Μας πήρανε χαμπάρι. Οχι ότι δεν το γνωρίζαμε αλλά παρακολουθώντας το πρώτο μέρος από το docudrama (ριάλιτι ακριβώς δεν είναι) του Channel 4 με τίτλο «Γίνε για μια βδομάδα Ελληνας», η αίσθηση της απογοήτευσης και της ντροπής οφειλόταν περισσότερο στην αισθητική του τηλεοπτικού λόγου. Απλουστευτική, επίπεδη τηλεόραση, με ειρωνική χρήση στερεοτύπων που όμως αποτελούν το βασικό στοιχείο αυτού του είδους της τηλεοπτικής αφήγησης η οποία απευθύνεται στο μεγάλο, λαϊκό τηλεοπτικό κοινό. Με άλλα λόγια, μια φτηνή τηλεόραση για μια μεγάλη εθνική και εντέλει ευρωπαϊκή τραγωδία.
Γιατί μπορεί όσα παρουσιάζονται να μην απέχουν από την πραγματικότητα και να αποτελούν αιτίες της αγριότητας με την οποία πληρώνουν οι έλληνες εργαζόμενοι την κρίση αλλά πλέον γνωρίζουμε ότι η ευρωπαϊκή κρίση είναι ευρύτερη του ελληνικού δράματος. Το είδος της τηλεόρασης που χρησιμοποιεί το Channel 4 δεν εμπλέκει ούτε ιστορικά ούτε κοινωνικά ούτε άλλα στοιχεία που μπορεί να μειώσουν την αίσθηση του σοκ στο κοινό. Στηρίζεται στον εντυπωσιασμό και τον ερεθισμό των συναισθημάτων. Εξ ου και αναλαμβάνουν τρεις Βρετανοί να υποδυθούν τους έλληνες εργαζομένους προκειμένου να ταυτιστούν οι θεατές.
Προτείνεται σε μια κομμώτρια, έναν οδηγό λεωφορείου και έναν χειρουργό να ζήσουν με τις οικονομικές απολαβές που θα είχαν ως εργαζόμενοι στην (προ κρίσης) Ελλάδα. Για να έχει όλο αυτό ένα ύφος πιο επιστημονικό παρεμβαίνουν ειδικοί, οικονομολόγοι, πολιτικοί, αναλυτές με τις απόψεις τους.
Ειρωνική πινελιά, η έναρξη στην οποία παρουσιάζεται ο Παρθενώνας - σαν καρτούν - να ξηλώνεται σιγά σιγά και η φιγούρα του «οικονομικού συμβούλου», με το όνομα Costas, ο οποίος επισκέπτεται τους τρεις Βρετανούς και τους προτείνει να γίνουν «Ελληνες για μια βδομάδα» ενώ ο φακός κάνει ζουμ στην επαγγελματική του κάρτα, φορτωμένη το εθνικοπατριωτικό κιτς το οποίο φιγουράρει σε ταμπέλες ταβερνών και τουριστικών καταστημάτων του Μοναστηρακίου.
Η πρώτη εργαζόμενη, μια 54χρονη κομμώτρια, μαθαίνει ότι μπορεί να πάρει σύνταξη ήδη από αυτή την ηλικία (ο φακός τη δείχνει να αγοράζει γούνες κ.λπ. τραβώντας στα άκρα το αρνητικό μοντέλο) ενώ ο δεύτερος, ο 34χρονος οδηγός λεωφορείου, πληροφορείται ότι μπορεί να έχει επιδόματα εκτός του μισθού του, όπως «έγκαιρης προσέλευσης» στην υπηρεσία του και άλλα παρόμοια, ακόμη και επίδομα για να πίνει γάλα, με συνολικό άθροισμα 430 λίρες επιπλέον του κανονικού μισθού του που είναι 429 λίρες (διπλασιάζεται). Ενδιαμέσως ο φακός επισκέπτεται νεκροταφείο, όπου τίθεται το θέμα της σύνταξης του αποθανόντος πατρός σε κόρες οι οποίες μένουν άναυδες.
Το ίδιο και ένας τρομπονίστας στον οποίο λένε ότι μπορεί να παίρνει επίδομα βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και μένει έκπληκτος, λέγοντας «η μουσική ανθυγιεινό επάγγελμα;». Τέλος, ο χειρουργός μυείται στη φοροδιαφυγή α λα ελληνικά και το βρετανικό κοινό έχει την ευκαιρία να πληροφορηθεί το νόημα της λέξης fakelaki.
Την επιστημονική εμβάθυνση στις ελληνικές παραδοξότητες αναλαμβάνουν στο Channel 4 οικονομολόγοι, όπως ο Πλάτων Τήνιος, που εξηγεί ότι τα επιδόματα υπήρξαν πολιτικό εργαλείο για εξαγορά ψήφων ή ο Κevin Featherstone, μέλος του «Hellenic Observation», που είπε ότι τα χρήματα στην Ελλάδα δεν πήγαιναν για ανάπτυξη αλλά για να συντηρηθεί το πελατειακό κράτος. Τίποτε πρωτότυπο για τον έλληνα θεατή, άγνωστα ίσως στους Βρετανούς που μέσω του «Go Greek for a week» «μυούνται» στο ελληνικό παράδοξο.
Πικρά όλα αυτά, περισσότερο καθώς προβάλλονται από ένα είδος τηλεόρασης που μοιάζει αισθητικά με φτηνή, βιομηχανική κορνίζα ενός καθρέφτη στον οποίο αντανακλώνται μεγεθυμένα τα ελαττώματα μιας περιορισμένης εικόνας. Ο λαϊκισμός του εν λόγω θεάματος έγκειται στο ότι παίζει με λαϊκά συναισθήματα, «ντροπής» των εργαζομένων και οργής και φθόνου ίσως των Βρετανών. Βέβαια, λέγεται ότι στη συνέχεια οι τρεις «έλληνες» εργαζόμενοι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν και τη σκληρότητα των μέτρων λιτότητας, να πληρώσουν χαράτσια κ.λπ. Ισως να είναι το «ηθικό δίδαγμα» της σειράς για να μην μπαίνουν ιδέες στους θεατές της.
Πηγή: Τα Νέα, www.tanea.gr
σχόλια