[Από τον Θανάση Χαραμή]
Ένας ψαράς στη Λωρίδα της Γάζας ισχυρίζεται ότι το βρήκε ενώ έκανε κατάδυση και εξιστόρησε τις λεπτομέρειες σε μια συνέντευξη. Η Xαμάς λέει ότι κατασχέθηκε και βρίσκεται προστατευμένο σε μια μυστική τοποθεσία. Αν και το άγαλμα βρέθηκε τον Αύγουστο και η είδηση είχε πριν τα Χριστούγεννα πρωτοδημοσιευτεί, μόλις λίγες μέρες πριν πήρε έκταση. Η ιστορία του μπρούτζινου Απόλλωνα είναι λίγο-πολύ γνωστή, αλλά υπάρχουν ορισμένες αμφιβολίες που διατυπώνονται μέσα από γνώμες και άρθρα σε ποικίλα μέσα που έσπευσαν να λύσουν το μυστήριο.
Aρχικά η ιστορία του ψαρά αρχίζει να αμφισβητείται. Η όψη του αγάλματος δεν αποδεικνύει ότι παρέμεινε στη θάλασσα για πολλά χρόνια. Η διάβρωση και ο αποχρωματισμός του θα ήταν εντονότερα -τουλαχιστον από αυτά που διακρινονται στις φωτογραφίες.
Ακόμη πιο έμπειροι αρχαιολόγοι επικαλούνται αντίστοιχες περιπτώσεις μπρούτζινων ευρημάτων που αν και είχαν χρονολογηθεί μεταγενέστερα, έχουν λιγότερο καθαρή και αψεγάδιαστη όψη. Οι ίδιοι αρχαιολόγοι αφήνουν ξεκάθαρα να εννοηθεί πως ίσως το άγαλμα δεν βρέθηκε στη θάλασσα, αλλά σε κάποια παράνομη ανασκαφή. Η τοποθεσία αποσιωπάται για να αποτρέψει τους αρχαιοκάπηλους και να μην εγερθούν αξιώσεις από άλλα κράτη -ιδιάιτερα σε αυτήν την περιοχή με τα ρευστά σύνορα και τις διαρκείς συρράξεις.
"Ένα άγαλμα αυτού του μεγέθους είναι μοναδικό", λέει ο Giacomo Medici, ένας λαθρέμπορος του οποίου η σύλληψη και καταδίκη στη Ρώμη απεκάλυψε ένα τεράστιο κύκλωμα παγκοσμίου εμπορίου αρχαιοτήτων. Η υπόθεση Medici είχε οδηγήσει στον επαναπατρισμό έργων στα μεγαλύτερα μουσεία και συλλογές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων του Getty και του Museum of Art της Νέας Υόρκης. "Αν ο Απόλλωνας μπορούσε να πωληθεί, θα έπιανε 20, 30, 40 ίσως και 100 εκατ. ευρώ" λέει, μιλώντας τηλεφωνικά από τη βίλα του, βορείως της Ρώμης, όπου και βρίσκεται με κατ΄οίκον περιορισμό.
Ο James Ede, πρόεδρος εμπορίας αρχαιοτήτων του "Charles Ede" στο Λονδίνο δίνει ένα παράδειγμα που βοηθάει να αντιληφθεί κανείς την αξία του ευρήματος. Ένα αντίστοιχο άγαλμα, στο μισό όμως περίπου μέγεθος από αυτό του Απόλλωνα, το οποίο αναπαριστούσε την Άρτεμη με ένα ελάφι, έφτασε να πωληθεί στο εξωφρενικό ποσό των 28.6 εκατ. σε δημοπρασία που εκτέλεσε ο οίκος Sothebys. Ο Εde επιμένει όμως πως τώρα που το θέμα έχει πάρει δημοσιότητα είναι αδύνατον να επιχειρήσει κάποιος να το πουλήσει ή να το βγάλει παράνομα έξω από τη χώρα.
Ο ντόπιος διάσημος συλλέκτης έργων, αντικών και πολύτιμων αντικειμένων Jawdat Khoudary, ο οποίος και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην δημοσιοποίηση της ιστορίας, ήταν από τους πρώτους επίδοξους αγοραστές. Όταν όμως αντίκρισε το άγαλμα δίστασε -και αρνήθηκε να εμπλακεί ή να το κάνει μέρος της νόμιμης συλλογής του. Ωστόσο θαύμασε την ομορφιά του και παραδέχεται ότι ουδέποτε στο παρελθόν του παρουσιάσαν τόσο άρτιο αρχαίο εύρημα. Ισχυρίζεται ότι το αριστούργημα αυτό πρέπει άμεσα να βρεθεί στο ιδανικό περιβάλλον που θα το προστατεύσει, μια και ο μπρούντζος του αυτή τη στιγμή έχει υποστεί σοκ. Αν ισχύει το ότι βρέθηκε στη θάλασσα, η επαφή του με την ατμόσφαιρα μετά από το τόσους αιώνες στο βυθό, θα έχει ήδη προκαλέσει χημικές διεργασίες που το οξειδώνουν και διαβρώνουν.
Κοινή έγνοια όλων είναι μία: το μέλλον του θησαυρού. Το γλυπτό του Απόλλωνα είναι μια τόσο σπουδαία ανακάλυψη που έχει συγκλονίσει τις κοινότητες ιστορικών και αρχαιολόγων. Το γεγονός ότι είναι σε μέρος μή προσβάσιμο έυκολα, λόγω των γεωπολιτικών αναταράξεων, εντείνει το μυστήριο και την ανασφάλειά τους. Μπορεί η Χαμάς να διαβεβαιώνει ότι θα κάνει τα πάντα για να προστατεύσει το πολύτιμο έυρημα, όμως κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.
Πλην τούτου, πολλοί ευελπιστούν ότι στο μυστικό χωράφι, απ' όπου πιθανόν ανεσύρθη, υπάρχουν κι άλλοι θησαυροί που περιμένουν την επιστημονική σκαπάνη.
Ο καιρός θα δείξει.
σχόλια