και η οικολογική καταστροφή από τον σεισμό και το τσουνάμι στην Ιαπωνία, οδήγησαν χιλιάδες κατοικίδια ζώα στην εγκατάλειψη. Ο FAO εξηγεί ότι οι προκλήσεις της αστυφιλίας, της διαχείρισης απορριμμάτων, των ανεξέλεγκτων γεννήσεων σκύλων και γατών, καθώς και οι θρησκευτικές, πολιτιστικές και κοινωνικές διαφοροποιήσεις, πρέπει να ληφθούν υπόψη στη χάραξη αξιόπιστης πολιτικής διαχείρισης του πληθυσμού των αδέσποτων.
Στην παραδοσιακά ευαίσθητη -σε ό,τι αφορά τα κατοικίδια- Βρετανία, η μη κερδοσκοπική οργάνωση Dogs Trust αναφέρει ότι τον Σεπτέμβριο οι Αρχές συγκέντρωσαν περισσότερους από 120.000 αδέσποτους σκύλους, τον μεγαλύτερο αριθμό των τελευταίων 11 ετών. Η αύξηση των αδέσποτων οφείλεται, σύμφωνα με την οργάνωση, αποκλειστικά και μόνο στην οικονομική κρίση. Οι Αρχές του Κεντ αναφέρουν ότι από τα αδέσποτα αυτά, 7.751 (ένα στα είκοσι) θανατώθηκαν, καθώς δεν βρέθηκαν «ανάδοχα αφεντικά» γι' αυτά.
Στις ΗΠΑ, το φαινόμενο των «κατοικίδιων των εξώσεων» -σκύλων και γατών που εγκαταλείπονται από αφεντικά που χάνουν τις κατοικίες τους- έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Την ίδια στιγμή, επίσημα στοιχεία εμφανίζουν τα «καταφύγια» αδέσποτων να υποβάλουν σε ευθανασία ποσοστό 50% των ζώων που φιλοξενούνται σε αυτά. Η επιλογή της προεδρικής οικογένειας των ΗΠΑ να υιοθετήσει τον «προεδρικό σκύλο» Μπο από καταφύγιο ανεπιθύμητων κατοικίδιων αποτέλεσε προσπάθεια ευαισθητοποίησης των Αμερικανών για το πρόβλημα των αδέσποτων και ανεπιθύμητων κατοικιδίων.
Προκαλώντας την οργή φιλοζωικών οργανώσεων, το Κοινοβούλιο της Ρουμανίας ψήφισε τον Νοέμβριο νομοσχέδιο το οποίο καθιστά νόμιμη τη θανάτωση αδέσποτων σκύλων από τις δημοτικές αρχές. Το Βουκουρέστι «φιλοξενεί» σήμερα περισσότερους από 50.000 αδέσποτους σκύλους, που έχουν ενταχθεί πλήρως στην αστική καθημερινότητα. Αν και τα περισσότερα αδέσποτα της ρουμανικής πρωτεύουσας δεν είναι επιθετικά, αγέλη αδέσποτων φέρεται να τραυμάτισε θανάσιμα γυναίκα σε δρόμο του Βουκουρεστίου στις αρχές του χρόνου.
Η διοργάνωση του Euro 2012 από την Ουκρανία έφερε το πρόβλημα των αδέσποτων σκύλων της χώρας στο προσκήνιο. Εντονες διαμαρτυρίες φιλοζωικών οργανώσεων προκάλεσε η πρωτοβουλία του δήμου του Κιέβου, όπου επιβιώνουν 30.000 αδέσποτοι σκύλοι, να προσλάβει ιδιωτική εταιρεία για τη διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων. Ιδιώτης επέλεξε έτσι τη χρήση δηλητηρίων, οδηγώντας εκατοντάδες σκύλους σε επώδυνο και αργό θάνατο. Στην ουκρανική πόλη του Λιζιτσάνσκ, πληροφορίες θέλουν τον δήμο να έχει κατασκευάσει κινητό κρεματόριο, στις φλόγες του οποίου τα αδέσποτα σκυλιά πετιούνται ζωντανά.
( Το παραπάνω κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση άρθρου της Καθημερινής)
σχόλια