ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΝΩΛΗ ΑΝΔΡΙΩΤΑΚΗ
Συνηθίζουμε δίπλα απ’ τον χαρακτηρισμό “λαϊκιστής” να τοποθετούμε τη λέξη πολιτικός. Ωστόσο δεν είναι μόνο οι πολιτικοί λαϊκιστές. Το βήμα τους το δίνουν λαϊκιστές δημοσιογράφοι, που είναι άριστοι στο να αναδεικνύουν τoυς λαϊκιστές σε κάθε κλάδο. Ο λαϊκισμός είναι μια φόρμα που ταιριάζει σε κάθε περιεχόμενο. Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος είναι η ενσάρκωση του λαϊκισμού, αυτός προετοιμάζει το έδαφος για να γίνει αποδεκτός ο λαϊκιστής πολιτικός. Ο δημοσιογράφος στήνει το σκηνικό, κατασκευάζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κυριαρχήσει ο λαϊκισμός. Ο δημοσιογράφος γονιμοποιεί τον λαϊκιστή πολιτικό κι εγκαθιδρύει ένα καθεστώς συζήτησης όμοιο μ’ εκείνο του καφενείου.
Ποιά είναι τα καθήκοντά του; Να αναγάγει κάθε θέμα στον ελάχιστο κοινό παρανομαστή. Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του σαν τον “άγιο μέσο όρο”. Θεωρεί ότι μιλά εκ μέρους του λαού. Είναι ο λαός, λέει. Γι’ αυτό απλοποιεί ακόμα και τα πιο περίπλοκα ζητήματα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κατανοητά κι απ’ τη γιαγιά του. Τί κι αν απλοποιώντας απλουστεύει; Τί κι αν απλουστεύοντας αδικεί;
Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος θεωρεί ότι οι συνομιλητές του πρέπει να επιβεβαιώνουν τις προκαταλήψεις του, γι’ αυτό τους καλεί. Ο δημοσιογράφος δεν ερευνά γιατί γνωρίζει εκ των προτέρων όλες τις απαντήσεις. Μιλά κατευθείαν στην καρδιά και στο θυμικό των θεατών του. Πρόκειται για έναν ανεπαρκή δημοσιογράφο που επιτελεί έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο: να λαϊκίζει. Λαϊκίζοντας ο δημοσιογράφος κατορθώνει να γίνεται αρεστός. Άλλοτε χαϊδεύει τα αυτιά του κοινού του εξιδανικεύοντάς το, κι άλλοτε δήθεν του κουνά το δάχτυλο υποδεικνύοντάς του τα λάθη.
Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος αναπτύσσει μια ναρκισσιστική σχέση με το κοινό του, καλλιεργώντας συνειδητά την αυταπάτη ότι στο πρόσωπό του καθρεφτίζεται το κοινό, ο μέσος άνθρωπος. Στην πραγματικότητα ο λαϊκιστής δημοσιογράφος ενισχύει την άγνοια και την αμορφωσιά του κοινού του, αποενοχοποιώντας το μάλιστα, παρουσιάζοντάς του διαρκώς τις ελλειπτικές, προκατειλημμένες και ανεπαρκείς ερμηνείες του ως μεγάλες αλήθειες. Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος έχει μια σχέση συνενοχής με το κοινό του. Εκλαμβάνοντας τον εαυτό του ως έναν απ’ τους πολλούς αδυνατεί αξιωματικά να εμπνεύσει κάτι νέο ή εξαιρετικό. Αναπαράγει το πρόβλημα οδηγώντας έναν φαύλο κύκλο αμάθειας και πεισματικής άρνησης των διαφορετικών όψεων της πραγματικότητας.
Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος δίνει μασημένη τροφή, δεν παραπέμπει ποτέ στη γνώση ή στα αντιφατικά επιχειρήματα. Βλέπει παντού στρατόπεδα κι εχθρούς. Όλα τα ζητήματα γι’ αυτόν ανάγονται στο να διαλέξει κάποιος με ποιό μέρος θα συνταχτεί. Ο λαϊκιστής δημοσιογράφος δεν αποκλίνει απ’ αυτό που “θεωρείται” κανονικό: δε μπορεί να είναι ομοφυλόφιλος, δε μπορεί να είναι νέος, δε μπορεί να είναι άσχημος, δε μπορεί να είναι διαβασμένος. Είπαμε είναι ένας ρόλος, διαμέσου του οποίου πρέπει να ταυτιστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι.
Ωστόσο ο λαϊκιστής δημοσιογράφος είναι κι ένας απίστευτα προνομιούχος τύπος που συναγελάζεται με την εξουσία καθημερινά κι απολαμβάνει ειδικά προνόμια ανήκουστα για το “μέσο πολίτη”. Η διασημότητά του κι ο μισθός του δεν είναι καθόλου “μέσος όρος”.
Αυτός είναι ο λαϊκιστής δημοσιογράφος, ένας προνομιούχος πολίτης που έχει επιφορτιστεί με το βαρύ καθήκον να μπερδεύει τους συμπολίτες του, παίζοντας το ρόλο του “μέσου όρου”.
Στα τηλεοπτικά κανάλια, αλλά και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς οι λαϊκιστές δημοσιογράφοι είναι πραγματικά αμέτρητοι. Τείνουν να γίνουν ο κανόνας. Είναι κι αυτοί μέρος του προβλήματός μας.
σχόλια