Η κατασκευή της λαϊκής συναίνεσης είναι δομικό
χαρακτηριστικό της δημοκρατίας αμερικανικού τύπου.
Γουόλτερ Λίπμαν (1889-1974)
Όπου σταδιακά, καθώς προεγράφη, ο Γιώργος Παπανδρέου ξαναγίνεται Γιωργάκης ακολουθώντας τη μοίρα του προκατόχου του και πολιτικού του alter ego (από τα παιδικά παίγνια lego) Κωστάκη. Κι όπου πριν αλέκτορα φωνήσαι όλοι αυτοί οι γελοίοι υμνητές της πρωθυπουργικής υπεροχής είναι υποχρεωμένοι πάλι να ξανακαταπιούν την μελίρρυτη, με το αζημίωτο, γλώσσα τους.
Βέβαια ο ΓΑΠ είναι ό,τι ανέκαθεν ήταν: ένας φοβικός αντικοινωνικός άνθρωπος περιορισμένων ικανοτήτων με προφανή την αδυναμία να πάρει έγκαιρα τις αναγκαίες αποφάσεις και με κατάδηλη εκφραστική-επικοινωνιακή υστέρηση. Στο μυαλό του Γιωργάκη τα προβλήματα είναι μπερδεμένα σαν το γόρδιο δεσμό, αποκτούν τις διαστάσεις ενός μεταφυσικού κακού και έχουν ως κολλητική ουσία την πατροπαράδοτη αλαζονεία των Παπανδρέου. Οι συνεργάτες του Γιωργάκη γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Πρωθυπουργός συσκέπτεται μεν και μάλιστα με νευρωτικό, αγχωμένο τρόπο αλλά δεν αποφασίζει. Παράλληλα ακούει ευλαβικά και αμίλητος τις στρατιές των συμβούλων του αλλά δεν πραγματοποιεί καμία εισήγησή τους. Αυτό είναι το modus operandi του. Να συσκέπτεται αλλά να μην αποφασίζει, να αποφασίζει αλλά να μην εκτελεί, να εκτελεί αλλά να μετανιώνει και να ανακαλεί. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΓΑΠ εμπιστεύεται-όσο εμπιστεύεται- το πολύ στενό του πολίτ μπιρό, δύο-τρεις ανθρώπους του άμεσου προσωπικού του περιβάλλοντος, τους δύο αδελφούς του ενώ περιφρονεί βαθύτατα το κοινοβουλευτικό ΠΑΣΟΚ αλλά και όλους τους συνεργάτες του πατέρα του. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι ο Γιωργάκης τρέφει σχεδόν υπερβατική πίστη στον αμερικανικό παράγοντα με τρόπο ώστε να καθίσταται συνειδητά ή ασυνείδητα πειθήνιο όργανό του. Έτσι με περισσή αθωότητα ο Παπανδρέου ο Γ΄ εφαρμόζει πολιτικές που αντιστρατεύονται τα ευρωπαϊκά συμφέροντα ενώ για τα λεγόμενα «εθνικά θέματα» κυριαρχεί μαύρο σκοτάδι δηλαδή οι «χειρισμοί» του Δρούτσα. Είναι τέλος χαρακτηριστικό πως οι εξ απορρήτων του Πρωθυπουργού είναι νεαροί τεχνοκράτες χωρίς κοινοβουλευτική ή διοικητική πείρα, μαθητευόμενοι μάγοι δηλαδή που οφείλουν την αιφνίδια, κατακόρυφη άνοδό τους στην ανασφάλεια του ηγεμόνα τους. Σκεφτείτε: ο πιο ικανός υπουργός της κυβέρνησης Παπανδρέου είναι και ο πιο αποτυχημένος: ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ένας άνθρωπος που θα διέπρεπε αν συνέχιζε να είναι κυβερνητικός εκπρόσωπος-ένα είδος Ρουσόπουλου του ΠΑΣΟΚ- αλλά ως τσάρος της οικονομίας ήταν προδιαγεγραμμένο πως θα τα θαλασσώσει. Βλέπετε, έχουν και οι επικοινωνιακές τακτικές τα όριά τους. Εκτός κι αν μερικοί ακόμα νομίζουν πως ικανός πολιτικός είναι αυτός που “γράφει” πιο ωραία από τον Πρετεντέρη και δεν τρέμει εμπρός στην Τρέμη.
Ο Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός από ένα πείσμα. Επειδή έτσι έπρεπε. Επειδή γι’ αυτό τον προετοίμαζε η μαμά του. Και γιατί βεβαίως ο Ελληνικός λαός είναι βαθιά συντηρητικός με ναΐφ πολιτικά ανακλαστικά. Στην Ελλάδα ανέκαθεν λάτρευαν βασιλιάδες, δικτάτορες, εθνάρχες, αρχηγούς πάσης φύσεως, θεόσταλτους ηγέτες που θα πραγμάτωναν τα πεπρωμένα της φυλής. Κάποτε-κάποτε μεγέθη σαν του Βενιζέλου ή του Καραμανλή του πρεσβύτερου, κάποτε-κάποτε σαν του... Καρατζαφέρη. Εν πάση περιπτώσει ο Γιωργάκης εξελέγη ψευδόμενος, παρέλαβε την εξουσία μέσα σε υπνωτικό πανικό, διαλάλησε urbi et orbi την άθλια κατάστασή μας και μετά απορούσε γιατί μας εκμεταλλεύονται οι αισχροκερδείς αγορές. Κατέστησε τη χώρα πειραματόζωο της ευρύτερης, ευρωπαϊκής κρίσης, εξιλαστήριο θύμα του χρηματοπιστωτικού Λεβιάθαν και βέβαια δεν είχε ούτε το σθένος ούτε την ψυχραιμία να διαπραγματευτεί εξαντλητικά, να λειτουργήσει πολιτικά, να συμπεριφερθεί ως πρωθυπουργός κι όχι ως εκ των προτέρων ηττημένος. Χωρίς μάλιστα να δώσει μάχη.
Αντί της μάχης ο ΓΑΠ και ο Παπακωνσταντίνου έδωσαν πολλούς «νικηφόρους» επικοινωνιακούς πολέμους. Παιδιά από οικογένεια, με άψογα αγγλικά και καλούς τρόπους ήταν βούτυρο στο ψωμί για πεπαλαιωμένες καραβάνες όπως ο Στρος Καν, ο Τρισέ, ο Σόρος ή η Μέρκελ. Ηγετίσκοι χωρίς πολιτικό παράστημα, κοσμοπολίτες του συρμού χωρίς τρόμο ιστορίας ή συνείδηση του βαθύτερου εθνικού χρέους ανίκανοι είτε να εμπνεύσουν είτε να εμπνευστούν χρησιμοποιούν τους θεσμούς κατά το δοκούν, κοινοβουλευτικοί δικτατορίσκοι απεχθάνονται τα δημοψηφίσματα ακόμη για θέματα τέτοιας τρομακτικής σημασίας όπως το μνημόνιο, πειθαναγκάζουν την κομματική τους αγέλη να συμφωνεί-όπως εξάλλου και τα κρατικοδίαιτα συνδικάτα-ενώ συμφωνούν στο πόσο εμπνευσμένα ασκεί τα καθήκοντά του ο ανύπαρκτος, Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Και βέβαια, αποτυγχάνουν σε όλες τους τις προβλέψεις. Απ΄ την άλλη, τα συνταγματικά πραξικοπήματα εναλλάσσονται καταιγιστικά εφόσον η εξουσία είναι βαθύτατα αντιδημοκρατική αλλά ουδείς καταγγέλλει το συνταγματικό έλλειμμα στο οποίο βρίσκεται η χώρα. Το χρεοκοπημένο πολιτικό δυναμικό βολεύεται, βλέπετε απ’ αυτήν την αδιέξοδη κατάσταση. Κερδίζει χρόνο, σβήνει τα ίχνη της προδοσίας και του διαγουμίσματος, περιμένει την αλληλεγγύη των άλλων πολιτικών δυνάμεων στην ΕΕ. Μια ολόκληρη επικράτεια μετριοτήτων, εντός και εκτός και μια Ευρωπαϊκή Ένωση που πρέπει να κοιτάξει την ιδρυτική της χάρτα από την αρχή. Ένα πάντως είναι βέβαιο: οι άνθρωποι αυτοί είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κρίσης και άρα δεν μπορεί να καταστούν σημαιοφόροι της υπέρβασής της. Μ’ άλλα λόγια ο πανικός της κυβέρνησης συνεχίζεται αλλά και ο διαγκωνισμός των κομματικών φατριών για την επόμενη μέρα. Παρά τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις, όλα είναι ανοιχτά, όλα παίζονται. Και μάλιστα εν ου παικτοίς...
Υ.Γ. Με εντυπωσιάζει πως τα ελληνικά ΜΜΕ αποσιωπούν πώς το περίφημο ΙΣΤΑΜΕ χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Καντάφι. Είναι αλήθεια ή όχι; Πώς είπαμε ότι λέγεται ο πρωτότοκος γιός του δοκιμαζόμενου σοσιαλιστή ηγέτη;
* Ο κ. Μάνος Στεφανίδης είναι επ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών
σχόλια