Σφοδρές αντιδράσεις έχουν προκαλέσει οι εξαγγελίες Γαβρόγλου για την κατάργηση των λατινικών με τους φιλόλογους να εξαπολύουν πυρά εναντίον του υπουργού.
Με μια ανακοίνωσή τους απόψε η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων διαμαρτύρεται για τη συνεχιζόμενη, συστηματική υποβάθμιση έως και εκμηδένιση της Κλασσικής Παιδείας στους δύο βασικούς πυλώνες της, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, που αβασάνιστα επιχειρεί τον τελευταίο καιρό το υπουργείο Παιδείας, χωρίς ουσιαστικό διάλογο με τα Πανεπιστήμια και τους ειδικούς επιστημονικούς φορείς.
Στο κείμενο τονίζουν πως «Καταργώντας τα Λατινικά και από τη Θεωρητική Κατεύθυνση το Υπουργείο λησμονεί ότι η Λατινική τροφοδότησε με απαράμιλλη γλωσσική αρτιότητα το Ρωμαϊκό Δίκαιο, που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης Νομικής Επιστήμης».
«Σε μια εποχή επικράτησης της τεχνολογίας, τα κλασσικά γράμματα ενισχύουν το μορφωτικό επίπεδο των νέων, οξύνουν την κριτική τους σκέψη και καλλιεργούν τον ψυχικό τους κόσμο. Για τους λόγους αυτούς, οι περισσότερες χώρες του κόσμου μας, αναγνωρίζοντας την πολύπλευρη αυτή προφορά των κλασσικών γλωσσών, αναβαθμίζουν την παρουσία της Ανθρωπιστικής Παιδείας στην εκπαίδευση, όπως προσφάτως έπραξε η Γαλλία. Θλιβερή εξαίρεση αποτελεί η χώρα μας, η γενέτειρα του Δυτικού Πολιτισμού».
Ολόκληρη η ανακοίνωση έχει ως εξής:
H Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων, για μιαν ακόμη φορά, διαμαρτύρεται εντονότατα για τη συνεχιζόμενη, συστηματική υποβάθμιση έως και εκμηδένιση της Κλασσικής Παιδείας στους δύο βασικούς πυλώνες της, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, που αβασάνιστα επιχειρεί τον τελευταίο καιρό το Υπουργείο Παιδείας, χωρίς ουσιαστικό διάλογο με τα Πανεπιστήμια και τους ειδικούς επιστημονικούς φορείς.
Προηγήθηκε η δραστική μείωση των ωρών διδασκαλίας και η αφαίρεση του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών από τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου, που οδήγησαν στην πλήρη περιθωριοποίηση και απαξίωση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και στέρησαν τους μαθητές από την κατανόηση της διαχρονίας της γλώσσας μας και των σταθερών αξιών που εκφράζουν τα κλασσικά κείμενα.
Ακολούθησε η μείωση της διδασκαλίας κειμένων από το πρωτότυπο στο Λύκειο και η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση για την κατάργηση στις Πανελλήνιες Εξετάσεις της μετάφρασης του διδαγμένου κειμένου και την υποβάθμισή της στην εξέταση του αδίδακτου κείμενου. Τώρα το Υπουργείο Παιδείας καταφέρει τη χαριστική βολή κατά του άλλου βασικού άξονα της Κλασσικής Γραμματείας, της Λατινικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας.
Με βάση κυρίως πρόταση του Ι.Ε.Π. ο Υπουργός Παιδείας κ. Κ. Γαβρόγλου εξαγγέλλει «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», που αφορά πρωτίστως τη Γ΄ Λυκείου και τις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Στο πλαίσιο αυτό αντικαθιστά το μάθημα των Λατινικών με το μάθημα της Κοινωνιολογίας, με προδήλως ανέρειστα επιχειρήματα (βάσει της συνέντευξης της 3/9/2018), όπως ότι η μόνη χρησιμότητα των Λατινικών είναι για τα Τμήματα Φιλολογίας και ότι τα Λατινικά συμβάλλουν στην αποστήθιση και τη βαθμοθηρία.
Οι ισχυρισμοί αυτοί εύκολα ανασκευάζονται από πανθομολογούμενες διαπιστώσεις για την ουσιαστική αξία της διδασκαλίας και γνώσης των Λατινικών: η ορολογία των φυσικών, ιατρικών και γενικά όλων των θετικών επιστημών βασίζεται κυρίως στα Λατινικά. Και γι' αυτό και μόνο, έστω και στοιχειώδης γνώση της Λατινικής θα ήταν χρήσιμο να προσφέρεται και στη γενική παιδεία, όπως συνέβαινε παλαιότερα, όταν η ανθρωπιστική παιδεία συνέβαλλε ουσιαστικά στην ολόπλευρη πνευματική καλλιέργεια των πολιτών.
Καταργώντας τα Λατινικά και από τη Θεωρητική Κατεύθυνση το Υπουργείο λησμονεί ότι η Λατινική τροφοδότησε με απαράμιλλη γλωσσική αρτιότητα το Ρωμαϊκό Δίκαιο, που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης Νομικής Επιστήμης.
Με την κατάργηση των Λατινικών παραγνωρίζεται επίσης η ουσιαστική σχέση της Λατινικής με την Ελληνική γλώσσα στη δομή, στη μορφολογία και στο λεξιλόγιο. Η Ελληνική, κατά τον Μεσαίωνα και μετά την πτώση του Βυζαντίου, διαδόθηκε στη Δύση κυρίως μέσω της Λατινικής, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές γλώσσες που έχουν ως βάση τη Λατινική να χαρακτηρίζονται από τον μεγάλο σύγχρονο γλωσσολόγο F.R. Adrados ως «κρυπτοελληνικές».
Ως εκ τούτων, οι κλασσικές γλώσσες, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, δεν είναι νεκρές, αλλά ζουν, ενυπάρχουν ενσωματωμένες στη σύγχρονη γλώσσα των επιστημών και της καθημερινής ζωής, συμβάλλοντας έτσι στην πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη του σύγχρονου οικουμενικού ανθρώπου.
Ως προς την «αποστήθιση» που επικαλείται το Υπουργείο, αυτή οφείλεται στον τρόπο διαμόρφωσης της ύλης των Λατινικών και στον μηχανιστικό τρόπο διδασκαλίας, χωρίς επαφή με τα μεγάλα κλασσικά κείμενα της Λατινικής Γραμματείας, πρόσφορα για γλωσσική διδασκαλία αλλά και ανάδειξη των μορφωτικών αξιών του ρωμαϊκού πολιτισμού. Βελτίωση, επομένως, της ύλης και του τρόπου διδασκαλίας και όχι κατάργηση των κλασσικών γλωσσών απαιτείται για μία καλύτερη παιδεία.
Σε μια εποχή επικράτησης της τεχνολογίας, τα κλασσικά γράμματα ενισχύουν το μορφωτικό επίπεδο των νέων, οξύνουν την κριτική τους σκέψη και καλλιεργούν τον ψυχικό τους κόσμο. Για τους λόγους αυτούς, οι περισσότερες χώρες του κόσμου μας, αναγνωρίζοντας την πολύπλευρη αυτή προφορά των κλασσικών γλωσσών, αναβαθμίζουν την παρουσία της Ανθρωπιστικής Παιδείας στην εκπαίδευση, όπως προσφάτως έπραξε η Γαλλία. Θλιβερή εξαίρεση αποτελεί η χώρα μας, η γενέτειρα του Δυτικού Πολιτισμού.
Με βάση τα παραπάνω, θεωρούμε ότι η απόφαση κατάργησης των Λατινικών είναι λανθασμένη και ζητούμε την άμεση ανάκλησή της.
Ανάκληση ζητεί η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ
Την απογοήτευσή της εκφράζει όμως και η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών , σχολιάζοντας την κατάργηση των Λατινικών.
Η Κοσμητεία απευθύνει έκκληση προς το υπουργείο Παιδείας "να επανεξετάσει και τελικά να αναθεωρήσει και να ανακαλέσει αυτή την απολύτως εσφαλμένη απόφασή του, η οποία δυστυχώς θα συντελέσει με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω υποβάθμιση των σπουδών των μαθητών και μαθητριών της χώρας μας".
Όπως αναφέρθηκε από τον υπουργό, Κώστα Γαβρόγλου, χθες, Δευτέρα, στη συνέντευξη Τύπου κατά την οποία ανακοινώθηκαν οι αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση «η αντικατάσταση αυτή κρίθηκε απαραίτητη αφ' ενός γιατί από όλο το φάσμα των επιστημών του 1ου Επιστημονικού Πεδίου τα Λατινικά αφορούσαν μόνο τα Τμήματα Φιλολογίας και αφ' ετέρου γιατί με την εξαιρετικά περιορισμένη εξεταστέα ύλη τους προκαλούσαν στρεβλώσεις στην τελική βαθμολογία των υποψηφίων».
Η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου Αθηνών απαντά ότι και τα δύο επιχειρήματα δεν ευσταθούν και μπορούν εύκολα να ανατραπούν.
«Η εμβέλεια και χρησιμότητα των Λατινικών είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που τους αναγνωρίζει το υπουργείο και η γνώση τους είναι απαραίτητη όχι μόνο για τους φιλολόγους αλλά και για πλειάδα άλλων επιστημόνων και επαγγελματιών», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, «ενδεικτικά και μόνο: για νομικούς επιστήμονες, γιατρούς, φαρμακοποιούς, επιστήμονες που θεραπεύουν το αντικείμενο της αρχαίας και της νεότερης φιλοσοφίας, της αρχαιολογίας καθώς και της ιστορίας της Ευρώπης από τα ρωμαϊκά χρόνια έως και την πρώιμη νεώτερη περίοδο, καθηγητές ξένων γλωσσών».
Σχετικά με το ζήτημα της περιορισμένης εξεταστέας ύλης των Λατινικών, η Κοσμητεία αναφέρει ότι για τον καθορισμό της ύλης, τη διδακτική χρήση του συγκεκριμένου εγχειριδίου, την ανάγκη ή μη αντικατάστασής του από πιο σύγχρονα βιβλία, την ενίσχυση και διεύρυνση της διδασκαλίας της λατινικής γλώσσας και με στοιχεία ιστορίας και γενικότερα πολιτισμού αλλά και για τη σταδιακή υποβάθμιση του μαθήματος διαχρονικά βασικός υπεύθυνος είναι το ίδιο το υπουργείο».
«Υπάρχουν πολλές και αξιόλογες προτάσεις από ειδικούς, οι οποίοι προτείνουν με συστηματικό τρόπο την αναβάθμιση του μαθήματος και οι προτάσεις αυτές θα ήταν εύκολο να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο της γενικής αρχής ότι οι όποιες διαπιστωμένες αδυναμίες καταβάλλεται προσπάθεια να απαλειφθούν και όχι να οδηγήσουν στην κατάργηση ενός μαθήματος», σχολιάζει η Κοσμητεία.
Επίσης, κάνει λόγο για «στρατηγική απολύτως λανθασμένη και αναχρονιστική». «Την ώρα που είναι ευρέως γνωστό ότι οι λαοί παγκοσμίως αναθεωρούν την όποια απομάκρυνσή τους από την κλασική παιδεία, αναγνωρίζουν την πολλαπλώς θετική επίδρασή της τελευταίας στην πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου και κυρίως επιδιώκουν τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας και του πολιτισμού τους ανατρέχοντας στις βάσεις αυτής της παιδείας, προκαλεί τουλάχιστον κατάπληξη η απόφαση του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας να υποβαθμίσει και ουσιαστικά να εξοβελίσει από το εκπαιδευτικό σύστημα το μάθημα των Λατινικών, καταδικάζοντας με αυτόν τον τρόπο τους μαθητές και τις μαθήτριές μας σε ελλιπέστατη κατάρτιση στο σημαντικότατο πεδίο της ιστορίας και του πολιτισμού, σε μονομέρεια και σε προσκόλληση σε ξεπερασμένες εθνικιστικές αντιλήψεις» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση της Κοσμητείας.
Μάλιστα, επισημαίνει ότι η κατάργηση των Λατινικών αποτελεί «συνειδητή υποβάθμιση ενός ολόκληρου μεγάλου κλάδου που στηρίζει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, του κλάδου ΠΕ02 Φιλολόγων, από τον οποίο στην ουσία αφαιρούνται διδακτικές ώρες και ένα ολόκληρο αντικείμενο, και αλλοίωση της φυσιογνωμίας του ελληνικού σχολείου». Παράλληλα, τονίζει ότι εγκαταλείπεται μια στέρεα βάση καταρτισμένων δασκάλων που δημιουργήθηκε με κόπο και προσπάθειες πολλών ετών και επιχειρείται η αντικατάστασή της με κάτι «ασαφές και αδιαμόρφωτο».
«Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων να επανεξετάσει και τελικά να αναθεωρήσει και να ανακαλέσει αυτή την απολύτως εσφαλμένη απόφασή του, η οποία δυστυχώς θα συντελέσει με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω υποβάθμιση των σπουδών των μαθητών και μαθητριών της χώρας μας», καταλήγει η Κοσμητεία.
σχόλια