Eugene Rogan: Η πτώση των Οθωμανών

Για τέσσερις περίπου αιώνες, η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε αποτελέσει ένα από τα ισχυρότερα κράτη στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα εξουσίαζε τη Μέση Ανατολή. Το 1914 όμως βρισκόταν πλέον σοβαρά εξασθενημένη και περικυκλωμένη από άρπαγες που ήλπιζαν να την αποτελειώσουν. Καθώς το δυτικό μέτωπο περιήλθε σε αδιέξοδο και οι Οθωμανοί συμπαρατάχθηκαν με τις κεντρικές δυνάμεις, Βρετανοί, Γάλλοι και Ρώσοι κατέστρωσαν ένα τολμηρό σχέδιο για να καταστρέψουν τον πιο αδύναμο αντίπαλο και να χαράξουν τεράστιες νέες αυτοκρατορίες για λογαριασμό τους: μια φιλόδοξη εισβολή στην Καλλίπολη, που δεν είχε προηγούμενο.

Το εντυπωσιακό αυτό βιβλίο του Γιουτζίν Ρόγκαν ανασυνθέτει ένα από τα πιο σημαντικά αλλά ελάχιστα κατανοητά μέτωπα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και ένα από τα πιο αμείλικτα θέατρα πολέμου στην Ιστορία. Δίνει λεπτομερείς συναρπαστικές περιγραφές των κυριότερων μαχών, που εκτυλίχθηκαν στις βάναυσες κλιματικές συνθήκες των άνυδρων ερήμων ή των παγετών του Καυκάσου, αλλά και γύρω από σπουδαίες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Δαμασκός, η Βαγδάτη και η Ιερουσαλήμ. Αν οι συγκρούσεις στη δυτική Ευρώπη διεξήχθησαν κυρίως από επαγγελματικούς στρατούς, εκείνες στη Μέση Ανατολή ενέπλεξαν ολόκληρους λαούς, με καταστροφικές συνέπειες για μακραίωνες κοινότητες, όπως εκείνες των Αρμενίων και των Ελλήνων.

Παρ' ότι αντέδρασαν με επιδεξιότητα και αποφασιστικότητα στην επέλαση των Συμμάχων και ταπείνωσαν τους Βρετανούς τόσο στην Καλλίπολη όσο και στη Μεσοποταμία (στο σημερινό Ιράκ), οι Οθωμανοί ηττήθηκαν τελικά, ανοίγοντας τον δρόμο για τη διαμόρφωση μιας νέας Μέσης Ανατολής που έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα – με συνέπειες που δεσπόζουν ακόμα στη ζωή μας