Αλμπέρτο Μοράβια: Οι δύο φίλοι
Σ' αυτό το μυθιστόρημα, που ανακαλύφθηκε σε μια βαλίτσα το 1996 αλλά είχε γραφτεί το 1952, ανάμεσα στον Κομφορμιστή (1951, εκδ. Πατάκη, 2000) και την Περιφρόνηση (1954), ο Μοράβια μας προσφέρει, μέσα από τρεις διαμετρικά αντίθετες πλευρές, την ιστορία μιας φιλίας που δηλητηριάζεται από τον πολιτικό φανατισμό, στη Ρώμη, μετά την πτώση του φασισμού.
Ο Σέρτζιο προσχώρησε στον κομμουνισμό για να ξεφύγει από την αδράνεια και την απομόνωση. Για να καταφέρει να προσηλυτίσει τον φίλο τον Μαουρίτσιο, που προέρχεται από πλούσια, αστική οικογένεια, φτάνει στο σημείο να θυσιάσει το πολυτιμότερο αγαθό, την αγάπη.
Σ' αυτό το μεγαλόπνοο μυθιστόρημα, που αναφέρεται στην «ιστορία μερικών νεαρών κομμουνιστών και στις ερωτικές τους περιπέτειες σε σχέση με την πολιτική ιδεολογία» (όπως το τοποθετεί ο ίδιος ο Μοράβια σε μια συνέντευξη του 1953), ο σαρανταπεντάχρονος τότε συγγραφέας αξιοποιεί για πρώτη φορά στοιχεία αυτοβιογραφικά και δοκιμιακά που εντυπωσιάζουν.