Δημοσθένης Κούρτοβικ: Της κόμπρας το φαρμάκι

Facebook Twitter
0

του Δημοσθένη Κούρτοβικ

 
 
 
 
Από όλα τα γκράφιτι που έκαναν την εμφάνισή τους στους τοίχους της Αθήνας την πύρινη νύχτα της 12ης Φεβρουαρίου, το πιο τρομαχτικό - πρωτόφαντα τρομαχτικό - είναι ένα που διάβασα σε διάφορα σημεία του κέντρου, με τη γνωστή υπογραφή της Αναρχίας. Το μαύρο σύνθημα καλούσε σε: ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ.
 
Eχουμε δει τα τελευταία πενήντα χρόνια διάφορα ριζοσπαστικά κινήματα να απορρίπτουν τη μια ή την άλλη πλευρά του πολιτισμού. Οι Καταστασιακοί του '60 κατήγγελλαν την κοινωνία του θεάματος, οι φεμινίστριες έστελναν στο πυρ το εξώτερο την «ανδροκρατική» θεώρηση του κόσμου (καταδίκη που βέβαια έπαιρνε σβάρνα το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής τέχνης και λογοτεχνίας και ένα σημαντικό μέρος της επιστήμης), οι προπαγανδιστές του αφροαμερικανικού κινήματος ξέγραφαν τον λευκό πολιτισμό ως ιμπεριαλιστικό και ρατσιστικό, οι μεταμοντέρνοι των «Πολιτισμικών Σπουδών» κατεδάφιζαν («αποδομούσαν») όλες αυτές τις πτέρυγες του πολιτισμικού οικοδομήματος και πολλές άλλες ακόμα. Ποτέ όμως δεν έχω δει να δηλώνεται τόσο ανενδοίαστα, με τόσο κατηγορηματικό και ωμό τρόπο, ότι προϋπόθεση για την «ολική απελευθέρωση» είναι η «συνολική άρνηση του πολιτισμού». Του πολιτισμού γενικά, όχι ενός ορισμένου πολιτισμού.
 
Το εν λόγω σύνθημα δείχνει σαν ιδεολογική κάλυψη για την πυρπόληση ιστορικών κτιρίων της Αθήνας εκείνη τη νύχτα, για κάτι δηλαδή που δεν συνέβη ούτε τον Δεκέμβρη του 2008. Διακηρύσσει ότι απαρχή της «ολικής απελευθέρωσης» οφείλει να είναι η συλλήβδην άρνηση όλων όσα έχουν προϋπάρξει, κάθε γενεαλογικής σχέσης με το παρελθόν. Πράγμα που δεν διανοήθηκε καμία επανάσταση στην Ιστορία.
 
Για ποια απελευθέρωση όμως μιλάμε εδώ; Για την επιστροφή σε μια αρχέγονη κατάσταση όπου οι άνθρωποι υποτίθεται ότι ζούσαν στη νιρβάνα μιας αγέλης αβασάνιστης από τη φαγούρα της δημιουργίας, φαγούρα που κατέληξε στο καρκίνωμα του πολιτισμού; Για μια ελευθερία των ενστίκτων, που είναι εξ ορισμού «ευγενικά» και οδηγούν σε μια αυθόρμητα δημοκρατική συνύπαρξη των ανθρώπων, λες και δεν ξέρουμε από άπειρα ιστορικά παραδείγματα ότι τα «απελευθερωμένα» ένστικτα των πολλών είναι η μαγιά για την τυραννία των λίγων ή του ενός;
Αλλά θα ήταν αφελές να πάρουμε στα σοβαρά αυτό το σύνθημα ως εξαγγελία ιδεολογικού προγράμματος. Είναι ένα ιδιότυπο ελληνικό υβρίδιο κακοχωνεμένου ακαδημαϊκού μεταμοντερνισμού (απόδραση από τον ιστορικό χρόνο, φυσικά και από την ιστορική κοίτη του πολιτισμού) και τυφλής αντιεξουσιαστικής βίας.

Πρέπει όμως να πάρουμε το σύνθημα στα σοβαρά από μια άλλη άποψη. Γιατί δηλώνει μια επικίνδυνη κλιμάκωση εκείνου που είχαν αναγγείλει, ήδη με δραματικό τρόπο, τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008: μιας διάχυτης, πολιτικά και ιδεολογικά αδέσποτης δυσφορίας, που χρονολογείται πριν από την οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας και καθόλου δεν περιορίζεται σήμερα στις τάξεις των νεόπτωχων. Ούτε νεόπτωχοι ούτε κοινωνικά αποκλεισμένοι ήταν οι πρωτεργάτες των καταστροφών της 12ης Φεβρουαρίου. Ηταν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έτσι έβλεπαν οι ίδιοι τους εαυτούς τους, η ακραία έκφραση μιας γενικευμένης αίσθησης αποτυχίας της χώρας σε όλα όσα μπορούν να δώσουν ή να επιτρέψουν ένα πραγματικό, και όχι προσχηματικό, περιεχόμενο στη ζωή των πολιτών της. Και σε τι άλλο θα μπορούσε να αποδοθεί τελικά αυτή η αποτυχία αν όχι στον πολιτισμό (στην ιδέα για τον πολιτισμό) που αντιπροσώπευαν οι εγχώριες ηγεσίες και ελίτ από τη Μεταπολίτευση και δώθε, ιδιαίτερα τα τελευταία είκοσι χρόνια;
 
Διότι η επαναστατική ρητορεία αυτής της περιόδου επιχειρούσε να συγκαλύψει έναν πρωτοφανή κυνισμό, που απαξίωνε συνειδητά ό,τι είχε να κάνει με τον πολιτισμό. Είναι κοινό μυστικό ότι η πολιτική τάξη δεν είχε ποτέ τον πολιτισμό ανάμεσα στις προτεραιότητές της, παρά τις υποκριτικές διακηρύξεις της, που τον αποκαλούσαν «η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας». Υπήρξαν σε αυτό το διάστημα πρωθυπουργοί και υπουργοί που χλεύαζαν ανοιχτά τις τέχνες και τα γράμματα.
 
Η Αριστερά, άλλοτε πρωτοπόρος στην πολιτισμική δημιουργία, της γύρισε την πλάτη και σύρθηκε, από ιδεολογική αγκύλωση, στην υποστήριξη συντεχνιακών, τεχνοκτόνων αιτημάτων των συνδικαλιστών του καλλιτεχνικού χώρου. Οι φοιτητικές νεολαίες της ασελγούν διαρκώς πάνω στον πολιτισμό και, φωνάζοντας μονότονα ότι η γνώση δεν είναι εμπόρευμα, διεκδικούν στην ουσία την εμπορία άκοπα και ανάξια αποκτημένων πτυχίων. Για την τηλεοπτική σκουπιδοκουλτούρα και την πλημμύρα των lifestyle εντύπων δεν θα πω τίποτα, δεν χρειάζεται. Θα πω όμως για τους διανοούμενους, που έχασαν κάθε επαφή με την πραγματικότητα τυφλωμένοι από την εγωπάθεια, τη νοοτροπία ιερατείου, τον δημοσιοσχεσιτισμό και τη θεσιθηρία.
Με αυτά τα δεδομένα, και με έναν αδηφάγο, κούφιο ευδαιμονισμό θρεμμένο με δανεικά να θριαμβεύει ώσπου έσκασε η φούσκα, δεν υπήρχε τίποτα το υγιές και αξιοσέβαστο σε αυτό που πλάσαραν ως πολιτισμό οι πολιτικοί, πνευματικοί και μιντιακοί ταγοί. Αυτόν τον «πολιτισμό» γνώρισαν οι επίδοξοι εικονοκλάστες, αυτός και μόνον έμαθαν να πιστεύουν πως υπάρχει. Τυφλωμένοι και οι ίδιοι από το μίσος τους και την πρωτόγονη ιδέα τους για την ελευθερία, βάλθηκαν να ξεκάνουν ό,τι τους φαινόταν πως τον συμβόλιζε.

Αλλοι όμως τους έβαλαν στα χέρια βαριοπούλες, λοστούς και κάνιστρα βενζίνης για τις μολότοφ «κόμπρες», κι ας κάνουν τώρα πως θρηνούν πάνω από τα αποκαΐδια.
Αρχείο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ