Με ένα μεγάλο γκαλά όπερας στο Ηρώδειο την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου η Εθνική Λυρική Σκηνή, σε συνεργασία με την "Εταιρία για το Κτήριο της Όπερας και την Ακαδημία Λυρικής Τέχνης «Μαρία Κάλλας»", τιμά τη μνήμη της κορυφαίας Ελληνίδας υψιφώνου που σφράγισε με τη μοναδική παρουσία της τον κόσμο της όπερας. Σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού και με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων μονωδών διεθνούς ακτινοβολίας.
Η Μαρία Κάλλας, η μεγαλύτερη λυρική τραγουδίστρια του 20ου αιώνα με τη χαρισματική ικανότητα να διαβάζει πίσω από τις νότες και να πλάθει αριστοτεχνικά πειστικούς χαρακτήρες μεγάλης αμεσότητας, πραγματοποίησε τα πρώτα επαγγελματικά βήματά της στην Εθνική Λυρική Σκηνή, προτού ακολουθήσει μια αποθεωτική καριέρα στο εξωτερικό και στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα του κόσμου.
Φέτος, συμπληρώνονται 37 χρόνια από το θάνατό της και η ΕΛΣ αποτίνει έναν λυρικό φόρο τιμής στη «φωνή του αιώνα», όπου διάσημες άριες -σημαδεμένες για πάντα από τις ανεπανάληπτες ερμηνείες της- θα κατακλύσουν τις κερκίδες του ρωμαϊκού ωδείου με τη συμμετοχή λαμπρών Ελλήνων και ξένων μονωδών. Τα οπερατικά διαμάντια θα ερμηνεύσουν οι διεθνούς φήμης μονωδοί: Άρης Αργύρης, Αντρές Βεραμέντι, Δήμητρα Θεοδοσίου, Ντανιέλα Ντεσσί, Έλενα Ξανθουδάκη και Νίκολα Ουλιβιέρι.
Τους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για τη Μαρία Κάλλας. Αυτές είναι οι απαντήσεις τους.
Νίκολα Ουλιβιέρι
Τι θαυμάζει ένας λυρικός καλλιτέχνης στη Μαρία Κάλλας; Είναι πρότυπο;
Μέσα από τις ηχογραφήσεις αλλά και από σκηνές ταινιών, φαίνεται αμέσως πως η Κάλλας ήταν μια εκλεπτυσμένη φιγούρα, όσον αφορά το μουσικό κι ερμηνευτικό κομμάτι, και η αναπνοή και ο έλεγχος στον τονισμό αποτελούν μια μεγάλη βοήθεια κι ένα καλό παράδειγμα για τις νέες γενιές.
Ποιο είναι αυτό το χαρακτηριστικό που κάνει την Κάλλας πιο ιδιαίτερη σε σχέση με άλλες λυρικές καλλιτέχνιδες;
Η Κάλλας έφερε την ερμηνευτική αναζήτηση της στο υψηλότερο επίπεδο, πετυχαίνοντας, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, την ανάδειξη του χαρακτήρα της. Ήταν, άλλωστε, μια κομψή και εκλεπτυσμένη γυναίκα, όχι μόνο στη σκηνή, αλλά και στην προσωπική της ζωή, καθώς, για έναν καλλιτέχνη, συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό ο τρόπος ζωής στη γέννηση ενός μύθου.
Ο Νίκολα Ουλιβιέρι είναι Ιταλός μπασοβαρύτονος. Έχει εμφανιστεί σε σπουδαία θέατρα και φεστιβάλ παγκοσμίως όπως Σκάλα Μιλάνου, Βασιλικό Θέατρο Τορίνου, Μεγάλο Θέατρο Ο Φοίνικας Βενετίας, Όπερα Ρώμης, Βασιλικό Θέατρο Σαν Κάρλο Νάπολης, Θέατρο Μουσικού Φλωρεντινού Μάη, Θέατρο Μάσσιμο Παλέρμο, Θέατρο Φιλαρμόνικο Βερόνας, Φεστιβάλ Όπερας Ροσσίνι (Πέζαρο), Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης, Θέατρο στον Βην Βιέννης, Μεγάλο Θέατρο Λιθέου Βαρκελώνης, Θέατρο Λα Μονναί Βρυξελλών, Θέατρο Κολόν Μπουένος Άιρες, στα Φεστιβάλ Εδιμβούργου, Στρασβούργου, Ζάλτσμπουργκ και Αιξ-αν-Προβάνς, καθώς και στις Όπερες Ουάσινγκτον, Λυόν, Λος Άντζελες, Αμβούργου. Έχει συμμετάσχει σε συναυλίες με τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα Λονδίνου, καθώς και με τις Φιλαρμονικές Μονάχου, Ραδιοφωνίας της Γαλλίας και Τελ Αβίβ. Έχει συνεργαστεί με εξέχοντες αρχιμουσικούς όπως οι Αμπάντο, Μέτα, Γκάττι, Μαριόττι, Χάρντινγκ, Νοζέντα, Όρεν, Βιόττι, Λομπάρ, Αλεσσαντρίνι, Ρίτσι, Τζελμέττι, Κόνλον. Τιμήθηκε με το βραβείο «Φράνκο Αμπιάττι» για τις ερμηνείες του σε έργα Μότσαρτ.
**
Αντρές Βεραμέντι
Τι σημαίνει για εσάς η Μαρία Κάλλας; Πώς στεκόταν ως παρουσία στον κόσμο της όπερας;
Για μένα, η Μαρία Κάλλας ήταν η ευκαιρία να ανακαλύψω τα έντονα συναισθήματα και την επίπτωση που προκαλεί η όπερα σ έναν κοινό θνητό. Όταν ήμουν παιδί και έμαθα ότι πέθανε, άκουσα τις "μεγάλες παραστάσεις» και διέκρινα μια βαθιά συγκίνηση. Εκείνη την εποχή, δεν είχα ξεκινήσει τις τεχνικές ερμηνείας, αλλά πραγματικά πίστευα, ότι ο τρόπος που τραγουδούσε ήταν μοναδικός. Με λίγα λόγια, το πρώτο πράγμα που ανακάλυψα και θαύμαζα ήταν ιδιότητά της να δημιουργήσει μια καλή επικοινωνία με το κοινό. Για μένα, η πιο σημαντική συνεισφορά της στον κόσμο της όπερας, ήταν η ''δύναμη'' των χαρακτήρων που έπαιξε. Οι σοπράνο σταμάτησαν να είναι τα κορίτσια με ωραία φωνή απλά για να παρουσιάζονται στη σκηνή. Έχει μετατραπεί ο κόσμος της όπερας, και χάρη σε αυτήν θα μπορούσαμε να μελετήσουμε εκ νέου: Verdi, Puccini, Donizetti, Bellini, Rossini, Ponchieli και άλλους συνθέτες του bel canto και του verismo.
Ποιο στοιχείο κάνει την Κάλλας την πιο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στον κόσμο της όπερας;
Προφανώς η Μαρία Κάλλας είχε μια ισχυρή προσωπικότητα, που ήταν όχι μόνο μέσα από τους ρόλους που έκανε, αλλά και στην τελειομανία που ήθελε να εργάζεται σε πολύ ποιοτικά επίπεδα. Για να φτάσει σε αυτό το σημείο, οι συζητήσεις και οι τεταμένες καταστάσεις ήταν συχνά φαινόμενα, αλλά η ισχυρή προσωπικότητά της ήταν μια σχετική συμβολή για τη μεγάλη διάδοση της όπερας, μετατρέποντάς την σε μεγάλο λυρικό αστέρι που ήταν, και φυσικά εξακολουθεί να είναι.
Περουβιανός τενόρος, φιναλίστ στο διεθνή διαγωνισμό «Οπεράλια» του Πλάθιντο Ντομίνγκο (2003). Πρωτοεμφανίστηκε ως Αλφρέντο Ζερμόν (Τραβιάτα, 2009) στο Δημοτικό Θέατρο Σαντιάγο Χιλής. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες παραγωγές όπερας, όπως Μάκβεθ (Εθνική Όπερα Ρήνου, Όπερα Μόντε-Κάρλο), Νόρμα (Βασιλικό Θέατρο Μαδρίτης), Τόσκα (Δημοτικό Θέατρο Σαντιάγο, Χιλή), Η σύντομη ζωή (Θέατρο Θαρθουέλας, Μαδρίτη), Τραβιάτα (Εθνικό Θέατρο Σάο Κάρλος Λισαβόνας, Όπερα Μασσύ), Μανόν Λεσκώ (Θέατρο Μαεστράνθας Σεβίλλης), Τουραντότ (ABAO, Μπιλμπάο). Έχει τραγουδήσει υπό τη μπαγκέτα εξαιρετικών αρχιμουσικών όπως οι Ρεντζέττι, Ζάντερλινγκ, Μένα, Αντρέ, Κουέρτι, Ορτέγα, Χαρτ-Μπεντόγια, Αλαπόντ, Ντίαθ, Τζανέττι, Γκαλιάρντο, Γκάλλι, Κόλομποκ, Σολέρ, Ζίφερτ, Κάλβο, Βιέ, Χάλφτερ, Μπρίτσιο. Μεταξύ άλλων, έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως Φλαμάν, Gasparon, Γκρίντα, Ντεζιρέ, Μαεστρίνι, Μαρτορέλ, Εσπόζιτο, Λανγκ, Γκαρσία.
**
Άρης Αργύρης
Τι σημαίνει για εσάς η Μαρία Κάλλας;
Η Μαρία Κόλλας είναι η οπερατική προσωπικότητα που άλλαξε τη ροή της όπερας στη μουσική ιστορία και είναι το πρώτο είδωλο για μένα και πολλούς άλλους συναδέλφους με τις αξεπέραστες ερμηνείες της!
Τι συμβολίζει στον κόσμο της όπερας;
Η παρουσία της έδωσε τον «χολιγουντιανό» χαρακτήρα και την απολυτή αίγλη που έλειπε εκείνη την εποχή στον κόσμο της όπερας. Μια πραγματικά κινηματογραφική προσωπικότητα, για τα οπερατικά δεδομένα της εποχής! Μπορούμε επίσης να πούμε πως ήταν η πρώτη ή αλλιώς αυτή που έδωσε βάρος και ουσία σε αυτό που ονομάζουμε και θεωρείται αυτονόητο σήμερα «τραγουδιστής-ηθοποιός»!
Τι είναι αυτό που κάνει την Μαρία Κάλλας την πιο πολυσυζητημένη προσωπικότητα στον κόσμο της όπερας;
Η ένταση, η πειθαρχεία, η αγάπη, η αφοσίωση, ο πόνος, η λάμψη, η μοναξιά, η μουσικότητα, το πάθος, η ομορφιά είναι όλα αυτά τα συναισθήματα και στοιχεία που την έκαναν ξεχωριστή και που συνόδευαν και αγκάλιασαν όλο το φάσμα της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής αυτού του υπέροχου ανθρώπου!
Βαρύτονος, σπούδασε τραγούδι με τους Κώστα Πασχάλη, Φραγκίσκο Βουτσίνο, Δέσποινα Καλαφάτη. Συνέχισε σπουδές στη Μουσική Ακαδημία Μονάχου με τη Δάφνη Ευαγγελάτου (υποτροφία «Μαρία Κάλλας», 1999). Έχει τραγουδήσει σε Αθήνα, Αμβούργο, Στουτγάρδη, Στοκχόλμη, Λειψία, Σαβονλίννα, Βερολίνο, Λονδίνο, Βρυξέλλες, Τόκυο, Αμβέρσα, Γάνδη, Γενεύη, Σαν Ντιέγκο, Μπουένος Άιρες, Δρέσδη, Τεργέστη, Βερόνα, Βιέννη. Το ρεπερτόριό του περιλαμβάνει ρόλους όπως Ντον Τζοβάννι, Εσκαμίγιο (Κάρμεν), Φίγκαρο(Ο κουρέας της Σεβίλλης), Ζερμόν(Τραβιάτα), Μαρτσέλλο(Μποέμ), Ιάγο (Οθέλλος), Κόμη Αλμαβίβα(Οι γάμοι του Φίγκαρο), Πόζα (Ντον Κάρλος), Ρενάτο (Ένας χορός μεταμφιεσμένων), τους «τέσσερις κακούς» (Τα παραμύθια του Χόφμαν). Έχει συνεργαστεί με διάσημους αρχιμουσικούς όπως οι Μέτα, Μαζούρ, Τήλεμαν, Ρίτσι, Τζανέττι, Ρεντζέττι, Μοντανάρο, Τζελμέττι. Κέρδισε το «Διεθνή διαγωνισμό όπερας δωματίου του ανακτόρου Ράινσμπεργκ», Γερμανία (2002), ενώ το 2007 έλαβε το βραβείο «Καλύτερου νέου καλλιτέχνη» από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.
Έλενα Ξανθουδάκη
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μια κλασική τραγουδίστριας που θαυμάζει στην Κάλλας; Μήπως ένα μοντέλο είδωλο ρόλου για κάθε λυρικό / οπερατικό καλλιτέχνη;
Στην Κάλλας βρίσκουμε έναν καλλιτέχνη μεγάλης έκφρασης, βάθους και ειλικρίνειας, όπου η επαγγελματική προσέγγιση του, η μελέτη και η προετοιμασία του, είναι πηγή έμπνευσης, όπως και η αξιοσημείωτη ικανότητά του να ''αγγίξει'' ένα κοινό δραματικά και μουσικά. Αυτό είναι το χάρισμα της Κάλλας - να παντρεύει τη μουσική έκφραση και τα φωνητικά της χρώματα σε μία δραματική κατάσταση, που όμως είναι γεμάτη με ζωή. Ένας ζωντανός άνθρωπος, που δημιουργήθηκε από εσωτερικές διεργασίες και την κατανόηση των χαρακτήρων που έπαιζε αλλά και την έμπνευση, που μπορεί να σου δώσει η μουσική. Η Κάλλας είναι για μένα η ιδανική περφόρμερ-ηθοποιός-τραγουδίστρια και ότι καλύτερο σε φωνή έχει βγάλει η όπερα.
Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι κάθε τραγουδιστής της όπερας έχει ακούσει, έχει διαβάσει κι έχει μελετήσει το έργο της Μαρίας Κάλλας, και σίγουρα τη θεωρεί μια έμπνευση. Αυτή είναι η έμπνευση για όλους τους λυρικούς τραγουδιστές, να στοχεύουν και να επιδιώκουν τα υψηλότερα επίπεδα, που μπορούν να επιτευχθούν σε αυτή την τεράστια μορφή τέχνης.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά κάνουν την Κάλλας, την πιο ιδιαίτερη και ξεχωριστή προσωπικότητα σε σχέση με άλλους διάσημους τραγουδιστές;
Η Κάλλας είχε την ικανότητα να ζει τους ρόλους της με ένταση, ειλικρίνεια, με φωνητική και μουσική ευφυΐα, για να κάνει το ακροατήριο να πιστεύει ότι είναι πραγματικοί. Είχε μια αφοσίωση στην τέχνη και στην έκφραση της που κάποιος σπάνια μπορεί να δει στη σκηνή, ακόμα και σε πολλούς διάσημους τραγουδιστές, τόλμησε να κάνει το δράμα πραγματικό, και όχι απλά να παίζει πάντα εκ του ασφαλούς, και αυτό είναι πολύ συναρπαστικό για ένα ακροατήριο. Η Κάλλας είχε επίσης ένα μοναδικό και εκφραστικό χρώμα στη φωνή της που δεν μπορεί να το μιμηθεί κανείς, και το χρησιμοποίησε με μεγάλη εκφραστική ικανότητα και με κατανόηση απέναντι στις ανθρώπινες καταστάσεις, την τραγωδία και το πάθος.
Ελληνο-αυστραλή υψίφωνος, σπούδασε μουσική στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και στη Μουσική Σχολή Γκύλντχωλ Λονδίνου. Συνέχισε στο πρόγραμμα για νέους καλλιτέχνες του Μουσικού Φλωρεντινού Μάη, Ιταλία. Έλαβε πολλά πρώτα βραβεία σε διάφορους διαγωνισμούς. Έχει τραγουδήσει Πρώτη ανιψιά (Πήτερ Γκράιμς, Εθνική Ακαδημία Αγίας Καικιλίας, υπό τη διεύθυνση του Αντόνιο Παππάνο), Τζίλντα (Ριγολέττο, Όπερα Κουήνσλαντ, Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης), Παμίνα (Ο μαγικός αυλός, Εθνική Όπερα Αγγλίας), Κόμισσα Αντέλε (Ο κόμης Ορύ, Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης) Κλορίντα (Η Σταχτοπούτα, Φεστιβάλ Όπερας Γκλάιντμπορν), Τζεμμύ (Γουλιέλμος Τέλλος) στη βραδιά των εγκαινίων των BBC Proms 2011 υπό τον Αντόνιο Παππάνο με την Εθνική Ακαδημία της Αγ. Καικιλίας, Λίζα και Αμίνα (Η υπνοβάτις) στη Βασιλική Όπερα Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν) υπό τον Ντανιέλ Ορέν. Έχει τραγουδήσει σε συναυλίες με τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα, επίσης τη Λειτουργία σε Ντο μείζονα του Μπετόβεν υπό τον Λουί Λανγκρέ.
Δήμητρα Θεοδοσίου
Τι αισθάνεσθε όταν ακούτε την Κάλλας σήμερα;
Η divina Μαρία Κάλλας ήταν εκείνη που με την μεγαλειώδη ευφυΐα, ευαισθησία και το πάθος της άλλαξε τον κόσμο της όπερας όπως δεν το είχε κάνει κανένας έως τότε! Ήταν ένα αμάλγαμα
αγάπης, πόνου, χαράς, απελπισίας, ζωής και θανάτου· ζούσε στη ζωή της τα δράματα των ηρωίδων που ερμήνευε. Ακόμα και σήμερα η συγκίνηση μου όταν την ακούω είναι αξεπέραστη.
Με εμφανίσεις στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης και του κόσμου (Μιλάνο, Μόναχο, Παρίσι, Λονδίνο, Ζυρίχη, Φλωρεντία, Λισαβόνα, Βραζιλία, Ιαπωνία, Κορέα), συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πλέον περιζήτητες υψιφώνους. Από το ευρύ ρεπερτόριό της ξεχωρίζουν οι ηρωίδες του Βέρντι, τις οποίες έχει ερμηνεύσει από τη Σκάλα του Μιλάνου έως την Ιαπωνία, καθώς επίσης οι μεγάλοι ρόλοι σε όπερες του Μπελλίνι (Νόρμα) και του Ντονιτσέττι (Άννα Μπολένα, Ρομπέρτο Ντεβεραί). Έχει συμπράξει με διάσημους αρχιμουσικούς, όπως ο Ρικκάρντο Μούτι, ο Βαλέρι Γκεργκίεφ, ο Ρικκάρντο Σαγί. Tο 2002 τιμήθηκε με το βραβείο «Verdi D’Oro» για τις ερμηνείες της σε όπερες του Βέρντι, ενώ το 2012 κέρδισε το διεθνές βραβείο όπερας «Όσκαρ ντελλά Λίρικα» Εκτενής δισκογραφία περιλαμβάνει τους σημαντικότερους ρόλους της.
σχόλια