Τις προάλλες ήμουν με έναν φίλο στο Γκάζι, είχαμε καιρό βρεθούμε και ψάχναμε ένα ήσυχο μέρος για να κάτσουμε να τα πούμε. Μου πρότεινε ένα καινούριο bar που έπεσε στην αντίληψη του καθώς περπατούσε για να με συναντήσει. Δεν ήξερε ακριβώς τι ήταν, είχε καιρό να έρθει στο Γκάζι και δεν θυμόταν να το έχει ξαναδεί.
Αποφασίσαμε να πάμε, ίσως και να ανακαλύπταμε να νέο hot spot του Κεραμεικού, «την παλιά βιοτεχνία που έχει γίνει bar» και που όλη η Αθήνα θα συζητά για αυτό σε λίγο καιρό. Κάτι τέτοια λέγαμε αστειευόμενοι με το πόσο πολύ έχει αυξηθεί ο αριθμός των bars στην περιοχή, λες και το maximum της επιχειρηματικής δράσης του έλληνα είναι το να ανοίξει άλλο ένα bar, σαν να μην υπάρχει τίποτα άλλο για να κάνεις σε αυτή την πόλη. Με αυτά και με αυτά φτάσαμε στο μέρος που έλεγε ο φίλος μου. Έξω στους τοίχους είχε γκράφιτι ενώ μέσα είχε αίθριο με δεντράκια και τραπέζια όπου διάφοροι καθόντουσαν και τρώγανε.
Μουσική δεν ακούγονταν και ο κόσμος που κάθονταν ήταν σιωπηλός. Πλησιάσαμε προς την είσοδο και λίγο πριν μπούμε συνειδητοποιήσαμε κάτι που μας έκανε να παγώσουμε από αμηχανία για κάμποση ώρα. Το bar που είδε ο φίλος μου και που σπεύσαμε να πάμε με την ελπίδα πως θα ανακαλύψουμε το νέο μυστικό της πόλης δεν ήταν bar. Οι πελάτες που κάθονταν σιωπηλοί, δεν βρίσκονταν εκεί αναζητώντας ένα νέο στέκι για να πιούνε το ποτό τους, να πούνε τα νέα τους και μετά να γυρίσουν σπίτι τους. Και αυτό γιατί αυτό το μέρος, ήταν το σπίτι τους. Όταν καταλάβαμε πως πριν ένα λεπτό ήμασταν έτοιμοι να μπούμε σε ένα κέντρο αστέγων της “Κλίμακας” για ποτό, θέλαμε να ανοίξει η γη να μας καταπιεί. Αρχικά γελάσαμε για να κρύψουμε την ντροπή μας και μετά φύγαμε χωρίς να πούμε κουβέντα.
Πέρασε η βραδιά και δεν μπορούσα να βγάλω αυτή την σκέψη από το κεφάλι μου. Τόσο καιρό, λίγο πολύ, όλοι γκρινιάζουμε για την κατάσταση που έχουμε μπλέξει με την οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, δυσανασχετούμε και «κλαίμε την μοίρα μας», γκρινιάζουμε ο ένας στον άλλον για τα προβλήματά μας, αλλά οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ακόμα την άνεση να τα κάνουμε όλα αυτά, πίνοντας την μπύρα μας σε ένα μαγαζί, μπορεί λιγότερες φορές σε σχέση με πριν, αλλά και πάλι το κάνουμε. Και μετά γυρίζουμε στο μεγάλο, μικρό, κρύο ή ζεστό μας σπίτι, τρώμε το ακριβό ή φτηνό φαγητό μας και κοιμόμαστε στα κρεβάτια μας. Δεν θέλω να ακουστώ λαϊκιστής και να καταλήξω στο αλλά υπάρχουν και άλλοι που δεν τα έχουν αυτά και εμείς που τα έχουμε δεν τα εκτιμάμε, αν και στην συγκεκριμένη περίπτωση θα με εξυπηρετούσε. Γιατί εκείνο το βράδυ ένιωσα ακριβώς αυτό. Ενοχές. Δεν είναι ότι αγνοούσα την ύπαρξη των αστέγων, απλά ο τρόπος που το πρόβλημα αυτό τρύπωσε στην καθημερινότητά μου, στην διασκέδασή μου συγκεκριμένα, έμοιαζε με χαστούκι. Από την ίδια την πραγματικότητα. Ούτε που ήξερα πόσο καιρό ήταν αυτό το κτίριο εκεί, ούτε που είχα αναρωτηθεί ποτέ μου τί ήταν. Ένας ελέφαντας στην οδό Κωνσταντινουπόλεως.
Ψάχνοντας στο internet έμαθα διάφορα πράγματα γι’ αυτό το «μυστηριώδες» μέρος. Το συγκεκριμένο κέντρο αποτελεί μέρος του προγράμματος της στήριξης αστέγων του Μη Κυβερνητικόυ Οργανισμόυ «Κλίμακα», ο οποίος ιδρύθηκε το 2000 και δραστηριοποιείται με στόχο τόσο την διάθεση υπηρεσιών ψυχικής υγείας όσο και την υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής ενσωμάτωσης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Βρίσκεται στην Κωνσταντινουπόλεως 30 παραπάνω από 10 χρόνια (!) και λειτουργεί καθημερινά από τις 9 το πρωί ως τις 9 το βράδυ. Ξεκούραση και φροντίδα προσωπικής υγιεινής, παροχή ειδών πρώτης ανάγκης (ρουχισμός, υπόδηση, κουβέρτες, φάρμακα), ψυχολογική στήριξη, επίλυση κοινωνικών, ασφαλιστικών και νομικών προβλημάτων είναι μερικές μόνο από τις υπηρεσίες που παρέχει. Δεν αποτελεί παροχή ενός μόνιμου καταλύματος στους ενοίκους του (οι οποίοι δεν ξεπερνούν τους 20), αλλά μία περίοδο «ανασυγκρότησης» προκειμένου να αντιμετωπιστούν κατά το δυνατόν οι παράγοντες που οδήγησαν στην απώλεια στέγης με απώτερο στόχο την κοινωνική τους επανένταξη.
Την άλλη μέρα αποφάσισα να πάω στο κέντρο και να μιλήσω με κάποιον. Συναντήθηκα με την κυρία Άντα Αλαμάνου, την υπεύθυνη επικοινωνίας (μεταξύ άλλων) του κέντρου αστέγων της Κλίμακας. Πριν ξεκινήσουμε την συζήτησή μας, πήρα το θάρρος και της εξήγησα την αφορμή που με οδήγησε εκεί. Η αντίδρασή της με ξάφνιασε ευχάριστα. «Το γεγονός ότι μπέρδεψες το μέρος με bar μας τιμά ιδιαίτερα!», μου είπε. «Αυτό σημαίνει πως έχουμε κάνει καλή δουλειά και πως το σπίτι μας είναι όμορφο». Μιλήσαμε αρκετή ώρα με την Άντα και την συνάδερφό της Αθανασία Τούρκου. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο γραφείο αλλά και μέσα στον χώρο του κέντρου. «Προσπαθούμε πάρα πολύ, με τα ελάχιστα εφόδια που έχουμε, να κάνουμε αυτόν το χώρο όσο πιο ανθρώπινο και ευχάριστο γίνεται. Δεν θέλουμε να αποπνέει μιζέρια και κατάθλιψη. Όλοι εδώ μέσα λειτουργούμε σαν ομάδα. Δεν έρχεται κάποιος και απλά περιμένει να τον εξυπηρετήσουμε. Ο καθένας κάνει ό,τι μπορεί για να προσφέρει. Και αυτό είναι που δημιουργεί ένα όμορφο κλίμα. Αν είσαι απασχολημένος και νιώθεις ότι κάνεις κάτι σημαντικό, δεν είσαι δυστυχισμένος. Έχεις ένα νόημα».
Την ρώτησα για τους αστέγους και την ποσοτική ή ποιοτική διαφοροποίηση που έχει επέλθει τα τελευταία χρόνια λόγω οικονομικής κρίσης. «Από τότε που ξεκίνησε η κρίση, πέρα από τον αριθμό των ανθρώπων που μας προσεγγίζουν, ο οποίος είναι αισθητά ανεβασμένος, έχει διαφοροποιηθεί και το υπόβαθρό τους. Αυτό που εμείς δόκιμα ονομάζουμε ως νέα γενιά αστέγων, δηλαδή άτομα 30-45 χρόνων, που μέχρι πρότινος είχαν ένα καλό βιοτικό επίπεδο και εξαιτίας της κρίσης κατέληξαν εδώ.» Παλιότερα, θα μου ήταν πολύ δύσκολο να πιστέψω πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε, πλέον όμως μου φαίνεται λογικό. «Είναι άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, πολύ από αυτούς μορφωμένοι, που είτε έμειναν άνεργοι και αδυνατούσαν να ξοφλήσουν το στεγαστικό τους δάνειο, είτε δεν έχουν στήριξη από το οικογενειακό ή ευρύτερο δίκτυο, είτε πρόκειται για άτομα που έχασαν την δουλειά τους λίγο πριν την σύνταξη.»
Πάνω στην συζήτηση το θέμα γύρισε ξανά στην παρεξήγηση από όπου ξεκίνησαν όλα. Μεταξύ αστείου και σοβαρού η Άντα μου είπε «Δεν είναι άσχημη ιδέα πάντως το Bar των Αστέγων! Αν δεν υπήρχαν τόσα προβλήματα στον συγκεκριμένο χώρο και είχαμε το περιθώριο να κάνουμε κι άλλα πράγματα, μπορεί και να το σκεφτόμασταν σοβαρά. Προς το παρόν είμαστε σε φάση αναζήτησης ενός καινούριου χώρου στο Κεραμεικό, γιατί οι ανάγκες αυξάνονται μαζί με τα τεχνικά προβλήματα του κτηρίου στην Κωνσταντινουπόλεως.» Με αφορμή την συζήτηση για το Bar των Αστέγων η Άντα μου είπε για μια άλλη προσπάθεια που κάνουν μέσω του Κοινωνικού Συνεταιρισμού (ΚΟΙΣΠΕ), με το εστιατόριο «Το Άλλο» που βρίσκεται Χαλκιδικής 37 και Κορυτσάς. Ένα ζεστό και φιλικό μέρος που δημιουργήθηκε με μεράκι από άτομα με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, με την υποστήριξη ειδικών ψυχικής υγείας αλλά και βραβευμένων επαγγελματιών στο χώρο της μαγειρικής. «Οι μερίδες είναι τεράστιες, ο μουσακάς και τα μπιφτέκια ειδικά είναι εκπληκτικά και οι τιμές πολύ χαμηλές! Αξίζει τον κόπο να το δοκιμάσεις!».
Λίγο πριν φύγω της ζήτησα να μου πει τι έχουν περισσότερη ανάγκη. «Τα πάντα. Από φαγητό, κουβέρτες –ειδικά τώρα με το ψύχος είναι περιζήτητες, ρούχα, σόμπες, μέχρι ξυραφάκια, σαπούνια, οτιδήποτε τέλος πάντων μπορεί να θεωρηθεί σαν είδος πρώτης ανάγκης.» Όποιος θέλει να προσφέρει βοήθεια, μπορεί να επικοινωνήσει στα τηλέφωνα 210 3417165, 210 3417160-3 ή να στείλει email στο [email protected]
Για περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν και αυτά τα sites
http://astegoi-klimaka.blogspot.com/
Θα ήθελα να κλείσω αυτό το post με ένα κείμενο που είχε γράψει η Άντα Αλαμάνου λίγα χρόνια πριν, όταν κάνανε ανακαίνιση στο κέντρο αστέγων. Είναι από τα πιο συγκινητικά και τρυφερά πράγματα που έχω διαβάσει εδώ και καιρό:
Μπορείτε να το δείτε εδώ.
-----
*Το ποστ ήταν απ' το ΜΠΛΟΓΚ ΤΟΥ GAZARTE που ξεκίνησε τη λειτουργία του την περασμένη εβδομάδα -καλή αρχή- με ενδιαφέροντα θέματα για την πόλη.
σχόλια