«Γνωρίζω πως είναι να ξεκινάς καινούργια ζωή σε μια άλλη χώρα. Να μην έχεις κανέναν. Είμαι ο πλέον κατάλληλος για να βοηθήσει», λέει ο Omar Alshakal στα αγγλικά, μια γλώσσα που μιλά σήμερα σχεδόν άπταιστα, παρόλο που ξεκίνησε μαθήματα μόλις πέρυσι. Ο 23χρονος πρόσφυγας είναι 23 ετών αλλά λέει πως νιώθει 100. Καμία έκπληξη, αφού όπως κάθε Σύριος που αναγκάστηκε να φύγει από την πατρίδα του λόγω του εμφυλίου πολέμου που μαίνεται τα τελευταία έξι χρόνια, έχει βιώσει φρικαλεότητες και βασανιστήρια τόσο εκεί όσο και στον δρόμο της προσφυγιάς που τον οδήγησε τελικά στην Ελλάδα.
Ο Omar Alshakal, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης στη Λέσβο, λέει πως η ομορφιά του νησιού είναι τελείως αντιφατική με τα μαρτύρια και τη δυστυχία των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που κατάφεραν με γενναιότητα να ολοκληρώσουν το επικίνδυνο ταξίδι στο Αιγαίο από την Τουρκία από το 2014 κι έπειτα. Κάθε παράνομο πέρασμα από την Τουρκία στην Ελλάδα είναι από μόνο του δύσκολο, αλλά για τον ίδιο είχε ακόμη περισσότερους κινδύνους, αφού κολύμπησε μέχρι την Ελλάδα, έχοντας μάλιστα και τραυματισμένο πόδι.
Ο 23χρονος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ντέιρ αλ-Ζορ της Συρίας και το 2010 έφυγε για τον Λίβανο, όπου εργάστηκε σαν ναυαγοσώστης. Όταν ξέσπασε ο εμφύλιος, επέστρεψε στην οικογένειά του αλλά συνελήφθη για την ακτιβιστική του δράση εναντίον του καθεστώτος του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, στις αρχές της ηγεμονίας του. «Είδα φρικτά πράγματα στη φυλακή. Ξυλοκοπούσαν τους κρατουμένους μέχρι θανάτου. Όταν βγήκα μετά από έξι εβδομάδες δεν με νοιάζει πια αν θα ζήσω ή αν θα πεθάνω», θυμάται.
Ο Omar ξεκίνησε τον εθελοντισμό σαν οδηγός ασθενοφόρου μετά την αποφυλάκισή του. Τον Μάιο του 2013, μια αεροπορική επιδρομή έπληξε τον δρόμου, όπου οδηγούσε το όχημα, με το οποίο μετέφερε έξι τραυματίες. Σκοτώθηκαν όλοι εκτός από τον ίδιο, που παρόλο που επέζησε, καθηλώθηκε σε αναπηρικό αμαξίδιο με σοβαρό τραυματισμό στο δεξί του πόδι λόγω θραυσμάτων. Μετά από αυτό, πήγε στην Τουρκία για θεραπείες, αλλά δεν βρήκε αυτό που έψαχνε. «Ο γιατρός μού είπε, πήγαινε στην Ευρώπη, πήγαινε στη Γερμανία», λέει. Τελικά αποφάσισε να κάνει αυτό που είχαν αρχίσει να κάνουν δεκάδες ακόμη πρόσφυγες στο έλεος των λαθροδιακινητών με ακατάλληλα σκάφη.
Από την Αλικαρνασσό, στα τουρκικά παράλια, μόλις 10 χιλιόμετρα μέσω θαλάσσης, τα ελληνικά νησιά έμοιαζαν αρκετά κοντά. Οπότε είπε να δοκιμάσει τις αντοχές του. «Είμαι καλός κολυμβητής, ακόμη και με τραυματισμένο πόδι. Μπορεί να ήταν επειδή ήμουν νέος και ανόητος, αλλά ακόμη και με αυτό το πόδι, πίστευα πως δεν έχω τίποτα να χάσω προσπαθώντας να το κάνω. Δεν σκέφτηκα καν πως μπορεί να πεθάνω», λέει. Τελικά, μαζί με δύο φίλους του, αφού αγόρασαν αναπνευστήρες, βατραχοπέδιλα και σωσίβια, ξεκίνησαν κολυμπώντας το 14 ωρών ταξίδι από την Τουρκία στην Κάλυμνο.
Οι ελληνικές αρχές τους περισυνέλεξαν λίγο πριν φτάσουν στην ακτή. Για τους επόμενους 18 μήνες περιφερόταν σαν νομάς- κοιμήθηκε σε δρόμους στην Αθήνα ενώ τον γύρισαν πολλές φορές πίσω από τα σύνορα Ελλάδας- ΠΓΔΜ. Κάποια στιγμή κατάφερε να φτάσει στη Γερμανία, όπου τελικά απορρίφθηκε το αίτημα ασύλου όταν συνελήφθη κρατήθηκε προσωρινά με την κατηγορία πως ήταν μέλος του Ισλαμικού Κράτους. Στις αρχές του 2016 κι έχοντας βιώσει περισσότερες δυσκολίες σε μια ήπειρο που υποτίθεται θα έλυνε το πρόβλημά του, αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του τη Συρία και ξεκίνησε για την Ελλάδα. Η Λέσβος ήταν εκείνη την περίοδο στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης, με χιλιάδες ανθρώπους να καταφτάνουν καθημερινά στις ακτές, πολύ πριν την συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας για να μειωθούν οι ροές προσφύγων. «Μιλούσα την γλώσσα τους, καταλάβαινα τον πόνο τους, ήξερα τι προσπαθούσαν να βρουν. Έκανα εθελοντισμό και στη Γερμανία. Ήμουν υποχρεωμένος να βοηθήσω κι εδώ», εξηγεί.
Ο Omar ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τις γνώσεις του και τις δεξιότητες που είχε σαν διασώστης για να βοηθά στη διαχείριση των δεκάδων προσφύγων που έφταναν στο νησί και όσο περισσότερο βοηθούσε, τόσο βεβαιωνόταν πως οι ίδιοι οι πρόσφυγες πρέπει να αναλάβουν δράση. «Σε μερικές ΜΚΟ δεν ξέρεις πώς χρησιμοποιούνται τα χρήματα, διαφωνείς με το πώς λειτουργούν στα πράγματα. Ήθελα να μπορούμε να σώσουμε εμείς τους εαυτούς μας», εξηγεί. Στις αρχές της φετινής χρονιάς, πήρε άδεια για να δημιουργήσει την δική του φιλανθρωπική οργάνωση. Δύο μήνες αργότερα, η οργάνωση «Refugee 4 Refugees» ξεκίνησε τη δράση της, καλώντας άλλους πρόσφυγες να συλλέξουν ρούχα και παιχνίδια για Σύριους που ζουν στην Ελλάδα αλλά και όσους βρίσκονται σε καταυλισμούς στην Μέση Ανατολή. Ανάμεσα στις δραστηριότητες περιλαμβάνονται και πρότζεκτ μαγειρικής στο νησί αλλά και έρανοι για να αγοραστεί ένα αυτοκίνητο για δύσβατους δρόμους, ώστε να βοηθά στις αφίξεις λέμβων με πρόσφυγες στη Λέσβο.
«Ο Omar είναι ένα σπάνιο παιδί. Τον ξέρουν όλοι οι ντόπιοι και οι εθελοντές. Με ελάχιστους πόρους, έχει ήδη ολοκληρώσει πρότζεκτ όπως η παροχή φαγητού σε πρόσφυγες στα σύνορα με τη Συρία. Στη Λέσβο έχει σώσει πάρα πολλούς ανθρώπους που φτάνουν στην ακτή. Τώρα ίδρυσε την Refugee 4 Refugees, που δίνει στους πρόσφυγες δουλειές ώστε να αποκτήσουν ένα νόημα προσφοράς στη ζωή τους όσο ζουν στους καταυλισμούς. Αν και φαινομενικά μικρή, η διαφορά που νιώθουν οι πρόσφυγες είναι πολύ σημαντική», λέει η Jude Bennett από την Refugee Rescue.
Από την πλευρά του, ο νεαρός Omar λέει πως δεν γνωρίζει τι του επιφυλάσσει το μέλλον, το οποίο είναι προς το παρόν στη Λέσβο, όπου πλέον έχει την πρέπουσα ιατρική φροντίδα για το πόδι του. Βέβαια η βίζα του λήγει το 2018 και η οικογένειά του ζει πλέον στη Δαμασκό. «Όλο και περισσότεροι πρόσφυγες, ειδικά από τη Συρία, έρχονται σε εμένα για βοήθεια. Θέλουν ενεργό ρόλο, δεν θέλουν να είναι απλώς θύματα», σημειώνει και προσθέτει: «Θα συνεχίσω να κάνω ό,τι κάνω εδώ μέχρι κάποιος να με σταματήσει. Εξακολουθώ να θέλω να επιστρέψω σπίτι. Αυτό θέλουμε όλοι κι αυτό είναι που, νομίζω, πως δεν καταλαβαίνουν πολλοί στην Ευρώπη».
Με πληροφορίες από Independent
σχόλια