Γιώργος Β. Δερτιλής: Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920

LifO Newsroom,7.10.2014

Ο τίτλος Ιστορία του ελληνικού κράτους είναι μια βραχυλογία, μια απλούστευση. Το κράτος είναι ένα πρίσμα, ένας φακός, ένα κέντρο εστίασης, ένας τρόπος να φέρνουμε μέσα στο οπτικό μας πεδίο την κοινωνία που παρατηρούμε. Αμέσως μετά, όμως, μπορούμε να εστιάσουμε το βλέμμα μας στους ανθρώπους.


Το ελληνικό κράτος δημιουργείται το 1828 εκ του μηδενός και, έως το 1920, αλλάζει ριζικά τη ζωή των ανθρώπων που το δημιούργησαν με τη φαντασία τους και την επαναστατική τους πράξη. Τους επιβάλλει την αυθεντία και τη νομιμότητά του, τη βία και την εξουσία του. Ελέγχει την αναμεταξύ τους βία. Τέμνει, δικάζει και τιμωρεί. Δεσμεύει την Εκκλησία χωρίς να την υποτάσσει, την προσκυνά και τη χρησιμοποιεί, στηρίζει επάνω της μέγα μέρος της δικής του νομιμότητας. Εκπαιδεύει τους νέους και τις νέες, τους μαθαίνει τον νόμο, την τάξη, την υποταγή, την εξίσωση έθνος-κράτος, τον πατριωτισμό. Με άλλα λόγια, το νεαρό ελληνικό κράτος επιβάλλει στους ανθρώπους ό,τι εν πολλοίς επιβάλλουν όλα τα κράτη. Και εκείνοι, με τη σειρά τους, το ανέχονται, το αποδέχονται, το απορρίπτουν, υποκύπτουν, το περιβάλλουν με τα εθνικά σύμβολα, το διεκδικούν, εξεγείρονται, το καταλύουν προς στιγμήν για να το θεσπίσουν εξ υπαρχής, το στηρίζουν, το στελεχώνουν, το διαβρώνουν, το χρησιμοποιούν εναντίον αλλήλων. Εκείνοι διατυπώνουν τις εθνικιστικές του φαντασιώσεις, εκείνες μεταδίδουν στα παιδιά τους τις αλυτρωτικές του προσδοκίες και όλοι μαζί ακολουθούν τις σημαίες του, τροφοδοτούν με φόρους τα ταμεία του και με αίμα τους πολέμους του.


Γράφοντας το βιβλίο αυτό, σκοπός μου δεν ήταν να διηγηθώ «τι έγινε» αλλά να κατανοήσω το «γιατί έγινε». Όχι να διηγηθώ μια ιστορία αλλά να την ερμηνεύσω. Και ήθελα να μιλήσω όχι μόνο στον ειδικό αναγνώστη, τον ιστορικό, τον κοινωνιολόγο, τον οικονομολόγο, όχι μόνο στον σπουδαστή της Ιστορίας και των κοινωνικών επιστημών. Ήθελα να μιλήσω, ίσως ακόμη περισσότερο, στους γενικούς αναγνώστες, στον αναγνώστη και στην αναγνώστρια που αγαπούν το διάβασμα. Είναι τα πρόσωπα που περιδιαβάζουν συνεχώς στη σκέψη του κάθε συγγραφέα και οδηγούν το χέρι και την καρδιά του. Και που έχουν από τον συγγραφέα μόνο δύο απαιτήσεις: να μοιραστεί μαζί τους την όποια γνώση του, προσφέροντάς τους και ολίγη τέρψη. Δύο μόνο απαιτήσεις, αλλά μεγάλες: επιβάλλουν στον συγγραφέα σαφήνεια και απλότητα γραφής, και μιαν ελάχιστη, έστω, καλαισθησία. Άλλωστε, εκτός από τη σαφήνεια, αυτός είναι νομίζω ο άλλος τρόπος που έχει ο συγγραφέας για να πλησιάσει ή, όπως λέμε, να «κοιτάξει στα μάτια» τον αναγνώστη.
(Απόσπασμα από τα «Προλεγόμενα» του βιβλίου)

 Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920

Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920

Εκδόσεις: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Τιμή: 40