________________
1.
Αγαπητή Αμπα, έχεις πει τόσες φόρες να μη δίνουμε εξουσία σε ανθρώπους που μόλις γνωρίζουμε και έχεις τόσο δίκιο! Πως στο καλό μπορώ να το καταφέρω όμως αυτό, όταν μάλιστα είναι συνήθης συμπεριφορά μου?? Σκέφτομαι ότι μια καλή αρχή είναι να μην αφήνω να καταλάβει ο άλλος ότι έχει εξουσία, αλλά αυτό ισχυροποιεί τις ήδη σκληρές άμυνες μου και το σημαντικότερο δε λύνει το πρόβλημα... Υ.Γ. έχω εμπιστοσύνη στη δομημένη σκέψη σου, μέσα απ την καρδιά μου σ ευχαριστώ γι αυτά που έχω πάρει απ τη στήλη σου ευγενική, άγνωστη Αμπά-φανατική αναγνώστρια
Για να καταφέρεις οτιδήποτε, πρέπει πρώτα να κάνεις μια ρεαλιστική εκτίμηση των δυνατοτήτων σου και μετά πρέπει να προσαρμόσεις τις προσδοκίες σου σύμφωνα με την πραγματικότητα.
Νομίζω ότι έχεις προβλήματα ήδη από το πρώτο στάδιο. Δεν έχεις καταλάβει ποια είναι η συμπεριφορά σου.
Γράφεις: «μια καλή αρχή είναι να μην αφήνω να καταλάβει ο άλλος ότι έχει εξουσία, αλλά αυτό ισχυροποιεί τις ήδη σκληρές άμυνες μου». Δεν γίνεται να ισχύουν όλα αυτά ταυτόχρονα. Αν έχεις ήδη σκληρές άμυνες, τέλεια – δεν υπάρχει καν πρόβλημα. Αν έχεις σκληρές άμυνες, πώς γίνεται να είναι η συνήθης συμπεριφορά σου να δίνεις εξουσία στους ανθρώπους που μόλις γνωρίζεις; Τι εννοείς με το «σκληρή άμυνα»; Σκέψου τι εννοείς, γιατί δε νομίζω ότι έχεις διαλέξει τις κατάλληλες λέξεις για να περιγράψεις αυτό που νομίζεις ότι παρουσιάζεις.
Η λύση δεν είναι να μην καταλαβαίνει ο άλλος ότι έχει εξουσία. Η λύση είναι να μην την παραχωρείς. Πρέπει να καταλάβεις ότι από σένα ξεκινάει, είναι δική σου υπόθεση, ένα κάστρο που μόνη σου χτίζεις, μόνη σου γκρεμίζεις – οι άλλοι δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Από σένα ξεκινάει, άρα μόνο από σένα μπορεί να σταματήσει. Οι ερωτήσεις που θα έπρεπε να κάνεις στον εαυτό σου είναι: τι πιστεύω ότι κερδίζω όταν δίνω εξουσία σε κάποιον άγνωστο; Κάτι νομίζεις ότι καταφέρνεις. Χρειάζεται να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου, γιατί είναι κάτι που δεν θέλεις να σκεφτείς. Κατά πάσα πιθανότητα είναι κάτι που ξέρεις ότι δεν πετυχαίνει, αλλά δεν ξέρεις με ποιον άλλον τρόπο να το καταφέρεις. Μπορεί να θέλεις να αρέσεις, και νομίζεις ότι αν είσαι υπερβολικά βολική, ο άλλος δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να σε αγαπήσει. Δεν ξέρω. Σκέψου το, κάνε τις δυσάρεστες ερωτήσεις στον εαυτό σου, και δώσε τις κάπως ντροπιαστικές απαντήσεις που μόνο εσύ ξέρεις (και ευτυχώς, δεν χρειάζεται να μάθει κανένας άλλος).
________________
2.
Αγαπητή Λένα, πρόσφατα συνειδητοποίησα πως είμαι συναισθηματικά νεκρή! Έζησα έντονο ψυχικό πόνο μέχρι πρίν 5 μήνες, για αρκετούς μήνες και ένα χρόνο πρίν την απόλυτη ευτυχία που λες οτι θα πετάξεις απο την χαρά που νιώθεις! Τώρα όμως δεν μπορώ να αισθανθώ σχεδόν τίποτα. Δεν με ταράζει τίποτα! Δεν με συγκινεί τίποτα! Τί μπορώ να κάνω λες για να αισθανθώ και πάλι?
Τίποτα. Δεν μπορείς, αλλά δεν χρειάζεται. Η ζωή έχει περισσότερη φαντασία από εμάς, και θα σου εμφανίσει άλλες ευκαιρίες για να νιώσεις ευχάριστα και δυσάρεστα συναισθήματα. Ίσως το μόνο που πρέπει να προσπαθήσεις είναι να μην είσαι περήφανη για την απάθεια σου.
________________
3.
Γεια σου Αμπούλα,
ήθελα να ρωτήσω το εξής: διόρθωση καμία δεν κάνετε στα κείμενα των ερωτήσεων;
Τα διαμάντια που βλέπω, υποθέτω απόρροια του τραγικού συστήματος παιδείας στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, μου δημιουργούν μια σχετική αποστροφή για την κατά τ'άλλα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα στήλη σου και δε θά'πρεπε. Πχ "Ζω με έναν συνεχές φόβο" αντί με έναν συνεχή φόβο (μην πω περισσότερα για τα πάθη των τριγενών και δικατάληκτων επιθέτων που βλέπω γενικώς και στην ελληνική τηλεόραση), "κατ'εικόνα και κατ'ομοιώση" αντί καθ'ομοίωση γιατί το όμοιος δασύνεται κλπ κλπ.
You feelin' me? Kι εγώ μετανάστης στην Αμερική 20 τόσα χρόνια είμαι, αλλά το πρώτο μου pet peeve είναι έλληνες που άλλαξαν την προφορά τους και το δεύτερο ανορθόγραφες στήλες σε ελληνικά μέσα.
Κάντε κάτι γι'αυτό, μιλήστε μου στον πληθυντικό, θα με υποχρεώσετε. -Kόρη ναυάρχου
Δεν κάνουμε καμία διόρθωση στα κείμενα των ερωτήσεων γιατί πιστεύω ότι ο τρόπος που είναι γραμμένα δίνουν μια επιπλέον διάσταση στην ερώτηση, μια επιπλέον γεύση και μια παράμετρο βαθύτερης γνωριμίας με αυτόν που γράφει. Δεν είμαι απολύτως σίγουρη για το τι είναι πιο σωστό, αλλά για την ώρα νιώθω ότι η αμεσότητα της πιστής μεταφοράς κάθε ερώτησης, με τα σημεία στίξης που είναι εκεί ή που λείπουν, είναι μια ματιά στην ψυχική κατάσταση του ανθρώπου που ρωτάει, που είναι πολύτιμη για την ερμηνεία των λέξεων.
Το pet peeve σας είναι πολύ προσωπικό, δεν νομίζω ότι εφαρμόζεται σε όλες τις στήλες του ίντερνετ. Η γλώσσα είναι κώδικας, και εδώ προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε σύνθετες ψυχικές καταστάσεις. Η ακριβής αντιγραφή του προσωπικού κώδικα του καθενός είναι πιστεύω απαραίτητη στο 'α μπα'.
________________
4.
Αγαπητή α, μπα, είμαι 20 και νιώθω ότι σαν να μου τελειώνει ο χρόνος και δεν θα προλάβω να ζήσω όλα αυτά που θέλω. Νιώθω σαν να θέλω να ρουφήξω τον κόσμο και νομίζω ότι δεν θα προλάβω. Θέλω μεγαλώνοντας να μην χάσω αυτή τη λαχτάρα και χαρά για ζωή όπως έχουν τα παιδιά. Πιστεύεις οτι είναι ακατόρθωτο?- sk
Μάλλον δεν είναι ακατόρθωτο να μείνεις για πάντα με τα μυαλά εικοσάχρονης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επιθυμητό. Κάθε ηλικία προσφέρει άλλες χαρές. Μη βιάζεσαι να αποφασίσεις ποια νοητική κατάσταση είναι η πιο επιθυμητή ή η πιο γόνιμη. Τα παιδικά χαρακτηριστικά είναι για τα παιδιά. Στους μεγάλους δεν είναι πάντα πλεονεκτήματα, μάλλον το αντίθετο. Είναι θαυμάσιο που έχεις τόση όρεξη για ζωή, όπως θα έπρεπε άλλωστε, στην ηλικία σου. Προσπάθησε να χαρείς αυτό που σου συμβαίνει τώρα, την ώρα που σου συμβαίνει. Αυτή είναι μια συμβουλή που ισχύει για όλες τις ηλικίες.
________________
5.
Αγαπητή Α, μπα
πιστεύεις ότι δύο άτομα διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου μπορούν να συνυπάρξουν ισότιμα σε μια σχέση? εξηγούμε... εδώ και κάποιους μήνες βγαίνω με ένα παιδί που για χρόνια ήταν πολύ φίλος μου. Όσο κάναμε παρέα περνάγαμε τέλεια αλλά όταν αρχίσαμε να βγαίνουμε σαν ζευγάρι επειδή έχουμε κάποια διαφορετικά ενδιαφέροντα περνάμε αρκετό από τον χρόνο της διασκέδασης μας χωριστά γεγονός που εμένα δεν με έχει ενοχλήσει μέχρι τώρα καθόλου... από την μεριά του όμως υπάρχουν κατά περιόδους κάποια σχόλια όπως "πάλι θέατρο θα πας", "έχω βαρεθεί να σε βλέπω να διαβάζεις" κ.α... Από την άλλη με έχω πιάσει να νιώθω κάποιες φορές άβολα από λεγόμενα του και όταν εκφράζω την άποψη μου γίνεται αμυντικός και κάποιες φορές απόμακρος. Πρέπει να σημειωθεί ότι κάνουμε καταπληκτικό σεξ... Ο προβληματισμός μου προκύπτει 1. γιατί πριν από δυο βδομάδες έγινε ένα σκηνικό, με τον ίδιο να υποστηρίζει κάτι ιστορικά ανακριβές και με μια κάποια ρατσιστική χροιά και ήρθε σε αντιπαράθεση με κάποιο άτομα στην παρέα κ όταν ζήτησε την υποστήριξη μου εγώ δεν του την έδωσα και 2. γιατί μου ζήτησε να συζήσουμε... συνοψίζοντας, νιώθω κάποιες φορές ότι δημιουργείται ένα χάσμα ανάμεσα μας που εγώ το αντιμετωπίζω με συγκατάβαση και αυτός με μια κάποια επιθετικότητα και φοβάμαι μήπως αυτό το χάσμα διογκωθεί με τον καιρό και γίνει αγεφύρωτο όταν η πολύ καύλα καταλαγιάσει... αν.
Δύο άτομα διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου θα μπορούσαν να συνυπάρχουν ισότιμα σε μια σχέση, αν δεν υπάρχει συγκατάβαση από τη μια πλευρά και επιθετικότητα από την άλλη. Εσύ πιστεύεις ότι δεν έχεις κανένα πρόβλημα κι ότι το έχει ξεκινήσει ο άλλος, αλλά πίστεψε με, είναι σαν το αβγό με την κότα. Δεν έχει σημασία ποιος το ξεκίνησε, κανείς δεν το ξεκίνησε. Το πρόβλημα υπάρχει, και κανείς από τους δυο σας δεν μπορεί να το αγνοήσει/τιθασεύσει/χειριστεί.
Κάτι που ισχύει σε κάθε περίπτωση: μην συζείς με κάποιον όσο υπάρχει ένα πρόβλημα που πιστεύεις ότι μπορεί να διογκωθεί. Μπορεί να γνωρίζεστε ως φίλοι, αλλά τώρα είναι διαφορετικά. Δεν υπάρχει λόγος να ανοίξεις σπίτι μαζί με κάποιον μετά από μήνες. Γιατί βιάζεται έτσι; Προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του (κι εσένα) ότι η σχέση σας πάει καλά; Περίμενε. Θα καταλάβεις γρήγορα αν το πρόβλημα διογκώνεται ή όχι. Νομίζω ότι ήδη το ξέρεις.
________________
6.
Αγαπητή μου α,μπα, είμαι 19 και κάτι συζητούσαμε με τους γονείς μου και έτσι όπως το έφερε η κουβέντα μου είπαν πως όσο μεγαλώνεις και αν κάνεις οικογένεια δεν γίνεται να έχεις τους φίλους που είχες πιο νέος. Βέβαια οι δικοί μου μιλούσαν με βάση τη δική τους εμπειρία αλλά δεν θέλω να το πιστέψω και γενικά ακούγοντας τους μεγαλύτερους για παρόμοια θέματα απογοητεύομαι και στεναχωριέμαι. Όταν ακούω τέτοια συμπεράσματα που έχουν και απόλυτο χαρακτήρα πολλές φορές αναρωτιέμαι και λέω τόσο απίθανο είναι πια??Εξάλλου καθένας έχει το δικό του δρόμο στη ζωή..Εσύ τι λες??- eleni
Ότι ο καθένας είναι ελεύθερος να διαλέξει το δικό του δρόμο στη ζωή. Όμως, όταν οι μεγαλύτεροι σου λένε πράγματα που σε δυσαρεστούν και δεν θέλεις να πιστέψεις, πρέπει να ξέρεις ότι την ίδια στιγμή δεν είσαι σε θέση να καταλάβεις τα θετικά και τα ευχάριστα που κρύβονται από πίσω τους. Αν σταματήσεις να έχεις τους φίλους που έχεις μικρή, θα είναι επειδή αυτές οι σχέσεις έχουν αντικατασταθεί, εξελιχθεί, με την οικογένεια που θα δημιουργήσεις εσύ, μόνη σου. Όπως και στην ερώτηση 4: μην προσπαθείς να ερμηνεύσεις τον μελλοντικό σου εαυτό με το μυαλό που έχεις τώρα. Θα αλλάξουν πάρα πολύ τα γούστα σου, οι προτιμήσεις σου, και οι προσδοκίες σου από τη ζωή. Θα κάνεις ό,τι θέλεις. Μην τρομάξεις αν ανακαλύψεις μια μέρα ότι θέλεις αυτά που ήθελαν οι γονείς σου. Έχει πλάκα η ζωή, και οι εκπλήξεις που σε περιμένουν είναι πολύ πιο απίθανες από αυτές που φαντάζεσαι τώρα.
________________
7.
Αγαπητή μου Α μπα, με βοηθάς να καταλάβω καλύτερα τα πράγματα;
Το πατρικό μου σπίτι βρίσκεται στον τρίτο όροφο μιας τριώροφης πολυκατοικίας που με κόπο και ελάχιστους τσακωμούς έχουν χτίσει τρεις αδερφές με τις οικογένειές τους ύστερα από άπειρες στερήσεις και αλληλοϋποστήριξη. Η ξαδέρφη μου του 2ου ορόφου, 29 χρονών, πριν τρία περίπου χρόνια χώρισε μετά από πολυετή σχέση. (Αυτός την κατηγόρησε ανάμεσα στ' άλλα ότι έχει πολύ μπανάλ συγγενικό κύκλο. ) Όταν η ξαδέλφη μου διεκδίκησε τον σκύλο τους και τον έφερε στην 3οροφη πολυκατοικία, τον πάρκαρε στην πυλωτή, και υπήρχαν μέρες που τον έβγαζε για ελάχιστες φορές βόλτα. Επίσης, επειδή έλειπε πολύ δεν καθάριζε την πυλωτή, πράγμα που αναλάμβανε κρυφά η θεία του πρώτου ορόφου γιατί η μπόχα έφτανε μέχρι επάνω. Η δε ξαδέρφη μου, ούτε η μάνα της. παραδεχόντουσαν ότι το σκυλί βρώμιζε, να μην σου περιγράψω σκηνικά, και κανείς δεν έλεγε τίποτα για να μην επιβαρύνουν τη φρεσκοχωρισμένη μικρή που αρκετά υπέφερε. Κάποια στιγμή όμως η θεία μου του 1ου της ζήτησε να μεταφέρει το σκύλο στο μπαλκόνι της. Σημειωτέον δε ότι προφορικά έχει ειπωθεί πολλάκις από όταν είμασταν μικρές ότι δεν επιθυμούν κατοικίδιο στην πολυκατοικία για πολλούς και διάφορους λόγους και αυτό συμπεριλαμβάνει τη μάνα και τον πατέρα της ξαδέρφης μου.
Η ξαδέρφη μου τότε είχε φύγει από το σπίτι και είχε γυρίσει το σκύλο στον πρώην της. Εδώ και ένα μήνα όμως γύρισε με έναν άλλο αδέσποτο σκύλο που περιμάζεψε από τον δρόμο και φρόντισε. Ταυτόχρονα, επειδή πάλι το σκυλί της βρωμίζει και δεν το παραδέχεται, έχει πάρει ανάποδες με όλους και ξεσπάει όπου βρει. Για να μη μακρηγορήσω, έχει βάλει στο στόχαστρο τη μαμά μου, η οποία ποτέ δεν της είπε κάτι για τον σκύλο. Μια μέρα όμως που ήμουν εγώ άρρωστη και η μαμά μου πελαγωμένη έφυγε από το σπίτι μου για να μου μαγειρέψει και να κρατήσει και το μωρό μου, της ξέφυγε το σκυλί από την πυλωτή. Τότε η μαμά μου (που πελαγώνει εύκολα και παρακάτω θα καταλάβεις ακόμα περισσότερο γιατί) βλακωδώς κλείδωσε πάνω στη φούρια της την πόρτα της πυλωτής έχοντας στο μυαλό της ότι το σκυλί πάντα γυρνάει πίσω- αυτό της είχε πει ο πατέρας της ξαδέρφης μου.
Ακολούθησαν στιγμές απείρου κάλλους από μεριάς της ξαδερφής μου που έβριζε τη μαμά μου στις ξαδέρφες του πρώτου, αλλά βρίστηκε και με τη μάνα και τον πατέρα τους γιατί της ζήτησαν να ανεβάσει τον σκύλο στο μπαλκόνι της και όχι στον κοινό χώρο.
Εγώ αποφεύγω να ανακατευτώ στο θέμα, μια που δε ζω πια στο πατρικό μου. Όμως η ξαδέρφη μου, πριν λίγο με επισκέφτηκε και μου έκανε παράπονα για το πόσο κανείς από τους συγγενείς δεν την καταλαβαίνει. Της επισήμανα ότι δεν μπορεί να επιβάλλει τα δικά της πιστεύω και τον τρόπο ζωής της σε ανθρώπους που έχουν πατήσει τα 60.
«Εγώ, που έχω υπομείνει τόσα», μου είπε. «Με ρώτησε κανείς εμένα που ακούω τόσα χρόνια κάθε βράδυ την αδερφή σου να κλαίει από πάνω μας;» Ναι, η αδερφή μου πάσχει από σοβαρότατα ψυχολογικά προβλήματα, έχει περάσει τα τελευταία χρόνια απανωτές καταθλίψεις και ακούει φωνές. Και ναι, στη ρημάδα κοινωνία, που ο καθένας κοιτάει την πάρτη του, την αδερφή μου την έχουν στηρίξει μόνο οι θείες μου όσο μπορούσαν και όπως καταλάβαιναν. «Και το σκυλί όπως και η αδερφή σου, έχει ανάγκη από βοήθεια», μου είπε η ξαδέρφη μου. «Το αδέσποτο σκυλί; Εξισώνεις το σκυλί που μπορεί να επιβιώσει μόνο του με την αδερφή μου;» της είπα εγώ άναυδη. Δεν μπόρεσα να πω περισσότερα, όταν άρχισε να με βομβαρδίζει ότι «κοίτα πόσοι άνθρωποι που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, γι' αυτούς τα σκυλιά είναι τα παιδιά τους». Εγώ ψέλλισα τότε ότι οι άνθρωποι που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά δεν εξισώνουν ένα ζώο με έναν άνθρωπο, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν μπόρεσα να ολοκληρώσω ότι άλλο πράγμα η συντροφικότητα του ζώου που οπωσδήποτε είναι μεγάλη παρηγοριά, άλλο όμως η απόκτηση ενός παιδιού, γιατί έτρεξα την κούνια που έκλαψε η μικρή μου.
Είμαι πολύ συγχυσμένη και στεναχωρημένη, Α μπα μου. Γιατί η ξαδέρφη μου έχει το θράσος ή την τραγική άγνοια να κατηγορεί την αδερφή μου που κλαίει ακούσια τα βράδια ότι της χαλάει τον ύπνο και την ψυχολογία. Γιατί κατηγορεί τη μάνα μου που παλεύει να τα βγάλει πέρα με μια κατάσταση που στην αρχή της δεν τη χειρίστηκε σωστά, αλλά τώρα, 14 ολόκληρα χρόνια μετά, έχει δώσει τη ζωή της, όποια λάθη κι αν έχει κάνει. Και που εξισώνει το πρόβλημα της αδερφής μου (που είναι ένα ζόμπι άνθρωπος που δεν χαίρεται τη ζωή της και ούτε θα τη χαρεί ποτέ) με ένα σκυλί. Καταλαβαίνω ότι και η ξαδέρφη μου έχει τα δικά της που δεν έχει λύσει (π.χ. ακόμα και με τη μάνα της τρώγεται από μικρή, πώς να τα χωρέσω όλα αυτά σε τούτες τις σειρές;!), αλλά πραγματικά έμεινα άλαλη.
Πώς εξηγείς στον άλλο ότι υπάρχουν όρια και αυτό δεν είναι μια δική μου μικροαστική αντίληψη (ελπίζω); Σύμφωνοι, τέτοια θέματα προκύπτουν στις πολυκατοικίες και στις οικογένειες και καλό είναι να μην μπαίνει ο ένας στα χωράφια του άλλου, ποιος όμως μπήκε σε ποιανού τα χωράφια; Και τέλος, επειδή η μαμά μου κάποια στιγμή θα τα ακούσει όλα αυτά από την ξαδέρφη μου (την οποία η ίδια η μαμά μου βοήθησε να βρει δουλειά) και θα πληγωθεί ακόμα περισσότερο, μήπως πρέπει να της μεταφέρω εγώ τη συνομιλία μας για να την προετοιμάσω κάπως;
Σ' ευχαριστώ για την υπομονή σου στο μακροσκελές γράμμα μου, προσπάθησα να είμαι όσο πιο περιεκτική γίνεται.
Το έχω ξαναπεί, και θα το ξαναπώ πολλές φορές. Ξέρεις ποιο είναι το μεγαλύτερο, το πιο σπουδαίο, το πιο σημαντικό πλεονέκτημα που σου δίνουν τα λεφτά; Δεν είναι τα λούσα, η άνεση, η εξουσία, τίποτα από αυτά. Είναι η απόσταση που μπορείς να πάρεις από τους άλλους ανθρώπους. Η κυριολεκτική απόσταση, δεν εννοώ καν τη μεταφορική –αν και η μεταφορική είναι πολύ σημαντική, επίσης.
Η κόλαση είναι οι άλλοι. Δεν χρειάζεται να είσαι υπαρξιστής, ή να συμπαθείς έστω τους υπαρξιστές, για να το καταλάβεις. Σου παραθέτω αποσπάσματα από μια συνέντευξη του Σαρτρ, που πιστεύω ότι ταιριάζουν απόλυτα με αυτό που περιγράφεις.
Οι άλλοι άνθρωποι αποτελούν την κόλαση από την άποψη ότι από την στιγμή που γεννιέστε βρίσκεστε σε μια κατάσταση στην οποία είστε αναγκασμένος να υποταχτείτε. Γεννιέστε σαν γιος ενός πλουσίου, ή ενός Αλγερινού, ή ενός γιατρού, ή ενός Αμερικανού. Και το μέλλον σας είναι αυστηρά προσχεδιασμένο, ένα μέλλον που έφτιαξαν άλλοι για σας. Δεν το δημιούργησαν άμεσα, αλλά αποτελούν ένα μέρος μιας κοινωνικής τάξεως που κάνουν αυτό που είσθε. Όλα αυτά σωριάστηκαν πάνω σας από άλλους ανθρώπους. Κι η σωστή περιγραφή της υπάρξεως αυτής είναι κόλαση.
Οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν ο ένας τον άλλον. Πάρα πολλές μηχανές, όπως έλεγα, και κοινωνικά οικοδομήματα παρεμποδίζουν την ορατότητα. Είναι αδύνατο να μιλάμε σήμερα για ένα αληθινό ηθικό σύστημα: Μπορούμε να μιλάμε μόνο για ηθικούς κώδικες συγκεκριμένων τάξεων που αντανακλούν τις ειδικές τους συνήθειες και συμφέροντα. Λείπουν οι βασικοί όροι που θα 'καναν τους ανθρώπους ικανούς να έχουν μια νέα κοινωνική τάξη. Σε μια κοινωνία σαν τη δική μας είναι αναπόφευκτο το πλήθος των κοινωνικών οικοδομημάτων-για να μην αναφέρουμε τις προσωπικές υποχρεώσεις, την ατομική μοίρα – να δημιουργούν εμπόδια στην αμοιβαία κατανόηση. Κι έτσι βαδίζετε μαζί με την προσωπική σας μοίρα και συναντάτε ένα Νέγρο, ή έναν Άραβα, που ο καθένας του έχει την δική του τύχη και οποιαδήποτε πραγματική σχέση μαζί τους γίνεται εξαιρετικά δύσκολη, Ή θα πρέπει να ανήκετε σε κάποια «κίνηση» στην οποία αποξενώνεστε ολοκληρωτικά, με οτιδήποτε βρίσκεται έξω απ' αυτήν, για να συνδεθείτε, ας πούμε με τον αγώνα των Αλγερινών. Και σ' αυτή όμως την περίπτωση – παρ' όλες τις καλές προθέσεις – δεν θα πετύχετε την πλήρη αλληλεγγύη. Ο άνθρωπος με τον οποίο θα έρθετε σ' επαφή δεν θα είναι γα σας ένας ε ν τ ε λ ώ ς άνθρωπος, θα είναι ένα «πράγμα».
Δεν θέλω να πιστέψεις ότι προσπαθώ να αποφύγω την απάντηση. Σου παρουσιάζω τον δικό μου τρόπο αντιμετώπισης, όταν συμβαίνουν πράγματα που νιώθω ότι είναι πολύ πέρα από τις δυνατότητες αντίδρασης. Ποιον θα μπορούσες να επηρεάσεις, να βοηθήσεις, να αλλάξεις, στην ιστορία που περιέγραψες; Τα περισσότερα προβλήματα που έχουμε τα έχουμε δημιουργήσει μόνοι μας, επειδή νομίζουμε ότι μπορούμε να επηρεάσουμε την πορεία των πραγμάτων. Με αυτή την έννοια, τα περισσότερα προβλήματα δεν λύνονται. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε, τόσο πιο δημιουργικοί θα γίνουμε. Μιλάς για ένα ανθρώπινο οικοδόμημα, πραγματικό και μεταφορικό, για μια ομάδα συγγενών που είναι αλληλοεξαρτημένοι και τους συνδέουν/χωρίζουν αμέτρητα χρόνια παραπόνων, παρεξηγήσεων, διαφορετικών αντιλήψεων και προσωπικών ιδεοληψιών. Ποιον να προειδοποιήσεις για τι πράγμα, και ποιον να συνεφέρεις, και τι λες; Αν δεν μπορείς να απομακρύνεις τη μητέρα σου από την πολυκατοικία, τίποτα δεν μπορείς να κάνεις, εκτός από παρατηρήσεις που θα σε βοηθήσουν να βρεις την εσωτερική σου ηρεμία. Αν θέλεις να κάνεις κάτι καλό για σένα, η μόνη διέξοδος που βρίσκω εγώ, είναι η φιλοσοφία, οπότε αυτή σου προτείνω. Αν ήμουν κάποιος άλλος μπορεί να σου πρότεινα προσευχή, ή διαλογισμό, αλλά είμαι περισσότερο της φιλοσοφίας, και όσο πιο άσχημα είναι τα πράγματα, τόσο περισσότερο του υπαρξισμού.
Δωράκι για όσους είναι της ίδιας σχολής: εδώ, το βιβλίο «ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός». Βοήθεια μας.
ΥΓ. Κάτι χειροπιαστό που μπορείς να κάνεις είναι να μειώσεις τις πολλές επαφές με την ξαδέρφη και να της κόβεις τον αέρα όταν τον παίρνει. Μπορείς να πεις στη μαμά σου να μην της μιλάει, να την αποφεύγει, να μην την αφήνει να της πιάνει κουβέντα. Χρειάζεται και λίγη αγένεια μερικές φορές. Αν δεν υπάρχει φυσική απόσταση, πρέπει να τη δημιουργούμε με τη συμπεριφορά μας. Πρέπει όμως να ξέρεις ότι δεν μπορείς να κάνεις την ξαδέρφη να σταματήσει να πιστεύει αυτά που πιστεύει και να τα λέει και σε άλλους. Εκεί χρειάζεται η φιλοσοφία.
σχόλια