Εκτός από τον έρωτα, και η πολιτική περνάει από το στομάχι. Το πρώτο, ως κατ' εξοχήν καψούρης λαός, το έχουμε εμπεδώσει. Επίπονα πολλές φορές. Πάνε σύννεφο σ' αυτό τον τόπο οι γαστροσκοπήσεις. Την πολιτική συνάρτηση με το φαγητό, τη γνωρίζουμε και την αντιλαμβανόμαστε περισσότερο με την έννοια της μάσας. Όχι της διατροφής. Ποιον ταΐζω; Ποιος μου δίνει να φάω; Πεινασμένο αρκούδι δεν χορεύει. Τέτοια μεζεκλίκια...
Η γαστρονομία ως μέσον επηρεασμού σημαντικών πολιτικών αποφάσεων, είναι τέχνη που ασκείται επί αιώνες. Στην αυλή των βασιλιάδων, ο επί των επίσημων δείπνων ήταν πάντοτε ένας άνθρωπος που γνώριζε ποιος έπρεπε να καθίσει πλάι σε ποιον, το φαγητό που ήταν πιο πρέπον για την κάθε περίσταση, λαμβάνοντας υπ' όψη και τα γούστα του καθένα, και βεβαίως το κρασί που θα κατάπινε στα δύσκολα της όποιας υψηλής συνάντησης.
Οι Έλληνες, ανέκαθεν, την είχαμε εύκολη, στο αίμα μας μέσα (έτσι λέγαμε παλιά το DNA), τη φιλοξενία. Φιλοξενία με τσιμπούσι, εννοείται. Μέχρι που, με την υπερβολή μας, αρχίσαμε να τρομάζουμε τους ξένους. Φάε απ' αυτό, φάε κι από κείνο, μα δεν μπορείς να μην δοκιμάσεις και τούτο, πάρε μαζί και για το σπίτι ένα κάτι τις, ..., να το το «φοβού τους Έλληνες και δώρα φέροντες», που λένε πλέον για μας πολλοί ξένοι.
Σήμερα, κουραστήκαμε να διαβάζουμε στις εφημερίδες, ξένες και δικές μας, για τα θαύματα της μεσογειακής δίαιτας - μιας διατροφής πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα, κρασιά, ψάρια και όσπρια.
Θα περίμενε κάποιος αυτή η διατροφή να γινόταν «ισχυρό χαρτί» στα χέρια της κάθε πολιτικής μας ηγεσίας. Μαζί με τον ήλιο και τη θάλασσά μας, να πουλούσαμε και τις σαλάτες, τις χορτόπιτες, τα λαδερά, τα λυθρίνια στο φούρνο, τα κριθαρένια παξιμάδια μας και το ωραίο μας το κρασί.
Θα περίμενε, επίσης, κάποιος, όταν γίνονται εδώ σημαντικές συναντήσεις, εκδηλώσεις, συμπόσια, συνέδρια, κ.λπ., όπως βεβαίως και επίσημα δείπνα σε πολιτικό επίπεδο, τα τραπέζια που στρώνουμε για τους ξένους μας να τους αφήνουν μια θετική για την Ελλάδα γεύση στο στόμα και στην καρδιά.
Πριν από μερικές εβδομάδες, ήμουν καλεσμένος στο επίσημο δείπνο που παρέθεσε η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία στους επισήμους που είχαν έρθει εδώ για τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Το δείπνο έγινε σε ένα παραλιακό κέντρο - καλό για ζευγάρι που θέλει να παραμυθιαστεί ότι πάει σε «ιν» κλαμπ της παραλίας, αλλά αίσχος για εκδήλωση με κορυφαίους παράγοντες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, που και αυτό «πολιτικό πεδίο» είναι, και παίζει ρόλο στο ενδυνάμωμα της εικόνας μιας χώρας.
Σας περιγράφω το μενού. Πρώτο πιάτο, τρίπτυχο θαλασσινών με μαριναρισμένο φιλέτο σολομού, carpaccio από λαυράκι, γαρίδες με lemon sauce και σαλάτα από ρόκα και γλιστρίδα. Ακολούθως, sorbet μήλο με calvados, και κύριο πιάτο φιλέτο από μοσχαράκι γάλακτος με πατάτες ογκρατέν. Δεν συνεχίζω, γιατί και τα υπόλοιπα εξίσου προβλέψιμα είναι - τα έχουμε φάει χιλιάδες φορές στα άθλια fixed μενού των νυχτερινών κέντρων, ή σε εστιατόρια απρόσωπων ξενοδοχείων.
Στο τραπέζι μου κάθονταν αξιωματούχοι της EBU, της ένωσης κρατικών τηλεοπτικών σταθμών της Ευρώπης, αλλά και παράγοντες της γαλλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. Όλοι συζητούσαν για το περσινό αντίστοιχο επίσημο δείπνο στην Κωνσταντινούπολη, σ' ένα παλιό παλάτι, με τα ωραιότερα πιάτα της τουρκικής κουζίνας. Θυμόντουσαν, επίσης, τον τελικό στη Γλασκώβη, που τους πήγανε σε ένα μουσείο, και σε κάθε δωμάτιο είχαν διαφορετικά σκωτσέζικα πιάτα, και μικρές ορχήστρες δωματίου που έπαιζαν κομμάτια ανάλογα με τα εκθέματα της κάθε αίθουσας - μπαρόκ, ρομαντική, κ.λπ.
«Στη Ζυρίχη», μου έλεγε ένας παράγων της EBU, «πηγαίνουμε συχνά σε ένα ακριβό εστιατόριο, και η χαρά μας είναι μεγάλη όταν μας φέρνουν στην αρχή ένα τόσο δα μπολάκι με λίγο ελαιόλαδο μέσα, και ένα άλλο με λίγο αλάτι χοντρό και κριθαρένια παξιμάδια. Εσείς, που είναι δικά σας αυτά, γιατί όποτε ερχόμαστε στη χώρα σας, στα επίσημα δείπνα μας ταΐζετε με δικά μας φαγητά;»
Κάθε επαφή με ξένους αξιωματούχους, απ' όποιον χώρο κι αν προέρχονται, είναι σημαντική. Στο τραπέζι μας, δεν συζητήσαμε μόνο για Λίβερπουλ και Μίλαν. Αλλά και για Σαρκοζί και Τουρκία. Για Κόσοβο και Κυπριακό. Για Ιράκ και Μέση Ανατολή. Το μενού δεν βοήθησε τη συζήτηση. Δεν υπήρχε κέφι στο τραπέζι. Όλοι περιμέναμε τον καφέ, να σβήσει τη γεύση του συνηθισμένου φιλέτου. Το σκηνικό μού θύμισε αυτό που μου είπε κάποτε ο μακαρίτης ο Παπανδρέου μετά από ένα δείπνο κορυφής με τη Μάργκαρετ Θάτσερ στο Λονδίνο. «Δεν τρωγόταν το φαγητό. Καθόμουν δίπλα της και δεν είχα όρεξη να πω παρά τα τυπικά. Ενώ με τον Μιτεράν, βρε παιδί μου, πριν αρχίσουμε διαπραγματεύσεις, τα έχουμε πει όλα στο δείπνο. Γεύσεις ωραίες. Και κρασί υπέροχο.»
Η πρόσφατη ... παρ' ολίγον δηλητηρίαση του Πούτιν στον Άγιο Διονύσιο τον Λουμπαρδιάρη, το τάχα μου κυριλέ εστιατόριο κάτω από την Ακρόπολη, δεν ήταν απλώς μια ατυχής σύμπτωση. Ήταν, και αυτή, μία λανθασμένη πολιτική εκτίμηση και κίνηση. Που, ευτυχώς, σε αυτή την περίπτωση δεν είχε μάλλον πολιτικές συνέπειες, αφού ο συγκεκριμένος καλεσμένος μας, στο θέμα του φαγητού, μάλλον άξεστος είναι. Οπότε θα ήταν ευχαριστημένος και με το «απρόσωπο» φιλέτο που φάγαμε παραμονή του τελικού του Τσάμπιονς Λιγκ, ακούγοντας τον εξαιρετικό Μάριο Φραγκούλη να πασχίζει, με κακή μικροφωνική εγκατάσταση, να μας κάνει να νιώσουμε Ελλάδα.
σχόλια