Πριν από μερικές μέρες, ο Ozuna, αυτός ο 26χρονος Πορτορικανός ερμηνευτής με την απαλή φωνή, έσπασε το ρεκόρ του Justin Bieber με τα περισσότερα views στο YouTube. Πλέον, επτά βίντεό του έχουν ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο views.
Στα κομμάτια του ο Ozuna, που είναι ένα από τα ανερχόμενα ταλέντα της reggaeton στη χώρα του και ήταν εντελώς άγνωστος εκτός των συνόρων της πριν από περίπου 1-2 χρόνια, δεν τραγουδάει λέξη αγγλικά.
Το πιο μεγάλο του hit με διαφορά είναι το «Taki Taki» του DJ Snake που λέει μαζί με τις Cardi B και Selena Gomez, ένα τραγούδι που εκφράζει απόλυτα τη νέα φουρνιά σταρ της ποπ μουσικής, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει κατακλύσει τα charts.
Ένα ακόμη παράδειγμα χαρακτηριστικό της εποχής είναι η συνεργασία της Cardi B με τους Bad Bunny και J Balvin, δύο επίσης reggaeton μουσικούς από το Πουέρτο Ρίκο. Το «I like it» σημάδεψε το περσινό καλοκαίρι και ήταν στο μεγαλύτερο μέρος του ισπανόφωνο.
Στη συνέχεια, ο Bad Bunny έκανε ακόμη μια μεγάλη επιτυχία με τον Drake στο «MIA». Ούτε αυτός τραγουδάει ή ραπάρει στα αγγλικά.
Η μουσικοκριτική και το ραδιόφωνο στη χώρα μας συνεχίζουν μια μοναχική πορεία που δείχνει πόσο έχουν γεράσει και δεν αφουγκράζονται τις διεθνείς τάσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις πάντα.
Δεν ήταν όμως μόνο η άνοδος λατινογενών μουσικών ειδών στα διεθνή charts, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της Ελλάδας, την τελευταία διετία που έκανε μουσικοκριτικούς του εξωτερικού να μιλούν για ένα νέο φαινόμενο –πέρα από το χιπ-χοπ– που έχει προκαλέσει το streaming.
Οι BTS, το πιο δημοφιλές boyband αυτήν τη στιγμή, είναι Νοτιοκορεάτες (που χαρακτήρισε με απαράδεκτο τρόπο ένα ακατονόμαστο ελληνικό πρωινάδικο). Ούτε αυτοί τραγουδούν αγγλικά. Τα τραγούδια τους είναι στην πλειοψηφία στα κορεάτικα, εκτός από μερικές λέξεις και απλοϊκές εκφράσεις.
«Η ποπ μουσική πλέον δεν είναι αποκλειστικά αγγλόφωνη». Αυτήν τη θεμελιώδη αλλαγή στη γλώσσα της σημερινής ποπ επισήμανε πρώτος ο αρθρογράφος των «New York Times», Jon Caramanica, σε ένα άρθρο ανασκόπησης λίγο πριν από το τέλος 2018.
Γράφει ότι «η έννοια της ποπ μουσικής αλλάζει κάθε φορά ανάλογα με την οπτική γωνία από την οποία τη βλέπει κάποιος. Μπορεί να αφορά το μέγεθος του κοινού που κάνει κάτι να θεωρείται δημοφιλές ή ένα μουσικό είδος που έχει έναν συγκεκριμένο ήχο. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τουλάχιστον αυτά τα δύο ήταν το ίδιο πράγμα».
Συνεχίζει αναφέροντας ότι ήταν κάτι σαν μονοκαλλιέργεια: μόνο ένας τύπος καλλιτέχνη επικρατούσε, π.χ. ο Michael Jackson ή η Madonna, που αντιπροσώπευε κυρίως τη λευκή φυλή.
Μπορεί να πέρασαμε δεκαετίες με αυτό το μοντέλο στο μυαλό όταν συζητούσαμε για την ποπ μουσική, ο ερχομός, όμως, του streaming όχι μόνο το διέλυσε αλλά το έκανε χίλια κομμάτια.
Η «Pop 2.0», όπως βάφτισε το νέο μοντέλο ο Jon Caramanica, «δεν είναι μια αυθαίρετη συσσώρευση στυλ. Αφορά μουσική που προέρχεται από διαφορετικές σκηνές, αλλά λειτουργεί με τους δικούς της, ξεχωριστούς όρους. Οι κανόνες ενός ποπ hit έχουν εκσυγχρονιστεί και στην πορεία έχουν μεταμορφώσει ριζικά τον ήχο της Αμερικής.
Παλιότερα, αν κάποιος καλλιτέχνης της χιπ-χοπ ή της country ή του ροκ έλεγε ότι θα το γυρίσει στην ποπ, εννοούσε ότι θα θυσίαζε σημαντικό κομμάτι του με αντάλλαγμα κάτι φθηνό και εφήμερο. Η ενασχόληση με την ποπ σε έκανε μαλθακό. Ήταν ένας συμβιβασμός».
Σύμφωνα με τον Caramanica, αυτό δεν ισχύει πλέον. Με τα social media και το streaming, η ποπ μουσική για πρώτη φορά πραγματικά εξελίσσεται.
DJ Snake - Taki Taki ft. Selena Gomez, Ozuna, Cardi B
Μέσα σε όλα αυτά, αμφισβητείται ακόμα και η έννοια του crossover έτσι όπως την ξέρουμε, δηλαδή η ικανότητα ενός καλλιτέχνη να περνάει σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, παρά τους περιορισμούς του μουσικού είδους από το οποίο ξεκίνησε.
«Είναι πιο εύκολο πλέον σε δίγλωσσους καλλιτέχνες να κυριαρχούν στα charts και στις playlists μαζί με τους Αμερικανούς ράπερ» σχολιάζει η Caroline Sullivan στην «Guardian».
Επίσης, τους βλέπεις να συνεργάζονται με άνεση μεταξύ τους και να μεταπηδούν από το ένα είδος στο άλλο, από τη reggaeton στη latin rap μέχρι τα trap, southern hip-hop και soundcloud rap. Ακόμα και η περίπτωση του Post Malone είναι ακαθόριστη.
Επίσης, η Sullivan υποστηρίζει ότι είναι τόσο δημοφιλείς επειδή έχουν γίνει απόλυτα προσιτοί μέσα από τα social media που λειτουργούν ως μια live καταγραφή της καθημερινότητάς τους, κάτι που σίγουρα δεν συνέβαινε με τους ποπ σταρ του παρελθόντος. Τώρα, μένει να δούμε πόσο θα παραμείνουν στην κορυφή.
Οι διακυμάνσεις στο status quo των ποπ σταρ, πάντως, γίνονται όλο και εμφανέστερες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το πώς άλλοτε ποπ μεγαθήρια, όπως η Katy Perry ή ο Justin Timberlake –η γενιά του Pop 1.0‒, που μεσουρανούσαν στις αρχές του 21ου αιώνα, πλέον αποσύρονται από τη δημοσιότητα και δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Εξίσου απειλείται η Taylor Swift, παρά την πετυχημένη παγκόσμια περιοδεία της πέρσι.
Οι μόνοι καλλιτέχνες που θεωρούνται ακόμα σχετικοί, κυρίως επειδή κατάφεραν να προσαρμοστούν με επιτυχία στα νέα δεδομένα της meta-streaming εποχής, ήταν η Ariana Grande, που υιοθέτησε έναν πιο trap/r&b ήχο, ο Ed Sheeran, που χωράει παντού, και η Lady Gaga, που έξυπνα το γύρισε στην ηθοποιία. Η πορεία των υπολοίπων στα charts διαγράφεται πλέον αβέβαιη, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα; Δυστυχώς, καμιά φορά κοιτάμε τόσο πολύ προς τα πίσω, προς το παρελθόν, που χάνουμε αυτό που βρίσκεται μπροστά μας. Η μουσικοκριτική και το ραδιόφωνο στη χώρα μας συνεχίζουν μια μοναχική πορεία που δείχνει πόσο έχουν γεράσει και δεν αφουγκράζονται τις διεθνείς τάσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις πάντα.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το ακροατήριο, κυρίως το νεανικό. Με μια ματιά στις ελληνικές λίστες του Spotify καταλαβαίνεις ότι υπάρχουν τα πάντα, ίσως όχι με την ίδια ένταση που υπάρχουν στο εξωτερικό.
Το θέμα είναι αν ένα φρέσκο όνομα είναι τόσο γερό ώστε να μπορέσει να γεμίσει τον συναυλιακό χώρο όπου θα παίξει. Πραγματικά, κανείς δεν ξέρει. Πιστεύω, όμως, ότι είναι λάθος να μετράμε με αυτό τον τρόπο την επιτυχία των νεότερων καλλιτεχνών.
Το ροκ ήταν πάντοτε μια σταθερή δύναμη στο συναυλιακό τοπίο της χώρας. Ο Nick Cave, π.χ., πάντοτε θα γεμίζει στάδια εδώ πέρα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο κόσμος τον ακούει από το πρωί μέχρι το βράδυ ή ότι αφορά ένα πιο νεανικό ακροατήριο.
Έχει να κάνει κυρίως με την πολύχρονη ιστορία του και τον τεράστιο μύθο που έχει χτίσει όλα αυτά τα χρόνια. Με λίγα λόγια, οι συναυλίες είναι ένας «τελείως διαφορετικός γαλαξίας», όπως τονίζει και η Caroline Sullivan.
Bad Bunny feat. Drake - Mia
Επιπλέον, είναι τουλάχιστον αφελές να νομίζει κάποιος ότι από τη σημερινή ποπ απουσιάζει ο πολιτικός λόγος, επομένως είναι ασήμαντη.
Μια πιο προσεκτική ματιά στην πορεία καλλιτεχνών όπως ο Ozuna και ο Bad Bunny δείχνει ότι με την επιτυχία τους δεν αλλάζουν μόνο το πρόσωπο της ποπ μουσικής αλλά φέρνουν επανάσταση και στην ίδια τη reggaeton, που θεωρείται ένα από τα πιο μισογύνικα και ομοφοβικά μουσικά είδη.
Ο Ozuna με τις υπόνοιες για τη σεξουαλικότητά του και με την παραδοχή του ότι συμμετείχε σε γκέι πορνό όταν ήταν έφηβος προκάλεσε τα ειρωνικά σχόλια ομοτέχνων του στα social media, όχι όμως του Bad Bunny, που δεν φοβήθηκε να απαντήσει ότι είναι ντροπή να είσαι ομοφοβικός το 2019.
Ο Bad Bunny είναι μία από τις ξεχωριστές περιπτώσεις καλλιτεχνών που συνέχεια παίζει με την έννοια της αρρενωπότητας μέσα από τις δηλώσεις και τα προσωπικά του βίντεο που αγκαλιάζουν τη διαφορετικότητα, παρά το macho που σου βγάζει αρχικά.
Για να μην αναφερθούμε γι' ακόμα μία φορά στην Cardi B, που τελευταία την προσεγγίζουν οι Δημοκρατικοί για να μιλήσει σε προεκλογικές συγκεντρώσεις τους μετά από ένα post-κόλαφο που έκανε στο Instagram κατά της κυβέρνησης του Τραμπ.
Μπορεί να το κάνει για να αποκτήσει περισσότερους followers, ποιος ξέρει; Πέρα από την πλάκα, όμως, ο λόγος της αποδεικνύεται πιο άμεσος από οποιουδήποτε Αμερικανού πολιτικού την τελευταία εικοσαετία κι αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς.
σχόλια