Εδώ και αρκετά χρόνια δεν έχω καλύτερο από το να συγκεντρώνω στην οικία μου ποιητικές συλλογές, όχι από αγορές, αλλά από δωρεές γνωστών και αγνώστων μου ποιητών, νέων και μεγαλύτερων, οι οποίοι σαφώς με τιμούν.
Θεωρώ ότι οι ποιητές είναι από τις καλύτερες περιπτώσεις των αποκαλούμενων, συχνά αυτοαποκαλούμενων, καλλιτεχνών - λιγότερο φιλόδοξοι, λόγου χάριν, συγκριτικά με τους μουσικούς και μάλλον χωρίς καθόλου τον τυχοδιωκτισμό των κινηματογραφιστών.
Διότι, άλλο είναι να καταθέτεις την τέχνη σου σε ένα κομμάτι χαρτί, ανεξαρτήτως της πολυπόθητης έκδοσης του ή μη, και άλλο να πρέπει να κινηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός από στούντιο, συνεργεία, εργαστήρια, διανομείς κλπ.
Γνωστό επίσης πως και ο μέγας Καβάφης δεν τα πήγαινε καλά με τους εκδότες, εξ ου και προτιμούσε να πηγαίνει στο τυπογραφείο για γαμήλια προσκλητήρια της γειτονιάς του και να τυπώνει μερικά μόνο από τα ποιήματα του για φίλους.
Χθες, λοιπόν, μου εστάλη ακόμη μία ποιητική συλλογή φίλης που γνωρίζω και που εκτιμώ, η οποία εμφανίστηκε επισήμως στα ελληνικά γράμματα με τη συλλογή Εκδότης χρόνος (Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2003), ενώ με την αμέσως επόμενη εργασία της, την Ενηλικίωση των παραμυθιών (Γαβριηλίδης, 2007) είχε κερδίσει την υποψηφιότητα για το βραβείο ποίησης του λογοτεχνικού περιοδικού Διαβάζω.
Πρόκειται για την ποιήτρια Λιλή Ντίνα και την - τέταρτη κατά σειρά - συλλογή της με τίτλο Η γραφειοκρατία του δισταγμού (Γαβριηλίδης, 2013). Αυτό πάλι με τους τίτλους των ποιητικών συλλογών είναι κάτι το φοβερό, με άλλα λόγια σπανίως έχω διαβάσει τίτλο που να μην μου αρέσει, ασχέτως του περιεχομένου της συλλογής. Φαίνεται σαν ο εκάστοτε ποιητής να βάζει όλη του την τέχνη για να πείσει πως το πόνημα του θά'ναι οπωσδήποτε κάτι ξεχωριστό, ξεμπερδεύοντας μια και καλή με την έννοια της κοινοτοπίας.
Η Λιλή Ντίνα δεν είναι κοριτσάκι που ξεκινάει τώρα να εκδίδει τα ποιήματα του. Είναι γυναίκα ώριμη με κατασταλαγμένες μέσα της τις έννοιες της υπαρξιακής φιλοσοφίας και του κοινωνικού προβληματισμού.
Μου αρέσει που η Λιλή γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. Παρ' όλο που κατοικεί αρκετά χρόνια στην Αθήνα, η ομιλία της θυμίζει αμυδρά το γλωσσικό ιδίωμα των Θεσσαλών, κάτι που σε μένα την κάνει αυτομάτως πιο ανθρώπινη και ελκυστική ως προσωπικότητα.
Μου αρέσει ακόμη που η Λιλή είναι κοκέτα ως γυναίκα, μία καθ' όλα pop αλμοδοβαρική περσόνα, ίδια με το κορίτσι που ενέπνευσε στον Μάνο Χατζιδάκι εκείνο το κείμενο Για την Ελένη του.
Τη συναντώ τακτικά τελευταία στην Κόκκινη Κλωστή, στα Ιλίσια, να τσακώνονται ήρεμα με τον ποιητή - στιχουργό Κώστα Καρτελιά για την πολιτική, να μιλάνε με την ηθοποιό Λουκία Μιχαλοπούλου για την Ολεάνα του Ντέιβιντ Μάμετ και με την ιατρό Μαρία Καλή για τα αποτυπώματα των βασανιστηρίων στα κορμιά μεταναστών. Κυρίως, όμως, την παρακολουθώ να φυγαδεύει τις λέξεις στην έξοδο κινδύνου, να κρύβεται σε ευρύχωρη ανεκτικότητα και κάπως έτσι γεμάτη προσανάμματα να παίρνει φωτιά το μέσα της.
Η Λιλή Ντίνα ανησυχεί για τη μοίρα της ανθρώπινης ύπαρξης αμέσως μετά το βιολογικό τέλος. Θα έχει ντυθεί ο άνθρωπος το φωτοστέφανο όταν ταφεί ως είδος ή τη σκοτεινή πλευρά του θα παλεύει μέχρι τέλους;
Απευθύνεται στον Μακρυγιάννη, όχι αυτόν - τον κατά Ντίνο Χριστιανόπουλο - που τζάκισε το χέρι του για να χορεύουν σέικ τα κωλόπαιδα, αλλά σ' εκείνον που έχει το αμανέτι του Θεού για πάντα και ποίημα επικό παρέδωσε ως παρακαταθήκη με σπλάχνα και καρδιά.
Δώδεκα μόνο λέξεις της και ο Ξενιτεμός ως τίτλος φτάνουν και περισσεύουν για να πουν ότι λένε 20 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ μαζί στα κανάλια: Όταν ο άνθρωπος γίνει φύλλο στον άνεμο δεν ξέρει πού θα πέσει...
Η Λιλή αυτοσαρκάζεται. Δεν είναι η μοιραία γυναίκα που απαριθμεί τους έρωτες της, αλλά δείχνει πάντα πρόθυμη να θυσιάσει το πρόσχημα: Στο ποίημα Ορισμός χαρακτηρίζει τον Έρωτα, αναγκαίο ανύπαρκτο, ενώ στο Ζιγκ - Ζαγκ δηλώνει έξω απ' τα δόντια: Θέλετε να σας διηγηθώ κάτι ερωτικό μου; Πρόσφατο; Να αχνίζει; Σας το υπόσχομαι, με την πρώτη ευκαιρία...
Η γραφειοκρατία του δισταγμού της Λιλής Ντίνα δεν είναι μία απλή ποιητική συλλογή. Είναι εξήντα τρεις συνολικά Ασκήσεις χιούμορ στο κουρασμένο κορμί της λογικής, όπως το ήθελε η ίδια σε ένα άλλο ποίημα της, τα χρόνια της σε νεκρική ακαμψία που τα σκότωσε άθελα της.
Μην την παρεξηγήσετε
Φοβάται
και ψέματα δεν λέει.
* Τη Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, στο Κέντρο Τεχνών, στις 20.00, η Λιλή Ντίνα οργανώνει και επιμελείται ποιητική βραδιά. Απαγγέλλουν οι ποιητές: Χρυσούλα Αγκυρανοπούλου, Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιώργος Βέλτσος, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Τασούλα Καραγεωργίου, Γιώργος Μαρκόπουλος, Ανθή Μαρωνίτη, Αντώνης Φωστιέρης, Θανάσης Χατζόπουλος και Γιώργος Χρονάς.
σχόλια