ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Στα 20 μια γυναίκα γίνεται μάνα νέα. Στα 25 είναι η καταλληλότερη ηλικία για να γίνει μάνα. Στα 30 την πιάνει το άγχος αν θα γίνει. Στα 35 τρέχει για εξετάσεις μήπως και προλάβει. Στα 40 βλέπει το τρένο από μακριά και αν τα καταφέρει το παιδί τη λέει γιαγιά.

Δεν είναι πολύ δύσκολο. Σαν τι πολλά να θυσιάσει; Ποια δεδομένα της σημερινής εποχής είναι χειρότερα από παλιότερες εποχές;

Μιλάμε για τη σημερινή εποχή ή για 100 χρόνια πριν; Οι συνθήκες σήμερα είναι πολύ μα πολύ καλύτερες από τότε. Με τα πολλά στη σημερινή εποχή δεν βλέπω να χρειάζεται να θυσιάσει στα 20 κάτι. Έστω ένα (εκτός από νυχτερινές εξόδους, γκόμενους και τα συναφή);

Στη σημερινή εποχή μια νέα με παιδί μπορεί να πάει στο πανεπιστήμιο, να κάνει μεταπτυχιακό, διδακτορικό, να εργαστεί, να παντρευτεί ή να μην παντρευτεί, δικαιούται άδειες, επιδόματα, διατροφή και προστατεύεται με νόμους. Το μόνο πολύ δύσκολο είναι να μην ενδώσει σε αβάσιμους φόβους τύπου "θα πρέπει να θυσιάσει πολλά" που καλλιέργησαν οι προηγούμενες εποχές στις Ελληνίδες της προηγούμενης γενιάς.

Συμφωνώ ότι είναι διαφορετικά μια γυναίκα να τα κάνει όλα αυτά χωρίς να έχει την έγνοια ενός παιδιού, αλλά στη σημερινή εποχή δεν είναι ούτε ακατόρθωτο, ούτε πολύ δύσκολο, ούτε υποχρεώνεται να θυσιάσει προσωπικά όνειρα και φιλοδοξίες μια νέα στα 20. Διαφορά στο να κάνει μια γυναίκα με παιδί πράγματα σε σύγκριση με μια άλλη που δεν έχει την έγνοια ενός παιδιού υπάρχει σε κάθε ηλικία και δε σημαίνει ότι εκείνη που έχει θα τα κάνει χειρότερα επειδή μοιράζεται. Αυτό ήταν επιχείρημα εκείνων που ήθελαν τη γυναίκα στο σπίτι και ευτυχώς στη σημερινή εποχή έχει απαντηθεί θεωρητικά και πρακτικά. Φυσικά μια μάνα στα 20 δεν έχει την ίδια ωριμότητα που έχει στα 25 (καταλληλότερη ηλικία από κάθε άποψη), στα 20 είναι νέα, αλλά η ηλικία της δεν την κάνει ανίκανη ή κακή μάνα ή δυστυχισμένη γυναίκα κλπ. Ευτυχώς στη σημερινή εποχή η μητρότητα είναι δικαίωμα που προστατεύεται και κάθε γυναίκα μπορεί και δεν πρέπει να φοβάται να γίνει μάνα.

Μια γυναίκα όταν γίνεται μάνα χρειάζεται άνθρωπο για βοήθεια είτε σπουδάζει, είτε δουλεύει, είτε είναι στο σπίτι. Συνήθως για βοήθεια συντρέχουν συγγενείς (παππούδες κλπ.), επειδή το ζητούν και χαίρονται να το κάνουν και είναι πιο έμπιστοι από ξένους. Πρακτικά μια νέα με μωρό δεν μένει χωρίς βοήθεια. Μια ενήλικη έχει κάθε δικαίωμα να θέλει και να κάνει παιδί, το δικαίωμα στη μητρότητα είναι αδιαπραγμάτευτο. Καταλαβαίνω ότι η πρόθεσή σου δεν είναι να συνταχθείς με εκείνους που θέλουν τη γυναίκα κλεισμένη στο σπίτι, αλλά χρησιμοποιείς το ίδιο επιχείρημα και δεν είναι ότι έχει απαντηθεί μόνο θεωρητικά, αλλά και πρακτικά από εκατομμύρια νέες μητέρες. Το ότι τα 25 είναι η καταλληλότερη ηλικία δεν κάνει την ηλικία των 20 ακατάλληλη. Μια νέα στα 20 αντιμετωπίζει διαφορετικές προκλήσεις από ότι στα 25, αλλά αυτό από μόνο του δε σημαίνει κάτι. Π.χ. ένα πιθανότατα προαιρετικό ωράριο παρακολούθησης μαθημάτων και ημιαπασχόληση δε συγκρίνεται με ένα πλήρες υποχρεωτικό ωράριο. Μια εργαζόμενη με πλήρες ωράριο θα δυσκολευτεί περισσότερο με ένα βρέφος από ότι με ένα πιο αυτόνομο παιδί, από την άλλη σε μια μεγαλύτερη ηλικία έχει μεγαλύτερη εμπειρία να ανταπεξέρχεται σε δυσκολίες κλπ. Μιλάμε για ένα πλήθος παραγόντων που όλοι μαζί κάνουν την ηλικία των 25 καταλληλότερη, αλλά είναι λάθος να φτάνουμε στο άλλο άκρο με αποτρεπτικές συστάσεις προς πιο νεαρές ηλικίες.

Πριν από 50 χρόνια ήταν δύσκολη απόφαση για μια γυναίκα να σπουδάσει. Και για οικονομικούς λόγους και επειδή η ελληνική κοινωνία έθετε το δίλημμα ή νοικοκυριό ή σπουδές. Οι γυναίκες που το έζησαν, ανεξάρτητα από το τι επέλεξαν και ανεξάρτητα από το τι θεωρούσαν εφικτό, καλλιέργησαν στη νεότερη γενιά, που είχε πια τη δυνατότητα να σπουδάσει, το φόβο ότι η δημιουργία οικογένειας είναι εμπόδιο στις σπουδές. Μέχρι πριν 20-30 χρόνια εξακολουθούσε να υπάρχει μια δόση πραγματικότητας: οι νόμοι προστασίας της μητρότητας ή δεν υπήρχαν ή ήταν πολύ ασαφείς, δεν υπήρχαν οι σημερινές κοινωνικές παροχές, οι ανύπαντρες μητέρες απομονώνονταν, τα παιδιά εκτός γάμου και τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών έρχονταν αντιμέτωπα με πολύ ρατσισμό κλπ. Η κοινωνική πρόοδος από τότε ανέτρεψε σε μεγάλο βαθμό αυτό το κλίμα και επίσης από το ‘90 είχαμε μια μεγάλη εισροή μεταναστών με διαφορετική κουλτούρα, π.χ. οι μετανάστες από πρώην κομμουνιστικές χώρες δε φοβούνται ότι η δημιουργία οικογένειας εμποδίζει τις σπουδές ή ότι αποτρέπει τη γυναικεία απελευθέρωση και παντρεύονται νωρίς. Αν και πολλοί νέοι, αναγκασμένοι να επιδίδονται μέχρι τα 18 μόνο στο εξεταστικό σπριντ που θα καθορίσει την είσοδο σε ιδρύματα σπουδών, διαμορφώθηκαν και με μια ανωριμότητα ότι η ζωή μετά τα 18 σημαίνει "με φίλους χαβαλέ/τα μεσημέρια στα καφέ/με γκομενούλες κυριλέ", κατάσταση που ενισχύει το φόβο για τη δημιουργία οικογένειας ενώ μετά την κρίση έκανε πολύ κόσμο να προσγειωθεί πολύ ανώμαλα στη νέα πραγματικότητα και να βγάζει φόβους που στη σημερινή εποχή είναι αβάσιμοι. Γιατί η περίπτωση να σπουδάζει μια νεαρή μάνα, να δουλεύει και να μην έχει ούτε χρήματα ούτε βοήθεια από συγγενείς, φίλους ή τουλάχιστον από το κράτος στη σημερινή εποχή δεν είναι απλά απίθανη, αλλά απολύτως αδύνατο να συμβεί. Δεν είναι όμως και λίγοι οι πιο προσαρμόσιμοι που λόγω της κρίσης έγιναν πιο συνειδητοποιημένοι.

Να διευκρινισω πως το σημαντικοτερο εμποδιο που βλεπω εγω ειναι το οικονομικο... Αν η κοπελα πχ ειχε μια θεση στο δημοσιο θα ελεγα μια χαρα, το θελεις; κρατα το και μονη σου ακομη. Και απο ο,τι λεει κ η ιδια αυτο τη φρεναρει, πως δεν εχει λεφτα και ανεξαρτησια...

Η αποκλειστική αναμονή των ιδανικών συνθηκών για δράση χαρακτηρίζει ανθρώπους οκνηρούς, φυγόπονους, τεμπέληδες, δειλούς, άτολμους, όπως θες πες τους, που γενικά δεν καταφέρνουν και πολλά στη ζωή τους. Περιμένουν τη θέση στο δημόσιο, μετά σειρά έχει ο διορισμός στην πόλη τους, θέλουν και να μετακομίσουν πρώτα σε μεγαλύτερο σπίτι, καλύτερα να περιμένουν μέχρι να γίνει δικό τους κλπ. Το είδος ευδοκιμεί στην Ελλάδα, αλλά αυτό δεν δίνει αξία στον τρόπο που λειτουργούν. Δεν έχει νόημα να αναφερόμαστε περισσότερο σε αυτούς, γιατί δεν έχουν φτάσει στο στάδιο να επιλέγουν ελεύθερα στη ζωή τους. Και αν δεν μιλάμε για κανέναν πλούσιο κληρονόμο, η πλήρης ανεξαρτησία ενός νέου είναι μια ουτοπία (σαν το αμέρικαν ντρημ) που επειδή πρακτικά δεν υπάρχει όπως πλασάρεται κάνει το άτομο φοβικό, ενοχικό, ευάλωτο και κατά συνέπεια εύκολα χειραγωγίσιμο. Το φυσιολογικό είναι ότι οι νέοι επειδή είναι νέοι, χρειάζονται βοήθεια. Το να δέχονται βοήθεια δεν είναι κακό και δεν μειώνει τα προσωπικά τους επιτεύγματα ούτε σε αριθμό ούτε σε αξία. Εκείνοι που προσπαθούν και παιδιά μεγαλώνουν και δουλειά βρίσκουν και αποταμιεύουν, χωρίς να περιμένουν πότε θα τους έρθουν οι ιδανικές συνθήκες από μόνες τους.