Μένης Κουμανταρέας: Η σειρήνα της ερήμου
«Νεότερος είχα προγραµµατίσει ένα ταξίδι στη Βόρεια Αφρική µε συναδέλφους και φίλους. Επρόκειτο ν' αρχίσουµε από το Μαρόκο πηγαίνοντας προς ανατολάς, Αλγερία, Τυνησία, Λιβύη, καταλήγοντας στην Αίγυπτο. Κάθε χώρα είχε τη µυθολογία της, από τον Πολ Μπόουλς, τον Αλµπέρ Καµύ ως τους Καβάφη, Ντάρρελ και Τσίρκα. [...] Ένας µηνίσκος στο αριστερό µου γόνατο έγινε η αιτία να ακυρώσω το ταξίδι. Κυκλοφορούσα µε µπαστούνι, την ίδια στιγµή που οι άλλοι ταξίδευαν. Περίµενα µε ανυποµονησία τους παρ' ολίγο συνταξιδιώτες µου για ν' ακούσω από το στόµα τους τα όσα είχα χάσει ο ίδιος. Οποία απογοήτευση! Πόσο χλωµές και ανούσιες οι περιγραφές τους, τυπικές και συµβατικές. Μου φαίνονταν έτσι εµένα που είχα στερηθεί την εµπειρία ή ήταν στ' αλήθεια τουριστικές; Ό,τι και να συνέβαινε, τότε κατάλαβα πόσο ανίκανοι είναι πολλοί άνθρωποι να αφηγηθούν. Και πολύ φοβάµαι, δεν ξέρω αν συµφωνείτε και εσείς, ότι αυτό οφείλεται στο ότι είναι ανίκανοι και να αισθανθούν».
Μια ιστορία µέσα σε µια άλλη ιστορία κι ένα βιβλίο µέσα σε ένα άλλο βιβλίο. Το κύκνειο άσµα του Μένη Κουµανταρέα –που βρέθηκε στο αρχείο του έτοιµο προς έκδοση– είναι ένα µυθιστόρηµα που µε άξονα τη γραφή και τη συγγραφική ιδιότητα αναπτύσσει µια ευρηµατική αφήγηση γεµάτη απρόοπτα και εκπλήξεις, µε έντονο το εξωτικό στοιχείο της Ανατολής, τη λεπτή ειρωνεία και το εκλεπτυσµένο χιούµορ.