«Tι θα γίνει εδώ;» ρώτησα τον μάστορα καθώς διέσχιζα τον πεζόδρομο. «Καφενείο» μου είπε. «Καλά τρελοί είναι; Σε αυτό το σημείο βρήκαν; Στην άκρη του δρόμου; Δεν πρόκειται να έρχεται κανείς εδώ». Αυτό ήταν το πρώτο πράμα που σκέφτηκα τότε, πέντε χρόνια πριν, και όπως ήταν φυσικό και επόμενο έπεσα έξω.
«Παγκόσμια Πατέντα» γράφει πλέον σήμερα στην είσοδο του μαγαζιού καθώς μπαίνω μέσα. Η πόρτα ανοίγει από τα αριστερά και το μαγαζί είναι γεμάτο από κόσμο. Έχει παρουσίαση του έργου ενός νέου καλλιτέχνη από τη Θεσσαλονίκη. Τα τραπέζια είναι γεμάτα με ποικιλίες, μπύρες, τσίπουρα και κρασιά.
Τα παιδιά που δουλεύουν πηγαινοέρχονται συνεχώς για να τους εξυπηρετήσουν όλους. Σε μια από τις τέντες του μαγαζιού προβάλλεται μια ταινία.
Οι πιο μοναχικοί και ξεχασμένοι στις σκέψεις τους δείχνουν να την απολαμβάνουν. Η (αντικειμενικά) εξαιρετική μουσική από τα ηχεία μπερδεύεται αρμονικά με τις φωνές των θαμώνων. Το ποτό ρέει άφθονο και μια έντονη κοινωνικοποίηση πλανάται στην ατμόσφαιρα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το καφενείο είναι γεμάτο, που παίζει μουσικάρες ή που έχει κάποια παρουσίαση. Αυτό γίνεται σχεδόν κάθε μέρα. Είναι σύνηθες να ακούς πως άτομα από το Μαρούσι, τον Κορυδαλλό, τον Πειραιά ή τη Βούλα το έχουν κάνει στέκι τους. Δεν ζορίζεσαι βέβαια πολύ για να εγκλιματιστείς. Βγαίνει φυσικά.
Δεν με περιμένει κάποια παρέα αλλά όπως συμβαίνει συνήθως τυχαίνει να βρίσκονται ήδη εκεί αρκετοί γνωστοί μου. Όμως δεν είναι δύσκολο, ακόμα και να μην ξέρεις κανέναν, να νιώσεις άνετα εδώ μέσα.
Ακόμα και ο πιο αγοραφοβικός και ακοινώνητος θα βρει με κάποιον να κάνει παρέα. Σιγά-σιγά αρχίζει να βραδιάζει, το μαγαζί γεμίζει κι άλλο, τα φώτα χαμηλώνουν, η μουσική δυναμώνει οι φωνές πληθαίνουν και η καλή διάθεση αυξάνεται ολοένα πιο πολύ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το καφενείο είναι γεμάτο, που παίζει μουσικάρες ή που έχει κάποια παρουσίαση. Αυτό γίνεται σχεδόν κάθε μέρα. Είναι σύνηθες να ακούς πως άτομα από το Μαρούσι, τον Κορυδαλλό, τον Πειραιά ή τη Βούλα το έχουν κάνει στέκι τους. Δεν ζορίζεσαι βέβαια πολύ για να εγκλιματιστείς. Βγαίνει φυσικά.
Η ευρύχωρη γεμάτη φυτά και πολύχρωμα φωτάκια αυλή, η ευφάνταστη καλαίσθητη εσωτερική διακόσμηση, οι μεγάλοι πίνακες, οι φωτογραφίες διάσημων καλλιτεχνών, η γεμάτη από μικρούς λογοτεχνικούς θησαυρούς βιβλιοθήκη, τα ποιοτικά και φτηνά προϊόντα από μικρούς παραγωγούς και κυρίως το χαλαρό και φιλόξενο περιβάλλον δίνουν όλους τους λόγους να το αγαπήσεις.
Παρουσιάσεις βιβλίου, live μουσική, stand-up comedy, εκθέσεις ζωγραφικής, μπαζάρ, πολιτισμικές δράσεις, κουκλοθέατρο, παιδικές παραστάσεις λαμβάνουν χώρα μετατρέποντας το καφενείο σε έναν καθημερινό πολυχώρο.
Ένας χώρος συγκέντρωσης γεμάτος ζωή και έκφραση, όπου φωνές νέων, ηλικιωμένων, ζευγαριών, εργένηδων, φίλων, καλλιτεχνών, αστέγων, ταξιδιωτών φιλοξενούνται εδώ και πέντε χρόνια.
Σε μια δύσκολη και οικονομικά κρίσιμη εποχή, σπάνια βλέπεις ανθρώπους να τολμούν και να ξεκινούν μια επιχείρηση. Ειδικά όταν δεν είναι γόνοι επιχειρηματικής φαμίλιας και έχουν πρόσφατα απολυθεί από τις δουλείες τους.
«Απολυμένοι- παραιτημένοι από τις προηγούμενες δουλειές μας, σκεφτήκαμε πως μας αξίζει κάτι καλύτερο. Η ιδέα έπεσε από μια θεία ενός από εμάς. Έτσι λοιπόν, τέσσερα άτομα αποφασίσαμε να συναντιόμαστε αυστηρά κάθε εβδομάδα επί μερικούς μήνες, για να συζητάμε πώς βλέπει ο καθένας αυτό το εγχείρημα.
Είδαμε πως μπορούμε και συμφωνούμε σε πολλά πράγματα και πως σε αυτά που διαφωνούμε μπορούμε να βρίσκουμε λύσεις. Συνολικά δουλεύουμε οχτώ άτομα στο καφενείο ενώ οι έξι από εμάς έχουμε αναλάβει και τη διαχείριση τόσο του καφενείου όσο και του συνεταιρισμού στον οποίο υπάγεται» εξηγούν τα παιδιά για το πώς πήραν την απόφαση.
Πολλά άτομα με εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες, όπως παραδέχονται. Ωστόσο, αντιλαμβάνεσαι αμέσως τον σεβασμό και την σωστή συνεργασία που έχουν δημιουργήσει μεταξύ τους.
«Όλοι μαζί, ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, έχοντας πολύ συχνά διαφορετικές απόψεις, συμπεριφορές, ιδεολογίες, συμφωνούμε σε αυτό που χρειάζεται το κοινό καλό και προχωράμε. Αφήνουμε στην άκρη τις διαφωνίες, ιδιοτροπίες, δυσαρέσκειες, τη φυσική μας κούραση πολλές φορές και να διατηρούμε την καλή μας διάθεση και το μεράκι μας για αυτό που κάνουμε» λένε.
Φαίνεται να τα έχουν καταφέρει κόντρα σε έναν καιρό όπου οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες, ο ατομικισμός και το προσωπικό κέρδος κυριαρχούν.
«Για να υπάρξει συνεργασία, χρειάζεται να υπάρχει ισοτιμία. Η εργασία μας, για παράδειγμα, φροντίζουμε να είναι δομημένη έτσι ώστε όλοι να περνούν από όλες τις θέσεις και να μοιράζονται τα οφέλη αλλά και τις υποχρεώσεις.
Η καλή συνεργασία, όπως μας δείχνουν κι αυτά τα πέντε χρόνια στην πράξη, προϋποθέτει σεβασμό στον εαυτό και στους συνεργάτες μας, υπευθυνότητα, με γνώμονα όχι μόνο το προσωπικό αλλά και το συλλογικό καλό και μια κοινή στόχευση».
Δύσκολο το εγχείρημα με τόσα άτομα στο τιμόνι. Πολλές οι πιθανότητες αποτυχίας θα σκεφτεί κανείς. «Πολλοί μας είπαν πού πάτε να μπλέξετε τόσοι άνθρωποι μαζί;» ομολογούν.
«Χωρίς να το ξέρουν, αυτό που κατάφεραν ήταν να παραμερίσουμε τη σκέψη της αποτυχίας και να προχωρήσουμε στον στόχο μας με περισσότερη θέληση. Αυτό το ακούμε συχνά και από τους πελάτες, όταν μαθαίνουν πόσα άτομα είμαστε ή βλέπουν, για παράδειγμα, άλλον κάθε φορά να τους σερβίρει.
Υπάρχει μια επιφύλαξη αλλά και μια έκπληξη. "Τόσοι πολλοί; Και πώς τα βγάζετε πέρα;". Το γεγονός ότι αυτό που φτιάξαμε λειτουργεί και πάει και σχετικά καλά μας πεισμώνει και μας ενθαρρύνει να συνεχίζουμε παρά την κούραση και τις δυσκολίες».
Το μεράκι και η αγάπη τους για το μαγαζί είναι εμφανή και στη διακόσμηση. Λάμπες από μανταλάκια, κρεμάστρες από πιρούνια, playmobil και ξύλινες κατασκευές στους τοίχους, μουσικοί δίσκοι ως κατάλογοι, σπιτικά χειροποίητα προϊόντα που πέρα από την φαντασία και τη καλλιτεχνική διάθεση, μαρτυρούν το έντονο χιούμορ που διαθέτουν και οι οχτώ τους.
«Ο καθένας μας έχει κάποια σχέση με μία ή και παραπάνω τέχνες, καθώς και την προσωπική του αισθητική». Ο Πάνος και ο Δημήτρης είναι μέλη της ροκ μπάντας "Μέντα", η Ευγενία φτιάχνει κοσμήματα, ο Νεκτάριος είναι ράπερ, η Γιώτα φωτογράφος, ο Ανδρέας ανήκει στο ιστορικό χιπ χόπ συγκρότημα "Ράζασταρ", η Σοφιάνα ασχολείται με το ψυχόδραμα ενώ ο Γιώργος είναι ιατρικός επισκέπτης.
«Αυτό που φέρνει ο καθένας μόνος του κι όλοι μαζί σίγουρα είναι η αγάπη μας για αυτό που έχουμε δημιουργήσει με κόπο, για τις τέχνες και τα γράμματα αλλά κυρίως η αγάπη μας για τους ανθρώπους που μοιράζονται όλα τα παραπάνω.
Σε αυτό θέλουμε να εμπλέκουμε όσο το δυνατό περισσότερο τη γειτονιά αλλά και την ευρύτερη κοινότητα. Το σχέδιο στην τέντα είναι από έναν γείτονά μας ζωγράφο, ο μαυροπίνακάς μας είχε φιλοτεχνηθεί από πλανόδιο ζωγράφο, αλλά και πολλά έργα στον εσωτερικό χώρο είναι από ατομικές ή ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής ή φωτογραφίας που έχουν γίνει κατά το παρελθόν στο καφενείο».
Άνθρωποι δημιουργικοί που μαζί με την ρακή και τον μεζέ σού «σερβίρουν» «καλομαγειρεμένους» στίχους και όμορφες εικόνες. Χωρίς πολλές γαρνιτούρες και σάλτσες. Απλά, λιτά και συνεργατικά.
Με σεβασμό προς τον καταναλωτή καθώς μπορείς να πιείς τσίπουρο ή μπύρα με 3 ευρώ, καφέ ή σπιτική λεμονάδα με τζίντζερ με 1,50 ευρώ και να απολαύσεις τον τεράστιο, γεμάτο φέτα ντάκο που σερβίρουν όπως και νοστιμότατες ποικιλίες με τυριά από τη Πάρο και απάκι από την Κρήτη.
Στο καφενείο σερβίρεται επίσης πάντα και ένας «καφές που περιμένει» τους άπορους πωλητές του περιοδικού Σχεδία, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο το δίκτυο αλληλεγγύης που υπάρχει στη γειτονιά.
«Το "Φυσικό κι Επόμενο" είναι ένα πείραμα για μας. Πατάει πάνω στις αξίες για την ελευθερία, την αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη και την ισοτιμία στην εργασία αλλά και στη ζωή» αναφέρουν με μια ειλικρινή διάθεση.
«Ένα εγχείρημα σοβαρό αλλά και ταυτόχρονα αρκετά αστείο. Γιατί όλο αυτό σαν προσπάθεια και σαν αποτέλεσμα έχει μέσα του πολλή διασκέδαση, μεράκι και μπόλικο χιούμορ».
Φεύγοντας από το μαγαζί το βλέμμα μου πέφτει ασυναίσθητα πάνω στον μεγάλο πίνακα που βρίσκεται κοντά έξοδο. Είναι από το Τρίο της Μπελβίλ. Η εικόνα όπου οι 7 χαρακτήρες της ταινίας καβαλάνε ένα ποδήλατο.
Ο Πάνος, ο Ανδρέας, ο Δημήτρης, ο Γιώργος, η Ευγενία, η Σοφιάνα, ο Νεκτάριος, η Γιώτα είναι ανεβασμένοι σε αυτό το ποδήλατο. Όλοι μαζί. Δεν ανταγωνίζονται. Κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Συγχρονισμένα. Η πορεία αρκετά δύσκολη. Ο δρόμος με πολλά εμπόδια και σκαμπανεβάσματα. Ταξιδεύουν όμως παρέα. Έχοντας ένα κοινό όραμα.
Με καύσιμα το συλλογικό συμφέρον, την ισοτιμία, την αλληλεγγύη, το χιούμορ και την ομαδικότητα κάνουν πετάλι, οδηγώντας προς την σταθερή, αναπόφευκτη επιτυχία όλου αυτού του πειράματος που βρίσκεται σε εκείνο το παράδοξο σημείο, στην άκρη του δρόμου. Κατευθυνόμενοι προς ένα σπουδαίο αποτέλεσμα που άμα το καλοσκεφτείς είναι απολύτως «φυσικό και επόμενο».
Info: «Καφενείο Φυσικό κι Επόμενο», Αντιόπης 43 & Λεωφόρος Αλ. Παπαναστασίου, Άγ. Δημήτριος
σχόλια