Υπέροχες, γενναίες γυναίκες στο Facebook - χωρίς μαντήλα

ζήτω τρεις φορές ο αγώνας των ιρανών γυναικών που θέλουν να κυκλοφορούν και χωρίς μαντήλα και ζήτω άλλες τρεις φορές ο αγώνας των γαλλίδων μουσουλμάνων που γουστάρουν να την φοράνε για να δείξουν την δική τους πολιτιστική διαφορά. Τις στηρίζω απερίφραστα όλες χωρίς αστερίσκους και ύποπτους πολιτιστικούς διαχωρισμούς και λυπάμαι που δεν μπορώ να κάνω κάτι περισσότερο από το να αναμεταδίδω στιγμές από τον αγώνα τους ενάντια στους ολόιδιους φασιστομουλάδες και των δύο θρησκειών. Και για να τελειώνουμε: όποιος γουστάρει να παινεύεται ότι είναι ανεκτικός και ανεξίθρησκος και θεωρεί ότι η θρησκεία επεμβαίνει υπέρ το δέον πάνω στους πιστούς της και απλώνει τα ξερά της και σε όσους δεν είναι και τόσο πιστοί οφείλει να μάχεται για να διαχωριστούν πλήρως το κράτος και η εκκλησία. Τα λέμε στον δρόμο ενάντια στο δικό μας φασιστοπαπαδαριό...

Εννοείται ότι στηρίζουμε τον πλήρη διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας.Να επιστήσω μόνο την προσοχή στο εξής: Από τις πλέον ολοκληρωμένες περιπτώσεις σαφούς διαχωρισμού τον δύο συναντούμε στην Γαλλία. Όπου (ορθώς, κατά την άποψή μου) ΟΛΟΙ απαγορεύεται να φέρουν διακριτικά της θρησκείας τους στους χώρους εκπαίδευσης και στις δημόσιες υπηρεσίες. Σε αυτό το πλαίσιο, και μόνον σε αυτό το πλαίσιο, απαγορεύεται και η μαντήλα. Άρα τελικά είσθε υπέρ του πλήρους διαχωρισμού ή όχι;

Συγνώμη για την παρέμβαση αρχικά. Αναφορικά με το διαχωρισμό κράτους και εκκλησιών και το αν πρέπει κάποιος να φοράει θρησκευτικά διακριτικά που αναφέρθηκε: Δεν βρίσκω αντίφαση μεταξύ του διαχωρισμού και της δυνατότητας να φοράει κάποιος στο δημόσιο χώρο θρησκευτικά σύμβολα. Στην περίπτωση του διαχωρισμού υποτίθεται ότι αυτό που είναι θρησκευτικά ουδέτερο είναι το κράτος και οι φορείς του, οπότε είναι αναμενόμενο σε ένα δημόσιο χώρο όπως το σχολείο ή το δικαστήριο να μην επιτρέπεται να αναρτώνται θρησκευτικά σύμβολα οποιουδήποτε είδους. Αλλά το σώμα του κάθε πολίτη (το κεφάλι που φοράει την μαντήλα ή το κιπά, ο λαιμός που κρέμεται ο σταυρός ή το χέρι με το κομποσκοίνι) δεν αποτελεί δημόσιο χώρο. Νομίζω ότι είναι δικαίωμα του καθενός να εκφράζεται θρησκευτικά στο δημόσιο χώρο εφόσον δεν ενοχλεί κανέναν. Και με το να φοράς θρησκευτικά σύμβολα δεν ενοχλείς κανέναν. Το βλέπω περισσότερο ως παραβίαση της ατομικής ελευθερίας του ατόμου. Δεν συμφωνώ με την ιδεολογία που στηρίζει και στηρίζεται από την μαντήλα αλλά δε νομίζω ότι η πολιτική εξουσία έχει το δικαίωμα να επιβάλει στον καθένα/καθεμία τι θα φοράει και τι όχι. Το ζήτημα εν τέλει δεν είναι να επιβάλεις μία ομοιογένεια στο δημόσιο χώρο για να μην έχεις προβλήματα με τη διαφορετικότητα αλλά να εκπαιδεύσεις τον πολίτη στην ανεκτικότητα των διαφορετικών πεποιθήσεων και αυτό δεν μπορεί να γίνει όταν η διαφορετικότητα δεν γίνεται ορατή.

Μη ζητάς συγγνώμη, ανοιχτή συζήτηση είναι!Εν γένει δεν διαφωνώ με αυτά που λες, απλώς στη Γαλλία η εν λόγω νομοθεσία υπήρχε πολύ πριν την υπάρχουσα ανάμειξη πολιτισμών, και οι χριστιανοί (και πιστέψτε με, στη Γαλλία βρίσκει κανείς φανατικούς άθεους όσο και εμμονικούς καθολικούς) δεν είχαν ποτέ δημιουργήσει σχετικό θέμα (ή αν δημιούργησαν, προφανώς κανείς δεν ασχολήθηκε στα σοβαρά). Πρόκειται για ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά του γαλλικού κράτους και ανάγεται στις αξίες της γαλλικής επανάστασης. Μπορεί να φαίνεται καταπιεστικό από μια σκοπιά, από μια άλλη όμως είναι απελευθερωτικό και μπορεί πιστεύω να βοηθήσει όσους θέλουν να αποτινάξουν από πάνω τους την θρησκευτική καταπίεση που μπορεί να τους επιβάλλει το στενότερο περιβάλλον τους (εκτός κι αν πιστέψουμε πως όλα τα 13χρονα κορίτσια λαμβάνουν αποφάσεις ανεπηρέαστες από τις επιταγές της οικογένειας και της κλειστής τους κοινότητας...)

Εν γένει προτιμώ τη γαλλική λογική απέναντι στις μειονότητες από την αγγλοσαξονική που βρίσκεται ας πούμε στην αντίπερα όχθη καθώς εν τέλει αναπαράγει συνεχώς τις ίδιες διακρίσεις και την γκετοποίηση δίνοντας τόση έμφαση στη διαφορετικότητα. Στο συγκεκριμένο ζήτημα, όμως, θεωρώ την απαγόρευση υπερβολική και εν μέρει υπεύθυνη για το φαινόμενο του γυναικείου κινήματος της μαντίλας. Όπως αναφέρθηκε, ήδη, οι γυναίκες αυτές επιζητούν τώρα από μόνες τους να φορούν μαντήλα για να καταδείξουν την πολιτισμική τους διαφορά και ως αντίδραση στην απαγόρευση και θέλουμε δε θέλουμε μεγάλο ποσοστό από αυτές είναι μορφωμένες και ανεξάρτητες μουσουλμάνες. Σε αυτό που λες για τα κορίτσια δεν έχεις άδικο. Επίσης, όπως σωστά επισήμανες οι Γάλλοι πριν την πολιτισμική ανάμειξη δεν είχαν πρόβλημα με το να μην εκφράζονται θρησκευτικά στο δημόσιο χώρο. Ακριβώς εδώ έγκειται η διαφορά νομίζω: στο ό,τι αυτές οι γυναίκες δεν θεωρούν ότι υφίστανται τόσο θρησκευτική καταπίεση όσο εν γένει πολιτισμική. Η πολιτισμική διαφοροποίηση του πληθυσμού επιφέρει και την διαφοροποίηση των αξιών. Οι αξίες της γαλλικής επανάστασης είναι οι αξίες ενός πολιτισμού δεν είναι πανανθρώπινες - θα θέλαμε να είναι αλλά δεν είναι. Δεν λέω ότι στα πλαίσια ενός ευρωπαϊκού κράτους πρέπει παράλληλα να συνυπάρχουν διαφορετικές αξίες που να επηρεάζουν τα δημόσια πράγματα (πχ. οι μουσουλμάνοι να μην αναγνωρίζουν το γαλλικό σύνταγμα, τους νόμους ή να μην δέχονται την κοσμικότητα του κράτους και να πράττουν σύμφωνα με το κοράνι) αλλά στα πλαίσια των ατομικών ελευθεριών ένα minimum ανεκτικότητας στο τι φοράει και τι όχι κάποιος δεν νομίζω ότι βλάπτει. Δεν είμαι σίγουρη για όλα τα παραπάνω, δεν απορρίπτω εντελώς το μοντέλο που περιγράφεις αλλά πιστεύω ότι εν τέλει η απαγόρευση είναι αυτή που διόγκωσε το κίνημα των γυναικών υπέρ της μαντίλας και τέλος, εγώ προσωπικά όταν κάποτε είδα κάποιες φοιτήτριες στο πανεπιστήμιο μου (ίσως από πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών δεν ξέρω) να φοράνε μαντήλα δεν ενοχλήθηκα και γενικά δεν ενοχλούμαι με αυτά, μου φαίνεται αναμενόμενο, φυσιολογικό και λίγο ενδιαφέρον.

Νομίζω γενικώς συμφωνούμε. Κι εμένα δεν είναι κάτι που με ενοχλεί να το βλέπω. Και δεν συζητείται καν ότι υπάρχουν πολλές γυναίκες που έχουν φθάσει πολύ ψηλά και εξακολουθούν να επιλέγουν τη μαντήλα. Δεν είναι καθόλου απαραίτητο ότι πρόκειται για προϊόν εξαναγκασμού η επιλογή αυτή.Συγχρόνως σκέφτομαι... Να περπατάω στο Παρίσι όταν χτυπάει 30άρια. Με την υγρασία, είναι πιο ανυπόφορο από την Αθήνα. Φθάνεις ένα βήμα πριν την απόφαση να κυκλοφορήσεις στο δρόμο με μπικίνι. Σκεπτόμενη την αίσθηση του υφάσματος τυλιγμένο γύρω από τ'αυτιά, το λαιμό μου... Θέλω να πάω να χωθώ στο ψυγείο. Κι αν μου πάρει ο αέρας τη μαντήλα, να το θεωρήσω ντροπή που θα δουν οι άνδρες τα μαλλιά μου...Πιθανότατα είναι προβολή δικών μου κολλημάτων όλο αυτό. Το πώς συνοφρυώνομαι όταν αντιμετωπίζομαι διαφορετικά από τους άνδρες. Το πώς δεν καίγομαι να βροντοφωνάξω σε κανέναν την εθνικότητα/πολιτισμική μου ταυτότητα. Το πώς, εν τέλει, ιδρώνω, πολύ εύκολα...Μάλλον είναι προβολή όλων των παραπάνω. Ίσως γι'αυτό αδυνατώ να φανταστώ κάποιαν να μπαίνει σε τόσο κόπο μόνο και μόνο για να δηλώσει τη διαφορετικότητά της. Και το μόνο που βλέπω είναι η ντροπή που μια θρησκεία της έχει ενσταλάξει για το τριχωτό της κεφαλής της. Όχι δια της βίας, αλλά δια της χρόνιας συστηματικής (ειρηνικής στο κάτω κάτω) γαλούχησης - που και πλύση εγκεφάλου τη λες.Έχουν αρχίσει να σφίγγουν κι οι ζέστες. Χωρίς πλάκα, τα περί μαντήλας τα βλέπω με ένα πιο αποστασιοποιημένο μάτι το Δεκέμβρη.Μια απορία έχω μόνο: Οι άνδρες γιατί δεν κάνουν κι αυτοί κάτι τις να διατυμπανίσουν τη διαφορετικότητά τους; Έχω γνωρίσει νεαρούς Γάλλους βορειοαφρικανούς, αφρικανούς, ασιάτες, ανατολικοευρωπαίους και ορίτζιναλ, όλοι ήταν ντυμένοι καρμπόν. Οι μόνοι που κάνουν τη διαφορά είναι κάνας ορθόδοξος Εβραίος ή Σιχ Ινδός. Και στη δική τους όμως περίπτωση η εμμονή στις ενδυματολογικές επιλογές αποτελούσε αποτέλεσμα όχι πολιτισμικής διαφοροποίησης, αλλά συμμόρφωσης με θρησκευτικές επιταγές. Τυχαίο;